Σχέση φόβου και ενοχής

Ο φόβος και η ενοχή είναι το ίδιο πράγμα;
Ο φόβος και η ενοχή δεν είναι καθόλου το ίδιο πράγμα. Όταν αποδέχεσαι το φόβο, γίνεται ελευθερία. Όταν αρνείσαι το φόβο, όταν τον απορρίπτεις, όταν τον επικρίνεις, γίνεται ενοχή.

Ο φόβος είναι μέρος της ζωής. Ο άνθρωπος είναι ένα μικρό, ένα ελάχιστο κομμάτι και το όλο είναι τεράστιο. Ο άνθρωπος είναι μια πολύ μικρή σταγόνα και το όλο είναι ένας ολόκληρος ωκεανός.

Ο άνθρωπος τρέμει μέσα του: «Μπορεί να χαθώ μέσα στο όλο. Η ταυτότητα μου μπορεί να χαθεί.» Αυτός είναι ο φόβος του θανάτου. Όλοι οι φόβοι είναι στην πραγματικότητα φόβος του θανάτου. Και ο φόβος του θανάτου είναι φόβος της εκμηδένισης.

Είναι φυσικό να φοβάται ο άνθρωπος και να τρέμει. Αν το αποδεχτείς αυτό, αν πεις ότι έτσι είναι η ζωή, αν το αποδεχτείς ολοκληρωτικό, το τρέμουλα σταματάει αμέσως και ο φόβος –η ίδια η ενέργεια που γίνονταν φόβος- αποδεσμεύεται και γίνεται ελευθερία.

Τότε γνωρίζεις ότι ακόμη και αν η σταγόνα εξαφανιστεί μέσα στον ωκεανό, θα εξακολουθεί να βρίσκεται εκεί. Για την ακρίβεια, γίνεται ολόκληρος ο ωκεανός. Τότε, ο θάνατος γίνεται νιρβάνα. Τότε, δεν φοβάσαι να χαθείς, Τότε, καταλαβαίνεις: «Αν προσπαθείς να σώσεις τη ζωή σου, θα τη χάσεις και αν τη χάσεις, θα τη σώσεις.»

Ο μοναδικός τρόπος να πας πέρα από το θάνατο είναι να αποδεχτείς το θάνατο. Τότε ο θάνατος εξαφανίζεται. Τότε, η ενέργεια απελευθερώνεται και γίνεται ελευθερία. Αν όμως τον επικρίνεις, αν τον καταπιέζεις, αν κρύβεις το γεγονός ότι φοβάσαι, αν θωρακίζεσαι και προστατεύεσαι και αμύνεσαι, τότε εμφανίζεται η ενοχή. To εγώ προσπαθεί να κουκουλώσει το φόβο.

Ρωτάς: «Ο φόβος και η ενοχή είναι το ίδιο πράγμα;» Όχι. Ο φόβος μπορεί να γίνει ενοχή, μπορεί και όχι. Εξαρτάται από το τι κάνεις εσύ με το φόβο. Αν κάνεις κάτι λάθος με το φόβο, τότε γίνεται ενοχή. Αν απλώς τον αποδέχεσαι και δεν κάνεις τίποτα για αυτόν –και δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις- τότε γίνεται ελευθερία, γίνεται τόλμη.

Μη λες στον εαυτό σου πως είσαι άσχημος, πως είσαι λάθος, πως είσαι αμαρτωλός. Μην επικρίνεις. Ότι είσαι, είσαι. Μην νιώθεις ένοχος. Ακόμη και αν υπάρχει κάτι λάθος, δεν είσαι εσύ το λάθος. Μπορεί να κάνεις λάθος, μα δεν είναι λάθος το είναι σου. Κάποια πράξη μπορεί να είναι λάθος, όμως το ίδιο το είναι δεν μπορεί ποτέ να είναι λάθος.