ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (5.20.5-5.21.3)

[5.20.5] Ἐν τούτῳ δὲ παρά τε Ἀβισάρου πρέσβεις ἧκον, ἐνδιδόντες αὐτόν τε Ἀλεξάνδρῳ Ἀβισάρην καὶ τὴν χώραν ὅσης ἦρχε. καίτοι πρό γε τῆς μάχης τῆς πρὸς Πῶρον γενομένης Ἀλεξάνδρῳ ἐπενόει Ἀβισάρης καὶ αὐτὸς ξὺν Πώρῳ τάττεσθαι· τότε δὲ καὶ τὸν ἀδελφὸν τὸν αὑτοῦ ξὺν τοῖς ἄλλοις πρέσβεσι παρ᾽ Ἀλέξανδρον ἔπεμψε, χρήματά τε κομίζοντα καὶ ἐλέφαντας τεσσαράκοντα δῶρον Ἀλεξάνδρῳ. [5.20.6] ἧκον δὲ καὶ παρὰ τῶν αὐτονόμων Ἰνδῶν πρέσβεις παρ᾽ Ἀλέξανδρον καὶ παρὰ Πώρου ἄλλου του ὑπάρχου Ἰνδῶν. Ἀλέξανδρος δὲ Ἀβισάρην διὰ τάχους ἰέναι παρ᾽ αὑτὸν κελεύει ἐπαπειλήσας, εἰ μὴ ἔλθοι, ὅτι αὑτὸν ὄψεται ἥκοντα ξὺν τῇ στρατιᾷ ἵνα οὐ χαιρήσει ἰδών.

[5.20.7] Ἐν τούτῳ δὲ Φραταφέρνης τε ὁ Παρθυαίων καὶ Ὑρκανίας σατράπης τοὺς καταλειφθέντας παρὰ οἷ Θρᾷκας ἄγων ἧκεν ὡς Ἀλέξανδρον καὶ παρὰ Σισικόττου τοῦ Ἀσσακηνῶν σατράπου ἄγγελοι, ὅτι τόν τε ὕπαρχον σφῶν ἀπεκτονότες εἶεν οἱ Ἀσσακηνοὶ καὶ ἀπ᾽ Ἀλεξάνδρου ἀφεστηκότες. καὶ ἐπὶ τούτους Φίλιππον ἐκπέμπει καὶ Τυρίεσπιν σὺν στρατιᾷ τὰ περὶ τὴν Ἀσσακηνῶν χώραν καταστησομένους καὶ κοσμήσοντας.
[5.20.8] Αὐτὸς δὲ ὡς ἐπὶ τὸν Ἀκεσίνην ποταμὸν προὐχώρει. τούτου τοῦ Ἀκεσίνου τὸ μέγεθος μόνου τῶν Ἰνδῶν ποταμῶν Πτολεμαῖος ὁ Λάγου ἀνέγραψεν· εἶναι γὰρ ἵνα ἐπέρασεν αὐτὸν Ἀλέξανδρος ἐπὶ τῶν πλοίων τε καὶ τῶν διφθερῶν ξὺν τῇ στρατιᾷ τὸ μὲν ῥεῦμα ὀξὺ τοῦ Ἀκεσίνου πέτραις μεγάλαις καὶ ὀξείαις, καθ᾽ ὧν φερόμενον βίᾳ τὸ ὕδωρ κυμαίνεσθαί τε καὶ καχλάζειν, τὸ δὲ εὖρος σταδίους ἐπέχειν πεντεκαίδεκα. [5.20.9] τοῖς μὲν δὴ ἐπὶ τῶν διφθερῶν περῶσιν εὐμαρῆ γενέσθαι τὸν πόρον, τοὺς δὲ ἐν τοῖς πλοίοις διαβάλλοντας ἐποκειλάντων πολλῶν πλοίων ἐπὶ ταῖς πέτραις καὶ συναρ[ρ]αχθέντων οὐκ ὀλίγους αὐτοῦ ἐν τῷ ὕδατι διαφθαρῆναι. [5.20.10] εἴη ἂν οὖν ἐκ τοῦδε τοῦ λόγου ξυντιθέντι τεκμηριοῦσθαι, ὅτι οὐ πόρρω τοῦ ἀληθοῦς ἀναγέγραπται τοῦ Ἰνδοῦ ποταμοῦ τὸ μέγεθος, ὅσοις ἐς τεσσαράκοντα σταδίους δοκεῖ τοῦ Ἰνδοῦ εἶναι τὸ εὖρος, ἵνα μέσως ἔχει αὐτὸς αὑτοῦ ὁ Ἰνδός· ἵνα δὲ στενότατός τε καὶ διὰ στενότητα βαθύτατος ἐς τοὺς πεντεκαίδεκα ξυνάγεσθαι· καὶ ταῦτα πολλαχῇ εἶναι τοῦ Ἰνδοῦ. καὶ γὰρ καὶ τοῦ Ἀκεσίνου τεκμαίρομαι ἐπιλέξασθαι Ἀλέξανδρον, ἵναπερ τὸ πλατύτατον ἦν τοῦ πόρου, ὡς σχολαιτέρῳ χρήσασθαι τῷ ῥεύματι.
[5.21.1] Περάσας δὲ τὸν ποταμὸν Κοῖνον μὲν ξὺν τῇ αὑτοῦ τάξει ἀπολείπει αὐτοῦ ἐπὶ τῇ ὄχθῃ προστάξας ἐπιμελεῖσθαι τῆς ὑπολελειμμένης στρατιᾶς τῆς διαβάσεως, οἳ τόν τε σῖτον αὐτῷ τὸν ἐκ τῆς ἤδη ὑπηκόου τῶν Ἰνδῶν χώρας καὶ τὰ ἄλλα ἐπιτήδεια παρακομίζειν ἔμελλον. [5.21.2] Πῶρον δὲ ἐς τὰ αὑτοῦ ἤθη ἀποπέμπει, κελεύσας Ἰνδῶν τε τοὺς μαχιμωτάτους ἐπιλεξάμενον καὶ εἴ τινας παρ᾽ αὑτῷ ἔχοι ἐλέφαντας, τούτους δὲ ἀναλαβόντα[ς] ἰέναι παρ᾽ αὑτόν. αὐτὸς δὲ Πῶρον τὸν ἕτερον τὸν κακόν, ὅτι ἐξηγγέλθη πεφευγέναι ἀπολιπὼν τὴν χώραν ἧς ἦρχεν, ἐπενόει διώκειν σὺν τοῖς κουφοτάτοις τῆς στρατιᾶς. [5.21.3] ὁ γὰρ Πῶρος οὗτος, ἔστε μὲν πολέμια ξυνειστήκει Ἀλεξάνδρῳ τὰ πρὸς τὸν ἄλλον Πῶρον, πρέσβεις παρ᾽ Ἀλέξανδρον πέμπων αὑτόν τε καὶ τὴν ὑπὸ οἷ χώραν ἐνεδίδου Ἀλεξάνδρῳ, κατὰ ἔχθος τὸ Πώρου μᾶλλον ἢ φιλίᾳ τῇ Ἀλεξάνδρου· ὡς δὲ ἀφειμένον τε ἐκεῖνον καὶ πρὸς τῇ αὑτοῦ καὶ ἄλλης πολλῆς ἄρχοντα ἔμαθε, τότε δὴ φοβηθείς, οὐχ οὕτω τι Ἀλέξανδρον, ὡς τὸν Πῶρον ἐκεῖνον τὸν ὁμώνυμον, φεύγει τὴν ἑαυτοῦ ἀναλαβὼν ὅσους τῶν μαχίμων ξυμπεῖσαι ἠδυνήθη μετασχεῖν οἱ τῆς φυγῆς.

***

[5.20.5] Στο μεταξύ κατέφθασαν πρέσβεις από τον Αβισάρη, οι οποίοι προσέφεραν στον Αλέξανδρο την παράδοση του ίδιου του Αβισάρη και της περιοχής που εξουσίαζε· ωστόσο πριν από τη μάχη, που έγινε ανάμεσα στον Αλέξανδρο και τον Πώρο, ο Αβισάρης σκεφτόταν να ταχθεί και αυτός με το μέρος του Πώρου. Τότε όμως που ο Αβισάρης έστειλε τους πρέσβεις στον Αλέξανδρο, έστειλε μαζί τους και τον αδελφό του, ο οποίος έφερε ως δώρο στον Αλέξανδρο χρήματα και σαράντα ελέφαντες. [5.20.6] Κατέφθασαν στον Αλέξανδρο και πρέσβεις από τους αυτόνομους Ινδούς και από κάποιον άλλο Πώρο, ύπαρχο των Ινδών. Ο Αλέξανδρος διέταξε τον Αβισάρη να έρθει γρήγορα και να τον συναντήσει απειλώντας συγχρόνως ότι αν δεν έρθει, θα τον δει να έρχεται ο ίδιος με τον στρατό του και, όταν τον δει, δεν θα χαρεί.
[5.20.7] Στο μεταξύ ήρθε στον Αλέξανδρο ο Φραταφέρνης, ο σατράπης της Παρθίας και Υρκανίας, φέρνοντας τους Θράκες που είχαν μείνει πίσω μαζί του, καθώς και αγγελιαφόροι από τον Σισίκοττο, τον σατράπη των Ασσακηνών, για να τον ειδοποιήσουν ότι οι Ασσακηνοί είχαν σκοτώσει τον ύπαρχό τους και είχαν επαναστατήσει κατά του Αλεξάνδρου. Ο Αλέξανδρος απέστειλε εναντίον τους τον Φίλιππο και τον Τυρίεσπη με στρατό, για να τακτοποιήσουν τα πράγματα στην περιοχή των Ασσακηνών και να αποκαταστήσουν την τάξη.
[5.20.8] Ο ίδιος προχώρησε προς τον ποταμό Ακεσίνη. Αυτός ο Ακεσίνης είναι ο μοναδικός ποταμός, του οποίου το μέγεθος περιέγραψε ο Πτολεμαίος, ο γιος του Λάγου. Αναφέρει δηλαδή ότι το ρεύμα του Ακεσίνη, στο μέρος όπου πέρασε ο Αλέξανδρος με τον στρατό του επάνω στα πλοία και στις δερμάτινες σχεδίες, είναι ορμητικό με μεγάλους και κοφτερούς βράχους, επάνω στους οποίους πέφτει με ορμή το νερό και προκαλεί κύματα και θόρυβο. Το πλάτος του Ακεσίνη φθάνει τους δεκαπέντε σταδίους. [5.20.9] Για όσους, λοιπόν, πέρασαν τον ποταμό επάνω σε δερμάτινες σχεδίες, λέγει, η διάβαση ήταν εύκολη, όχι λίγοι όμως από αυτούς που τον πέρασαν με τα πλοία χάθηκαν εκεί μέσα στο νερό, επειδή πολλά προσέκρουσαν στους βράχους και τσακίσθηκαν. [5.20.10] Με δεδομένη την περιγραφή αυτή θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι δεν απέχουν πολύ από την αλήθεια όσοι συγγραφείς έχουν γράψει για το μέγεθος του Ινδού και νομίζουν ότι το πλάτος του είναι σαράντα περίπου στάδιοι εκεί όπου ο ποταμός αυτός έχει το μέσο πλάτος του, ενώ στο στενότερο, και γι᾽ αυτό βαθύτερο σημείο του, περιορίζεται στους δεκαπέντε σταδίους, πλάτος που απαντά σε πολλά μέρη του Ινδού. Συμπεραίνω, λοιπόν, ότι θα διάλεξε ο Αλέξανδρος το πλατύτερο σημείο για τη διάβαση και του Ακεσίνη, ώστε να βρει το ρεύμα του λιγότερο ορμητικό.
[5.21.1] Αφού πέρασε τον ποταμό Ακεσίνη ο Αλέξανδρος, άφησε στην όχθη τον Κοίνο με τη δική του φάλαγγα και τον διέταξε να φροντίσει για τη διάβαση του στρατού που είχε μείνει πίσω. Ήταν αυτοί που θα του έφερναν το σιτάρι και τα άλλα τρόφιμα από την υποταγμένη πλέον περιοχή της Ινδίας. [5.21.2] Έστειλε τον Πώρο πίσω στην πατρίδα του, με τη διαταγή να διαλέξει τους πολεμικότερους Ινδούς και μαζί με όσους ελέφαντες είχε να έρθει προς συνάντησή του. Ο ίδιος σχεδίαζε να καταδιώξει τον άλλο Πώρο, τον κακό, με τους πιο ελαφρά οπλισμένους στρατιώτες του, διότι τον πληροφόρησαν ότι αυτός είχε διαφύγει εγκαταλείποντας τη χώρα που διοικούσε. [5.21.3] Αυτός ο Πώρος, όσο οι σχέσεις του Αλεξάνδρου με τον άλλο Πώρο ήταν εχθρικές, έστελνε πρέσβεις στον Αλέξανδρο και του παρέδιδε και τον εαυτό του και τη χώρα του, από έχθρα προς τον Πώρο περισσότερο παρά από φιλία προς τον Αλέξανδρο. Όταν όμως έμαθε ότι ο Αλέξανδρος άφησε ελεύθερο τον Πώρο και ότι εκείνος εξουσίαζε εκτός από τα δικά του και πολλά άλλα εδάφη, τότε πλέον επειδή φοβήθηκε όχι τόσο τον Αλέξανδρο όσο εκείνον τον ομώνυμό του Πώρο, διέφυγε από τη χώρα του παίρνοντας μαζί του όσους μάχιμους άνδρες μπόρεσε να πείσει να τον ακολουθήσουν στη φυγή του.