Παρασκευή 4 Ιουνίου 2021

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Ἀντιγόνη (626-682)

ΧΟ. ὅδε μὴν Αἵμων, παίδων τῶν σῶν
νέατον γέννημ᾽· ἆρ᾽ ἀχνύμενος
τάλιδος ἥκει μόρον Ἀντιγόνης,
630 ἀπάτης λεχέων ὑπεραλγῶν;
ΚΡ. τάχ᾽ εἰσόμεσθα μάντεων ὑπέρτερον.
ὦ παῖ, τελείαν ψῆφον ἆρα μὴ κλύων
τῆς μελλονύμφου πατρὶ λυσσαίνων πάρει;
ἢ σοὶ μὲν ἡμεῖς πανταχῇ δρῶντες φίλοι;
ΑΙΜΩΝ
635 πάτερ, σός εἰμι· καὶ σύ μοι γνώμας ἔχων
χρηστὰς ἀπορθοῖς, αἷς ἔγωγ᾽ ἐφέψομαι.
ἐμοὶ γὰρ οὐδεὶς ἀξιώσεται γάμος
μείζων φέρεσθαι σοῦ καλῶς ἡγουμένου.
ΚΡ. οὕτω γάρ, ὦ παῖ, χρὴ διὰ στέρνων ἔχειν,
640 γνώμης πατρῴας πάντ᾽ ὄπισθεν ἑστάναι.
τούτου γὰρ οὕνεκ᾽ ἄνδρες εὔχονται γονὰς
κατηκόους φύσαντες ἐν δόμοις ἔχειν,
ὡς καὶ τὸν ἐχθρὸν ἀνταμύνωνται κακοῖς,
καὶ τὸν φίλον τιμῶσιν ἐξ ἴσου πατρί.
645 ὅστις δ᾽ ἀνωφέλητα φιτύει τέκνα,
τί τόνδ᾽ ἂν εἴποις ἄλλο πλὴν αὑτῷ πόνους
φῦσαι, πολὺν δὲ τοῖσιν ἐχθροῖσιν γέλων;
μή νύν ποτ᾽, ὦ παῖ, τὰς φρένας γ᾽ ὑφ᾽ ἡδονῆς
γυναικὸς οὕνεκ᾽ ἐκβάλῃς, εἰδὼς ὅτι
650 ψυχρὸν παραγκάλισμα τοῦτο γίγνεται,
γυνὴ κακὴ ξύνευνος ἐν δόμοις. τί γὰρ
γένοιτ᾽ ἂν ἕλκος μεῖζον ἢ φίλος κακός;
ἀλλὰ πτύσας ὡσεί τε δυσμενῆ μέθες
τὴν παῖδ᾽ ἐν Ἅιδου τήνδε νυμφεύειν τινί.
655 ἐπεὶ γὰρ αὐτὴν εἷλον ἐμφανῶς ἐγὼ
πόλεως ἀπιστήσασαν ἐκ πάσης μόνην,
ψευδῆ γ᾽ ἐμαυτὸν οὐ καταστήσω πόλει,
ἀλλὰ κτενῶ. πρὸς ταῦτ᾽ ἐφυμνείτω Δία
ξύναιμον· εἰ γὰρ δὴ τά γ᾽ ἐγγενῆ φύσει
660 ἄκοσμα θρέψω, κάρτα τοὺς ἔξω γένους.
ἐν τοῖς γὰρ οἰκείοισιν ὅστις ἔστ᾽ ἀνὴρ
χρηστός, φανεῖται κἀν πόλει δίκαιος ὤν.
καὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα θαρσοίην ἐγὼ
καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ᾽ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν,
670 δορός τ᾽ ἂν ἐν χειμῶνι προστεταγμένον
μένειν δίκαιον κἀγαθὸν παραστάτην.
ὅστις δ᾽ ὑπερβὰς ἢ νόμους βιάζεται,
ἢ τοὐπιτάσσειν τοῖς κρατύνουσιν νοεῖ,
665 οὐκ ἔστ᾽ ἐπαίνου τοῦτον ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν.
ἀλλ᾽ ὃν πόλις στήσειε, τοῦδε χρὴ κλύειν
καὶ σμικρὰ καὶ δίκαια καὶ τἀναντία.
ἀναρχίας δὲ μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν.
αὕτη πόλεις τ᾽ ὄλλυσιν, ἥδ᾽ ἀναστάτους
οἴκους τίθησιν· ἥδε τ᾽ ἐν μάχῃ δορὸς
675 τροπὰς καταρρήγνυσι· τῶν δ᾽ ὀρθουμένων
σῴζει τὰ πολλὰ σώμαθ᾽ ἡ πειθαρχία.
οὕτως ἀμυντέ᾽ ἐστὶ τοῖς κοσμουμένοις,
κοὔτοι γυναικὸς οὐδαμῶς ἡσσητέα.
κρεῖσσον γάρ, εἴπερ δεῖ, πρὸς ἀνδρὸς ἐκπεσεῖν,
680 κοὐκ ἂν γυναικῶν ἥσσονες καλοίμεθ᾽ ἄν.
ΧΟ. ἡμῖν μέν, εἰ μὴ τῷ χρόνῳ κεκλέμμεθα,
λέγειν φρονούντως ὧν λέγεις δοκεῖς πέρι.

***
ΚΟΡ. Μα νά κι ο Αίμονας, απ᾽ τα παιδιά σου
ο στερνός βλαστός· να ᾽ρχεται τάχα
για την τύχη της μελλόνυφής του
Αντιγόνης πικραμένος και βαριά
630 για το ταίρι του που χάνει πονεμένος;
ΚΡΕ. Θα το ξέρομε ευτύς κάλλιο από μάντεις.
Παιδί μου, μη τυχόν μαθαίνοντας
την αμετάκλητή μου απόφαση
για τη μελλόνυφή σου, ήρθες ίσως
με μένα τον πατέρα σου οργισμένος;
ή μ᾽ ό,τι και να κάνομε, για σένα
φίλοι πάντα θα σου είμαστε;
ΑΙΜΟΝΑΣ Πατέρα,
είμαι δικός σου κι οδηγός μου εσύ ᾽σαι
με τις ορθές σου συμβουλές, που πάντα
εγώ θ᾽ ακολουθώ· γιατί για μένα
ποτέ δε θα ᾽ ναι κανείς γάμος άξιος
να τον βάλω πιο πάνω από σένα, όταν
το σωστό συμβουλεύεις. ΚΡΕ. Κι αυτή να ᾽ χεις
τη γνώμη πάντα, γιε μου, στην καρδιά σου,
640 πως στου πατέρα εμπρός τη θέληση όλα
πρέπει να υποχωρούν· γιατί γι᾽ αυτό είναι
που εύχεται ν᾽ αποχτά παιδιά κανένας
κι υπάκουα μες στα σπίτια του να τα ᾽ χει,
και για ν᾽ αντιπλερώνουν τους εχθρούς του
μ᾽ ό,τι κακό, και να τιμούν τους φίλους
όσο κι αυτός· ενώ όταν κανείς φέρνει
στον κόσμο ανώφελα παιδιά, σαν τί άλλο
πως γέννησε θα πεις, παρά φαρμάκια
για τον εαυτό του κι αφορμές μεγάλες
για τους εχθρούς του να γελούν μαζί του;
Αυτά λοιπόν κοίτα ποτέ μη χάσεις
τα αισθήματα, παιδί μου, από λαχτάρα
για μια γυναίκα, ξέροντας πως είναι
650 αγκάλιασμα ψυχρό ένας σύντροφος
στο πλευρό μας κακός, μέσα στο σπίτι·
γιατί ποιά μεγαλύτερη μπορεί
πληγή να γίνει απ᾽ τον κακό το φίλο;
Ξορκίσου την λοιπόν αυτή την κόρη
σαν εχθρό σου και στείλε την να πάει
στον Άδη, εκεί να παντρευτεί όποιο θέλει·
γιατί αφού μόνη αυτή σ᾽ όλη την πόλη
πιάστηκε φανερά να παρακούει
την προσταγή μου, δε θα βγω μπρος σ᾽ όλους
ψεύτης εγώ, μα θα τη θανατώσω,
κι ας πάει στον ομοαίματό μας Δία
να μου ψάλλει όσο θέλει· γιατί αν θρέψω
απ᾽ την ίδια τη γενιά μου αντάρτες,
660 πολύ πιότερο απέξω· μα όποιος είναι
καλός για τα δικά του νοικοκύρης,
θα φανεί και της χώρας κυβερνήτης
άξιος· και κείνος που μ᾽ αυθαιρεσία
παραβιάζει τους νόμους, ή εννοεί
να επιβληθεί σ᾽ αυτούς που εξουσιάζουν,
μόνο έπαινο από μένα δε θα πάρει·
μα όποιον θα εκλέξει η χώρα, σ᾽ αυτόν πρέπει
να υπακούομε τυφλά, και στα μεγάλα
και στα μικρά, στα δίκια και στα ενάντια.
Σε τέτοιον άντρα εγώ θα εμπιστευόμουν
πως άξιος θα ᾽ταν αρχηγός κι ο ίδιος
και πρόθυμος θα υπάκουε κάτω απ᾽ άλλους
670 κι όπου ταχθεί στην τρικυμία της μάχης
πιστός κι αντρείος θα μένει παραστάτης.
Δεν είναι άλλο κακό απ᾽ την αναρχία·
αυτή χαλάει τα κράτη, αυτή τα σπίτια
φέρνει άνω κάτω, αυτή σε φευγιό βάζει
τα σύμμαχα κοντάρια, ενώ τα πλήθη
τα υπάκουα τα σώζει η πειθαρχία·
κι έτσι πρέπει καθείς να υπερασπίζει
με τα όλα του το νόμο και την τάξη
και με κανένα τρόπο να μη στρέξει
να νικηθεί ποτέ του από γυναίκα·
γιατ᾽ αν το φέρν᾽ η ανάγκη, κάλλιο απ᾽ άντρα
να πέσω απ᾽ την αρχή, κι όχι να πούνε
680 πως γυναίκες μάς πήρανε από κάτω.
ΧΟΡ. Εμείς, αν δε μας μώραναν τα χρόνια,
βρίσκομε να ᾽ χεις δίκιο σ᾽ αυτά που ᾽ πες.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου