Μια μελέτη των ιθαγενών Παπούα στη Νέα Γουινέα υποδηλώνει ότι η ερμηνεία της έκφρασης του προσώπου μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το πολιτισμικό περιβάλλον.Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από αμερικανούς και ισπανούς ψυχολόγους θέτει υπό αμφισβήτηση την οικουμενικότητα των εκφράσεων του προσώπου για τα βασικά συναισθήματα.
Βιαστικά συμπεράσματα
Μετά τις εργασίες του έγκριτου ψυχολόγου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Πολ Έκμαν, στη δεκαετία του '60, η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχθεί ότι οι αποκαλούμενες βασικές εκφράσεις του προσώπου (φόβος, θυμός, αηδία, θλίψη, χαρά και έκπληξη) είναι καθολικές και ότι αυτοί η καθολικότητα αποδεικνύει ότι τα ανθρώπινα όντα εκφράζονται ανεξάρτητα από το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο γεννιούνται και ζουν. Ο Έκμαν κατέληξε σε αυτά τα συμπεράσματα μελετώντας τους ιθαγενείς της Παπούα-Νέας Γουϊνέας, διότι ήταν μερικοί από τους κατοίκους του πλανήτη που είχαν τις λιγότερες επαφές με το δυτικό πολιτισμό.
Ο ψυχολόγος Κάρλος Κριβέλι μαζί με τον συνάδελφό του Χοσέ Μιγέλ Φερνάντες-Ντολς του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, εργάστηκαν από κοινού επί του θέματος αυτού, καθώς σκέφτηκαν ότι, ίσως, θα έπρεπε να επανεξετάσουν τα πορίσματα του Έκμαν. Έτσι ο ένα εξ αυτών, ο Κριβέλι, ταξιδεψε στο αρχιπέλαγος Τόμπριαντ στη Παπούα-Νέα Γουϊνέα συνοδεία του συναδέλφου και φίλου του Σέρχιο Χαραμίγια, από το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης για να επαναλάβει το πείραμα.
Δύο μορφές της ίδιας έκφρασης
Έδειξε στους ντόπιους φωτογραφίες με χαρούμενους, λυπημένους, θυμωμένους ή φοβισμένους ανθρώπους και τους ζήτησε να τις ερμηνεύσουν κάνοντάς τους διάφορες σχετικές ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα πραγματικά αποτέλεσαν έκπληξη. Πολλοί από τους ντόπιους ερμήνευσαν την έκφραση ενός ανθρώπου που στη δύση θα ταυτιζόταν με την έκφραση φόβου, ως το πρόσωπο κάποιου θυμωμένου ανθρώπου.
A priori μπορεί να μην φαίνεται ως μια μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη, ωστόσο αποτελεί μια σημαντική αλλαγή στο βαθμό που αποδεικνύει ότι ένα βασικό συναίσθημα, όπως ο φόβος, μπορεί να εκφραστεί με, τουλάχιστον, δύο τρόπους. Το παλιό αξίωμα της «καθολικότητας» του Έκμαν υπέστη, τουλάχιστον, μια πρώτη ρωγμή.
Από την πλευρά του ο Τζέημς Ράσσελ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, υπερασπίζεται μια ιδέα που ο ίδιος αποκαλεί «ελάχιστη καθολικότητα» και τονίζει ότι θα μπορούσε να αποτελέσει τη γέφυρα μεταξύ των δύο θεωριών. Σε ένα σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε το περιοδικό Science, συνόψισε αυτή τη θεωρία: «ο περιορισμένος αριθμός του τρόπου με τον οποίον κινούνται οι μύες του προσώπου δημιουργεί ένα πρότυπο των βασικών εκφράσεων, το οποίο στη συνέχεια φιλτράρεται μέσα από κάθε πολιτισμό για να αποκτήσει νόημα».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου