Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2022

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (13.231-13.310)

Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Ποσειδάων ἐνοσίχθων·
«Ἰδομενεῦ, μὴ κεῖνος ἀνὴρ ἔτι νοστήσειεν
ἐκ Τροίης, ἀλλ᾽ αὖθι κυνῶν μέλπηθρα γένοιτο,
ὅς τις ἐπ᾽ ἤματι τῷδε ἑκὼν μεθίῃσι μάχεσθαι.
235 ἀλλ᾽ ἄγε τεύχεα δεῦρο λαβὼν ἴθι· ταῦτα δ᾽ ἅμα χρὴ
σπεύδειν, αἴ κ᾽ ὄφελός τι γενώμεθα καὶ δύ᾽ ἐόντε.
συμφερτὴ δ᾽ ἀρετὴ πέλει ἀνδρῶν καὶ μάλα λυγρῶν
νῶϊ δὲ καί κ᾽ ἀγαθοῖσιν ἐπισταίμεσθα μάχεσθαι.»
Ὣς εἰπὼν ὁ μὲν αὖτις ἔβη θεὸς ἂμ πόνον ἀνδρῶν·
240 Ἰδομενεὺς δ᾽ ὅτε δὴ κλισίην εὔτυκτον ἵκανε
δύσετο τεύχεα καλὰ περὶ χροΐ, γέντο δὲ δοῦρε,
βῆ δ᾽ ἴμεν ἀστεροπῇ ἐναλίγκιος, ἥν τε Κρονίων
χειρὶ λαβὼν ἐτίναξεν ἀπ᾽ αἰγλήεντος Ὀλύμπου,
δεικνὺς σῆμα βροτοῖσιν· ἀρίζηλοι δέ οἱ αὐγαί·
245 ὣς τοῦ χαλκὸς ἔλαμπε περὶ στήθεσσι θέοντος.
Μηριόνης δ᾽ ἄρα οἱ θεράπων ἐῢς ἀντεβόλησεν
ἐγγὺς ἔτι κλισίης· μετὰ γὰρ δόρυ χάλκεον ᾔει
οἰσόμενος· τὸν δὲ προσέφη σθένος Ἰδομενῆος·
«Μηριόνη, Μόλου υἱέ, πόδας ταχύ, φίλταθ᾽ ἑταίρων,
250 τίπτ᾽ ἦλθες πόλεμόν τε λιπὼν καὶ δηϊοτῆτα;
ἠέ τι βέβληαι, βέλεος δέ σε τείρει ἀκωκή,
ἦέ τευ ἀγγελίης μετ᾽ ἔμ᾽ ἤλυθες; οὐδέ τοι αὐτὸς
ἧσθαι ἐνὶ κλισίῃσι λιλαίομαι, ἀλλὰ μάχεσθαι.»
Τὸν δ᾽ αὖ Μηριόνης πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
255 «Ἰδομενεῦ, Κρητῶν βουληφόρε χαλκοχιτώνων,
ἔρχομαι, εἴ τί τοι ἔγχος ἐνὶ κλισίῃσι λέλειπται,
οἰσόμενος· τό νυ γὰρ κατεάξαμεν, ὃ πρὶν ἔχεσκον,
ἀσπίδα Δηϊφόβοιο βαλὼν ὑπερηνορέοντος.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἰδομενεύς, Κρητῶν ἀγός, ἀντίον ηὔδα·
260 «δούρατα δ᾽, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα, καὶ ἓν καὶ εἴκοσι δήεις
ἑσταότ᾽ ἐν κλισίῃ πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα,
Τρώϊα, τὰ κταμένων ἀποαίνυμαι· οὐ γὰρ ὀΐω
ἀνδρῶν δυσμενέων ἑκὰς ἱστάμενος πολεμίζειν.
τῶ μοι δούρατά τ᾽ ἔστι καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι,
265 καὶ κόρυθες καὶ θώρηκες λαμπρὸν γανόωντες.»
Τὸν δ᾽ αὖ Μηριόνης πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
«καί τοι ἐμοὶ παρά τε κλισίῃ καὶ νηῒ μελαίνῃ
πόλλ᾽ ἔναρα Τρώων· ἀλλ᾽ οὐ σχεδόν ἐστιν ἑλέσθαι.
οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ ἐμέ φημι λελασμένον ἔμμεναι ἀλκῆς,
270 ἀλλὰ μετὰ πρώτοισι μάχην ἀνὰ κυδιάνειραν
ἵσταμαι, ὁππότε νεῖκος ὀρώρηται πολέμοιο.
ἄλλον πού τινα μᾶλλον Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
λήθω μαρνάμενος, σὲ δὲ ἴδμεναι αὐτὸν ὀΐω.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἰδομενεύς, Κρητῶν ἀγός, ἀντίον ηὔδα·
275 «οἶδ᾽ ἀρετὴν οἷός ἐσσι· τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι;
εἰ γὰρ νῦν παρὰ νηυσὶ λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι
ἐς λόχον, ἔνθα μάλιστ᾽ ἀρετὴ διαείδεται ἀνδρῶν,
ἔνθ᾽ ὅ τε δειλὸς ἀνὴρ ὅς τ᾽ ἄλκιμος ἐξεφαάνθη·
τοῦ μὲν γάρ τε κακοῦ τρέπεται χρὼς ἄλλυδις ἄλλῃ,
280 οὐδέ οἱ ἀτρέμας ἧσθαι ἐρητύετ᾽ ἐν φρεσὶ θυμός,
ἀλλὰ μετοκλάζει καὶ ἐπ᾽ ἀμφοτέρους πόδας ἵζει,
ἐν δέ τέ οἱ κραδίη μεγάλα στέρνοισι πατάσσει
κῆρας ὀϊομένῳ, πάταγος δέ τε γίγνετ᾽ ὀδόντων·
τοῦ δ᾽ ἀγαθοῦ οὔτ᾽ ἂρ τρέπεται χρὼς οὔτε τι λίην
285 ταρβεῖ, ἐπειδὰν πρῶτον ἐσίζηται λόχον ἀνδρῶν,
ἀρᾶται δὲ τάχιστα μιγήμεναι ἐν δαῒ λυγρῇ·
οὐδέ κεν ἔνθα τεόν γε μένος καὶ χεῖρας ὄνοιτο.
εἴ περ γάρ κε βλεῖο πονεύμενος ἠὲ τυπείης,
οὐκ ἂν ἐν αὐχέν᾽ ὄπισθε πέσοι βέλος οὐδ᾽ ἐνὶ νώτῳ,
290 ἀλλά κεν ἢ στέρνων ἢ νηδύος ἀντιάσειε
πρόσσω ἱεμένοιο μετὰ προμάχων ὀαριστύν.
ἀλλ᾽ ἄγε, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὣς
ἑσταότες, μή πού τις ὑπερφιάλως νεμεσήσῃ·
ἀλλὰ σύ γε κλισίηνδε κιὼν ἕλευ ὄβριμον ἔγχος.»
295 Ὣς φάτο, Μηριόνης δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ
καρπαλίμως κλισίηθεν ἀνείλετο χάλκεον ἔγχος,
βῆ δὲ μετ᾽ Ἰδομενῆα μέγα πτολέμοιο μεμηλώς.
οἷος δὲ βροτολοιγὸς Ἄρης πόλεμόνδε μέτεισι,
τῷ δὲ Φόβος φίλος υἱὸς ἅμα κρατερὸς καὶ ἀταρβὴς
300 ἕσπετο, ὅς τ᾽ ἐφόβησε ταλάφρονά περ πολεμιστήν·
τὼ μὲν ἄρ᾽ ἐκ Θρῄκης Ἐφύρους μέτα θωρήσσεσθον,
ἠὲ μετὰ Φλεγύας μεγαλήτορας· οὐδ᾽ ἄρα τώ γε
ἔκλυον ἀμφοτέρων, ἑτέροισι δὲ κῦδος ἔδωκαν·
τοῖοι Μηριόνης τε καὶ Ἰδομενεύς, ἀγοὶ ἀνδρῶν,
305 ἤϊσαν ἐς πόλεμον κεκορυθμένοι αἴθοπι χαλκῷ.
τὸν καὶ Μηριόνης πρότερος πρὸς μῦθον ἔειπε·
«Δευκαλίδη, πῇ τ᾽ ἂρ μέμονας καταδῦναι ὅμιλον;
ἢ ἐπὶ δεξιόφιν παντὸς στρατοῦ, ἦ ἀνὰ μέσσους,
ἦ ἐπ᾽ ἀριστερόφιν; ἐπεὶ οὔ ποθι ἔλπομαι οὕτω
310 δεύεσθαι πολέμοιο κάρη κομόωντας Ἀχαιούς.»

***
Απάντησεν ο Ποσειδών σ᾽ αυτόν ο κοσμοσείστης:
«Ιδομενέα, μη ποτέ γυρίσει από την Τροίαν
και σκύλοι εδώ να τον χαρούν, εκείνος οπού αφήνει
την μάχην θεληματικώς εις τούτην την ημέραν.
235 Αλλ᾽ άμε, πάρε τ᾽ άρματα, γύρισ᾽ εδώ να ιδούμε
ευθύς, αν κατορθώσουμε κάτι καλόν και μόνοι
και από δειλούς αν ενωθούν, κάποια γεννάται ανδρεία,
κι είμεθα εμείς και με καλούς καλοί να μετρηθούμε».
Είπε, κι εχύθηκε ο θεός κει που βροντούσε η μάχη·
240 και ως έφθασεν ο Ιδομενεύς στην εύμορφην σκηνήν του,
κι εζώσθη τα λαμπρ᾽ άρματα, κι επήρε δυο κοντάρια,
κι εκίνησεν ως κεραυνός, που εφούκτωσε ο Κρονίδης
και απ᾽ τον φωτερόν Όλυμπον ετίναξε να δείξει
μέγα σημείον των θνητών, και πέρ᾽ αστράφτει η λάμψις·
245 όμοια κι εκείνου ως έτρεχεν ελάμπαν τ᾽ άρματά του.
Και ακόμη στην σκηνήν εγγύς τον ήβρε ο Μηριόνης
ο ακόλουθός του ως πήγαινεν άλλην να πάρει λόγχην.
«Υιέ του Μόλου αδάμαστε», του είπε ο Ιδομενέας,
«ω ποθητέ μου όσο κανείς των φίλων, Μηριόνη,
250 πώς εδώ ήλθες και άφησες τον ιερόν αγώνα;
Μη βέλος σ᾽ εύρηκε πικρό κι η άκρη του σε σφάζει;
Ή μηνυτής μού έρχεσαι, διότι ούδ᾽ εγώ θέλω
αργός να μένω εις τες σκηνές, αλλά να πολεμήσω».
Και προς αυτόν ο συνετός αντείπε Μηριόνης:
255 «Ω Ιδομενέα, των Κρητών χαλκοχιτώνων πρώτε,
ήλθα να πάρω, αν σου ᾽μεινε εις τες σκηνές κανένα
κοντάρι, ότι μου εκόπηκεν εκείνο που εφορούσα,
του υπερηφάνου ως κτύπησα Δηιφόβου την ασπίδα».
Και των Κρητών ο αρχηγός ο Ιδομενεύς αντείπεν:
260 «Κοντάρι᾽ αν θέλεις κι είκοσι θα έβρεις στην σκηνήν μου
στον λαμπρόν τοίχον στυλωτά, των Τρώων, που φονεύω,
άρματα αιματοστάλακτα, διότι εγώ να κάμνω
με τους εχθρούς τον πόλεμον δεν συνηθώ μακρόθεν,
όθεν κοντάρια, κόρυθες και ομφαλωτές ασπίδες
265 και ακτινοβόλοι θώρακες μου υπάρχουν φυλαγμένοι».
Και προς αυτόν ο συνετός αντείπε Μηριόνης:
«Πολλά ᾽χω λάφυρα κι εγώ παρμέν᾽ από τους Τρώας
εις την σκηνήν· αλλά σιμά δεν είναι να τα λάβω·
ότι ούδ᾽ εμέ δεν άφησε, πιστεύω, η πρώτη ανδρεία·
270 και όταν ανάφτει λυσσερό το πείσμα του πολέμου
στην μάχην, δόξαν των ανδρών, προβάλλω με τους πρώτους·
κι εάν κανείς των Αχαιών χαλκοχιτώνων άλλος
τούτο δεν ξεύρει, καν εσύ, θαρρώ να το γνωρίζεις».
Και των Κρητών ο αρχηγός: «Πόσον γενναίος είσαι
275 το ξεύρω· να το λέγεις συ ποσώς δεν είναι ανάγκη.
Διότι αν εκλεγόμασθεν οι πρώτοι πολεμάρχοι
δια το καρτέρι, όπ᾽ άσφαλτα διακρίνετ᾽ η ανδρεία
όπου ο δειλός γνωρίζεται και δείχνεται ο γενναίος —
του ανάνδρου βλέπεις τη θωριά να συχναλλάζει χρώμα,
280 δεν τον αφήν᾽ η αστήρικτη ψυχή του να ησυχάζει,
αλλά στες δύο φτέρνες του συχνά καθίζει επάνω,
σφόδρα η καρδία του βροντά στα στήθη, ως βλέπει εμπρός του
τες μοίρες, και τα δόντια του τριζοκοπούν στο στόμα.
Αλλ᾽ ο γενναίος την θωριά δεν άλλαξε, αλλά μένει
285 εις την καθίστραν άφοβος με τους ανδρειωμένους
και ολόψυχα παρακαλεί πότε ν᾽ αρχίσ᾽ η μάχη.—
Και μηδ᾽ αυτού δεν θα ᾽ψεγε κανείς την δύναμίν σου·
διότι αν λόγχη σ᾽ έβρισκε μαχόμενον ή ξίφος
μήτε στο ζνίχι θα ᾽πεφτε το βέλος ή στην πλάτην,
290 αλλά τα στήθη θα ᾽πληκτεν εμπρός ή την γαστέρα,
ως πρόθυμος θα πρόβαλλες μες στους συντρόφους πρώτος.
Αλλ᾽ ας μη στέκομεν εδώ σα νήπια μωρολόγα
μήπως απότολμος κανείς πικρά μας ονειδίσει.
Αλλ᾽ άμε, πάρε απ᾽ την σκηνήν το στερεό κοντάρι».
295 Είπεν αυτά και ο ισόπαλος του Άρη Μηριόνης
γρήγορα επήρε απ᾽ την σκηνήν το χάλκινο κοντάρι
κι έτρεξε πάλι όλος φωτιά προς τον Ιδομενέα.
Ο Άρης ως ο φονικός ορμά στην μάχην κι έχει
σιμά τον Φόβον, δυνατόν κι ατρόμητον υιόν του,
300 που και τον γενναιότερον πολεμιστήν φοβίζει·
από την Θράκην έρχονται κι οι δυο θωρακοφόροι
στων Φλεγυών τον ανδρικόν λαόν ή των Εφύρων·
και αυτών δεν στέργουν τες ευχές και εις άλλους δίδουν νίκην.
Ομοίως μ᾽ άρματα λαμπρά στην μάχην κατεβαίναν
305 οι πολεμάρχ᾽ Ιδομενεύς ομού και Μηριόνης.
«Ω Δευκαλίδη», του ᾽λεγεν ο Μηριόνης πρώτος,
«πόθεν στα πλοία του στρατού να προχωρήσεις θέλεις·
στο δεξιόν, στο μεσινόν ή στ᾽ αριστερό μέρος;
Ότι εκεί πλέον παρ᾽ αλλού, θαρρώ, στενοχωρούνται
310 οι ανδρειωμένοι Δαναοί απ᾽ των εχθρών τα πλήθη».

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου