ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Τραχίνιαι (61-93)

ΔΗ. ὦ τέκνον, ὦ παῖ, κἀξ ἀγεννήτων ἄρα

μῦθοι καλῶς πίπτουσιν· ἥδε γὰρ γυνὴ
δούλη μέν, εἴρηκεν δ᾽ ἐλεύθερον λόγον.
ΥΛΛΟΣ
ποῖον; δίδαξον, μῆτερ, εἰ διδακτά μοι.
65 ΔΗ. σὲ πατρὸς οὕτω δαρὸν ἐξενωμένου
τὸ μὴ πυθέσθαι ποῦ ᾽στιν αἰσχύνην φέρειν.
ΥΛ. ἀλλ᾽ οἶδα, μύθοις εἴ τι πιστεύειν χρεών.
ΔΗ. καὶ ποῦ κλύεις νιν, τέκνον, ἱδρῦσθαι χθονός;
ΥΛ. τὸν μὲν παρελθόντ᾽ ἄροτον ἐν μήκει χρόνου
70 Λυδῇ γυναικί φασί νιν λάτριν πονεῖν.
ΔΗ. πᾶν τοίνυν, εἰ καὶ τοῦτ᾽ ἔτλη, κλύοι τις ἄν.
ΥΛ. ἀλλ᾽ ἐξαφεῖται τοῦδέ γ᾽, ὡς ἐγὼ κλύω.
ΔΗ. ποῦ δῆτα νῦν ζῶν ἢ θανὼν ἀγγέλλεται;
ΥΛ. Εὐβοῖδα χώραν φασίν, Εὐρύτου πόλιν,
75 ἐπιστρατεύειν αὐτόν, ἢ μέλλειν ἔτι.
ΔΗ. ἆρ᾽ οἶσθα δῆτ᾽, ὦ τέκνον, ὡς ἔλειπέ μοι
μαντεῖα πιστὰ τῆσδε τῆς χώρας πέρι;
ΥΛ. τὰ ποῖα, μῆτερ; τὸν λόγον γὰρ ἀγνοῶ.
ΔΗ. ὡς ἢ τελευτὴν τοῦ βίου μέλλει τελεῖν,
80 ἢ τοῦτον ἄρας ἆθλον ἐς τό γ᾽ ὕστερον
τὸν λοιπὸν ἤδη βίοτον εὐαίων᾽ ἔχειν.
ἐν οὖν ῥοπῇ τοιᾷδε κειμένῳ, τέκνον,
οὐκ εἶ ξυνέρξων, ἡνίκ᾽ ἢ σεσώμεθα
[ἢ πίπτομεν σοῦ πατρὸς ἐξολωλότος]
85 κείνου βίον σώσαντος, ἢ οἰχόμεσθ᾽ ἅμα;
ΥΛ. ἀλλ᾽ εἶμι, μῆτερ· εἰ δὲ θεσφάτων ἐγὼ
βάξιν κατῄδη τῶνδε, κἂν πάλαι παρῆ.
ἀλλ᾽ ὁ ξυνήθης πότμος οὐκ εἴα πατρὸς
ἡμᾶς προταρβεῖν οὐδὲ δειμαίνειν ἄγαν.
90 νῦν δ᾽ ὡς ξυνίημ᾽, οὐδὲν ἐλλείψω τὸ μὴ
πᾶσαν πυθέσθαι τῶνδ᾽ ἀλήθειαν πέρι.
ΔΗ. χώρει νυν, ὦ παῖ· καὶ γὰρ ὑστέρῳ, τό γ᾽ εὖ
πράσσειν ἐπεὶ πύθοιτο, κέρδος ἐμπολᾷ.

***

ΔΗΙ. Γιε μου, παιδί μου, κι απ᾽ των ταπεινών
λοιπόν το στόμα πέφτουν σοφά λόγια·
νά, κι η γυναίκα᾽ αυτή, μολονπού σκλάβα,
μου ᾽πε σα να ᾽ταν λεύτερη ένα λόγο.
ΥΛΛΟΣ
Σαν ποιόν, μητέρα; δε μπορώ να μάθω;
ΔΗΙ. Πως εσύ, ενώ ο πατέρας σου στα ξένα
λείπει τόσον καιρό, να μη εξετάσεις
πού βρίσκεται ντροπή μεγάλη σου είναι.
ΥΛΛ. Μα ξέρω αν πρέπει να πιστέψω αυτά
που λένε. ΔΗΙ. Πού άκουσες λοιπόν, παιδί μου,
πως βρίσκεται; ΥΛΛ. Τον περασμένο χρόνο
όλο του τον καιρό δούλευε σκλάβος
70 σε μια γυναίκα, λένε, απ᾽ τη Λυδία.

ΔΗΙ. Το παν λοιπόν μπορεί κανείς ν᾽ ακούσει,
αν ως και αυτό έχει υποφέρει ακόμα.
ΥΛΛ. Μ᾽ απ᾽ αυτή τη σκλαβιά, καθώς ακούω,
λευτερώθηκε πια. ΔΗΙ. Πού λοιπόν τώρα
τον ξέρουν ζωντανόν ή πεθαμένο;
ΥΛΛ. Στην Εύβοια, λένε, στου Εύρυτου την πόλη
έχει εκστρατεύσει, ή έτοιμος πως είναι.
ΔΗΙ. Τάχα να ξέρεις, γιε μου, τί χρησμούς
μου άφησε καθαρούς γι᾽ αυτή τη χώρα;
ΥΛΛ. Τους ποιούς, μητέρα; είδηση δεν έχω.
ΔΗΙ. Πως ή το τέλος θά ᾽βρει της ζωής του,
80 ή πως αν βγάλει πέρ᾽ αυτό τον άθλο,
ύστερα τις επίλοιπές του μέρες
ευτυχισμένες πια θα τις περάσει.
Σε τέτοια λοιπόν θέση κρίσιμη
που βρίσκεται, δε θενα πας, παιδί μου,
και συ βοηθός του, αφού ή θενα σωθούμε
και μεις, αν σώσει εκείνος τη ζωή του,
ή μαζί του χαμένοι θενα πάμε;
ΥΛΛ. Θα πάω μητέρα· κι αν τα γνώριζα
αυτά που οι θεϊκές μαντείες προβλέπουν,
θα ᾽μουν κι από καιρό τώρα κοντά του.
Μα η καλή τύχη, που τον συνοδεύει
πάντα, δεν άφηνε ν᾽ ανησυχούμε
κι ούτε υπερβολικούς να ᾽χομε φόβους
για τον πατέρα· τώρα όμως που ξέρω,
90 δε θ᾽ αμελήσω τίποτα ως να μάθω
την πάσ᾽ αλήθεια για όλ᾽ αυτά που μου ᾽πες.
ΔΗΙ. Πήγαινε, γιε μου, γιατί κι αν κανένας
καθυστερήσει, τα καλά μαντάτα,
μια και τα μάθει, κέρδος του είναι πάντα.