Παιχνιδιάρικη σοβαρότητα

Μια πρόσφατη εμπειρία – ή και πολλές μαζί – μου έδειξε για άλλη μια φορά πόσο οι άνθρωποι φοβούνται το παιχνίδι. Θέλουν να το ξεχωρίσουν από τη σοβαρότητα και αυτό αφαιρεί και την αξία του.

Διαπιστώνω πόσο εκπλήσσονται οι περισσότεροι όταν λαμβάνουν μια απάντηση ή μια δράση που δεν βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο των αναμενόμενων ή των συνηθισμένων που έχουν μάθει να εισπράττουν. Εκεί διαπιστώνεις εύκολα τον πραγματικό άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από το ρόλο. Και συνήθως εμφανίζεται το φοβισμένο παιδί, που μόλις του έχουν πάρει το παιχνίδι του.

Παίρνουμε τη ζωή και ειδικά το εγώ μας (που μπερδεύουμε με τον «εαυτό» μας) πολύ στα σοβαρά. Διαχωρίζοντας το παιχνίδι από όλα όσα έχουμε ονομάσει σοβαρά (τα πρέπει, τους ρόλους, τη δουλειά κλπ), αναπόφευκτα χάνουμε όλο το νόημα που η διευρυμένη θέαση μάς προσφέρει.

Συχνά αφήνω την έμφυτη παιδικότητά μου να βγει στην επιφάνεια, γιατί έτσι διακωμωδώ το δράμα, γιατί έτσι μπορώ να δω τους ανθρώπους όπως πραγματικά είναι, γιατί έτσι μπορώ να βρω απαντήσεις και λύσεις έξω από τα όρια του γνώριμου και συνηθισμένου. Παραμένει όμως αυτή η «αθώα» τακτική, σε πολλούς ανθρώπους, άκρως απειλητική.

Οι άνθρωποι έχουμε μάθει να κατασκευάζουμε και να διατηρούμε πολλές δομές, πολλά πρέπει, άπειρα είθισται… τα οποία φτιάχνουν τον ασυνείδητο εαυτό μας. Γιατί ασυνείδητο; Απλά γιατί έτσι λειτουργούμε με τον «αυτόματο», δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε εκ νέου, δεν χρειάζεται να διαφοροποιούμαστε, δεν χρειάζεται να ρισκάρουμε να φανερωθούμε, δεν χρειάζεται να βρισκόμαστε στο επικίνδυνο πεδίο του «δεν ξέρω», στο οποίο τρέμει να βρίσκεται το εγώ.

Μα τότε η ζωή γίνεται ανιαρή και συνεχίζουμε να πλέουμε στον ωκεανό της συνήθειας, του προβλεπόμενου, των ορίων που έχουμε κατασκευάσει, γιατί έχουμε πεισθεί ότι δεν υπάρχει τίποτα πέρα από αυτό που γνωρίζουμε και έχουμε λειτουργήσει.

Μα τότε, γιατί ζούμε; Για να εκπληρώνουμε; Για να επαναλαμβάνουμε; Για να περιμένουμε το πλήρωμα του χρόνου; Για να έχουμε δίκιο και να μαζεύουμε οπαδούς; Για να διασφαλίζουμε όσα δεν διασφαλίζονται με τίποτα;