ΠΛΑΤΩΝ: Ἵππίας μείζων (281a-282a)

Εισαγωγική σκηνή

[281a] ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἱππίας ὁ καλός τε καὶ σοφός· ὡς διὰ χρόνου ἡμῖν κατῆρας εἰς τὰς Ἀθήνας.
ΙΠΠΙΑΣ. Οὐ γὰρ σχολή, ὦ Σώκρατες. ἡ γὰρ Ἦλις ὅταν τι δέηται διαπράξασθαι πρός τινα τῶν πόλεων, ἀεὶ ἐπὶ πρῶτον ἐμὲ ἔρχεται τῶν πολιτῶν αἱρουμένη πρεσβευτήν, ἡγουμένη δικαστὴν καὶ ἄγγελον ἱκανώτατον εἶναι τῶν λόγων οἳ ἂν [281b] παρὰ τῶν πόλεων ἑκάστων λέγωνται. πολλάκις μὲν οὖν καὶ εἰς ἄλλας πόλεις ἐπρέσβευσα, πλεῖστα δὲ καὶ περὶ πλείστων καὶ μεγίστων εἰς τὴν Λακεδαίμονα· διὸ δή, ὃ σὺ ἐρωτᾷς, οὐ θαμίζω εἰς τούσδε τοὺς τόπους.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τοιοῦτον μέντοι, ὦ Ἱππία, ἔστι τὸ τῇ ἀληθείᾳ σοφόν τε καὶ τέλειον ἄνδρα εἶναι. σὺ γὰρ καὶ ἰδίᾳ ἱκανὸς εἶ παρὰ τῶν νέων πολλὰ χρήματα λαμβάνων ἔτι πλείω [281c] ὠφελεῖν ὧν λαμβάνεις, καὶ αὖ δημοσίᾳ τὴν σαυτοῦ πόλιν ἱκανὸς εὐεργετεῖν, ὥσπερ χρὴ τὸν μέλλοντα μὴ καταφρονήσεσθαι ἀλλ᾽ εὐδοκιμήσειν ἐν τοῖς πολλοῖς. ἀτάρ, ὦ Ἱππία, τί ποτε τὸ αἴτιον ὅτι οἱ παλαιοὶ ἐκεῖνοι, ὧν ὀνόματα μεγάλα λέγεται ἐπὶ σοφίᾳ, Πιττακοῦ τε καὶ Βίαντος καὶ τῶν ἀμφὶ τὸν Μιλήσιον Θαλῆν καὶ ἔτι τῶν ὕστερον μέχρι Ἀναξαγόρου, ὡς ἢ πάντες ἢ οἱ πολλοὶ αὐτῶν φαίνονται ἀπεχόμενοι τῶν πολιτικῶν πράξεων;
ΙΠΠΙΑΣ. Τί δ᾽ οἴει, ὦ Σώκρατες, ἄλλο γε ἢ ἀδύνατοι ἦσαν [281d] καὶ οὐχ ἱκανοὶ ἐξικνεῖσθαι φρονήσει ἐπ᾽ ἀμφότερα, τά τε κοινὰ καὶ τὰ ἴδια;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἆρ᾽ οὖν πρὸς Διός, ὥσπερ αἱ ἄλλαι τέχναι ἐπιδεδώκασι καὶ εἰσὶ παρὰ τοὺς νῦν δημιουργοὺς οἱ παλαιοὶ φαῦλοι, οὕτω καὶ τὴν ὑμετέραν τὴν τῶν σοφιστῶν τέχνην ἐπιδεδωκέναι φῶμεν καὶ εἶναι τῶν ἀρχαίων τοὺς περὶ τὴν σοφίαν φαύλους πρὸς ὑμᾶς;
ΙΠΠΙΑΣ. Πάνυ μὲν οὖν ὀρθῶς λέγεις.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Εἰ ἄρα νῦν ἡμῖν, ὦ Ἱππία, ὁ Βίας ἀναβιοίη, γέλωτ᾽ [282a] ἂν ὄφλοι πρὸς ὑμᾶς, ὥσπερ καὶ τὸν Δαίδαλόν φασιν οἱ ἀνδριαντοποιοί, νῦν εἰ γενόμενος τοιαῦτ᾽ ἐργάζοιτο οἷα ἦν ἀφ᾽ ὧν τοὔνομ᾽ ἔσχεν, καταγέλαστον ἂν εἶναι.
ΙΠΠΙΑΣ. Ἔστι μὲν ταῦτα, ὦ Σώκρατες, οὕτως ὡς σὺ λέγεις· εἴωθα μέντοι ἔγωγε τοὺς παλαιούς τε καὶ προτέρους ἡμῶν προτέρους τε καὶ μᾶλλον ἐγκωμιάζειν ἢ τοὺς νῦν, εὐλαβούμενος μὲν φθόνον τῶν ζώντων, φοβούμενος δὲ μῆνιν τῶν τετελευτηκότων.

***
Πρόλογος και αρχή της συζήτησης

[281a] ΣΩ. Α, ο Ιππίας ο όμορφος και σοφός! Πάει καιρός πολύς που έχεις να μας έρθεις στην Αθήνα!
ΙΠ. Mα δεν αδειάζω, Σωκράτη! Η Ήλιδα, όταν έχει να κανονίσει ένα ζήτημα με κάποιαν άλλη πολιτεία, σε μένα πρώτον έρχεται πάντα και εμένα προτιμάει για πρεσβευτή, γιατί έχει τη γνώμη πως είμαι ο πιο ικανός να κρίνω και να μεταφέρω τους λόγους, όσοι τυχόν [281b] λέγονται από τη μια και από την άλλη πολιτεία. Έτσι, πήγα πολλές φορές και σε άλλες πολιτείες πρεσβευτής, τις περισσότερες όμως και για τα περισσότερα και σπουδαιότερα ζητήματα στη Λακεδαίμονα. Αυτός είναι ο λόγος —για ν᾽ απαντήσω στην απορία σου— που δεν έρχομαι συχνά σε τούτα εδώ τα μέρη.
ΣΩ. Αυτό θα πει, Ιππία, να είναι κανείς αληθινά σοφός και ολοκληρωμένος άνθρωπος! Γιατί όχι μόνο στην ιδιωτική σου ζωή είσαι ικανός, παίρνοντας πολλά χρήματα από τους νέους, να τους δίνεις περισσότερη [281c] ωφέλεια από όση παίρνεις, αλλά και στη δημόσια είσαι ικανός να κάνεις καλό στην πολιτεία σου, όπως ταιριάζει σ᾽ έναν άνθρωπο που χαίρεται την τιμή του κόσμου και δεν τον παραπετούν. Ποιός όμως είναι ο λόγος, Ιππία, που οι παλιοί εκείνοι, όσοι έβγαλαν όνομα μεγάλο για τη σοφία τους, ο Πιττακός και ο Βίας και ο κύκλος του Θαλή του Μιλήσιου, ακόμα και οι υστερότεροι ως τον Αναξαγόρα — ότι είτε όλοι είτε οι περισσότεροί τους παρουσιάζονται να κρατιούνται μακριά από την πολιτική;
ΙΠ. Για ποιόν άλλο λόγο νομίζεις, Σωκράτη, αν όχι γιατί δεν είχαν τη δύναμη [281d] ούτε την ικανότητα να φτάσει το μυαλό τους και για τα δύο μαζί, τόσο για τα κοινά όσο και για τα ιδιωτικά;
ΣΩ. Για το όνομα του Δία, πρέπει λοιπόν να πούμε πως, όπως οι άλλες τέχνες έχουν προκόψει και δίπλα στους τωρινούς τεχνίτες οι παλιοί δεν αξίζουν και πολλά πράγματα, το ίδιο και η δική σας τέχνη, των σοφιστών, έχει προκόψει και πως οι αρχαίοι σοφοί μπροστά σε σας δεν αξίζουν και πολλά πράγματα;
ΙΠ. Πολύ σωστά μιλείς.
ΣΩ. Ώστε, αν τώρα, Ιππία, ο Βίας ξαναγύριζε στη ζωή ανάμεσά μας, ο κόσμος, αν τον σύγκρινε με σας, θα έβαζε μαζί του [282a] τα γέλια, το ίδιο όπως λένε οι ανδριαντοποιοί για τον Δαίδαλο πως, αν ζούσε τώρα και έκανε έργα σαν αυτά που τον δόξασαν, ο κόσμος θα γελούσε με την καρδιά του μαζί του.
ΙΠ. Έτσι είναι, Σωκράτη, όπως τα λες. Εγώ όμως συνηθίζω τους παλιούς και όσους έζησαν πιο μπροστά από μας να τους παινεύω και πιο πολύ από τους τωρινούς· έτσι φυλάγομαι από το φθόνο των ζωντανών και δεν έχω να φοβάμαι την οργή των νεκρών.