ΛΥΣ 13.9–22
Ο ρόλος του Αγόρατου στα επίβουλα σχέδια των ολιγαρχικών κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος
Ο κατήγορος υποστηρίζει σε λόγο που εκφωνεί στην Ηλιαία ότι ο Αγόρατος, εξυπηρετώντας τα σχέδια των Τριάκοντα, προκάλεσε τη θανάτωση του εξαδέλφου του, του Διονυσίδωρου, και άλλων δημοκρατικών στρατηγών. Στη διήγησιν ο ρήτορας αναφέρθηκε στον αποκλεισμό του Πειραιά από τους Λακεδαιμόνιους και τις μηχανορραφίες των ολιγαρχικών κύκλων της Αθήνας για την ανατροπή του πολιτεύματος. Στην πρώτη συνέλευση της εκκλησίας του Δήμου οι Σπαρτιάτες προσπάθησαν να επιβάλουν την κατεδάφιση των Μακρών Τειχών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ειρήνη με την οποία θα τερματιζόταν ο Πελοποννησιακός πόλεμος, αλλά ο δημαγωγός Κλεοφώντας υπήρξε ο κύριος εκφραστής των αντιδράσεων στον όρο αυτό.
[9] μετὰ δὲ ταῦτα
Θηραμένης, ἐπιβουλεύων τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ, ἀναστὰς
λέγει ὅτι, ἐὰν αὐτὸν ἕλησθε περὶ τῆς εἰρήνης πρεσβευτὴν
αὐτοκράτορα, ποιήσει ὥστε μήτε τῶν τειχῶν διελεῖν
μήτε ἄλλο τὴν πόλιν ἐλαττῶσαι μηδέν· οἴοιτο δὲ καὶ ἄλλο
τι ἀγαθὸν παρὰ Λακεδαιμονίων τῇ πόλει εὑρήσεσθαι. [10] πεισ-
θέντες δὲ ὑμεῖς εἵλεσθε ἐκεῖνον πρεσβευτὴν αὐτοκράτορα,
ὃν τῷ προτέρῳ ἔτει στρατηγὸν χειροτονηθέντα ἀπεδοκι-
μάσατε, οὐ νομίζοντες εὔνουν εἶναι τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ.
[11] ἐκεῖνος μὲν οὖν ἐλθὼν εἰς Λακεδαίμονα ἔμενεν ἐκεῖ πολὺν
χρόνον, καταλιπὼν ὑμᾶς πολιορκουμένους, εἰδὼς τὸ ὑμέτε-
ρον πλῆθος ἐν ἀπορίᾳ ἐχόμενον καὶ διὰ τὸν πόλεμον καὶ
τὰ κακὰ τοὺς πολλοὺς τῶν ἐπιτηδείων ἐνδεεῖς ὄντας, νο-
μίζων, εἰ διαθείη ὑμᾶς [ἀπόρως] ὥσπερ διέθηκεν, ἀσμέ-
νως ὁποιαντινοῦν ἐθελῆσαι ἂν εἰρήνην ποιήσασθαι. [12] οἱ
δ’ ἐνθάδε ὑπομένοντες καὶ ἐπιβουλεύοντες καταλῦσαι τὴν
δημοκρατίαν εἰς ἀγῶνα Κλεοφῶντα καθιστᾶσι, πρόφασιν
μὲν ὅτι οὐκ ἦλθεν εἰς τὰ ὅπλα ἀναπαυσόμενος, τὸ δ’ ἀλη-
θὲς ὅτι ἀντεῖπεν ὑπὲρ ὑμῶν μὴ καθαιρεῖν τὰ τείχη.
ἐκείνῳ μὲν οὖν δικαστήριον παρασκευάσαντες καὶ εἰσελ-
θόντες οἱ βουλόμενοι ὀλιγαρχίαν καταστήσασθαι ἀπέκ-
τειναν ἐν τῇ προφάσει ταύτῃ. [13] Θηραμένης δὲ ὕστερον ἀφικ-
νεῖται ἐκ Λακεδαίμονος. προσιόντες δ’ αὐτῷ τῶν τε στρα-
τηγῶν τινες καὶ τῶν ταξιάρχων, ὧν ἦν Στρομβιχίδης καὶ
Διονυσόδωρος, καὶ ἄλλοι τινὲς τῶν πολιτῶν εὐνοοῦντες
ὑμῖν, ὥς γ’ ἐδήλωσεν ὕστερον, ἠγανάκτουν σφόδρα. ἦλθε
γὰρ φέρων εἰρήνην τοιαύτην, ἣν ἡμεῖς ἔργῳ μαθόντες ἔγνω-
μεν· πολλοὺς γὰρ τῶν πολιτῶν καὶ ἀγαθοὺς ἀπωλέσαμεν,
καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν τριάκοντα ἐξηλάθημεν. [14] ἐνῆν γὰρ ἀντὶ
μὲν τοῦ ἐπὶ δέκα στάδια τῶν μακρῶν τειχῶν διελεῖν ὅλα
τὰ μακρὰ τείχη διασκάψαι, ἀντὶ δὲ τοῦ ἄλλο τι ἀγαθὸν τῇ
πόλει εὑρέσθαι τάς τε ναῦς παραδοῦναι [τοῖς Λακεδαιμονίοις]
καὶ τὸ περὶ τὸν Πειραιᾶ τεῖχος περιελεῖν. [15] ὁρῶντες δὲ οὗτοι
οἱ ἄνδρες ὀνόματι μὲν εἰρήνην λεγομένην, τῷ δ’ ἔργῳ τὴν
δημοκρατίαν καταλυομένην, οὐκ ἔφασαν ἐπιτρέψειν ταῦτα
γενέσθαι, οὐκ ἐλεοῦντες, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὰ τείχη,
εἰ πεσεῖται, οὐδὲ κηδόμενοι τῶν νεῶν, εἰ Λακεδαιμονίοις
παραδοθήσονται (οὐδὲν γὰρ αὐτοῖς τούτων πλέον ἢ ὑμῶν
ἑκάστῳ προσῆκεν), [16] ἀλλ’ αἰσθόμενοι ἐκ τοῦ τρόπου τού-
του τὸ ὑμέτερον πλῆθος καταλυθησόμενον, οὐδ’, ὥς φασί
τινες, οὐκ ἐπιθυμοῦντες εἰρήνην γίγνεσθαι, ἀλλὰ βουλόμενοι
βελτίω ταύτης εἰρήνην τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ποιήσα-
σθαι. ἐνόμιζον δὲ δυνήσεσθαι, καὶ ἔπραξαν ἂν ταῦτα, εἰ
μὴ ὑπ’ Ἀγοράτου τουτουὶ ἀπώλοντο. [17] γνοὺς δὲ ταῦτα
Θηραμένης καὶ οἱ ἄλλοι οἱ ἐπιβουλεύοντες ὑμῖν, ὅτι εἰσί
τινες οἳ κωλύσουσι τὸν δῆμον καταλυθῆναι καὶ ἐναντιώ-
σονται περὶ τῆς ἐλευθερίας, εἵλοντο, πρὶν τὴν ἐκκλησίαν
τὴν περὶ τῆς εἰρήνης γενέσθαι, τούτους πρῶτον εἰς δια-
βολὰς καὶ κινδύνους καταστῆσαι, ἵνα μηδεὶς ἐκεῖ ὑπὲρ
τοῦ ὑμετέρου πλήθους ἀντιλέγοι. ἐπιβουλὴν οὖν τοιαύτην
ἐπιβουλεύουσι. [18] πείθουσι γὰρ Ἀγόρατον τουτονὶ μηνυτὴν
κατὰ τῶν στρατηγῶν καὶ τῶν ταξιάρχων γενέσθαι, οὐ
συνειδότα ἐκείνοις, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, οὐδέν (οὐ γὰρ
δήπου ἐκεῖνοι οὕτως ἀνόητοι ἦσαν καὶ ἄφιλοι, ὥστε περὶ
τηλικούτων ἂν πραγμάτων πράττοντες Ἀγόρατον ὡς πι-
στὸν καὶ εὔνουν, δοῦλον καὶ ἐκ δούλων ὄντα, παρεκάλεσαν),
ἀλλ’ ἐδόκει αὐτοῖς οὗτος ἐπιτήδειος εἶναι μηνυτής. [19] ἐβού-
λοντο οὖν ἄκοντα δοκεῖν αὐτὸν καὶ μὴ ἑκόντα μηνύειν,
ὅπως πιστοτέρα ἡ μήνυσις φαίνοιτο. ὡς δὲ ἑκὼν ἐμήνυσε,
καὶ ὑμᾶς οἶμαι ἐκ τῶν πεπραγμένων αἰσθήσεσθαι. εἰσπέμ-
πουσι γὰρ εἰς τὴν βουλὴν [τὴν πρὸ τῶν τριάκοντα βουλεύου-
σαν] Θεόκριτον τὸν τοῦ Ἐλαφοστίκτου καλούμενον· ὁ δὲ
Θεόκριτος οὗτος ἑταῖρος ἦν τῷ Ἀγοράτῳ καὶ ἐπιτήδειος.
[20] ἡ δὲ βουλὴ ἡ πρὸ τῶν τριάκοντα βουλεύουσα διέφθαρτο
καὶ ὀλιγαρχίας ἐπεθύμει, ὡς ἴστε, μάλιστα. τεκμήριον
δέ· οἱ γὰρ πολλοὶ <οἱ> ἐξ ἐκείνης τῆς βουλῆς τὴν ὑστέραν βου-
λὴν <τὴν> ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἐβούλευον. τοῦ δ’ ἕνεκα ταῦτα
λέγω ὑμῖν; ἵν’ εἰδῆτε, ὅτι τὰ ψηφίσματα <τὰ> ἐξ ἐκείνης
τῆς βουλῆς οὐκ ἐπ’ εὐνοίᾳ τῇ ὑμετέρᾳ ἀλλ’ ἐπὶ καταλύσει
τοῦ δήμου τοῦ ὑμετέρου ἅπαντα ἐγένετο, καὶ ὡς τοιούτοις
οὖσιν αὐτοῖς τὸν νοῦν προσέχητε. [21] εἰσελθὼν δὲ εἰς ταύτην
τὴν βουλὴν ἐν ἀπορρήτῳ Θεόκριτος μηνύει ὅτι συλλέγονταί
τινες ἐναντιωσόμενοι τοῖς τότε καθισταμένοις πράγμασι.
τὰ μὲν οὖν ὀνόματα οὐκ ἔφη αὐτῶν ἐρεῖν καθ’ ἕκαστον·
ὅρκους τε γὰρ ὀμωμοκέναι τοὺς αὐτοὺς ἐκείνοις, καὶ εἶναι
ἑτέρους οἳ ἐροῦσι τὰ ὀνόματα, αὐτὸς δὲ οὐκ ἄν ποτε ποιῆ-
σαι ταῦτα. [22] καίτοι εἰ μὴ ἐκ παρασκευῆς ἐμηνύετο, πῶς
οὐκ ἂν ἠνάγκασεν ἡ βουλὴ εἰπεῖν τὰ ὀνόματα Θεόκριτον
καὶ μὴ ἀνώνυμον τὴν μήνυσιν ποιήσασθαι; νυνὶ δὲ τοῦτο
τὸ ψήφισμα ψηφίζεται.
***
Μετά ταύτα δε ο Θηραμένης αν και εσχεδίαζε κρυφίως ανατροπήν του λαοκρατικού πολιτεύματος ανήλθεν εις το βήμα και είπεν ότι, εάν εκλέξητε αυτόν πρεσβευτήν διά την ειρήνην με απόλυτον πληρεξουσιότητα θα κατορθώση ώστε από τα μακρά τείχη τίποτε να μη καταστραφή, ούτε και άλλον τινά εξευτελισμόν να υποστή η πόλις, και ισχυρίζετο ότι θα κατορθώση να επιτύχη από τους Σπαρτιάτας και άλλο τι ευχάριστον διά την πόλιν. Πεισθέντες δε σεις εξελέξατε εκείνον στρατηγόν με απόλυτον πληρεξουσιότητα, τον οποίον κατά το προηγούμενον έτος εκλεγέντα στρατηγόν τον απέρριψεν η Βουλή ως ακατάλληλον, κατά την γενομένην ενώπιόν της δοκιμασίαν, διότι εθεωρείτο εχθρός της δημοκρατίας.
Εκείνος μεν λοιπόν μεταβάς εις Σπάρτην έμεινεν εκεί πολύν χρόνον αν και εγνώριζεν ότι ο λαός ευρίσκετο εις αθλίαν κατάστασιν εξ αιτίας της πολιορκίας, και ότι ένεκα του πολέμου και της επελθούσης συμφοράς υπήρχεν εν τη πόλει μεγίστη έλλειψις τροφίμων, έμεινεν όμως τοσούτον χρόνον, διότι εφρόνει ότι, αν περιέλθετε σεις εις τόσην έλλειψιν τροφίμων εις όσην ακριβώς περιήλθετε, προθύμως θα συνάψετε την ειρήνην με οιουσδήποτε όρους. Οι δε μείναντες εν Αθήναις φίλοι του Θηραμένους σχεδιάζοντες την κατάλυσιν της δημοκρατίας εισήγαγον εις δίκην τον Κλεοφώντα με την πρόφασιν μεν ότι δεν προσήλθε να αναπαυθή εις την θέσιν εις την οποίαν ώφειλεν ένοπλος να φυλάττη, πραγματικώς δε διότι αντέκρουσε χάριν υμών εις την συνέλευσιν του λαού την πρότασιν περί κατακρημνίσεως των μακρών τειχών. Συγκροτήσαντες λοιπόν δι' εκείνον έκτακτον δικαστήριον, και μετασχόντες αυτού οι επιθυμούντες να εγκαταστήσουν ολιγαρχίαν τον κατεδίκασαν εις θάνατον με την ψευδή ταύτην κατηγορίαν. Ο Θηραμένης επανέρχεται έπειτα από την Σπάρτην. Ελθόντες δε προς αυτόν μερικοί από τους στρατηγούς και τους ταξιάρχους, εκ των οποίων ήτο ο Στρομβιχίδης και Διονυσόδωρος, και μερικοί άλλοι δημοκρατικών φρονημάτων πολίται, όπως έδειξαν ύστερον, ηγανάκτουν πάρα πολύ. Διότι ήλθε κομίζων τοιαύτην ειρήνην, την οποίαν ημείς εν τη εφαρμογή της σαφώς κατενοήσαμεν, διότι πολλούς χρηστούς πολίτας εχάσαμεν και ημείς οι ίδιοι υπό των Τριάκοντα εξωρίσθημεν. Διότι περιείχετο εις την κομισθείσαν υπό του Θηραμένους ειρήνην αντί μεν του να καταστραφούν τα τείχη εις διάστημα δύο χιλιομέτρων, να κρημνισθούν ολόκληρα από του ενός άκρου έως το άλλο, αντί δε να απολαύση η πόλις και άλλο τι αγαθόν (ως υπεσχέθη ο Θηραμένης), να παραδώσωμεν τον στόλον μας εις τους Σπαρτιάτας, και να καταστρέψωμεν και τα οχυρώματα του Πειραιώς. Βλέποντες οι άνδρες εκείνοι ότι η κομισθείσα υπό του Θηραμένους κατ' όνομα μεν ελέγετο ειρήνη, πραγματικώς όμως ότι κατελύετο η δημοκρατία, είπον ότι δεν θα επιτρέψουν να γίνουν αυτά (δεν θα επιτρέψουν την εφαρμογήν τοιαύτης συνθήκης), όχι διότι ελυπούντο, Αθηναίοι πολίται, εάν θα εκρημνίζοντο τα τείχη, ουδέ διότι ελυπούντο τον στόλον, εάν θα παραδοθή εις τους Σπαρτιάτας (διότι ουδέν από αυτά ανήκε περισσότερον εις αυτούς, από όσον ανήκον εις ένα έκαστον από σας), αλλά διότι ησθάνοντο ότι εκ των τοιούτων όρων της συνθήκης θα καταργηθή η δημοκρατία, και όχι (κάθως λέγουν μερικοί) διότι δεν επεθύμουν να γίνη ειρήνη, αλλά διότι ήθελον να συνάψουν ειρήνην με ολιγώτερον βαρείς όρους διά την Αθηναϊκήν δημοκρατίαν. Εφρόνουν δε ότι θα δυνηθούν, και αν δεν εφονεύοντο εξ αιτίας του Αγοράτου τούτου εδώ θα κατώρθωναν ταύτα (την σύναψιν της ειρήνης με ηπιωτέρους όρους). Εννοήσας δε ο Θηραμένης και οι άλλοι οι επιβουλευόμενοι το πολίτευμα, ότι υπάρχουν μερικοί οι οποίοι θα εμποδίσουν την κατάργησιν της δημοκρατίας και θα εναντιωθούν εις την επικύρωσιν της συνθήκης χάριν της ελευθερίας, ήθελον, προτού να συνέλθη ο λαός να συζητήση τους όρους της συνθήκης, να συκοφαντήσουν αυτούς και να τους εναγάγουν ενώπιον δικαστηρίου, διά να μη υπάρχη κανείς εις την συνέλευσιν του λαού να αντιτείνη εις την επικύρωσιν της συνθήκης, και να συνηγορήση υπέρ της ελευθερίας. Μηχανώνται λοιπόν την εξής επιβουλήν. Πείθουν δηλαδή τον Αγόρατον τούτον εδώ να καταγγείλη τους στρατηγούς και ταξιάρχους, αν και δεν εγνώριζεν ουδέν από τα σχέδια εκείνων, Αθηναίοι πολίται, (διότι βέβαια δεν ήσαν εκείνοι τόσον ανόητοι και τόσον εστερημένοι φίλων, ώστε ενεργούντες διά τόσον σοβαράν υπόθεσιν να ανακοινώσουν τα σχέδιά των εις τον Αγόρατον θεωρούντες δήθεν αυτόν πιστόν και ευμενώς εις αυτά διακείμενον, ο οποίος ήτο δούλος και κατήγετο από δούλους), αλλ' εθεώρουν τούτον κατάλληλον μηνυτήν. Ήθελον δε να φαίνεται ότι αυτός καταγγέλλει ακουσίως και όχι αυτοπροαιρέτως, διά να φαίνεται βέβαια πιστότερα η μήνυσις. Ότι δε εκουσίως κατήγγειλε, νομίζω ότι και σεις από τας πράξεις του θα το εννοήσετε (και θα πεισθήτε περί αυτού). Στέλλουν λοιπόν με δόλιον σκοπόν εις την προ των Τριάκοντα βουλήν τον Θεόκριτον τον ονομαζόμενον του Ελαφοστίκτου. Ο Θεόκριτος δε ούτος ήτο οικείος και φίλος του Αγοράτου. Η προ των Τριάκοντα δε υπάρχουσα βουλή είχε διαφθαρή, και επεθύμει πάρα πολύ την ολιγαρχίαν. Απόδειξις δε είναι το εξής. Οι περισσότεροι δηλαδή βουλευταί τής προ των Τριάκοντα βουλής, εγένοντο βουλευταί της επομένης βουλής, της επί των Τριάκοντα. Διατί σας τα λέγω αυτά; Διά να εννοήσετε ότι όλα τα ψηφίσματα εκείνης της βουλής εγίνοντο όχι προς εξασφάλισιν της δημοκρατίας, αλλά προς ανατροπήν αυτής, και διά να προσέχετε εις αυτά, διότι σκοπόν είχον την κατάλυσιν της δημοκρατίας.
Παρουσιασθείς δε ο Θεόκριτος εις ταύτην την βουλήν (την επιδιώκουσαν την κατάλυσιν της δημοκρατίας) καταγγέλλει εν μυστική συνεδριάσει αυτής ότι συναθροίζονται μερικοί και συνεννοούνται να εναντιωθούν εις την τότε μετά των Σπαρτιατών συνομολογουμένην ειρήνην. Είπε λοιπόν ότι το όνομα μεν ενός εκάστου εξ αυτών (των δήθεν συνερχομένων και μελετώντων αντίστασιν) δεν θα αναφέρη, διότι έχει ορκισθή τους ιδίους όρκους με τους συνωμοτούντας, ανέφερεν όμως ότι υπάρχουν άλλοι, οι οποίοι θα ονομάσουν τους συνωμότας, και ότι αυτός κατ' ουδένα τρόπον είναι δυνατόν να πράξη τούτο. Και όμως, εάν η καταγγελία δεν εγίνετο κατόπιν συμπαιγνίας, πώς δεν θα ηνάγκαζεν η βουλή τον Θεόκριτον να αναφέρη τα ονόματα, και να μη κάμη την καταγγελίαν του κατ' αγνώστων; Τότε δε ελήφθη υπό της βουλής η εξής απόφασις.
Μετά ταύτα δε ο Θηραμένης αν και εσχεδίαζε κρυφίως ανατροπήν του λαοκρατικού πολιτεύματος ανήλθεν εις το βήμα και είπεν ότι, εάν εκλέξητε αυτόν πρεσβευτήν διά την ειρήνην με απόλυτον πληρεξουσιότητα θα κατορθώση ώστε από τα μακρά τείχη τίποτε να μη καταστραφή, ούτε και άλλον τινά εξευτελισμόν να υποστή η πόλις, και ισχυρίζετο ότι θα κατορθώση να επιτύχη από τους Σπαρτιάτας και άλλο τι ευχάριστον διά την πόλιν. Πεισθέντες δε σεις εξελέξατε εκείνον στρατηγόν με απόλυτον πληρεξουσιότητα, τον οποίον κατά το προηγούμενον έτος εκλεγέντα στρατηγόν τον απέρριψεν η Βουλή ως ακατάλληλον, κατά την γενομένην ενώπιόν της δοκιμασίαν, διότι εθεωρείτο εχθρός της δημοκρατίας.
Εκείνος μεν λοιπόν μεταβάς εις Σπάρτην έμεινεν εκεί πολύν χρόνον αν και εγνώριζεν ότι ο λαός ευρίσκετο εις αθλίαν κατάστασιν εξ αιτίας της πολιορκίας, και ότι ένεκα του πολέμου και της επελθούσης συμφοράς υπήρχεν εν τη πόλει μεγίστη έλλειψις τροφίμων, έμεινεν όμως τοσούτον χρόνον, διότι εφρόνει ότι, αν περιέλθετε σεις εις τόσην έλλειψιν τροφίμων εις όσην ακριβώς περιήλθετε, προθύμως θα συνάψετε την ειρήνην με οιουσδήποτε όρους. Οι δε μείναντες εν Αθήναις φίλοι του Θηραμένους σχεδιάζοντες την κατάλυσιν της δημοκρατίας εισήγαγον εις δίκην τον Κλεοφώντα με την πρόφασιν μεν ότι δεν προσήλθε να αναπαυθή εις την θέσιν εις την οποίαν ώφειλεν ένοπλος να φυλάττη, πραγματικώς δε διότι αντέκρουσε χάριν υμών εις την συνέλευσιν του λαού την πρότασιν περί κατακρημνίσεως των μακρών τειχών. Συγκροτήσαντες λοιπόν δι' εκείνον έκτακτον δικαστήριον, και μετασχόντες αυτού οι επιθυμούντες να εγκαταστήσουν ολιγαρχίαν τον κατεδίκασαν εις θάνατον με την ψευδή ταύτην κατηγορίαν. Ο Θηραμένης επανέρχεται έπειτα από την Σπάρτην. Ελθόντες δε προς αυτόν μερικοί από τους στρατηγούς και τους ταξιάρχους, εκ των οποίων ήτο ο Στρομβιχίδης και Διονυσόδωρος, και μερικοί άλλοι δημοκρατικών φρονημάτων πολίται, όπως έδειξαν ύστερον, ηγανάκτουν πάρα πολύ. Διότι ήλθε κομίζων τοιαύτην ειρήνην, την οποίαν ημείς εν τη εφαρμογή της σαφώς κατενοήσαμεν, διότι πολλούς χρηστούς πολίτας εχάσαμεν και ημείς οι ίδιοι υπό των Τριάκοντα εξωρίσθημεν. Διότι περιείχετο εις την κομισθείσαν υπό του Θηραμένους ειρήνην αντί μεν του να καταστραφούν τα τείχη εις διάστημα δύο χιλιομέτρων, να κρημνισθούν ολόκληρα από του ενός άκρου έως το άλλο, αντί δε να απολαύση η πόλις και άλλο τι αγαθόν (ως υπεσχέθη ο Θηραμένης), να παραδώσωμεν τον στόλον μας εις τους Σπαρτιάτας, και να καταστρέψωμεν και τα οχυρώματα του Πειραιώς. Βλέποντες οι άνδρες εκείνοι ότι η κομισθείσα υπό του Θηραμένους κατ' όνομα μεν ελέγετο ειρήνη, πραγματικώς όμως ότι κατελύετο η δημοκρατία, είπον ότι δεν θα επιτρέψουν να γίνουν αυτά (δεν θα επιτρέψουν την εφαρμογήν τοιαύτης συνθήκης), όχι διότι ελυπούντο, Αθηναίοι πολίται, εάν θα εκρημνίζοντο τα τείχη, ουδέ διότι ελυπούντο τον στόλον, εάν θα παραδοθή εις τους Σπαρτιάτας (διότι ουδέν από αυτά ανήκε περισσότερον εις αυτούς, από όσον ανήκον εις ένα έκαστον από σας), αλλά διότι ησθάνοντο ότι εκ των τοιούτων όρων της συνθήκης θα καταργηθή η δημοκρατία, και όχι (κάθως λέγουν μερικοί) διότι δεν επεθύμουν να γίνη ειρήνη, αλλά διότι ήθελον να συνάψουν ειρήνην με ολιγώτερον βαρείς όρους διά την Αθηναϊκήν δημοκρατίαν. Εφρόνουν δε ότι θα δυνηθούν, και αν δεν εφονεύοντο εξ αιτίας του Αγοράτου τούτου εδώ θα κατώρθωναν ταύτα (την σύναψιν της ειρήνης με ηπιωτέρους όρους). Εννοήσας δε ο Θηραμένης και οι άλλοι οι επιβουλευόμενοι το πολίτευμα, ότι υπάρχουν μερικοί οι οποίοι θα εμποδίσουν την κατάργησιν της δημοκρατίας και θα εναντιωθούν εις την επικύρωσιν της συνθήκης χάριν της ελευθερίας, ήθελον, προτού να συνέλθη ο λαός να συζητήση τους όρους της συνθήκης, να συκοφαντήσουν αυτούς και να τους εναγάγουν ενώπιον δικαστηρίου, διά να μη υπάρχη κανείς εις την συνέλευσιν του λαού να αντιτείνη εις την επικύρωσιν της συνθήκης, και να συνηγορήση υπέρ της ελευθερίας. Μηχανώνται λοιπόν την εξής επιβουλήν. Πείθουν δηλαδή τον Αγόρατον τούτον εδώ να καταγγείλη τους στρατηγούς και ταξιάρχους, αν και δεν εγνώριζεν ουδέν από τα σχέδια εκείνων, Αθηναίοι πολίται, (διότι βέβαια δεν ήσαν εκείνοι τόσον ανόητοι και τόσον εστερημένοι φίλων, ώστε ενεργούντες διά τόσον σοβαράν υπόθεσιν να ανακοινώσουν τα σχέδιά των εις τον Αγόρατον θεωρούντες δήθεν αυτόν πιστόν και ευμενώς εις αυτά διακείμενον, ο οποίος ήτο δούλος και κατήγετο από δούλους), αλλ' εθεώρουν τούτον κατάλληλον μηνυτήν. Ήθελον δε να φαίνεται ότι αυτός καταγγέλλει ακουσίως και όχι αυτοπροαιρέτως, διά να φαίνεται βέβαια πιστότερα η μήνυσις. Ότι δε εκουσίως κατήγγειλε, νομίζω ότι και σεις από τας πράξεις του θα το εννοήσετε (και θα πεισθήτε περί αυτού). Στέλλουν λοιπόν με δόλιον σκοπόν εις την προ των Τριάκοντα βουλήν τον Θεόκριτον τον ονομαζόμενον του Ελαφοστίκτου. Ο Θεόκριτος δε ούτος ήτο οικείος και φίλος του Αγοράτου. Η προ των Τριάκοντα δε υπάρχουσα βουλή είχε διαφθαρή, και επεθύμει πάρα πολύ την ολιγαρχίαν. Απόδειξις δε είναι το εξής. Οι περισσότεροι δηλαδή βουλευταί τής προ των Τριάκοντα βουλής, εγένοντο βουλευταί της επομένης βουλής, της επί των Τριάκοντα. Διατί σας τα λέγω αυτά; Διά να εννοήσετε ότι όλα τα ψηφίσματα εκείνης της βουλής εγίνοντο όχι προς εξασφάλισιν της δημοκρατίας, αλλά προς ανατροπήν αυτής, και διά να προσέχετε εις αυτά, διότι σκοπόν είχον την κατάλυσιν της δημοκρατίας.
Παρουσιασθείς δε ο Θεόκριτος εις ταύτην την βουλήν (την επιδιώκουσαν την κατάλυσιν της δημοκρατίας) καταγγέλλει εν μυστική συνεδριάσει αυτής ότι συναθροίζονται μερικοί και συνεννοούνται να εναντιωθούν εις την τότε μετά των Σπαρτιατών συνομολογουμένην ειρήνην. Είπε λοιπόν ότι το όνομα μεν ενός εκάστου εξ αυτών (των δήθεν συνερχομένων και μελετώντων αντίστασιν) δεν θα αναφέρη, διότι έχει ορκισθή τους ιδίους όρκους με τους συνωμοτούντας, ανέφερεν όμως ότι υπάρχουν άλλοι, οι οποίοι θα ονομάσουν τους συνωμότας, και ότι αυτός κατ' ουδένα τρόπον είναι δυνατόν να πράξη τούτο. Και όμως, εάν η καταγγελία δεν εγίνετο κατόπιν συμπαιγνίας, πώς δεν θα ηνάγκαζεν η βουλή τον Θεόκριτον να αναφέρη τα ονόματα, και να μη κάμη την καταγγελίαν του κατ' αγνώστων; Τότε δε ελήφθη υπό της βουλής η εξής απόφασις.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου