Τα φλογερά κόκκινα μαλλιά

Τα φλογερά κόκκινα μαλλιά και οι προκαταλήψεις

Σε όλη την ιστορία οι κοκκινομάλληδες έχουν υπάρξει αντικείμενο φόβου και σεβασμού, αποστροφής και λατρείας, απαξίωσης και εξύμνησης. Κανένα άλλο ανθρώπινο χαρακτηριστικό δεν έχει προκαλέσει τέτοια πόλωση συναισθημάτων σε διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς. Τα κόκκινα μαλλιά (που ποικίλουν σε βαθμό κοκκινάδας και συνήθως συνοδεύονται με ανοιχτόχρωμο δέρμα ή/και φακίδες) συναντώνται κυρίως στη δυτική Ευρώπη (με πρωτοπόρους τους Σκωτσέζους, τους Ιρλανδούς, τους Ουαλούς και τους Άγγλους) αλλά και στις ΗΠΑ.

Παραδοσιακά η προκατάληψη και η καχυποψία προς τους κοκκινομάλληδες συνδυαζόταν πάντα με την πεποίθηση ότι είναι παθιασμένοι και θερμοκέφαλοι. Αυτή η εικόνα- λανθασμένη ή όχι- μπορεί να πηγάζει από τουςΣκοτσέζους, οι οποίοι ήταν απόγονοι των Κελτών, διαβόητα βίαιων πολεμιστών ή να έχει ρίζες πιο παλιές. Όποια και αν ήταν η πηγή της, η εντύπωση αυτή είναι η αιτία πολλών παράξενων και ευφάνταστων πεποιθήσεων για τα κόκκινα μαλλιά που φαίνεται να έχουν διεισδύσει σε όλες τις κουλτούρες.

Στην Αρχαιότητα οι υπερ-προληπτικοί αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν πολλές δοξασίες όσον αφορά τα κόκκινα μαλλιά. Ο κακόβουλος θεός Σετ ήταν βίαιος και άγριος, είχε λευκό δέρμα και κοκκινωπά μαλλιά. Πολλοί φαραώ (που θεωρούνταν παιδία των θεών) ήταν κοκκινομάλληδες (συμπεριλαμβανομένου και του διαβόητου Ραμσή Β). Οι Αιγύπτιοι απεχθάνονταν τόσο αυτό το χρώμα κόμης που το παρομοίαζαν με το τρίχωμα γαϊδάρου. Το κόκκινο χρώμα θεωρούνταν άτυχο και πολλές κοκκινομαλλούσες κοπέλες ρίχνονταν στη πυρά για να εξαλειφθεί το γονίδιο. Υπάρχουν ιστορίες που μιλούν για ανθρώπους με κόκκινα μαλλιά που θάφτηκαν ζωντανοί.

Οι αρχαίοι Βαλκάνιοι πίστευαν πως οι κοκκινομάλληδες μεταμορφώνονται σε βρικόλακες μετά το θάνατο! Ο ρωμαίος ιστορικός Δίων Κάσσιος περιέγραψε τη Βρετανή βασίλισσα- πολεμίστρια Βοαδίκεια ως «ψηλή και τρομακτική στην όψη με πλούσια πυροκόκκινα μαλλιά». Παρεμπιπτόντως, οι αρχαίοι Ρωμαίοι πλήρωναν περισσότερα για τους κοκκινομάλληδες σκλάβους!!

Από το Μεσαίωνα και δώθε

Στην χριστιανική μεσαιωνική Ευρώπη, το κόκκινο θεωρούνταν το χρώμα του Διαβόλου και τα κόκκινα μαλλιά σήμαιναν μαγεία και ήταν σημάδι ενοχής στα μάτια των κυνηγών μαγισσών, έτσι έκαψαν ουκ ολίγες κοπέλες απλώς επειδή είχαν κόκκινα μαλλιά, οι χριστιανοί της αγάπης. Τα παιδία που γεννιούνταν με κόκκινα μαλλιά πιστεύονταν ότι συνελήφθηκαν κατά τις μέρες της έμμηνου ρήσης της γυναίκας. Για κάποιο περίεργο λόγο, το μεσαιωνικό μυαλό, γαλουχημένο από τον χριστιανισμό, απέδιδε μαγικές ιδιότητες στα σωματικά υγρά των κοκκινομάλληδων. Για παράδειγμα, πίστευαν πως το λίπος από ένα κοκκινομάλλη άντρα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να φτιαχτεί δηλητήριο.

Παρομοίως, ο Λατίνος συγγραφές Theophilus Presbyter υποστήριξε πως το αίμα ενός κοκκινομάλλη άντρα ήταν κύριο συστατικό στη διαδικασία μετατροπής του χαλκού σε χρυσάφι (αλχημεία). Κι επειδή το παράλογο του ανθρώπινου παρασιτικού μυαλού σπάνια σταματά τόσο εύκολα, κατά το μεσαίωνα, για να χρωματίσουν τα βιτρό παράθυρα χρησιμοποιούσαν τα ούρα κοκκινομάλλικων αγοριών. Τι θα πει γιατί; Επειδή είχαν κόκκινα μαλλιά; Οι ρώσικες παραδόσεις θέλουν τα κόκκινα μαλλιά να είναι σημάδι θερμού ταμπεραμέντου και τρέλας.


Μια παροιμία προειδοποιεί «δεν υπάρχει άγιος με κόκκινα μαλλιά». Όντως, οι κοκκινομάλληδες στον οχετό της Βίβλου είναι αμφιλεγόμενα πρόσωπα. Το όνομα του Αδάμ σημαίνει κόκκινος ή κοκκινωπός στα Εβραϊκά. Ο Βασιλιάς Δαυίδ όπως και ο Βασιλιάς Σολομώντας επίσης, πιστεύεται ότι είχαν κόκκινα μαλλιά. Κάποιοι ακαδημαϊκοί πιστεύουν ότι το βιβλικό σημάδι του Κάιν δεν ήταν κάποιο κυριολεκτικό σημάδι, άλλα τα χαρακτηριστικά κόκκινα μαλλιά. Η ιδέα της αναξιοπιστίας, προδοσίας, ρουφιανιάς, παραλληλίζεται με την ιδέα ότι ο Ιούδας- ο υποτιθέμενος προδότης του υποτιθέμενου Ιησού- είχε κόκκινα μαλλιά. Διόλου τυχαία, στη μεσαιωνική τέχνη, ο Ιούδας απεικονίζεται με κόκκινα μαλλιά ή γενειάδα. Ως κοκκινομάλλα απεικονίζεται και η Μαρία Μαγδαληνή.

Απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, φαίνεται ότι οι Γάλλοι έχουν τη χειρότερη γνώμη για τα κόκκινα μαλλιά. Από το 19ο αιώνα η φράση «poil de Judas» (μαλλιά του Ιούδα) χρησιμοποιούνταν υποτιμητικά για τα κόκκινα μαλλιά. Λέγεται ότι οι Γαλλίδες μάγισσες του 14ου αιώνα βλασφημούσαν αναφερόμενες στη Παναγία ως «la Rousse», η κοκκινομάλλα. Κατά τη Ιερά Εξέταση στην Ισπανία τα πυροκόκκινα μαλλιά ήταν απόδειξη ότι το άτομο είχε κλέψει φωτιά από την Κόλαση και γι αυτό έπρεπε να καεί ως μάγος/ μάγισσα. Στη Κορσική, όσοι διασταυρωνόταν με κάποιον κοκκινοτρίχη στο δρόμο έπρεπε να φτύσουν και να στριφογυρίσουν.

Στη σύγχρονη εποχή οι κοκκινομάλλες τραβάνε τη προσοχή

Η συσχέτιση των κόκκινων μαλλιών με αναξιοπιστία και την ασχήμια κατά κάποιο επικρατεί και στις μέρες μας. Οι Ναζί είχαν σε δυσμένεια και τους κοκκινομάλληδες, εξετάζοντας την πιθανότητα να τους απαγορεύσουν το δικαίωμα να παντρεύονται για να μην έχουν “εκφυλισμένους απογόνους”. Πιο πρόσφατα ακόμα, το 2001, ένας Ιρλανδός δικαστής έδωσε πρόστιμο σε έναν άνδρα για διατάραξη κοινής ησυχίας, δηλώνοντας: “Πιστεύω ακράδαντα πως το χρώμα των μαλλιών επιδρά στην ψυχική κατάσταση του ατόμου και το δικό σας χρώμα μαλλιών υποδηλώνει οξυθυμία”

Γενικά, στο Ηνωμένο Βασίλειο η προκατάληψη και ο ρατσισμός απέναντι στους κοκκινομάλληδες, είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από ότι θα περίμενε κανείς σε μια πολιτισμένη κοινωνία του 21ου αιώνα, φτάνοντας μέχρι και στο φόνο ανθρώπων μόνο και μόνο λόγω του χρώματος των μαλλιών τους. Η συγγραφέας Ruth Mellinkoff στο βιβλίο της Outcasts (απόβλητοι, απόκληροι) σχολίασε όλες τις προκαταλήψεις πιστεύοντας ότι οφείλονται στο ότι οι κοκκινομάλληδες είναι μειονότητα σε κάθε κοινωνία και όπως συμβαίνει με κάθε μειονότητα, περιθωριοποιείται.

Δεν είναι όλα άσχημα όμως για τους κοκκινομάλληδες στην ιστορία και τη μυθολογία. Ο μυθικός βασιλιάς Αρθούρος αναφέρεται ότι είχε κόκκινα μαλλιά. Υπάρχει μια προφητεία που λέει ότι ένας ηγέτης με κόκκινα μαλλιά θα σώσει τη χώρα σε στιγμές κρίσεις. Η βασίλισσα Ελισάβετ Ά θεωρήθηκε η απάντηση σε αυτό το θρύλο. Επίσης τα μέλη της δυναστείας των Μεροβίγγειων στη Γαλατία θεωρείται ότι είχαν κόκκινα μαλλιά και ότι αυτά ήταν πηγή μαγικών δυνάμεων.

Οι κοκκινομάλλες εξακολουθητικά τραβάνε τη προσοχή

Το βλέμμα «κολλάει» πάνω σε κάτι κόκκινο που κινείται στον ορίζοντα. Ιδίως ανάμεσα σε μια ξανθομελαχρινή λαοθάλασσα. Δεν έχει σημασία αν είσαι άντρας ή γυναίκα. Αν δεις μια εντυπωσιακή κοκκινομάλλα θα την κοιτάξεις. Είτε από φθόνο, είτε από θαυμασμό, δε θα περάσει απαρατήρητη. Ειδικά αν είσαι άντρας, θα την παρατηρήσεις σίγουρα Το κόκκινο χρώμα είναι ερωτικό, είναι παθιάρικο, είναι σέξι. Στο μαλλί συγκεκριμένα προσφέρει μια έξτρα σέξι νότα σε ένα όμορφο προσωπάκι. Θες να στο δώσω και επιστημονικά;

Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστήμιο του Αμβούργου αποκάλυψε πως οι κοκκινομάλλες είναι πιο σεξουαλικά ενεργές σε σχέση με τις ξανθιές και τις μελαχρινές γυναίκες αντίστοιχα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, φαίνεται πως το κόκκινο χρώμα μεταφέρει υποσυνείδητα στο αρσενικό το μήνυμα της γονιμότητας, πάντα σε συνδυασμό με την εκκεντρικότητα που προσφέρει ως χρώμα. Αλλά θα επηρεάσει και την προσωπικότητα σου. Μιλώντας πάλι με έρευνα. Οι ειδικοί έχουν αποδείξει ότι το χρώμα των μαλλιών επηρεάζει την αρτηριακή πίεση με τρόπο ανάλογο της αδρεναλίνης, η οποία αποτελεί έναν από τους ρυθμιστές των συναισθημάτων μας. Με λίγα λόγια αγαπητές μου κυρίες που είστε ή σκέφτεστε να γίνετε κοκκινομάλλες, η επιστήμη λέει πως αν κοιτάζεις καθημερινά τον εαυτό σου στον καθρέφτη, λόγω του κόκκινου χρώματος που αντικρίζεις τόσο έντονο πάνω σου, αποκτάς σταδιακά μια άνοδο στην αδρεναλίνη σου, κάνοντας πιο «φλογερή» την προσωπικότητα σου. Όμως προσοχή!

Υπάρχουν πάρα πολλές κοπέλες που βάφουν τα μαλλιά τους σε διάφορες αποχρώσεις του κόκκινου και καταλήγουν να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που θα ήθελαν. Αυτό συμβαίνει, γιατί όπως και να το κάνουμε, δεν πάει σε όλες. Δε πάει σε όλες το μαύρο, το καστανό ή το ξανθό μαλλί. Όπως δεν πάει σε όλες το πολύ μακρύ ή αντίστροφα το κοντό και το καρέ. Ειδικά όταν μιλάμε για κόκκινο, εκεί η περίπτωση είναι πολύ ιδιαίτερη. Πρέπει να το υποστηρίζει με όλο της το στιλ, πέρα από την εμφάνιση. Οπότε όχι. Μην κάνετε απλώς μια αλλαγή επειδή το λέει μια έρευνα. Ούτε επειδή το λέει ο σύντροφός σας ή η φίλη σας. Αλλά αν δείτε πως όντως κάθεται καλά πάνω σας μια τέτοια αλλαγή, σας προτείνω (ή καλύτερα σας προκαλώ) να το δοκιμάσετε.

Εδώ ολόκληρος Jon Snow (ο οποίος να σημειωθεί ότι δεν ήξερε τίποτα από επιστημονικές έρευνες) υποτάχθηκε στην Βόρεια Ingrid μια κοκκινομάλλα, άνευ όρων και πάτησε τους όρκους του. Τι ελπίδες έχουμε οι υπόλοιποι; Και πώς να αντισταθείς, φίλε μου, όταν ακόμη και στα κόμικ που διάβαζες μικρός (ή είσαι μερακλής και συνεχίζεις ως μεγάλος) σου γίνεται η απόλυτη πλύση εγκεφάλου για τις κοκκινομάλλες ηρωίδες; Πώς μπορείς να ξεχάσεις τη Poison Ivy του Batman ή την Red Sonja του Κόναν; Ακόμη χειρότερα, πώς να ξεχάσεις τη Mystique των X-Men, που την είδες να ζωντανεύει στη ταινία και μάλιστα ενσαρκώθηκε από την πανέμορφη Jennifer Lawrence. Με αποκορύφωμα την κοκκινομάλλα Scarlett Johansson στους Avengers και στις υπόλοιπες ταινίες της Marvel.

Αξίζει να αναφερθεί και η πεποίθηση ότι τα κόκκινα μαλλιά είναι σημάδι ζωώδους ερωτικής επιθυμίας και σεξουαλικής ελευθερίας. Συνάδοντας με την αύρα μυστηρίου που συνοδεύει πάντα τους κοκκινομάλληδες, έτσι και στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση του φανταστικού, οι ήρωες με κόκκινα μαλλιά δεν είναι από αυτούς που θα περάσουν απαρατήρητοι, ειδικά οι εντυπωσιακές κοκκινομάλλες. Από τις παντοδύναμες μάγισσες Willow (Buffy) και Endora (Bewitched) μέχρι τη γοργόνα Ariel (The Little Mermaid) και την πανέμορφη ξωτικίνα Tauriel (The Hobbit), οι κοκκινομάλλες πάντα ιντριγκάρουν, είτε θετικά είτε αρνητικά.