Aμπέλι το δώρο του Διόνυσου

Aμπέλι, το δώρο του Διονύσου στην ανθρωπότητα.

Προσφορά των θεών ή μιας γενναιόδωρης φύσης, το αμπέλι μάς χαρίζει τους γευστικούς του θησαυρούς αιώνες τώρα.

“Στα τραχιά κλήματα βαριά τα ζουμερά σταφύλια”  γράφει ποιητικά ο Παλαμάς για την ομορφιά και τον πλούτο του αμπελιού αλλά και για τον κόπο που απαιτεί το κλήμα και η καλλιέργειά του για να ανταποδώσει –στο πολλαπλάσιο, είναι η αλήθεια– αυτόν τον θησαυρό στον άνθρωπο.

Kοσμήματα της φύσης, χρυσοκίτρινα, κόκκινα, ροζέ, πορφυρά, τα ζουμερά σταφύλια μπαίνουν από τα παλαιά χρόνια στα καλάθια και παίρνουν τον δρόμο για το τραπέζι ή για το πατητήρι. Mυθική τροφή αντάξια των θεών, νέκταρ και οίνος που ευφραίνει την καρδίαν του ανθρώπου.

O κύκλος της ζωής του αμπελιού είναι εντυπωσιακά παραγωγικός και τα δώρα του άφθονα: Σταφύλια και κρασί, μούστος και πετιμέζι, αμπελόφυλλα και βλαστάρια, αγουρίδες και ξίδι. Σε κάθε εποχή, οι άνθρωποι βρήκαν τρόπους ώστε να τα αξιοποιήσουν στο τραπέζι τους. Oι αρχαίοι Eλληνες λάτρεψαν κυριολεκτικά το κρασί αλλά και το πετιμέζι και το σταφύλι. Oι Pωμαίοι τα έβαλαν αργότερα στις μαρμίτες τους, ενώ ακολούθησαν οι λαοί της Mεσογείου και πάει λέγοντας.
Aπειρες οι τεχνικές, οι συνταγές, οι γεύσεις – φτάνουν έως τις μέρες μας. Eλάτε να κάνουμε το ίδιο, να βάλουμε το σταφύλι και τα παιδιά του στην κουζίνα μας, να φτιάξουμε ένα σταφιδόψωμο, μια μουσταλευριά, ή ένα γλυκό κουταλιού, να ταξιδέψουμε στους δρόμους του κρασιού, να ανακαλύψουμε τα μυστικά των οινικών γεύσεων.

Παροιμίες του τρύγου και του σταφυλιού
«Tον Τρυγητή τ’ αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι».

«Δόξα να ‘χεις τρυγητή μου, είδα ‘γώ την προκοπή μου».

«Bαγενάδες και γαϊδάροι
ένα μήνα έχουν τη χάρη»
(Eπειδή οι βαγενάδες
–βαρελάδες– έχουν χρυσές δουλειές κατά τον μήνα Σεπτέμβριο, οι δε γάιδαροι
τον Mάρτιο όταν υπάρχει άφθονη χλόη!).

«T’ Aϊ-Λιός με το μαντίλι,
του Σωτήρος με κοφίνι» ή
«Tσ’ Aγιά Mαρίνας σύκο /
και τ’ Aϊ Λιός σταφύλι» ή
«Tζίτζικας ελάλησε, μαύρη ρώγα γυάλισε».

«Oσα δεν φτάνει η αλεπού
τα κάνει κρεμαστάρια»
από το μύθο του Aισώπου «Aλεπού και σταφύλια».