ΑΡΙΣΤ ΑθΠολ 13.1–13.5
Η πολιτική κατάσταση στην Αθήνα μετά την αναχώρηση του Σόλωνα για την Αίγυπτο
Στο πρώτο μέρος αυτής της πραγματείας ο Αριστοτέλης ανατέμνει την πολιτειακή ιστορία της Αθήνας. Αφού αναφέρθηκε διεξοδικά στη νομοθεσία του Δράκοντα, εξέθεσε τον τρόπο με τον οποίον ο Σόλωνας προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές αναταραχές της εποχής του – αν και τελικά καμιά από τις κοινωνικές ομάδες δεν έμεινε ευχαριστημένη. Και συνεχίζει:
[13.1] Τὴν μὲν οὖν ἀποδημίαν ἐποιήσατο διὰ ταύτας τὰς
αἰτίας. Σόλωνος δ’ ἀποδημήσαντος, ἔτι τῆς πόλεως τετα-
ραγμένης, ἐπὶ μὲν ἔτη τέτταρα διῆγον ἐν ἡσυχίᾳ· τῷ δὲ πέμ-
πτῳ μετὰ τὴν Σόλωνος ἀρχὴν οὐ κατέστησαν ἄρχοντα
διὰ τὴν στάσιν, καὶ πάλιν ἔτει πέμπτῳ διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν
ἀναρχίαν ἐποίησαν. [13.2] μετὰ δὲ ταῦτα διὰ τῶν αὐτῶν χρόνων
Δαμασίας αἱρεθεὶς ἄρχων ἔτη δύο καὶ δύο μῆνας ἦρξεν,
ἕως ἐξηλάθη βίᾳ τῆς ἀρχῆς. εἶτ’ ἔδοξεν αὐτοῖς διὰ τὸ
στασιάζειν ἄρχοντας ἑλέσθαι δέκα, πέντε μὲν εὐπατρι-
δῶν, τρεῖς δὲ ἀγροίκων, δύο δὲ δημιουργῶν, καὶ οὗτοι
τὸν μετὰ Δαμασίαν ἦρξαν ἐνιαυτόν. ᾧ καὶ δῆλον ὅτι
μεγίστην εἶχεν δύναμιν ὁ ἄρχων· φαίνονται γὰρ αἰεὶ στα-
σιάζοντες περὶ ταύτης τῆς ἀρχῆς. [13.3] ὅλως δὲ διετέλουν νο-
σοῦντες τὰ πρὸς ἑαυτούς, οἱ μὲν ἀρχὴν καὶ πρόφασιν ἔχον-
τες τὴν τῶν χρεῶν ἀποκοπήν (συνεβεβήκει γὰρ αὐτοῖς
γεγονέναι πένησιν), οἱ δὲ τῇ πολιτείᾳ δυσχεραίνοντες διὰ τὸ
μεγάλην γεγονέναι μεταβολήν, ἔνιοι δὲ διὰ τὴν πρὸς ἀλλή-
λους φιλονικίαν. [13.4] ἦσαν δ’ αἱ στάσεις τρεῖς· μία μὲν τῶν
παραλίων, ὧν προειστήκει Μεγακλῆς ὁ Ἀλκμέωνος, οἵπερ
ἐδόκουν μάλιστα διώκειν τὴν μέσην πολιτείαν· ἄλλη δὲ
τῶν πεδιακῶν, οἳ τὴν ὀλιγαρχίαν ἐζήτουν, ἡγεῖτο δ’ αὐτῶν
Λυκοῦργος· τρίτη δ’ ἡ τῶν διακρίων, ἐφ’ ᾗ τεταγμένος ἦν
Πεισίστρατος, δημοτικώτατος εἶναι δοκῶν. [13.5] προσεκεκό-
σμηντο δὲ τούτοις οἵ τε ἀφῃρημένοι τὰ χρέα διὰ τὴν
ἀπορίαν καὶ οἱ τῷ γένει μὴ καθαροὶ διὰ τὸν φόβον·
σημεῖον δ’, ὅτι μετὰ τὴν τῶν τυράννων κατάλυσιν ἐποίησαν
διαψηφισμόν, ὡς πολλῶν κοινωνούντων τῆς πολιτείας οὐ
προσῆκον. εἶχον δ’ ἕκαστοι τὰς ἐπωνυμίας ἀπὸ τῶν τόπων
ἐν οἷς ἐγεώργουν.
***
[13.1] Γι' αυτούς τους λόγους, λοιπόν, ο Σόλων έφυγε. Και όταν αποδήμησε η πολιτεία βρισκόταν ακόμα σε ταραχή, αλλά για τέσσερα χρόνια έμεινε ήσυχη. Τον πέμπτο χρόνο από τότε που ήταν άρχοντας ο Σόλων, δεν μπόρεσαν να εκλέξουν άρχοντα εξαιτίας της εμφύλιας ταραχής και πέντε χρόνια αργότερα δεν μπόρεσαν να εκλέξουν άρχοντα για την ίδια αιτία. [13.2] Μετά από αυτό, στους χρόνους εκείνους, ο Δαμασίας αναδείχθηκε άρχοντας και έμεινε στην εξουσία δυο χρόνια και δυο μήνες έως ότου τον καθαίρεσαν με την βία. Μετά, και επειδή ήταν πάντα σε εμφύλια ταραχή, αποφάσισαν να εκλέξουν δέκα άρχοντες, πέντε από τους ευπατρίδες τρεις από τους αγρότες και δύο από τους βιοτέχνες. Κυβέρνησαν αμέσως μετά τον Δαμασία, έναν χρόνο. Τούτο φανερώνει ότι ο άρχοντας είχε την μεγαλύτερη εξουσία, και γι' αυτό το αξίωμα φαίνεται ότι είχαν πάντα διαμάχη. [13.3] Δεν έπαυαν οι παρατάξεις, να υποβλέπουν η μια την άλλην. Μερικοί εξαιτίας της καταργήσεως των χρεών ―γιατί είχαν φτωχύνει― άλλοι δυσανασχετούσαν με το καθεστώς επειδή είχαν γίνει πολύ μεγάλες μεταβολές και άλλοι από προσωπικά πάθη. [13.4] Υπήρχαν τρία κόμματα. Το ένα των παραλίων που είχε αρχηγό τον Μεγακλή του Αλκμέωνα και ακολουθούσε μετριοπαθή πολιτική. Το άλλο των πεδινών που επιδίωκε ολιγαρχικό καθεστώς με αρχηγό τον Λυκούργο. Το τρίτο των Διακρίων που είχε αρχηγό τον Πεισίστρατο, ο οποίος φαινόταν ο πιο αφοσιωμένος στην δημοκρατία. [13.5] Προσχωρούσαν στο κόμμα αυτό τόσο εκείνοι που είχαν γίνει φτωχοί εξαιτίας της καταργήσεως των χρεών όσο και εκείνοι που είχαν καταγωγή αμφισβητήσιμη από φόβο. Απόδειξη γι' αυτό είναι ότι μετά την κατάλυση της τυραννίας έγινε απογραφή επειδή υπήρχαν πολλοί που ήσαν παράνομα πολίτες. Κάθε κόμμα ονομάστηκε σύμφωνα με την περιοχή όπου οι οπαδοί του είχαν τα κτήματά τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου