Για να βρεις τον εαυτό σου...

Για να καταλάβουμε καλύτερα τους άλλους πρέπει αρκετά συχνά -αν όχι πάντα- να βγούμε από το «εγώ» μας και να στρέψουμε την προσοχή μας σε κάτι πέρα από εμάς. Η κατανόηση προϋποθέτει σαφώς γνωριμία του εαυτού μας, αλλά κυρίως ουσιαστική δουλειά μαζί του, ώστε να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε ένα μικρό μέρος του κόσμου και όχι ο κόσμος ολόκληρος.

Ως άνθρωποι εκ φύσεως είμαστε εγωιστές και ασχολούμαστε περισσότερο με τον εαυτό μας παρά με το περιβάλλον μας. Κι αυτό μοιάζει να είναι φυσιολογικό, αν και δε μας εξασφαλίζει ψυχική ηρεμία και ευτυχία -τουλάχιστον όχι μακροπρόθεσμα. Αντίθετα μας απομακρύνει από τους άλλους και μας κάνει να πιστεύουμε ότι είμαστε καλύτεροι, ανώτεροι, πιο τυχεροί, πιο άξιοι. Διαστρεβλώνει την οπτική μας και μας ωθεί να τοποθετούμε τον εαυτό μας σ’ ένα βάθρο, πιστεύοντας ότι κάνουμε τις καλύτερες επιλογές, είμαστε πιο δυνατοί από τους άλλους, τα καταφέρνουμε καλύτερα, κάνουμε πιο εύστοχες επιλογές.

Ενίοτε η άρνηση του εαυτού μας έρχεται με τρόπο ακούσιο. Μέσα στα τόσα που έχουμε να διαχειριστούμε, χάνουμε την επαφή με τον εσωτερικό μας κόσμο. Κι εκεί δεν είναι ο εγωισμός που μας διακατέχει, αλλά η περίσσεια ενασχόληση με εξωτερικά γεγονότα και παράγοντες, με αποτέλεσμα την παραμέληση των προσωπικών μας αναγκών. Και πάλι είναι απαραίτητο μετά από κάποιο διάστημα και συνήθως μετά από ένα ταρακούνημα να επιστρέψουμε στην ουσιαστική επαφή με τον εαυτό μας, κάνοντάς απλές ερωτήσεις, όπως «ποιες είναι πραγματικά οι ανάγκες μου;», «πώς νιώθω αυτό το διάστημα;», «είμαι χαρούμενος;». Ακόμη και στις περιπτώσεις που μας χάνουμε ή μας απαρνιόμαστε με έμμεσο τρόπο, δεν αργεί η στιγμή που θα έρθουμε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας. Κι ίσως αυτό το «χάσιμο» να είναι απαραίτητο για να αλλάξουμε στάση ζωής και πορεία.

Για μια ακόμη φορά είναι ιδιαίτερα σημαντική η επίδραση των άλλων επάνω μας. Οι αντιδράσεις τους είναι που θα σημάνουν τον τρόπο που κι εμείς τους συμπεριφερόμαστε. Αν, λοιπόν, μας αποφεύγουν είναι ίσως επειδή ασχολούμαστε υπέρ του δέοντος μαζί τους, τους έχουμε κουράσει και έχουμε πάρει το βλέμμα μας από τα όσα βιώνουμε προσωπικά.

Είναι πραγματικά εποικοδομητικό να αναρωτηθούμε ανά διαστήματα κατά πόσο ασχολούμαστε με εμάς ή με τους άλλους και σε ποιο βαθμό, γιατί και τα δύο αποτελούν πλευρές του ίδιου νομίσματος. Όταν εκούσια παύουμε να θεωρούμε ότι όλα περιστρέφονται γύρω μας ή συνειδητά αποφασίζουμε να στρέψουμε την προσοχή μας στις ανάγκες κάποιου άλλου, απαρνιόμαστε κατά κάποιον τρόπο τον εαυτό μας. Και η άρνηση αυτή φέρνει ουσιαστικότερη επαφή με το μέσα μας, ακόμη κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο. Τελικά, όντως «τον εαυτό σου δεν τον βλέπεις στον καθρέφτη, αλλά στα μάτια του άλλου» και τον βρίσκεις όταν τον απαρνιέσαι.