"Απαγορευμένες" τροφές που προκαλούν... σκάνδαλα

Μάθετε ποια φαγητά είναι επικίνδυνα για την υγεία μας, είτε απαγορευμένα για το τραπέζι μας για άλλους λόγους και σε ποιες περιοχές ισχύουν οι σχετικές απαγορεύσεις.

Μετά το σχετικά πρόσφατο διατροφικό σκάνδαλο με τη διάθεση μεγάλων ποσοτήτων κρέατος αλόγου στη διεθνή αγορά, οφείλουμε όλοι πλέον να γνωρίζουμε ποια άλλα προϊόντα, απαγορεύεται να διατίθενται και σε ποιες περιοχές.

Ο κατάλογος είναι μακρύς, τα περισσότερα όμως, από αυτά εξακολουθούν να κυκλοφορούν ευρέως και εμείς τα καταναλώνουμε -μη έχοντας επίγνωση των βλαβερών συνεπειών τους στην υγεία μας.

Δε σημαίνει ότι όλες οι παρακάτω τροφές είναι επικίνδυνες για την υγεία μας. Κάποια κυρίως θαλασσινά απαγορεύεται να διατίθενται, καθώς οι πληθυσμοί τους απειλούνται με εξαφάνιση (συντρέχουν δηλαδή και περιβαλλοντικά ζητήματα). Στην Ελλάδα η διάθεση και η κατανάλωση των παρακάτω προϊόντων δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη …

Φουά γκρα

Το «φουά γκρα» είναι ένα λιπαρό-πλην ακριβό- έδεσμα που προέρχεται από συκώτι χήνας ή πάπιας. Η κυκλοφορία του απαγορεύεται στην Τουρκία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ.

Για να παραχθεί το φουά- γκρα, οι χήνες και οι πάπιες σιτίζονται με καλαμπόκι και άλλες τροφές, που δυνητικά μπορούν να βοηθήσουν στην αποθήκευση λίπους στο συκώτι. Πολλοί θεωρούν τη συγκεκριμένη διαδικασία σίτισης σκληρή και βάρβαρη, καθώς τα ζώα εξαναγκάζονται να τρώνε πολύ περισσότερο φαγητό, από όσο θα κατανάλωναν αν βρίσκονταν ελεύθερα στη φύση, προκειμένου να διογκωθεί το συκώτι τους.

Το 2005 το φουά γκρα απαγορεύτηκε στο Σικάγο, ωστόσο η απαγόρευση άρθηκε το 2008. Αρκετές πολιτείες της Αμερικής, έχουν απαγορεύσει στο παρελθόν την διάθεση φουά γκρα, αλλά σε ελάχιστες είχε τελικά επιτυχία το μέτρο απαγόρευσης. Σε άλλες χώρες ωστόσο τα κατασταλτικά μέτρα ήταν περισσότερο αποτελεσματικά και η σχετική νομοθεσία πιο αυστηρή.

Το πολυτελές αυτό έδεσμα είναι εύκολο να το βρείτε στα περισσότερα εστιατόρια της Αμερικής. Πάντως το αυθεντικό φουά γκρα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της γαλλικής κουζίνας, από όπου και έλκει την καταγωγή του. Εξίσου καλό φουά γκρα, βρίσκουμε και στην μακρινή Κίνα.

Πτερύγια καρχαρία

Ο τεμαχισμός των πτερυγίων του καρχαρία, απαγορεύεται ήδη στα ύδατα της Σκωτίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ στην Χαβάη η πρακτική είναι απαγορευμένη καθώς διαπιστώθηκε ότι περισσότεροι από 60.000 καρχαρίες χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους.

Η πρακτική είναι ιδιαίτερα βάναυση και απειλεί και με εξαφάνιση πολλά είδη σπάνιων ή μη καρχαριών. Σχεδόν καθημερινά ένας καρχαρίας χάνει τη ζωή του από την παράνομη αλίευση. Οι νόμοι είναι σχετικά καινούργιοι και δεν έχουν εφαρμοστεί στις περισσότερες χώρες ή ακόμη χειρότερα παραβλέπονται χωρίς να επιβάλλονται ποινές. Η συνήθης πρακτική είναι οι ψαράδες να πιάνουν έναν καρχαρία, να τον οδηγούν στην στεριά να τεμαχίζουν τα πτερύγιά του και εν συνεχεία να τον ρίχνουν και πάλι στο νερό, όπου αναπόφευκτα πλέον χάνει τη ζωή του.

Τα πτερύγια χρησιμοποιούνται συνήθως για την παρασκευή πολυτελούς σούπας, ενός ιδιαίτερα ακριβού και διαδεδομένου γεύματος στις περιοχές της Ασίας. Το εκλεκτό γεύμα της σούπας με τα πτερύγια καρχαρία, μπορείτε να το βρείτε ακόμα στο Μεξικό ή και στις Η.Π.Α (με ανεβασμένο όμως το κόστος).

Νωπό γάλα

Πριν από την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, το νωπό γάλα ήταν μια καθημερινή συνήθεια. Αυτό σήμαινε ότι το γάλα δεν απαιτούσε παστερίωση. Άλλωστε εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν και τα διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα, ενώ οι περισσότερες από τις αστικές οικογένειες είχαν τα δικά τους ζώα, όπως αγελάδες ή κατσίκες, οπότε είχαν εξασφαλισμένο το γάλα της ημέρας.

Οι νέες μέθοδοι παραγωγής και παστερίωσης, οδήγησαν στην απαγόρευση διάθεσης του νωπού γάλακτος. Οι συνθήκες εκτροφής όμως σήμερα είναι ιδιαίτερα βελτιωμένες και συνεπώς το νωπό γάλα έπαψε να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο.

Σήμερα σε περισσότερα από 22 κράτη, απαγορεύεται η διάθεση νωπού γάλακτος. Σε αρκετές πάντως χώρες και ηπείρους -Ασία, Αφρική και Ευρώπη- μπορείτε να δείτε ακόμη να διατίθενται μπουκάλια με νωπό γάλα ή και νωπό τυρί.

Αν αγαπάτε τη φύση, επιδοθείτε στο άρμεγμα, σε περιοχές όπου υπάρχουν ακόμη φάρμες και βοσκοτόπια με ελεύθερα ζώα.

Αψέντι

Στις αρχές του 18ου αιώνα, το αψέντι απαγορεύτηκε στις περισσότερες πόλεις του κόσμου. Ο βασικός λόγος ήταν η αύξηση των φαινομένων βίας, αλλά και των παραισθήσεων ή των διανοητικών ασθενειών (σχιζοφρένειας), υπό την επήρεια αυτού του ποτού. Ωστόσο επανέκαμψε δυναμικά στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές μέχρι το 1905 υπήρχαν περίπου 40 ποτοποιεία που παρήγαγαν αψέντι, στην Γαλλία και την Ελβετία.

Τον 20ό αιώνα επανήλθε και πάλι η συζήτηση για το κατά πόσο ασφαλές είναι το αψέντι για την ανθρώπινη υγεία. Οι επιστήμονες από την πλευρά τους ισχυρίζονταν, ότι το αψέντι περιέχει την κετόνη thujone, μια ψυχοτρόπο ουσία, ικανή να προκαλέσει διαταραχές, οπότε καλό είναι να απαγορευτεί η κατανάλωσή του.

Το 1915 απαγορεύτηκε στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις, ενώ στην Αμερική όπου συνεχίζεται η απόσταξή του, αραιώνεται σε μεγάλο βαθμό με νερό. Η Τσεχία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ελβετία είναι οι κατεξοχήν χώρες απόσταξής του. Από το 2008 έως σήμερα διατίθενται περισσότερα από 200 διαφορετικά είδη από αψέντι, ενώ από το 2007 η απόσταξή του ξεκίνησε και πάλι στις Η.Π.Α.

Χαβιάρι από άγρια Beluga

Το 2005 η Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής στις Η.Π.Α, απαγόρευσε την εισαγωγή χαβιαριού από τα ψάρια Beluga, που ζουν στην Κασπία Θάλασσα. Ένας από τους βασικούς λόγους ήταν ο κίνδυνος εξαφάνισης του συγκεκριμένου είδους ψαριού, λόγω της άσκοπης και υπέρμετρης αλιείας. Το 2007 η απαγόρευση ανεστάλη και απλώς τέθηκαν ορισμένοι περιορισμοί, σύμφωνα με τους οποίους επιτρεπόταν παγκοσμίως η διάθεση 96 τόνων χαβιαριού.

Για όσους επιθυμούν να δοκιμάσουν το πολυτελές έδεσμα, το διαδίκτυο είναι ο πιο εύκολος τρόπος. Υπάρχουν αρκετοί ιστότοποι, που ισχυρίζονται ότι διαθέτουν το αυθεντικό χαβιάρι από τα ψάρια Beluga. Διαφορετικά μπορείτε να επισκεφθείτε κάποιο από τα πολυτελή εστιατόρια ανά τον κόσμο που σερβίρουν όμως το χαβιάρι… έναντι υπέρογκου τιμήματος.

Fugu (φωτό)

Γνωστό και ως blowfish, το fugu (γνωστό με αυτό το όνομα στις ασιατικές χώρες), είναι απαγορευμένο σε πολλές χώρες του κόσμου εξαιτίας ορισμένων οργάνων του που περιέχουν σημαντική ποσότητα από δηλητήριο. Ας σημειωθεί, ότι αν κάποιος καταναλώσει το «λάθος» μέρος του συγκεκριμένου ψαριού, το πιθανότερο είναι ότι θα πεθάνει από την τετροδοτοξίνη, ουσία η οποία καταστρέφει το νευρικό μας σύστημα, παραλύει το σώμα και στο τέλος προκαλεί ασφυξία. Βέβαια, αν κάποιος το καταλάβει πολύ έγκαιρα, μπορεί και να σωθεί τελικά.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πώληση ή κατανάλωση αυτού του ψαριού είναι αυστηρά απαγορευμένη. Στις ΗΠΑ είναι απαγορευμένη η πώληση ή προσφορά αυτού του ψαριού χωρίς σχετική άδεια από το 2002 και μετά.

Το συγκεκριμένο ψάρι αλιεύεται συνήθως στον Ειρηνικό Ωκεανό και στη συνέχεια πωλείται μέσω της Ιαπωνίας. Τις περισσότερες φορές, καθαρίζεται από το δηλητήριό του και πωλείται κατεψυγμένο σε άλλες χώρες. Στις ΗΠΑ υπάρχουν μέχρι και σήμερα εστιατόρια που σερβίρουν αυτό το ψάρι σε πιάτα τους. Το ίδιο ισχύει και στην Ιαπωνία και την Νότια Κορέα.

Κρέας αλόγου

Το τελευταίο διάστημα, πολύς λόγος έγινε και στη χώρα μας για το διατροφικό σκάνδαλο διάθεσης κρέατος αλόγου, σε γνωστές αλυσίδες καταστημάτων και όχι μόνο. Δεν απαγορεύεται μόνο στην Ελλάδα η διάθεση του συγκεκριμένου κρέατος. Για πολλές χώρες όπως το Μεξικό, η Ιρλανδία, η Αυστραλία και ο Καναδάς, το κρέας αλόγου αποτελεί ταμπού.

Η αρχική απαγόρευση διάθεσης κρέατος από άλογα, πρέπει να αναζητηθεί κάπου στον 8ο αιώνα και οφείλεται σε θρησκευτικούς λόγους. Το κρέας αλόγου θεωρήθηκε από τους Πάπες τότε, ότι σχετίζεται με παγανιστικά και ειδωλολατρικά έθιμα, τα οποία οι χριστιανοί προσπαθούσαν να εξαλείψουν. Οι καθολικοί μέχρι και σήμερα απέχουν από την κατανάλωση κρέατος αλόγου. Συχνά υποστηρίζεται ότι το κρέας αλόγου είναι το κρέας του φτωχού, ενώ οι έχοντες περισσότερη οικολογική ευαισθησία αρνούνται να καταναλώσουν κρέας αλόγου, καθώς αυτό αποτελεί έναν από τους καλύτερους φίλους του ανθρώπου.

Στην Αγγλία και στις Η.Π.Α τα άλογα θεωρούνται ζώα που χρησιμοποιούνται στα αθλήματα συνεπώς και δεν πρέπει να σφάζονται. Κάτι τέτοιο όμως, δεν συμβαίνει και στα σφαγεία αλόγων. Ιδίως στις νότιες πολιτείες της Αμερικής αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξακολουθούν να υπάρχουν και να λειτουργούν κανονικά. Μάλιστα στο Τέξας, τα σφαγεία δεν προμηθεύουν μόνο την εγχώρια αγορά, αλλά διοχετεύουν κρέας αλόγου και προς άλλες αγορές- φυσικά παράνομα.

Σε ορισμένες πόλεις της Ευρώπης και της Ασίας, το κρέας αλόγου είναι εκλεκτό έδεσμα και ιδιαίτερα διαδεδομένο, με ανάλογο φυσικά κόστος.