Ένας από τους βασικούς στόχους του Αλέξανδρου ήταν η ίδρυση πόλεων, μια τάση που συνεχίστηκε καθόλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Οι μεγαλύτερες και μικρότερες πόλεις που χτίστηκαν ή αναβίωσαν σε ολόκληρη την ελληνιστική οικουμένη ήταν διοικητικά, οικονομικά, εμπορικά, στρατιωτικά και οπωσδήποτε πολιτισμικά κέντρα. Κοντά στις παλαιότερες πόλεις που συνέχιζαν να αποτελούν πόλο έλξης για όσους αναζητούσαν την ελληνική παιδεία (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αθήνα που υπήρξε κέντρο της φιλοσοφίας και της τέχνης για πολλούς αιώνες μετά τα κλασικά χρόνια), μεγαλουπόλεις όπως η Αλεξάνδρεια και η Πέργαμος συνέβαλαν στη διάσωση του ελληνικού πολιτισμού μέσα από τη λειτουργία πνευματικών ιδρυμάτων και βιβλιοθηκών.
Στα ελληνιστικά χρόνια τελειοποιείται η αστική αρχιτεκτονική και οι πόλεις, συνήθως πυκνοκατοικημένες, ακολουθούν πλέον μαζικά το ιπποδάμειο σχέδιο. Στο κέντρο τους χτίζονται πλήθος μνημείων και αρχιτεκτονημάτων προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι διοικητικές, θρησκευτικές και οικονομικές δραστηριότητες των πολιτών. Ναοί, δικαστήρια, αγορές, στοές, κρατικά αρχεία, βιβλιοθήκες, γυμνάσια, παλαίστρες και φυσικά τα ανάκτορα αντικατοπτρίζουν την αίγλη και τη δύναμη του εκάστοτε μονάρχη. Η πληθυσμιακή σύνθεση είναι πολυπολιτισμική, Έλληνες και ντόπιοι συνυπάρχουν, νέες οικονομικές ευκαιρίες παρουσιάζονται για όλες τις κοινωνικές τάξεις, το εμπόριο ανθεί, οι γυναίκες βελτιώνουν σημαντικά τη θέση τους.
Η ελληνιστική πόλη, που βγαίνει από τα στενά όρια της κλασικής της μορφής και εξελίσσεται σε μεγαλούπολη, συμβάλλει στη ραγδαία αστικοποίηση του μετακλασικού κόσμου. Αυτή η αστικοποίηση μεταβάλλει ριζικά τις αξίες και τα πιστεύω των ανθρώπων. Η προσήλωση στα υλικά αγαθά, την πολυτέλεια και τη μεγαλοπρέπεια, την επίδειξη και τον υλισμό είναι ενδεικτικά πλέον της κοινωνικής θέσης και σύμβολα δύναμης. Μέσα στις μεγαλουπόλεις, ο πολίτης γίνεται κοσμοπολίτης, και, σε ό,τι αφορά κυρίως την ελίτ των μορφωμένων, συχνά δοκιμάζει να αναμίξει πολιτισμικά το ελληνικό και το ανατολικό στοιχείο. Η σημαντικότερη ωστόσο συνέπεια αφορά την οριστική απώλεια του δημόσιου χαρακτήρα της πόλης και την προσήλωση του πολίτη στην ιδιωτική του ζωή. Καθώς το δημόσιο και το ιδιωτικό διαχωρίζονται, ένα πνεύμα ατομικισμού κυριαρχεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής — την κοινωνία, τη φιλοσοφία, τη θρησκεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου