Το άγχος και το αύριο

Μπαίνοντας κατευθείαν στο θέμα θα ήθελα να παραθέσω κάτι που διάβασα τυχαία στο διαδίκτυο από άγνωστο συγγραφέα και ταιριάζει γάντι στην περίπτωση. Ο κύριος αυτός, είπε το εξής, «Μη στεναχωριέσαι για το αύριο. Αύριο μπορεί να κερδίσεις 1.000.000 δολάρια ή να σε χτυπήσει φορτηγό. Ή μπορεί να κερδίσεις 1.000.000 δολάρια και να σε χτυπήσει φορτηγό». Με είκοσι και κάτι λέξεις και με δύο πολύ δυνατά παραδείγματα κατάφερε να περιγράψει πόσο περιττό είναι το άγχος για το αύριο.

Το άγχος για την επόμενη ημέρα, για την επόμενη εβδομάδα, για το πώς θα είναι η ζωή μας σε ένα χρόνο από τώρα. Άγχος για λάθος κινήσεις, λάθος προγραμματισμούς, για χαζές αποφάσεις και μέτριες επιλογές. Όλα τα καίμε εκεί, στο βωμό του «άγχους για το αύριο» και τον αφήνουμε να φουντώσει και να μας βάλει φωτιά. Μας καίει το σήμερα, μας καίει το τώρα. Όλες αυτές τις στιγμές που αναλώνουμε τόσο επιδεικτικά για να προβληματιστούμε για τις επόμενες που θα έρθουν. Έπειτα αναλώνουμε κι εκείνες με τη σειρά τους με τον ίδιο τρόπο μπροστά σε ένα μέλλον που μας βλέπει και γελά.

Η αγωνία έχει πάρει τη μορφή επιδημίας. Κυριότερες πηγές της; Τα απρόβλεπτα, τα άγνωστα. Όλες εκείνες οι καταστάσεις που λόγω τις αβεβαιότητας στην εξέλιξή τους, μας κόβουν τα χέρια. Ταυτόχρονα μας κόβουν τα όνειρα, μας κλέβουν τις επιθυμίες. Και μένουμε εκεί, ανίσχυροι μπροστά σε ένα σύννεφο άγχους κι αγωνίας που μας μειώνει την ορατότητα. Οι στόχοι μας ξεθωριάζουν, το άγχος φουντώνει, μας ζαλίζει και χάνουμε τον ύπνο μας. Αυτό σε πρώτο στάδιο. Σε δεύτερο στάδιο, χάνουμε σιγά-σιγά τον εαυτό μας.

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως αν αυτή η αγωνία για το τι θα ακολουθήσει καταφέρει να καταλάβει μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, ίσως υπάρχουν ανεπεξέργαστα κατάλοιπα μέσα μας. Κατάλοιπα από στόχους που είχαμε στο παρελθόν και δεν καταφέραμε να τους επιτύχουμε. Κατάλοιπα από όνειρα που ήταν τόσο κοντά, έμοιαζαν πραγματικά εφικτά, αλλά που, τελικά, δεν έγιναν ποτέ πραγματικότητα. Επίσης, οι πολύ ξαφνικές αλλαγές που μπορεί να προέκυψαν στον κοντινό μας περίγυρο δεν είναι δύσκολο να μας προβληματίσουν για το τι μπορεί να έπεται στη συνέχεια.

Μικρά γεγονότα που μας αποδεικνύουν περίτρανα πως δεν έχουμε τον έλεγχο όσο νομίζαμε πως τον είχαμε, μας καταρρίπτουν τις σταθερές, μας δένουν και μας λύνουν και ξαφνικά βρισκόμαστε μετέωροι. Δεν ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε. Είμαστε πάνω σε ένα τεντωμένο λεπτό σκοινί. Κι ακροβατούμε. Συσσωρεύουμε τόσες πολλές σκέψεις κι άλλους τόσους προβληματισμούς που μας είναι αδύνατο να συγκεντρωθούμε όσο χρειάζεται για να το περπατήσουμε σωστά και να μη χάσουμε την ισορροπία μας.

Το πρόβλημα στην περίπτωση αυτή είναι πως εμείς οι ίδιοι έχουμε τραβήξει τόσο πολύ το σκοινί. Το έχουμε τσιτώσει. Κατηγορούμε τους πάντες και τα πάντα, αλλά η αλήθεια είναι πως εμείς φέραμε τον εαυτό μας εδώ. Έχουμε ευθύνη κι όσο δύσκολο κι αν είναι, πρέπει να δούμε τα γεγονότα όπως πραγματικά έχουν, να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας και να αναγνωρίσουμε τους φόβους μας.

Είναι πολύ δύσκολο να απαλλαγείς από αυτό το βάρος. Φαντάζει βουνό που σε πλακώνει, που σε ακινητοποιεί. Αλλά όπως έχω ξαναπεί και νομίζω πως δε θα σταματήσω ποτέ να το λέω, τα πράγματα είναι όσο απλά ή όσο περίπλοκα τα κάνουμε εμείς. Όσο τροφοδοτούμε φόβους κι ανασφάλειες, τόσο πιο έντονες και πιο δυνατές θα επιστρέφουν σε εμάς.

Έτσι κι οι τρόποι για την αντιμετώπιση αυτού του άγχους πρέπει να είναι όσο πιο απλοί κι όσο πιο ανώδυνοι γίνεται. Σε μία κρίση άγχους, ας προσπαθήσουμε να μαζέψουμε όλη μας την ενέργεια για λίγα λεπτά στο γεγονός κι όχι να τη σκορπάμε αλόγιστα σε ένα κατά φαντασία σενάριο. Όσο κι αν αγχωθούμε, όσο μα όσο και αν πανικοβληθούμε, το μόνο σίγουρο είναι πως αν δεν περνάει απ’ το χέρι μας, τίποτα καλό δε θα προκύψει από αυτόν τον πανικό.

Ας πάρουμε μερικές αναπνοές, ας καταγράψουμε τους φόβους μας σε ένα χαρτί αν αυτό βοηθάει. Ας ανακαλύψουμε κάτι παραγωγικό και κάτι όμορφο για να διοχετεύσουμε την αρνητική ενέργεια που μας διέπει κι ίσως έτσι τη μετατρέψουμε σε θετική.

Δε θα είναι εύκολο. Αλλά μέρα με τη μέρα θα μοιάζει πιο εφικτό.