Ο καημένος ο Επίκουρος τράβηξε τα πάνδεινα απ’ τη σκοταδιστική συμμαχία πλατωνιστών και χριστιανών.
Δεν φτάνει που του έκαψαν όλα τα βιβλία, τον κατασυκοφάντησαν ως δήθεν ανήθικο, σαρκολάτρη, βουτηγμένο στις ηδονές και στις κραιπάλες! Ποιον; Έναν απ’ τους πιο ασκητικούς και ολιγαρκείς ανθρώπους της ιστορίας.
Κι όλ’ αυτά επειδή δίδασκε πως σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης ήταν η « ηδονή ». Με την έννοια της ψυχικής αταραξίας. Κάτι αντίστοιχο, δηλαδή, με την « απάθεια » των Στωικών και των Χριστιανών. Ή τη « νιρβάνα » των Βουδιστών…
Ένας σύγχρονος άνθρωπος σίγουρα δεν μπορεί να συμφωνεί σε όλα με έναν φιλόσοφο που έζησε πριν 2.300 χρόνια. Π.χ., σήμερα δεν μπορεί να σταθεί η προσπάθεια του Επίκουρου να συσχετίσει την ατομική θεωρία του Δημόκριτου με την ανθρώπινη ύπαρξη. Άλλοι φυσικοί νόμοι διέπουν τη λειτουργία του ατόμου ως στοιχείωδους σωματιδίου της ύλης κι άλλοι τον ανθρώπινο βίο… Αλλά ας μην χαθούμε στις λεπτομέρειες.
Η μεγάλη προσφορά του Επίκουρου είναι πως πρώτος αυτός είδε τον άνθρωπο και τον κόσμο που τον περιβάλλει με τόσο ξεκάθαρο μάτι. Απέρριψε όλες τις μυθικές, θρησκευτικές και μεταφυσικές δυνάμεις που δήθεν κυβερνούν τον κόσμο.
Πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων όλες τις ιδεαλιστικές παρλαπίπες που δεν είναι επαληθεύσιμες και άρα είναι ανεύθυνες και μη δεσμευτικές. Βροντοφώναξε πως ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη τον παραλογισμό και τις κούφιες γνώμες. Και παρότρυνε τους ανθρώπους να επιδοθούν στην επιστημονική έρευνα του φυσικού κόσμου, τη μόνη που δίνει αντικειμενικές, επαληθεύσιμες και σύμφωνες με την κοινή λογική ερμηνείες για τα αίτια και τον τρόπο λειτουργίας των φαινομένων.
Οι επιστημονικές εξηγήσεις μάς απαλλάσσουν απ’ τις δεισιδαιμονίες και τον αδικαιολόγητο φόβο. Και μας δείχνουν ξεκάθαρα τους παράγοντες που προσδιορίζουν την ύπαρξή μας στον κόσμο και καθορίζουν τις πράξεις, τις επιλογές και τις ευθύνες μας…
Δεν φτάνει που του έκαψαν όλα τα βιβλία, τον κατασυκοφάντησαν ως δήθεν ανήθικο, σαρκολάτρη, βουτηγμένο στις ηδονές και στις κραιπάλες! Ποιον; Έναν απ’ τους πιο ασκητικούς και ολιγαρκείς ανθρώπους της ιστορίας.
Κι όλ’ αυτά επειδή δίδασκε πως σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης ήταν η « ηδονή ». Με την έννοια της ψυχικής αταραξίας. Κάτι αντίστοιχο, δηλαδή, με την « απάθεια » των Στωικών και των Χριστιανών. Ή τη « νιρβάνα » των Βουδιστών…
Ένας σύγχρονος άνθρωπος σίγουρα δεν μπορεί να συμφωνεί σε όλα με έναν φιλόσοφο που έζησε πριν 2.300 χρόνια. Π.χ., σήμερα δεν μπορεί να σταθεί η προσπάθεια του Επίκουρου να συσχετίσει την ατομική θεωρία του Δημόκριτου με την ανθρώπινη ύπαρξη. Άλλοι φυσικοί νόμοι διέπουν τη λειτουργία του ατόμου ως στοιχείωδους σωματιδίου της ύλης κι άλλοι τον ανθρώπινο βίο… Αλλά ας μην χαθούμε στις λεπτομέρειες.
Η μεγάλη προσφορά του Επίκουρου είναι πως πρώτος αυτός είδε τον άνθρωπο και τον κόσμο που τον περιβάλλει με τόσο ξεκάθαρο μάτι. Απέρριψε όλες τις μυθικές, θρησκευτικές και μεταφυσικές δυνάμεις που δήθεν κυβερνούν τον κόσμο.
Πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων όλες τις ιδεαλιστικές παρλαπίπες που δεν είναι επαληθεύσιμες και άρα είναι ανεύθυνες και μη δεσμευτικές. Βροντοφώναξε πως ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη τον παραλογισμό και τις κούφιες γνώμες. Και παρότρυνε τους ανθρώπους να επιδοθούν στην επιστημονική έρευνα του φυσικού κόσμου, τη μόνη που δίνει αντικειμενικές, επαληθεύσιμες και σύμφωνες με την κοινή λογική ερμηνείες για τα αίτια και τον τρόπο λειτουργίας των φαινομένων.
Οι επιστημονικές εξηγήσεις μάς απαλλάσσουν απ’ τις δεισιδαιμονίες και τον αδικαιολόγητο φόβο. Και μας δείχνουν ξεκάθαρα τους παράγοντες που προσδιορίζουν την ύπαρξή μας στον κόσμο και καθορίζουν τις πράξεις, τις επιλογές και τις ευθύνες μας…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου