Τι σημαίνει για μας η λέξη «σχέση»; Σχετιζόμαστε ποτέ με κανέναν ή μήπως σχετίζονται οι εικόνες που κατασκευάσαμε ο ένας για τον άλλον; Εγώ έχω μια εικόνα για σένα κι εσύ μια εικόνα για μένα. Εγώ έχω την εικόνα σου ως γυναίκα μου ή ως άντρα μου, ή οτιδήποτε άλλο, κι εσύ έχεις για μένα τη δική σου εικόνα. Σχέση έχουν οι δυο αυτές εικόνες και τίποτε άλλο. Έχουμε σχέση με έναν άλλον μόνο όταν δεν υπάρχουν εικόνες. Όταν εγώ σας κοιτάζω κι εσείς με κοιτάζετε δίχως την εικόνα της μνήμης, των προσβολών κι όλα τα σχετικά, τότε έχουμε σχέση, αλλά η ίδια η φύση του παρατηρητή είναι η εικόνα, έτσι δεν είναι; Η εικόνα μου παρατηρεί την εικόνα σας, αν είναι ποτέ δυνατόν, και αυτό το ονομάζουμε σχέση, μόνο που σχέση έχουν οι δυο εικόνες, μια σχέση ανύπαρκτη αφού κι οι δυο είμαστε εικόνες. Έχω σχέση σημαίνει ότι έχω επαφή. Η επαφή πρέπει να είναι κάτι άμεσο, δεν υπάρχει ανάμεσα σε δυο εικόνες. Απαιτεί αυξημένη προσοχή, μια επίγνωση ότι κοιτάζω τον άλλον δίχως την εικόνα που έχω γι’ αυτόν, την εικόνα που διαμόρφωσαν οι αναμνήσεις μου απ’ το άτομο αυτό – πόσο – με έχει προσβάλει, πόση χαρά μού έχει δώσει, τι απολαύσεις μού έχει προσφέρει, το ένα και το άλλο. Μόνο όταν δεν υπάρχουν εικόνες ανάμεσά τους έχουν σχέση οι δυο τους.
Μπορούμε να αγαπάμε και μολαταύτα να μην κατέχουμε;
Δεν υπάρχει ζωή δίχως σχέσεις, αλλά καταντήσαμε τις σχέσεις πολύ επώδυνες και φρικτές θεμελιώνοντας τες στην προσωπική και κτητική αγάπη. Μπορεί να αγαπά κανείς και μολαταύτα να μη θέλει να κατέχει τον άλλον; Δεν θα βρείτε τη σωστή απάντηση στη φυγή, στα ιδανικά, στις πεποιθήσεις, αλλά στην κατανόηση των αιτιών της εξάρτησης και της κτητικότητας.
Αν κατανοήσουμε σε βάθος την προβληματική σχέση ανάμεσα στον εαυτό και στον άλλον, τότε ίσως κατανοήσουμε και λύσουμε τα προβλήματα στη σχέση μας με την κοινωνία, αφού η κοινωνία δεν είναι παρά η προέκταση του εαυτού μας.
Στρέψτε το βλέμμα στον εαυτό, όχι στους άλλους, για να ξεδιαλύνετε τις συγκρούσεις
Στις σχέσεις η πρωταρχική αιτία τριβής είναι ο εαυτός, ο εαυτός ο οποίος αποτελεί το κέντρο του ενοποιημένου πόθου. Αν συνειδητοποιήσουμε ότι πρωταρχική σημασία δεν έχει ο τρόπος με τον οποίο δρα ο άλλος, αλλά ο τρόπος με τον οποίο δρα και αντιδρά καθένας μας, κι αν η αντίδραση και η δράση κατανοηθούν ουσιαστικά, σε βάθος, τότε οι σχέσεις αλλάζουν βαθιά και ριζικά. Στη σχέση μας με τον άλλον δεν παρουσιάζονται μόνο προβλήματα υλικής φύσεως αλλά και προβλήματα σε επίπεδο σκέψης και αισθημάτων, ενώ μπορεί κανείς να εναρμονιστεί με κάποιον μόνο όταν εναρμονίζεται πλήρως με τον εαυτό του. Στις σχέσεις το σημαντικό που πρέπει να έχετε κατά νου δεν είναι ο άλλος αλλά ο εαυτός, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να απομονωθείτε, αλλά να κατανοήσετε βαθιά μέσα σας την αιτία της σύγκρουσης και της θλίψης. Όσο εξαρτιόμαστε απ’ τον άλλον για την ψυχολογική μας ευεξία, διανοητικά ή συναισθηματικά, η εξάρτηση αυτή μοιραία θα προκαλεί φόβο, απ’ τον οποίο απορρέει η θλίψη.
Η ζωή είναι οι σχέσεις με τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις ιδέες
Η ζωή είναι οι σχέσεις με τα πράγματα, τους ανθρώπους και τις ιδέες, κι αν δεν γνωρίσουμε τις σχέσεις αυτές σωστά, πλήρως, θα επέλθουν συγκρούσεις ως αντίκτυπος αυτής της πρόκλησης.
Ο καθρέφτης των σχέσεων
Οι σχέσεις, ασφαλώς, είναι ο καθρέφτης στον οποίο ανακαλύπτε τε τον εαυτό σας. Δίχως τις σχέσεις δεν ζω. Ζω σημαίνει σχετίζομαι, σχετίζομαι σημαίνει υπάρχω. Και υπάρχετε μονάχα στις σχέσεις, αλλιώς δεν υπάρχετε, η ύπαρξη δεν έχει νόημα. Δεν έχετε υπόσταση επειδή πιστεύετε ότι ζείτε. Υπάρχετε επειδή σχετίζεστε, και η ελλιπής κατανόηση των σχέσεων προκαλεί συγκρούσεις.
Το κλειδί της ευτυχίας είναι η αυτογνωσία στις σχέσεις
Ήδη κατανοείτε τον εαυτό σας στον καθρέφτη των σκέψεών σας, στον καθρέφτη των σχέσεων… Μου φαίνεται ότι η ευτυχία είναι στο χέρι μας, κι ότι το κλειδί της ευτυχίας είναι η αυτογνωσία, όχι η αυτογνωσία του Φρόιντ, του Γιουνγκ, του Σανκάρα, ή οποιουδήποτε άλλου, αλλά η αυτογνωσία που αποκτάτε μόνοι σας στις καθημερινές σχέσεις σας… Μέσα απ’ την παρατήρηση, μέσα απ’ την αβίαστη επίγνωση της καθημερινής κίνησης της σκέψης, την ώρα που μπαίνετε στο λεωφορείο, την ώρα που οδηγείτε, όταν μιλάτε… στη σύζυγό σας, στα παιδιά σας, στον γείτονά σας, παρατηρώντας τα όλα αυτά σαν σε καθρέφτη, αρχίζετε να ανακαλύπτετε πώς μιλάτε, πώς σκέφτεστε, πώς αντιδράτε, και στην κατανόηση του εαυτού σας θα βρείτε κάτι που δεν υπάρχει στα βιβλία, στη φιλοσοφία, στις διδασκαλίες των γκουρού.
Σταματήστε τον εικονοπλάστη μηχανισμό
Επομένως, για να έχετε σωστές σχέσεις πρέπει να καταστρέψετε την εικόνα, πρέπει να καταστρέψετε τον μηχανισμό που κατασκευάζει την εικόνα – τον μηχανισμό τον δικό σας και των άλλων. Ειδάλλως, μπορεί να καταστρέφετε μια εικόνα εσείς και να κατασκευάζει μια άλλη ο μηχανισμός.
Πώς προκύπτει η εικόνα, η άποψη;
Πρέπει κανείς να εμβαθύνει και να βρει πώς δημιουργείται η εικόνα κι αν είναι δυνατόν να σταματήσει τον μηχανισμό που την κατασκεύασε. Μόνο τότε κάνουν σχέσεις οι άνθρωποι – όχι οι εικόνες που αποτελούν νεκρές οντότητες. Είναι πολύ απλό. Με κολακεύετε, με σέβεστε κι εγώ σχηματίζω μια εικόνα για σας μέσω της προσβολής, μέσω της κολακείας. Έχω αποκτήσει πείρα: πόνο, θάνατο, δυστυχία, διαπάλη, πείνα, μοναξιά. Όλα αυτά κατασκευάζουν μια εικόνα μέσα μου εγώ ο ίδιος είμαι εκείνη η εικόνα. Όχι ότι είμαι η εικόνα, ούτε ότι είμαι διαφορετικός απ’ την εικόνα αλλά το «εγώ ο ίδιος» είναι εκείνη η εικόνα ο σκεπτόμενος είναι εκείνη η εικόνα. Ο σκεπτόμενος κατασκευάζει την εικόνα. Με τις απαντήσεις του, με τις αντιδράσεις του -σωματικές, ψυχολογικές, διανοητικές και ούτω καθεξής- ο σκεπτόμενος, ο παρατηρητής, ο εμπειρώμενος κατασκευάζει εκείνη την εικόνα μέσα απ’ τη μνήμη, μέσα απ’ τη σκέψη. Και η σκέψη είναι απαραίτητη, αλλιώς δεν θα υπήρχατε.
Οπότε, κατ’ αρχάς, δείτε το πρόβλημα. Η σκέψη δημιουργεί τον σκεπτόμενο. Ο σκεπτόμενος αρχίζει να δημιουργεί την εικόνα του εαυτού του… Δημιουργεί την εικόνα και ζει σε αυτή. Επομένως, η σκέψη είναι η εκκίνηση του μηχανισμού. Κι εσείς λέτε: «Πώς μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι;» Δεν μπορείτε. Αλλά μπορείτε να σκέφτεστε δίχως να πλάθετε εικόνες.
Οι απόψεις είναι απλώς εικόνες
Και φυσικά δεν κάνουν σχέσεις οι εικόνες. Αν εγώ έχω μια άποψη για σένα κι εσύ μια άποψη για μένα, πώς γίνεται να έχουμε σχέση; Οι σχέσεις υπάρχουν μόνο ελεύθερες, ελεύθερες από τούτη την εικονοπλασία.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου