Άνδρες- γυναίκες: Πότε μια φιλία κρύβει... έρωτα;

Γυναίκες και Αντρες: Μόνο εραστές ή και φίλοι;

«Μα οι άντρες είναι από τη φύση τους κατακτητές», «Οι γυναίκες είναι ζηλιάρες», «Υπάρχει σεξουαλική ένταση μεταξύ των δύο φύλων», λένε κάποιες στερεότυπες αντιλήψεις.  Μπορεί μια γυναίκα να είναι φίλη με έναν άντρα –και το αντίστροφο- χωρίς να υπάρχει απώτερος σεξουαλικός σκοπός;  Με τα κοινωνικά δεδομένα μερικών δεκαετιών πριν, η απάντηση θα ήταν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν.  Ο λόγος; Οι γυναίκες βρισκόταν κατά κύριο λόγο στο σπίτι, οι άντρες στον χώρο της εργασίας και οι επαφές μεταξύ τους είχαν έναν στόχο: τη σύναψη σχέσεων προκειμένου να δημιουργήσουν οικογένεια.  Αλλά πέρα από αυτό, τα κοινωνικά δεδομένα εξυμνούσαν τις ρομαντικές σχέσεις ως το μόνο είδος σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, απλούστατα γιατί αυτός ήταν ο σίγουρος δρόμος προς το γάμο και τη διαιώνιση του είδους.  Επικρατούσε μια επιλεκτική κοινωνική τύφλωση προς τις φιλικές σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων.  Τα δεδομένα αυτά όμως έχουν ανατραπεί.  Πρώτα απ’ όλα άντρες και γυναίκες δρουν στον ίδιο εργασιακό χώρο, μοιράζονται κοινά ενδιαφέρονα και κοινωνικές εμπειρίες.  Οι επαφές τους εξυπηρετούν πολλαπλούς στόχους και όχι μόνο τη δημιουργία οικογένειας.  Αυτή η αλλαγή κοινωνικών δεδομένων τείνει προς μια κατεύθυνση: αν και έχει τις δυσκολίες της –όπως άλλωστε και όλες οι ανθρώπινες σχέσεις- είναι δυνατό να υπάρξει φιλία μεταξύ αντρών και γυναικών.  Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά υπάρχουν και καλοί λόγοι για την ύπαρξη και εδραίωση τέτοιων φιλιών.

 

Καθώς ένα άτομο κοινωνικοποιείται, μαθαίνει τους κανόνες για το πως να φερθεί σε φιλίες με άτομα του ίδιου φύλου: τα αγόρια ασχολούνται με σπορ και ομαδικά παιχνίδια, τα κορίτσια μιλάνε και μοιράζονται εμπειρίες –και μεγαλώνοντας συνεχίζουν και τα δύο φύλα πάνω στο ίδιο μοτίβο-.  Επίσης, ο άνθρωπος μαθαίνει πως να φερθεί στο άλλο φύλο σε μια ρομαντική σχέση: πως να δείξει το ενδιαφέρον του, πως να βγει σε ρεντεβού, να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, κοκ.  Αλλά κοινωνικοί κανόνες για φιλία μεταξύ γυναικών και αντρών; Δεν υπάρχουν!

Ο Don O'Meara, Ph.D., καθηγητής κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, ΗΠΑ, δημοσίευσε μια έρευνα-ορόσημο στα εμπόδια που υπάρχουν στη φιλία των δύο φύλων.  Πέντε εμπόδια παρεμβάλλονται στις σχέσεις των δύο φύλων και δυσκολεύουν την εδραίωση πραγματικής φιλίας.  Ποια είναι αυτά;
 

Εμπόδιο Νούμερο 1: Ορισμός της σχέσης

Πρόκειται για φίλους ή εραστές;  Προφανώς, και όπως λέει και το όνομά της, υπάρχει πλατωνική αγάπη, με την έννοια μιας γενικότερης έλξης προς το άλλο φύλο στα πλαίσια μιας φιλίας.  Αλλά ο διαχωρισμός ανάμεσα στα ρομαντικά, τα σεξουαλικά, και φιλικά συναισθήματα είναι κάτι πολύ δύσκολο, μια που αυτά εμπλέκονται και ανάλογα με τις συνθήκες παραχωρούν την πρώτη θέση σε κάποιο από τα τρία, για να ανατραπεί αυτή η ισορροπία κάτω από άλλες συνθήκες.  Οι πιο πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν κάποιο άτομο που το αγαπούμ περνούν καλά μαζί του, επιδιώκουν την παρέα του, αλλά δεν θα ήθελαν και δεν έχουν κάνει βήματα για να το πλησιάσουν ερωτικά και να του ζητήσουν ραντεβού ή γάμο.  Τι σημαίνει αυτό;
 

Εμπόδιο Νούμερο 2: Ξεπέρασμα της έλξης

Ας μιλήσουμε για σεξ!  Είναι η πεζή πραγματικότητα ότι πίσω από κάθε φιλική σχέση μεταξύ αντρών και γυναικών παραμονεύει η «απειλή» της ακάλεστης σεξουαλικής επιθυμίας.  Δε θέλει και πολύ για ένα απλό πλατωνικό αγκάλιασμα να πάρει μια πιο ερωτική σημασία.  Είτε το θέλουμε είτε όχι, η έλξη είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε.  Μια μεγάλη έρευνα σε 150 εργαζόμενους που ερωτήθηκαν σχετικά με το τι τους αρέσει και τι όχι στις φιλίες ανάμεσα σε γυναίκες και άντρες, έδειξε ότι το νούμερο ένα στο τι δεν αρέσει στις γυναίκες είναι η σεξουαλική ένταση που υπάρχει, ενώ οι άντρες απάντησαν ότι η σεξουαλική έλξη ήταν ένας βασικός λόγος για να ξεκινήσουν μια φιλία με μια γυναίκα και ότι κάτι τέτοιο θα έδινε περισσότερο βάθος στη φιλία.  Γεγονός είναι ότι 62% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η σεξουαλική ένταση ήταν παρούσα στις φιλικές σχέσεις τους με το άλλο φύλο.
 

Εμπόδιο Νούμερο 3: Εδραίωση ισοτιμίας

Στο θέμα της φιλίας ξεκινάμε από το δεδομένο ότι πρόκειται για μια σχέση μεταξύ ίσων.  Αλλά, όπως επισημαίνει ο Δρ. O'Meara, σε κοινωνίες όπου οι άντρες είναι πάντα λίγο πιο «ίσοι» από τις γυναίκες και όπου υπάρχει αντρική κυριαρχία, ο κίνδυνος της ανισότητας σε μια φιλική σχέση είναι υπαρκτός.  Θέματα δύναμης, εξουσίας και πρεστίζ μπορεί να εμπλακούν σε μια φιλία των δύο φύλων και να αλλοιώσουν τη μορφή της.
 

Εμπόδιο Νούμερο 4: Το μάτι της κοινωνίας

Οι αμφισβητίες είναι ανάμεσα μας!  Η κοινωνία μας πιθανότατα δεν είναι εντελώς έτοιμη να δεχτεί την ύπαρξη φιλίας ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, η οποία να μην έχει κάποιο σεξουαλικό υπόβαθρο.  Τα άτομα που έχουν καλούς φίλους του άλλου φίλου βρίσκονται στο στόχαστρο των ερωτήσεων και των σχολίων των άλλων: «σίγουρα είναι απλώς φιλία;».  Ο σκεπτικισμός και η αμφιβολία αντικατοπτρίζονται στη συμπεριφορά και τα σχόλια του κοινωνικού περίγυρου των ανθρώπων που έχουν στενές φιλικές σχέσεις με το άλλο φύλο.
 

Εμπόδιο Νούμερο 5: Ο τόπος συνάντησης

Που γίνονται οι γνωριμίες που οδηγούν στη φιλία;  Καθώς η αγορά εργασίας ανοίγει τις πύλες της διάπλατα στις γυναίκες και πολλά παραδοσιακά «αντρικά» επαγγέλματα τώρα είναι ανοιχτά και στις γυναίκες, τα δύο φύλα έχουν τεράστις ευκαιρίες συνύπαρξης και συγχρωτισμού σε ένα περιβάλλον που από μόνο του δεν είναι ερωτικά φορτισμένο.  Παρόλα αυτά, οι ευκαιρίες για αλληλεπίδραση είναι λίγες, όπως προκύπτει από απλή παρατήρηση των ομάδων που δημιουργούνται ήδη από μικρές ηλικίες: τα αγόρια με τα αγόρια και τα κορίτσια με τα κορίτσια, και όποιος αποκλίνει από αυτό κάτι στραβό έχει!  Καθώς τα μέλη των δύο φύλων μαθαίνουν κώδικες επικοινωνίας με το φύλο τους, έχουν να διαμορφώσουν έναν διαφορετικό τρόπο επαφής με το άλλοο φύλο στην εφηβεία τους, όταν οι γενετήσιες ορμές έχουν πρωταρχικό ρόλο, πράγμα που σημαίνει ότι και τα κανάλια της επικοινωνίας θα έχουν ως στόχο την εύρεση σεξουαλικού συντρόφου.  Και μην έχοντας πρότυπο για φιλία με το άλλο φύλο, κάτι τέτοιο δεν μπαίνει καν στην εξίσωση!  Και αυτό συνεχίζεται και στην υπόλοιπη ζωή των ανθρώπων: αν προσέξουμε γύρω μας σε πάρτυ, ταβέρνες ή χώρους διασκέδασης, θα παρατηρήσουμε ότι συνήθως οι άντρες συσπειρώνονται σε μια γωνιά και οι γυναίκες σε μιαν άλλη, διαμορφώνοντας τις δικές τους ομάδες γνωριμίας, φιλίας και επικοινωνίας.
 

Παρόλο που πρόκειται για υπαρκτά εμπόδια, ωστόσο η φιλία μεταξύ των δύο φύλων δεν είναι απλώς εφικτή, αλλά, σε τελευταία ανάλυση, επιβάλλεται, αν πρόκειται άντρες και γυναίκες να συνυπάρξουν στη δουλειά, τη διασκέδαση και την κοινωνική ζωή.