Ο Μάρκο Πόλο και οι Μονόκεροι

Ένα από τα πλέον εύθυμα ιστορικά ντοκουμέντα, σχετικό με τις αντιλήψεις των ανθρώπων του Μεσαίωνα, σχετίζεται με τον θρύλο του Μονόκερου και τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο.

Ήδη από τους πρώτους αιώνες μ.χ., από την εποχή της Φυσικής Ιστορίας του Πλίνιου του Πρεσβύτερου και των πρώιμων εγκυκλοπαιδειών, ήταν άφθονες οι περιγραφές φαντασμαγορικών και τερατόμορφων όντων, τα οποία υποτίθεται ζούσαν στις μακρινές και ανεξερεύνητες ακόμα, περιοχές του κόσμου. Ανάμεσα στα εκπληκτικά αυτά πλάσματα, ξεχώριζαν ασφαλώς και οι Μονόκεροι - τα ευγενή αυτά, πανέμορφα ζώα, που τα προσέλκυε το άρωμα μιας παρθένας, η εικόνα των οποίων κατόρθωσε να φτάσει ως τις μέρες μας και να διαποτίσει τη σκέψη και τη φαντασία μας - μέσα από βιβλία, εικονογραφήσεις και ταινίες...
 

Στα χρόνια του Μεσαίωνα όμως οι άνθρωποι πίστευαν πως οι Μονόκεροι υπάρχουν όντως μα ζουν απλά σε κάποια μέρη πολύ, πολύ μακρινά. Μεταξύ εκείνων που θεωρούσαν δεδομένη την ύπαρξή τους ήταν και ο Μάρκο Πόλο. Κάποια μέρα λοιπόν, στη διάρκεια ενός απ' τα μεγάλα ταξίδια του στην Ανατολή, ο Μάρκο Πόλο θεώρησε πως αντίκρισε όντως τα θρυλικά αυτά πλάσματα. Τα περιγράφει, μάλιστα, με απόλυτο ρεαλισμό. Γράφει λοιπόν στο ημερολόγιό του:

"Φεύγοντας από το Φίρλεκ, ο ταξιδιώτης μπαίνει στη Μπάσμαν που είναι ξεχωριστό βασίλειο με δική του γλώσσα. Ο λαός της Μπάσμαν δεν έχει άλλους νόμους, εξόν από τους νόμους που επικρατούνε στα άγρια ζώα. (...) Όλος ο πληθυσμός του νησιού παραδέχεται την υποταγή του στον Χαν και μερικές φορές με περαστικούς ταξιδιώτες βρίσκουν την ευκαιρία να του στείλουνε με τη μορφή δώρων αντικείμενα εξαιρετικής ομορφιάς.

Έχουν άγριους ελέφαντες και πολλούς μονόκερους, που είναι λίγο πιο μικροί από τους ελέφαντες. Το τρίχωμα των μονόκερων είναι σαν του βούβαλου και τα πόδια τους μοιάζουνε με του ελέφαντα. Έχουν ένα μεγάλο, μαύρο κέρατο, στη μέση του μετώπου τους. Δεν κάνουν επίθεση με το κέρατό τους, παρά μονάχα με τη γλώσσα τους και τα γόνατά τους, γιατί οι γλώσσες τους είναι ενισχυμένες με μακριά, κοφτερά αγκάθια, γι' αυτό όταν θέλουν να επιτεθούνε σε κάποιον, πρώτα τον λειώνουνε γονατίζοντας απάνω του και ύστερα τον ξεσκίζουνε με τις γλώσσες τους.

Το κεφάλι τους είναι σαν του άγριου κάπρου και πάντοτε το έχουν κατεβασμένο στο χώμα. Περνούν τον καιρό τους προτιμώντας να κυλιούνται στη λάσπη και τη γλίτσα".

 από τα "Ταξίδια" του Μάρκο Πόλο. 12ος αιώνας.


Aπό εγκυκλοπαίδεια του 16ου αιώνα.

Αυτοί λοιπόν υπήρξαν οι μονόκεροι που αντίκρισε ο Μάρκο Πόλο! Βρώμικοι, επιθετικοί, επιδιδόμενοι σε ατελείωτα, ηδονικά λασπόλουτρα! Πόση διαφορά μεταξύ της προσδοκίας και της πραγματικότητας, της φαντασίας και του ρεαλισμού...!

Εκείνο που ο Μάρκο Πόλο δε γνώριζε ωστόσο... Εκείνο που δε γνώριζε κανένας τον καιρό εκείνο... Ήταν πως τα εξωτικά πλάσματα εκείνα, που ο Μάρκο Πόλο είχε περάσει για μονόκερους, τα πλάσματα με το κέρατο στη μέση του μετώπου τους... ήταν στην πραγματικότητα ρινόκεροι!


Ρινόκερος και Μονόκερως. Εικονογράφηση από χειρόγραφο του 15ου αιώνα.