Το σιωπηρό νόημα της διαδικασίας ανάπτυξης των φυτών: πως δεν πρέπει να παρεμβαίνουμε στη διαδικασία, πως δεν πρέπει να κοπιάζουμε· πως πρέπει απλώς να ευθυγραμμιζόμαστε με τη ροπή της διαδικασίας και να τη συντροφεύομε. Όχι να καθοδηγούμε, αλλά να υποβοηθούμε, να συνεπικουρούμε, δηλαδή να υιοθετούμε έναν επικουρικό ρόλο —πιο διακριτικό, λιγότερο φανταχτερό, που να μην τραβάει την προσοχή— ώστε να φτάσει η ροπή στην πλήρη εκδίπλωσή της.
O Λάο Τσε συνοψίζει,
με μεγαλειώδη τρόπο αυτή την ιδέα: «Να βοηθάς αυτό που έρχεται από μόνο του».
Η παραδοξότητα της παραπάνω διατύπωσης είναι φαινομενική. Πίσω από τη εγγενή της ένταση, εκφράζει με ακρίβεια την ιδέα του να μην ασκείς βία πάνω στα πράγματα, δίχως όμως και να τα εγκαταλείπεις.
Εκφράζει, με τη φαινομενική της παραδοξότητα, την πιο συνηθισμένη εμπειρία, την εμπειρία του αγρότη: αυτό που όλος ο κόσμος γνωρίζει (ή, μάλλον, αυτό που όλος ο κόσμος χάνει χωρίς να το συλλογίζεται), αλλά που οι εννοιολο- γικές μας αντιθέσεις μάς εμποδίζουν να το συλλάβουμε.
ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΖΥΛΛΙΕΝ, ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΑΠΡΑΞΙΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου