Το πρόβλημα με την διά βίου δέσμευση είναι ότι δεν είναι ούτε τόσο δέσμευση, ούτε τόσο διά βίου όσο πιστεύουμε.
Ένα έντονο αίσθημα παγίδευσης, όπως κι ένα έντονο αίσθημα εγκατάλειψης, μεταβάλλει την αγάπη σε επίφοβη δραστηριότητα, αν και για τελείως διαφορετικούς λόγους. Όσοι έχουν την τάση να νιώθουν παγιδευμένοι, καραδοκούν για τα σημάδια εκείνα που θα τους δείξουν ότι ο σύντροφός τους μπορεί να τους πνίξει, να τους συνθλίψει, ή να τους ισοπεδώσει. Κι αυτή η ευαισθησία μπορεί να προκληθεί στα πρώτα στάδια της ζωής ενός ατόμου. Ίσως να είχαμε ένα γονιό που μας χάριζε αφειδώς την αγάπη του, αλλά τα χάδια και τα φιλιά του υπαγορεύονταν περισσότερο από τις δικές του, παρά από τις δικές μας ανάγκες. Έτσι παίρναμε χάδια και φιλιά είτε τα θέλαμε είτε όχι. Και αν αντιστεκόμασταν, ίσως παίρναμε μηνύματα που μας έκαναν να νιώθουμε ένοχοι ότι δεν αγαπούσαμε το γονιό μας ή ότι ήμασταν ένα κακό και αχάριστο παιδί. Ίσως νιώθαμε υποχρεωμένοι να ανταποδώσουμε την αγάπη που μας έδιναν. Έτσι, τα πρώτα μας βιώματα μας δίδαξαν ότι η αγάπη είναι εκβιαστική. Κι ότι η οικειότητα μπορεί να μετατραπεί σε μια αναγκαία αλλά και ενοχλητική εμπειρία.
Πέρα από τα προσωπικά βιώματα των παιδικών μας χρόνων, η ευαισθησία μας στην παγίδευση μπορεί να οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο από τις ερωτικές σχέσεις που κάναμε ως ενήλικοι. Λόγω ενός μυστηριώδους συνδυασμού τύχης και προσωπικών επιλογών, είχαμε συντρόφους που εισέβαλλαν στον προσωπικό μας χώρο, απαιτούσαν την αγάπη μας, μας έπνιγαν με τα συναισθήματά τους, και μας έκαναν να νιώθουμε ένοχοι κάθε φορά που αποτυγχάναμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους.
Η αγάπη θέτει πάντα την ίδια ερώτηση: «Πόσα πράγματα δικά μου πρέπει να θυσιάσω για να μπορώ να είμαι μαζί σου;».
Θέλω να είμαι κάτι σημαντικό για κάποιον.
Από παιδιά αναζητούμε την αναγνώριση των γονιών μας. Περιμένουμε αγωνιωδώς ν’ ακούσουμε το "μπράβο" απ’ τα χείλη τους όποτε κάνουμε κάτι καλό. Θέλουμε να προσέξουν πόσο ωραία ζωγραφίζουμε, να μας χειροκροτήσουν όταν βάζουμε γκολ, να γελάσουν με τ αστεία μας, να μας συγχαρούν για τους βαθμούς μας. Παρόλο που οι περισσότεροι γονείς παρέχουν στα παιδιά τους αυτό το είδος αναγνώρισης, υπάρχουν κάποιοι τόσο απασχολημένοι με τις δικές τους ζωές, που τα παιδιά τους εισπράττουν ελάχιστη προσοχή. Αυτοί οι γονείς μπορεί να βιώνουν την ανάγκη των παιδιών τους για αναγνώριση σαν εκνευριστική αναστάτωση. Με αποτέλεσμα, τα παιδιά να λαμβάνουν ελάχιστες χειροπιαστές αποδείξεις ότι τα κατορθώματά τους έχουν σημασία για κάποιον. Δεν νιώθουν σημαντικά στα μάτια των γονιών τους.
Η παρουσία πολλών παιδιών στην οικογένεια περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Η προσοχή, τα κομπλιμέντα και το χειροκρότημα των γονιών πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια σε όλα τα παιδιά. Αναπόφευκτα, τα παιδιά συναγωνίζονται (ή και ανταγωνίζονται) για το ποιος θα εισπράξει την αναγνώριση των γονιών τους. Ωστόσο, ο αγωνιστικός στίβος δεν είναι για όλους χωρίς εμπόδια. Κάποιο παιδί μπορεί να είναι πιο ομιλητικό, πιο αθλητικό, πιο κοινωνικό, πιο καλοφτιαγμένο, πιο εύστροφο από το άλλο, και κατά συνέπεια, να έχει ένα προβάδισμα σ' αυτή την αναγνώριση. Οι γονείς μπορεί να δείχνουν ιδιαίτερη εύνοια σε κάποιο παιδί, επειδή τους μοιάζει στον τρόπο που σκέφτεται και ενεργεί, ή επειδή έχει κάποιο χάρισμα που εκτιμούν πολύ. Σαν αποτέλεσμα, οι γονείς δεν μπορούν ποτέ να προσφέρουν ισότιμη αναγνώριση στα παιδιά τους. Σε κάποιες οικογένειες, αυτές οι ανισότητες μπορεί να είναι δραματικά οφθαλμοφανείς.
Η περιορισμένη αναγνώριση που εισπράττει το παιδί απ’ τους γονείς του γενικά, ή σε σύγκριση με τα υπόλοιπα αδέρφια του, μπορεί να το καταστήσει ευαίσθητο σε θέματα αναγνώρισης στη μετέπειτα ενήλικη ζωή του. Αν οι εμπειρίες των παιδικών σας χρόνων σας δίδαξαν ότι τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας έπαιρναν δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο προσοχής, μπορεί στο δικό σας γάμο να είσαστε σε διαρκή επιφυλακή, ώστε να μην επαναληφθεί κάτι παρόμοιο. Βεβαίως, μπορεί να συμβεί και το αντίθετο: Αν είχατε συνηθίσει σε υπερβολικές δόσεις προσοχής και αναγνώρισης κατά την παιδική σας ηλικία, μπορεί να απαιτείτε αστείρευτη προσοχή και αναγνώριση και ως ενήλικοι.
Όποια κι αν είναι τα βαθύτερα αίτια, κάποιοι είμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι στην αναγνώριση μέσα στις σχέσεις μας. Μπορεί να πληγωνόμαστε όταν οι σύντροφοί μας δεν ενθουσιάζονται με τις επιτυχίες μας, ή στέκονται πάρα πολύ στις αποτυχίες μας. Μπορεί να περιμένουμε αυτούς να ζητωκραυγάσουν, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό που κατορθώσαμε. Μπορεί να ζητάμε να μας θαυμάσουν και να μας τιμήσουν για τα επιτεύγματά μας. Μπορεί να θέλουμε ν’ ακούσουν τις ιστορίες μας και να παρατηρήσουν πόσο έξυπνα φερθήκαμε. Αναζητάμε το θαυμασμό των συντρόφων μας όσο και την αγάπη τους. Όταν δεν έχουμε το θαυμασμό τους, τους ζητάμε ν’ αλλάξουν, κάτι που γι’ αυτούς μπορεί να μοιάζει με εξωφρενική απαίτηση.
Ένα έντονο αίσθημα παγίδευσης, όπως κι ένα έντονο αίσθημα εγκατάλειψης, μεταβάλλει την αγάπη σε επίφοβη δραστηριότητα, αν και για τελείως διαφορετικούς λόγους. Όσοι έχουν την τάση να νιώθουν παγιδευμένοι, καραδοκούν για τα σημάδια εκείνα που θα τους δείξουν ότι ο σύντροφός τους μπορεί να τους πνίξει, να τους συνθλίψει, ή να τους ισοπεδώσει. Κι αυτή η ευαισθησία μπορεί να προκληθεί στα πρώτα στάδια της ζωής ενός ατόμου. Ίσως να είχαμε ένα γονιό που μας χάριζε αφειδώς την αγάπη του, αλλά τα χάδια και τα φιλιά του υπαγορεύονταν περισσότερο από τις δικές του, παρά από τις δικές μας ανάγκες. Έτσι παίρναμε χάδια και φιλιά είτε τα θέλαμε είτε όχι. Και αν αντιστεκόμασταν, ίσως παίρναμε μηνύματα που μας έκαναν να νιώθουμε ένοχοι ότι δεν αγαπούσαμε το γονιό μας ή ότι ήμασταν ένα κακό και αχάριστο παιδί. Ίσως νιώθαμε υποχρεωμένοι να ανταποδώσουμε την αγάπη που μας έδιναν. Έτσι, τα πρώτα μας βιώματα μας δίδαξαν ότι η αγάπη είναι εκβιαστική. Κι ότι η οικειότητα μπορεί να μετατραπεί σε μια αναγκαία αλλά και ενοχλητική εμπειρία.
Πέρα από τα προσωπικά βιώματα των παιδικών μας χρόνων, η ευαισθησία μας στην παγίδευση μπορεί να οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο από τις ερωτικές σχέσεις που κάναμε ως ενήλικοι. Λόγω ενός μυστηριώδους συνδυασμού τύχης και προσωπικών επιλογών, είχαμε συντρόφους που εισέβαλλαν στον προσωπικό μας χώρο, απαιτούσαν την αγάπη μας, μας έπνιγαν με τα συναισθήματά τους, και μας έκαναν να νιώθουμε ένοχοι κάθε φορά που αποτυγχάναμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους.
Η αγάπη θέτει πάντα την ίδια ερώτηση: «Πόσα πράγματα δικά μου πρέπει να θυσιάσω για να μπορώ να είμαι μαζί σου;».
Θέλω να είμαι κάτι σημαντικό για κάποιον.
Από παιδιά αναζητούμε την αναγνώριση των γονιών μας. Περιμένουμε αγωνιωδώς ν’ ακούσουμε το "μπράβο" απ’ τα χείλη τους όποτε κάνουμε κάτι καλό. Θέλουμε να προσέξουν πόσο ωραία ζωγραφίζουμε, να μας χειροκροτήσουν όταν βάζουμε γκολ, να γελάσουν με τ αστεία μας, να μας συγχαρούν για τους βαθμούς μας. Παρόλο που οι περισσότεροι γονείς παρέχουν στα παιδιά τους αυτό το είδος αναγνώρισης, υπάρχουν κάποιοι τόσο απασχολημένοι με τις δικές τους ζωές, που τα παιδιά τους εισπράττουν ελάχιστη προσοχή. Αυτοί οι γονείς μπορεί να βιώνουν την ανάγκη των παιδιών τους για αναγνώριση σαν εκνευριστική αναστάτωση. Με αποτέλεσμα, τα παιδιά να λαμβάνουν ελάχιστες χειροπιαστές αποδείξεις ότι τα κατορθώματά τους έχουν σημασία για κάποιον. Δεν νιώθουν σημαντικά στα μάτια των γονιών τους.
Η παρουσία πολλών παιδιών στην οικογένεια περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Η προσοχή, τα κομπλιμέντα και το χειροκρότημα των γονιών πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια σε όλα τα παιδιά. Αναπόφευκτα, τα παιδιά συναγωνίζονται (ή και ανταγωνίζονται) για το ποιος θα εισπράξει την αναγνώριση των γονιών τους. Ωστόσο, ο αγωνιστικός στίβος δεν είναι για όλους χωρίς εμπόδια. Κάποιο παιδί μπορεί να είναι πιο ομιλητικό, πιο αθλητικό, πιο κοινωνικό, πιο καλοφτιαγμένο, πιο εύστροφο από το άλλο, και κατά συνέπεια, να έχει ένα προβάδισμα σ' αυτή την αναγνώριση. Οι γονείς μπορεί να δείχνουν ιδιαίτερη εύνοια σε κάποιο παιδί, επειδή τους μοιάζει στον τρόπο που σκέφτεται και ενεργεί, ή επειδή έχει κάποιο χάρισμα που εκτιμούν πολύ. Σαν αποτέλεσμα, οι γονείς δεν μπορούν ποτέ να προσφέρουν ισότιμη αναγνώριση στα παιδιά τους. Σε κάποιες οικογένειες, αυτές οι ανισότητες μπορεί να είναι δραματικά οφθαλμοφανείς.
Η περιορισμένη αναγνώριση που εισπράττει το παιδί απ’ τους γονείς του γενικά, ή σε σύγκριση με τα υπόλοιπα αδέρφια του, μπορεί να το καταστήσει ευαίσθητο σε θέματα αναγνώρισης στη μετέπειτα ενήλικη ζωή του. Αν οι εμπειρίες των παιδικών σας χρόνων σας δίδαξαν ότι τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας έπαιρναν δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο προσοχής, μπορεί στο δικό σας γάμο να είσαστε σε διαρκή επιφυλακή, ώστε να μην επαναληφθεί κάτι παρόμοιο. Βεβαίως, μπορεί να συμβεί και το αντίθετο: Αν είχατε συνηθίσει σε υπερβολικές δόσεις προσοχής και αναγνώρισης κατά την παιδική σας ηλικία, μπορεί να απαιτείτε αστείρευτη προσοχή και αναγνώριση και ως ενήλικοι.
Όποια κι αν είναι τα βαθύτερα αίτια, κάποιοι είμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι στην αναγνώριση μέσα στις σχέσεις μας. Μπορεί να πληγωνόμαστε όταν οι σύντροφοί μας δεν ενθουσιάζονται με τις επιτυχίες μας, ή στέκονται πάρα πολύ στις αποτυχίες μας. Μπορεί να περιμένουμε αυτούς να ζητωκραυγάσουν, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό που κατορθώσαμε. Μπορεί να ζητάμε να μας θαυμάσουν και να μας τιμήσουν για τα επιτεύγματά μας. Μπορεί να θέλουμε ν’ ακούσουν τις ιστορίες μας και να παρατηρήσουν πόσο έξυπνα φερθήκαμε. Αναζητάμε το θαυμασμό των συντρόφων μας όσο και την αγάπη τους. Όταν δεν έχουμε το θαυμασμό τους, τους ζητάμε ν’ αλλάξουν, κάτι που γι’ αυτούς μπορεί να μοιάζει με εξωφρενική απαίτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου