Ο πυρετός της τουλίπας

Τον 17° αιώνα μία νέα μόδα έκανε την εμφάνισή της στη Ολλανδία. Η τουλίπα.
Θεωρήθηκε κατόπιν κοινής επιλογής ως το πιο πρέπον δώρο.
Προσπαθούσαν όλοι σε κάθε επέτειο, σε κάθε γιορτή, με κάθε ευκαιρία να προσφέρουν το συγκεκριμένο είδος άνθους.
Οι τουλίπες την εποχή εκείνη, γινόταν εισαγωγή στις κάτω χώρες, από την Τουρκία το μεγαλύτερο μέρος τους και από την Χίο.
Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση έκανε τους εμπόρους να τρέχουν προπληρώνοντας, προλαμβάνοντας τις παραγγελίες οι οποίες και θεωρούντο δεδομένες.
Οι πελάτες οι οποίοι έφταναν στα ανθοπωλεία πλέον δεν εύρισκαν και αναγκαζόταν να παραγγείλουν προπληρώνοντας με τη σειρά τους, το 1/10 της αξίας του εμπορεύματος (άνθους εν προκειμένω). Με τον τρόπο αυτόν ο καταστηματάρχης δεσμευόταν ότι την συγκεκριμένη ημερομηνία θα έχει το άνθος στα χέρια του ο οποίο και θα ανήκει στο τάδε αγοραστή. Προς απόδειξη της συμφωνίας υπέγραφε το σχετικό μπιλιετάκι.
Το φαινόμενο πλέον του άνθους στο ανθοδοχείο με καρτέλα ονόματος έγινε συνήθης.
Κάποιοι αγοραστές, έξυπνα σκεπτόμενοι, προσφέρθηκαν να δώσουν το αποδεικτικό παραγγελίας (μπιλιέτο- συμβόλαιο) σε κάποιον άλλον ο οποίος και προτίθετο να προσφέρει περισσότερα πιθανώς γιατί βιαζόταν να αποκτήσει τη τουλίπα.
Ο ευφυής πωλητής λοιπόν του συμβολαίου, επήγε την επόμενη συνάπτοντας δέκα παραγγελίες πληρώνοντας το 1/10 όλων, και δυο μέρες αργότερα βάλθηκε να πουλά αποκομίζοντας ένα καλό κέρδος.
Ένας εκ των αγοραστών σκέφθηκε ότι αφού το αγόρασα ακριβότερα θα μπορούσα ενδεχομένως να το πουλήσω και εγώ. Και πράγματι βρήκε κάποιον τρίτο που το ήθελε διακαώς και πούλησε το συμβόλαιο σε πολλαπλάσια αξία.

Το γεγονός μαθεύτηκε και όλοι αγόραζαν συμβόλαια με σκοπό όχι πλέον την απόκτηση της τουλίπας οποία πράγματι υπήρχε, αλλά με σκοπό την πώληση των συμβολαίων σε τιμή ακόμη υψηλότερη.
Έφτασαν τα συμβόλαια να πωλούνται από 3200 φιορίνια έως το εξωφρενικό ποσόν των 4200 την στιγμή που ο μισθός ενός εργάτη το έτος ήταν 300 φιορίνια!
Ο κάθε ιδιώτης αγόραζε το συμβόλαιο πλέον όχι για να καρπωθεί το δυσεύρετο αντικείμενο (τουλίπα), αλλά με τη βεβαιότητα ότι θα το πουλήσει αυθημερόν ακριβότερα.
Κάποτε τα συμβόλαια έπαψαν να αγοράζονται.
Οι τουλίπες πλημμύρισαν την Ολλανδία διότι κανείς δεν αγόραζε πλέον το λουλούδι μια και όλοι ήθελαν το χαρτί του δικαιώματος της απόκτησης… και ακολούθως το κέρδος που απέρρεε από αυτό.
Οι τελευταίοι κάτοχοι των συμβολαίων διαμαρτυρήθηκαν για την πρώτη φούσκατου χρηματιστηρίου... η οποία φούσκα είχε και σοβαρές συνέπειες στις οικονομίες και άλλων κρατών...