Η Επιρροή της Ομάδας
Η Κατερίνα κάνει ανταύγειες στα μαλλιά της - γιατί όχι κι εγώ;".
"Μα ο Γιάννης πήρε ένα ζευγάρι τέτοια παπούτσια...".
'Όλοι έχουν τρυπημένα αυτιά, θέλω κι εγώ να τα τρυπήσω".
Τα παιδιά κάθε ηλικίας μπορεί να ζηλέψουν, ευχόμενα να είχαν κι εκείνα ό,τι έχουν οι άλλοι - ρούχα, φίλους, Βαθμούς, αυτοκίνητο, σγουρά μαλλιά, ίσια μαλλιά. Νομίζουν ότι, αν αποκτήσουν τα ίδια πράγματα, θα γίνουν σαν τους φίλους που θαυμάζουν. "Με τα σωστά ρούχα, θα γίνω δημοφιλής, σαν τη συμμαθήτριά μου", ή 'Όταν πάρω καινούργια αθλητικά παπούτσια, θα παίζω μπάσκετ όπως ο Κώστας".
Τα παιδιά είναι εύκολο να μπερδέψουν τις ικανότητες και τα αγαθά με την ευτυχία. Νομίζουν ότι πρέπει να έχουν ορισμένα πράγματα για να γίνουν δημοφιλή ή ικανά, και πιστεύουν ότι έτσι θα νιώσουν καλά για τον εαυτό τους. Δυστυχώς, αυτός ο τρόπος προσέγγισης της ζωής δεν επιφυλάσσει παρά απογοητεύσεις, όπως έχουμε μάθει -δια της δύσκολης οδού- οι περισσότεροι από μας.
Κατά την προ-εφηβική και εφηβική περίοδο, όταν. τα παιδιά ασχολούνται περισσότερο με τους συνομήλικους παρά με τους γονείς τους, μπορεί να τα πιάσει μανία να αποκτήσουν τα κατάλληλα αγαθά. Αυτή την εποχή, επίσης, τα παιδιά μαθαίνουν να σκέφτονται αφηρημένα και να φιλοσοφούν, και αρχίζουν να προσδιορίζουν τη θέση τους στον κόσμο. Αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι, το λιγότερο, λιγάκι αποκαρδιωτική: οι έφηβοι μπορεί να βρουν καταφύγιο -από τη σύγχυση και την αβεβαιότητα που βιώνουν- "στην ομάδα". Πρωταρχικό τους μέλημα μπορεί να είναι να γίνουν αποδεκτοί, να ταιριάζουν.
Πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι οι ατομικές διαφορές δεν είναι κάτι κακό, αντίθετα, πρέπει να επιδιώκονται. Θέλουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν αρκετή αυτοπεποίθηση, ώστε να μη νιώθουν την ανάγκη να μιμούνται άλλα παιδιά, ή να λαχταρούν υλικά αγαθά, σε μια προσπάθεια να νιώσουν ότι ανήκουν. Ένας έφηβος που έχει καλή εικόνα για τον εαυτό του, δεν νιώθει τόσο την ανάγκη να αντιγράφει άλλους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά δεν πρέπει να επηρεάζονται από τους φίλους τους. Η διάπλαση του εαυτού τους σύμφωνα με το πρότυπο ενός φίλου που θαυμάζουν, διαφέρει από την προσπάθεια να τον αντιγράψουν, και ο θαυμασμός μπορεί να κάνει τα παιδιά μας να θέσουν στόχους και να επιτύχουν πράγματα, που αλλιώς δεν θα έκαναν. Ακόμα κι όταν δεν επιτυγχάνει το στόχο του, ένας έφηβος που εμπνέεται από εκτίμηση και θαυμασμό, και όχι από αντιζηλία, είναι πιο ικανός να δει τα πράγματα σφαιρικά. "Η Κάρμεν έγινε αρχηγός της ομάδας. Απογοητεύτηκα, αλλά θα κάνει καλή δουλειά. Μου φαίνεται ότι η ομάδα μας θα πάει πολύ καλά φέτος. Θα γίνουμε ανίκητες'’. λέει η Κάρρυ, που έλπιζε να εκλεγεί αρχηγός της ομάδας του λυκείου.
Οι έφηβοι χρειάζονται τη βοήθειά μας, καθώς αναζητούν την ταυτότητά τους. Όσο ανοίγουν δρόμο στο ναρκοπέδιο της εφηβείας, είναι πολύ σημαντικό να νιώθουν ότι είμαστε διαθέσιμοι. Μπορούμε να τους Βοηθήσουμε να εντοπίσουν τις αρετές τους και να μάθουν να τις εκφράζουν. Ο καλύτερος τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι ακούγοντάς τους, πολλές φορές σε παράξενες στιγμές - σε μια διαδρομή με το αυτοκίνητο, πριν πάνε για ύπνο, την ώρα που φτιάχνουμε μαζί κουλουράκια ή φροντίζουμε τον κήπο. Αυτές τις στιγμές δεν μπορούμε να τις σχεδιάσουμε, και αυτός είναι εν μέρει ο λόγος που ο "ποιοτικός χρόνος" δεν μπορεί πάντα να προγραμματιστεί εκ των προτέρων. Το θέμα είναι να τους ακούμε όταν εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, και να τους λέμε τη γνώμη μας με τρόπο που να ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ανάγκη τους για ανεξαρτησία. Όταν τα παιδιά μας μας ανοίγονται, πρέπει να είμαστε προσεχτικοί: να τα αφήνουμε να ολοκληρώσουν, και στη συνέχεια να τους εξηγούμε πώς βλέπουμε εμείς τα πράγματα, αντί να τους λέμε απλώς τι να κάνουν. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους έφηβους σε ανεξάρτητη σκέψη, όχι υποταγή.
"Μα ο Γιάννης πήρε ένα ζευγάρι τέτοια παπούτσια...".
'Όλοι έχουν τρυπημένα αυτιά, θέλω κι εγώ να τα τρυπήσω".
Τα παιδιά κάθε ηλικίας μπορεί να ζηλέψουν, ευχόμενα να είχαν κι εκείνα ό,τι έχουν οι άλλοι - ρούχα, φίλους, Βαθμούς, αυτοκίνητο, σγουρά μαλλιά, ίσια μαλλιά. Νομίζουν ότι, αν αποκτήσουν τα ίδια πράγματα, θα γίνουν σαν τους φίλους που θαυμάζουν. "Με τα σωστά ρούχα, θα γίνω δημοφιλής, σαν τη συμμαθήτριά μου", ή 'Όταν πάρω καινούργια αθλητικά παπούτσια, θα παίζω μπάσκετ όπως ο Κώστας".
Τα παιδιά είναι εύκολο να μπερδέψουν τις ικανότητες και τα αγαθά με την ευτυχία. Νομίζουν ότι πρέπει να έχουν ορισμένα πράγματα για να γίνουν δημοφιλή ή ικανά, και πιστεύουν ότι έτσι θα νιώσουν καλά για τον εαυτό τους. Δυστυχώς, αυτός ο τρόπος προσέγγισης της ζωής δεν επιφυλάσσει παρά απογοητεύσεις, όπως έχουμε μάθει -δια της δύσκολης οδού- οι περισσότεροι από μας.
Κατά την προ-εφηβική και εφηβική περίοδο, όταν. τα παιδιά ασχολούνται περισσότερο με τους συνομήλικους παρά με τους γονείς τους, μπορεί να τα πιάσει μανία να αποκτήσουν τα κατάλληλα αγαθά. Αυτή την εποχή, επίσης, τα παιδιά μαθαίνουν να σκέφτονται αφηρημένα και να φιλοσοφούν, και αρχίζουν να προσδιορίζουν τη θέση τους στον κόσμο. Αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι, το λιγότερο, λιγάκι αποκαρδιωτική: οι έφηβοι μπορεί να βρουν καταφύγιο -από τη σύγχυση και την αβεβαιότητα που βιώνουν- "στην ομάδα". Πρωταρχικό τους μέλημα μπορεί να είναι να γίνουν αποδεκτοί, να ταιριάζουν.
Πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι οι ατομικές διαφορές δεν είναι κάτι κακό, αντίθετα, πρέπει να επιδιώκονται. Θέλουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν αρκετή αυτοπεποίθηση, ώστε να μη νιώθουν την ανάγκη να μιμούνται άλλα παιδιά, ή να λαχταρούν υλικά αγαθά, σε μια προσπάθεια να νιώσουν ότι ανήκουν. Ένας έφηβος που έχει καλή εικόνα για τον εαυτό του, δεν νιώθει τόσο την ανάγκη να αντιγράφει άλλους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά δεν πρέπει να επηρεάζονται από τους φίλους τους. Η διάπλαση του εαυτού τους σύμφωνα με το πρότυπο ενός φίλου που θαυμάζουν, διαφέρει από την προσπάθεια να τον αντιγράψουν, και ο θαυμασμός μπορεί να κάνει τα παιδιά μας να θέσουν στόχους και να επιτύχουν πράγματα, που αλλιώς δεν θα έκαναν. Ακόμα κι όταν δεν επιτυγχάνει το στόχο του, ένας έφηβος που εμπνέεται από εκτίμηση και θαυμασμό, και όχι από αντιζηλία, είναι πιο ικανός να δει τα πράγματα σφαιρικά. "Η Κάρμεν έγινε αρχηγός της ομάδας. Απογοητεύτηκα, αλλά θα κάνει καλή δουλειά. Μου φαίνεται ότι η ομάδα μας θα πάει πολύ καλά φέτος. Θα γίνουμε ανίκητες'’. λέει η Κάρρυ, που έλπιζε να εκλεγεί αρχηγός της ομάδας του λυκείου.
Οι έφηβοι χρειάζονται τη βοήθειά μας, καθώς αναζητούν την ταυτότητά τους. Όσο ανοίγουν δρόμο στο ναρκοπέδιο της εφηβείας, είναι πολύ σημαντικό να νιώθουν ότι είμαστε διαθέσιμοι. Μπορούμε να τους Βοηθήσουμε να εντοπίσουν τις αρετές τους και να μάθουν να τις εκφράζουν. Ο καλύτερος τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι ακούγοντάς τους, πολλές φορές σε παράξενες στιγμές - σε μια διαδρομή με το αυτοκίνητο, πριν πάνε για ύπνο, την ώρα που φτιάχνουμε μαζί κουλουράκια ή φροντίζουμε τον κήπο. Αυτές τις στιγμές δεν μπορούμε να τις σχεδιάσουμε, και αυτός είναι εν μέρει ο λόγος που ο "ποιοτικός χρόνος" δεν μπορεί πάντα να προγραμματιστεί εκ των προτέρων. Το θέμα είναι να τους ακούμε όταν εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, και να τους λέμε τη γνώμη μας με τρόπο που να ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ανάγκη τους για ανεξαρτησία. Όταν τα παιδιά μας μας ανοίγονται, πρέπει να είμαστε προσεχτικοί: να τα αφήνουμε να ολοκληρώσουν, και στη συνέχεια να τους εξηγούμε πώς βλέπουμε εμείς τα πράγματα, αντί να τους λέμε απλώς τι να κάνουν. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους έφηβους σε ανεξάρτητη σκέψη, όχι υποταγή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου