Nα μου μιλάς, να ηρεμούν οι σκέψεις μου

Δεν υπάρχει πιο όμορφο συναίσθημα από αυτό που έχουμε όταν συμβουλεύουμε τα παιδιά μας, τους μαθητές μας. Όταν μιλάμε ανοιχτά για ό,τι μας απασχολεί, όταν εκφράζουμε ελεύθερα σκέψεις, απόψεις, ιδέες, συναισθήματα. Όταν δεν αναπαράγουμε τα στερεότυπα και ταμπού της κοινωνίας στην οποία ζούμε.

Όταν μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας, όταν συζητάμε τις αναμνήσεις μας μαζί τους. Όταν μιλάμε με ειλικρίνεια, όταν χρησιμοποιούμε λόγια καρδιάς, μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν. Μέσα από τις εμπειρίες και τα λάθη μας προκύπτουν μαθήματα ζωής και αποφεύγονται οι κακοτοπιές.

Αν δεν ακούσουμε εμείς τα παιδιά μας ως γονείς, δάσκαλοι, τότε ποιος θα τα ακούσει; Ποιος θα κατανοήσει τα κίνητρα και τα συναισθήματά τους; Αν δεν τα συμβουλεύσουμε εμείς ως μεγαλύτεροι και εμπειρότεροι, τότε ποιος θα το κάνει αυτό; Οι φίλοι τους που θα τους δώσουν ανακριβείς ή διαστρεβλωμένες πληροφορίες; Ή μήπως οι άγνωστοι, ξένοι προς εκείνα που ίσως στοχεύσουν στο να τα εκμεταλλευτούν και να τα παραπλανήσουν;

Κάτι που συμβαίνει συχνά και στη σύγχρονη εποχή. Κάλλιον το προλαμβάνειν του θεραπεύειν, όπως συνήθιζαν να λένε και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, οι οποίοι διακρίνονταν για τη σοφία τους. Όταν δεν είμαστε εκεί στο πλάι των παιδιών μας, τότε πολλά δεινά μπορούν να συμβούν, τα οποία δε θα έχουμε καν φανταστεί.

Όταν δεν τους μιλάμε για τις φιλίες, τις σχέσεις, τον έρωτα, τότε τα στέλνουμε ως πρόβατα στη σφαγή. Δε ζούμε πια στο Μεσαίωνα, όλα πλέον μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης. Όταν δουλεύουμε ατελείωτες ώρες, για να μην τους λείψει τίποτα, για να μη στερηθούν ανέσεις και να μην τους χαλάσουμε χατίρια, εν τέλει το μόνο που καταφέρνουμε είναι να στερούνται την παρουσία μας στη ζωή τους που είναι η σημαντικότερη όλων για την υγιή ανάπτυξή τους.

Στα πρώτα τους βήματα, στα πρώτα τους σχολικά χρόνια, στις επιτυχίες, στις αποτυχίες τους, στα άγχη, στις απογοητεύσεις τους θα πρέπει να είμαστε διακριτικά παρόντες. Να τα παρηγορούμε όταν χρειαστεί, να τα επιβραβεύουμε όταν κάνουν κάτι καλό. Να τα ακούμε χωρίς να τα κατακρίνουμε, χωρίς να τους χτυπάμε τα λάθη και τις παραλείψεις τους. Να τα πονάμε, γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς, τότε ποιος θα το κάνει;

Να τα μαλώνουμε τρυφερά, δείχνοντάς τους το ενδιαφέρον μας, να τα συγχωρούμε. Να μην κρατάμε μούτρα, να μην ταυτιζόμαστε, να τα αφήνουμε ελεύθερα να κάνουν τις επιλογές τους, αλλά να τους μιλάμε και για τις συνέπειες των πράξεών τους, για να μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη του εαυτού τους. Να τους μεταβιβάζουμε αξίες και ιδανικά, γιατί δίχως αυτά η ζωή δεν έχει κανένα νόημα.

Πάντα όμως θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε στο τέλος της μέρας ότι η ζωή είναι δικιά τους και όχι δικιά μας. Να φτάνουμε μέχρι ένα σημείο, να μην τα καταπιέζουμε. Να μην ξεπερνάμε τα όρια. Να τα υποστηρίζουμε στις επιλογές τους, να είμαστε φίλοι, σύμμαχοι και συνοδοιπόροι.

Να τα ενθαρρύνουμε να πάρουν τα ρίσκα τους, να μη τους μεταφέρουμε συνεχώς τις φοβίες και τους προβληματισμούς μας μιας και εμείς ανήκουμε σε μια διαφορετική γενιά και έχουμε άλλη κοσμοθεωρία. Να μην επηρεαζόμαστε από τη γνώμη του κόσμου.

Κάθε παιδί θα πρέπει να ζει τη ζωή του όπως εκείνο την ονειρεύτηκε κι όχι όπως θα θέλαμε εμείς. Να μην τους κάνουμε συνεχώς παρατηρήσεις, να μην τους κουνάμε συνέχεια το δάχτυλο. Να μη το παίζουμε παντογνώστες και ξερόλες, γιατί έτσι δε θα καταφέρουμε να δομήσουμε ποτέ μια σχέση εμπιστοσύνης με ο παιδί μας. Να μεγαλώνουμε αυτόνομα παιδιά και όχι παιδιά εξαρτημένα από εμάς.

Σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολο το να γίνει κάποιος γονιός ούτε είμαστε όλοι γεννημένοι να γίνουμε γονείς. Για αυτό θα ήταν ιδανικό αν η απόφασή μας να τεκνοποιήσουμε ήταν προϊόν ώριμης σκέψης.

Ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με πολλά παιδιά, με διαφορετικό χαρακτήρα και προσωπικότητα. Κάποια είναι πιστά αντίγραφα των γονιών τους, κάποια άλλα συνήθως στην εφηβεία έχουν καταφέρει να διαμορφώσουν τη δική τους αυτόνομη προσωπικότητα. Άλλα γεμάτα άγχη και προβληματισμούς, άλλα πιο ευαίσθητα. Όλα όμως σε γεμίζουν εμπειρίες. Από όλα κάτι παίρνεις στο τέλος, κάποια πληροφορία που καλείσαι να αποκωδικοποιήσεις, να αναλύσεις παραπάνω κάνοντας μετά τη δική σου αυτοκριτική.

Να μου μιλάς, να ηρεμούν οι σκέψεις μου, μου είπε πριν λίγο καιρό κι όμως δεν είχα ακούσει μέχρι τότε πιο σοφή κουβέντα από κανέναν άλλο άνθρωπο πόσο μάλλον από ένα παιδί. Δεν είχα ακούσει καλύτερο έπαινο μέχρι τότε. Ήταν η καλύτερη αποζημίωση, λίγα λόγια καρδιάς. Ήξερα ότι εννοούσε την κάθε της λέξη.

Μεγάλο πράγμα τα μάτια, είναι ο καθρέπτης της ψυχής. Το συγκεκριμένο παιδί μάλλον δεν το είχε ακούσει ουσιαστικά κανείς μέχρι τότε. Και φανταστείτε ότι αυτό ήταν το πιο εύκολο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος για εμάς, σχεδόν αυτονόητο κυρίως για εμάς τους ψυχολόγους.

Ακριβώς αυτό καλούμαστε να κάνουμε καθημερινά τόσο ως γονείς όσο και ως δάσκαλοι. Σίγουρα δεν πρόκειται για κάτι απλό. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή για να το καταφέρουμε. Όμως στο τέλος, το αποτέλεσμα θα μας αποζημιώσει.