Η έννοια του μηδενός, το πρόβλημα του νιχιλισμού είναι κυρίαρχο μοτίβο μέσα στη καθημερινότητα της σύγχρονης εποχής και της φιλοσοφίας…
Ο νιχιλισμός σημαίνει ότι, ο κόσμος του πνεύματος έπαψε να είναι πηγή ζωής, γονιμοποιούσα δύναμη, έπαψε να μπορεί να βεβαιώνει τον άνθρωπο για την ουσία του, έπαψε να δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ο υπεραισθητός κόσμος μεταμορφώθηκε σ΄ ένα ανυπόστατο προϊόν του εμπειρικού κόσμου, ο άνθρωπος παραδόθηκε στη φθορά του Κενού, του Τυχαίου και του Παράλογου, στη βία των πιο σκοτεινών βιολογικών δυνάμεων που αποδέσμευσε η απουσία κάθε ανώτερης αξίας, ο ίδιος ο άνθρωπος έγινε για τον εαυτό του πρόβλημα... ο γεροντικός μαρασμός του σύγχρονου πολιτισμού...
Ο νιχιλισμός, «η ανατροπή όλων των αξιών», σημαίνει, «οι ανώτερες αξίες χάνουν κάθε αξία», τα φαινόμενα γίνονται η μόνη πραγματικότητα για τον άνθρωπο, ο άνθρωπος παύει να ζητάει μέσα στον εαυτό του, μες στη πνευματική του γονιμότητα, τη ρίζα και τη βεβαιότητα για την ουσία του. Τη βεβαιότητα αυτή τη ζητάει και πιστεύει ότι τη βρίσκει έξω από τον εαυτό του, στην αλλοτριωμένη από κάθε πνευματική παρουσία «αντικειμενική πραγματικότητα» μες στην οποία παρουσιάζεται σαν «πράγμα», σαν αντικείμενο συγκροτημένο και εξηγούμενο από τους «αντικειμενικούς νόμους», σα βιολογικό ον θεμελιωμένο πάνω στα ένστικτα, συγκροτημένο και εξηγούμενο από «ψυχοφυσικούς μηχανισμούς» και μες στη βεβαιότητα αυτή χάνει κάθε ουσια – στικότητα, μηδενίζεται...
Αυτή η ανατροπή των αξιών εκδηλώνεται σαν μια ανατροπή των κλασσικών ιδεών, όπως του Ηράκλειτου, του Σωκράτη, του Πλάτωνα κ.ά., των ιδεών δηλαδή ότι μέσα στην απρόσβλητη από το χρόνο και το ιστορικό γίγνεσθαι οντολογική τάξη, το πνεύμα είναι πάντοτε ανώτερο, ξεπερνάει εν δυνάμει και εν ενεργεία, μορφοποιεί, υποτάσσει και τελειοποιεί την ουσιαστικά κατώτερη εμπειρική ζωή του ανθρώπου...
Αξίζει, εδώ στο τέλος, να θυμηθούμε τη ρήση του Ηράκλειτου [με τον οποίο αρχίζει η Ιστορία] ότι ο Λόγος είναι «εαυτόν αύξων»...
Ο νιχιλισμός σημαίνει ότι, ο κόσμος του πνεύματος έπαψε να είναι πηγή ζωής, γονιμοποιούσα δύναμη, έπαψε να μπορεί να βεβαιώνει τον άνθρωπο για την ουσία του, έπαψε να δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ο υπεραισθητός κόσμος μεταμορφώθηκε σ΄ ένα ανυπόστατο προϊόν του εμπειρικού κόσμου, ο άνθρωπος παραδόθηκε στη φθορά του Κενού, του Τυχαίου και του Παράλογου, στη βία των πιο σκοτεινών βιολογικών δυνάμεων που αποδέσμευσε η απουσία κάθε ανώτερης αξίας, ο ίδιος ο άνθρωπος έγινε για τον εαυτό του πρόβλημα... ο γεροντικός μαρασμός του σύγχρονου πολιτισμού...
Ο νιχιλισμός, «η ανατροπή όλων των αξιών», σημαίνει, «οι ανώτερες αξίες χάνουν κάθε αξία», τα φαινόμενα γίνονται η μόνη πραγματικότητα για τον άνθρωπο, ο άνθρωπος παύει να ζητάει μέσα στον εαυτό του, μες στη πνευματική του γονιμότητα, τη ρίζα και τη βεβαιότητα για την ουσία του. Τη βεβαιότητα αυτή τη ζητάει και πιστεύει ότι τη βρίσκει έξω από τον εαυτό του, στην αλλοτριωμένη από κάθε πνευματική παρουσία «αντικειμενική πραγματικότητα» μες στην οποία παρουσιάζεται σαν «πράγμα», σαν αντικείμενο συγκροτημένο και εξηγούμενο από τους «αντικειμενικούς νόμους», σα βιολογικό ον θεμελιωμένο πάνω στα ένστικτα, συγκροτημένο και εξηγούμενο από «ψυχοφυσικούς μηχανισμούς» και μες στη βεβαιότητα αυτή χάνει κάθε ουσια – στικότητα, μηδενίζεται...
Αυτή η ανατροπή των αξιών εκδηλώνεται σαν μια ανατροπή των κλασσικών ιδεών, όπως του Ηράκλειτου, του Σωκράτη, του Πλάτωνα κ.ά., των ιδεών δηλαδή ότι μέσα στην απρόσβλητη από το χρόνο και το ιστορικό γίγνεσθαι οντολογική τάξη, το πνεύμα είναι πάντοτε ανώτερο, ξεπερνάει εν δυνάμει και εν ενεργεία, μορφοποιεί, υποτάσσει και τελειοποιεί την ουσιαστικά κατώτερη εμπειρική ζωή του ανθρώπου...
Αξίζει, εδώ στο τέλος, να θυμηθούμε τη ρήση του Ηράκλειτου [με τον οποίο αρχίζει η Ιστορία] ότι ο Λόγος είναι «εαυτόν αύξων»...
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου