Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2022

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (14.224-14.299)

Ἡ μὲν ἔβη πρὸς δῶμα Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη,
225 Ἥρη δ᾽ ἀΐξασα λίπεν ῥίον Οὐλύμποιο,
Πιερίην δ᾽ ἐπιβᾶσα καὶ Ἠμαθίην ἐρατεινὴν
σεύατ᾽ ἐφ᾽ ἱπποπόλων Θρῃκῶν ὄρεα νιφόεντα,
ἀκροτάτας κορυφάς· οὐδὲ χθόνα μάρπτε ποδοῖιν·
ἐξ Ἀθόω δ᾽ ἐπὶ πόντον ἐβήσετο κυμαίνοντα,
230 Λῆμνον δ᾽ εἰσαφίκανε, πόλιν θείοιο Θόαντος.
ἔνθ᾽ Ὕπνῳ ξύμβλητο, κασιγνήτῳ Θανάτοιο,
ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·
«Ὕπνε, ἄναξ πάντων τε θεῶν πάντων τ᾽ ἀνθρώπων,
ἠμὲν δή ποτ᾽ ἐμὸν ἔπος ἔκλυες, ἠδ᾽ ἔτι καὶ νῦν
235 πείθευ· ἐγὼ δέ κέ τοι ἰδέω χάριν ἤματα πάντα.
κοίμησόν μοι Ζηνὸς ὑπ᾽ ὀφρύσιν ὄσσε φαεινώ,
αὐτίκ᾽ ἐπεί κεν ἐγὼ παραλέξομαι ἐν φιλότητι.
δῶρα δέ τοι δώσω καλὸν θρόνον, ἄφθιτον αἰεί,
χρύσεον· Ἥφαιστος δέ κ᾽ ἐμὸς πάϊς ἀμφιγυήεις
240 τεύξει᾽ ἀσκήσας, ὑπὸ δὲ θρῆνυν ποσὶν ἥσει,
τῷ κεν ἐπισχοίης λιπαροὺς πόδας εἰλαπινάζων.»
Τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε νήδυμος Ὕπνος·
«Ἥρη, πρέσβα θεά, θύγατερ μεγάλοιο Κρόνοιο,
ἄλλον μέν κεν ἔγωγε θεῶν αἰειγενετάων
245 ῥεῖα κατευνήσαιμι, καὶ ἂν ποταμοῖο ῥέεθρα
Ὠκεανοῦ, ὅς περ γένεσις πάντεσσι τέτυκται·
Ζηνὸς δ᾽ οὐκ ἂν ἔγωγε Κρονίονος ἆσσον ἱκοίμην,
οὐδὲ κατευνήσαιμ᾽, ὅτε μὴ αὐτός γε κελεύοι.
ἤδη γάρ με καὶ ἄλλο τεὴ ἐπίνυσσεν ἐφετμή,
250 ἤματι τῷ ὅτε κεῖνος ὑπέρθυμος Διὸς υἱὸς
ἔπλεεν Ἰλιόθεν, Τρώων πόλιν ἐξαλαπάξας.
ἤτοι ἐγὼ μὲν ἔλεξα Διὸς νόον αἰγιόχοιο
νήδυμος ἀμφιχυθείς· σὺ δέ οἱ κακὰ μήσαο θυμῷ,
ὄρσασ᾽ ἀργαλέων ἀνέμων ἐπὶ πόντον ἀήτας,
255 καί μιν ἔπειτα Κόωνδ᾽ εὖ ναιομένην ἀπένεικας,
νόσφι φίλων πάντων. ὁ δ᾽ ἐπεγρόμενος χαλέπαινε,
ῥιπτάζων κατὰ δῶμα θεούς, ἐμὲ δ᾽ ἔξοχα πάντων
ζήτει· καί κέ μ᾽ ἄϊστον ἀπ᾽ αἰθέρος ἔμβαλε πόντῳ,
εἰ μὴ Νὺξ δμήτειρα θεῶν ἐσάωσε καὶ ἀνδρῶν·
260 τὴν ἱκόμην φεύγων, ὁ δὲ παύσατο χωόμενός περ.
ἅζετο γὰρ μὴ Νυκτὶ θοῇ ἀποθύμια ἕρδοι.
νῦν αὖ τοῦτό μ᾽ ἄνωγας ἀμήχανον ἄλλο τελέσσαι.»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε βοῶπις πότνια Ἥρη·
«Ὕπνε, τίη δὲ σὺ ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς;
265 ἦ φῂς ὣς Τρώεσσιν ἀρηξέμεν εὐρύοπα Ζῆν
ὡς Ἡρακλῆος περιχώσατο παῖδος ἑοῖο;
ἀλλ᾽ ἴθ᾽, ἐγὼ δέ κέ τοι Χαρίτων μίαν ὁπλοτεράων
δώσω ὀπυιέμεναι καὶ σὴν κεκλῆσθαι ἄκοιτιν,
[Πασιθέην, ἧς αἰὲν ἱμείρεαι ἤματα πάντα.]»
270 Ὣς φάτο, χήρατο δ᾽ Ὕπνος, ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα·
«ἄγρει νῦν μοι ὄμοσσον ἀάατον Στυγὸς ὕδωρ,
χειρὶ δὲ τῇ ἑτέρῃ μὲν ἕλε χθόνα πουλυβότειραν,
τῇ δ᾽ ἑτέρῃ ἅλα μαρμαρέην, ἵνα νῶϊν ἅπαντες
μάρτυροι ὦσ᾽ οἱ ἔνερθε θεοὶ Κρόνον ἀμφὶς ἐόντες,
275 ἦ μὲν ἐμοὶ δώσειν Χαρίτων μίαν ὁπλοτεράων,
Πασιθέην, ἧς τ᾽ αὐτὸς ἐέλδομαι ἤματα πάντα.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
ὄμνυε δ᾽ ὡς ἐκέλευε, θεοὺς δ᾽ ὀνόμηνεν ἅπαντας
τοὺς ὑποταρταρίους, οἳ Τιτῆνες καλέονται.
280 αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ὄμοσέν τε τελεύτησέν τε τὸν ὅρκον,
τὼ βήτην Λήμνου τε καὶ Ἴμβρου ἄστυ λιπόντε,
ἠέρα ἑσσαμένω, ῥίμφα πρήσσοντε κέλευθον.
Ἴδην δ᾽ ἱκέσθην πολυπίδακα, μητέρα θηρῶν,
Λεκτόν, ὅθι πρῶτον λιπέτην ἅλα· τὼ δ᾽ ἐπὶ χέρσου
285 βήτην, ἀκροτάτη δὲ ποδῶν ὕπο σείετο ὕλη.
ἔνθ᾽ Ὕπνος μὲν ἔμεινε πάρος Διὸς ὄσσε ἰδέσθαι,
εἰς ἐλάτην ἀναβὰς περιμήκετον, ἣ τότ᾽ ἐν Ἴδῃ
μακροτάτη πεφυυῖα δι᾽ ἠέρος αἰθέρ᾽ ἵκανεν·
ἔνθ᾽ ἧστ᾽ ὄζοισιν πεπυκασμένος εἰλατίνοισιν,
290 ὄρνιθι λιγυρῇ ἐναλίγκιος, ἥν τ᾽ ἐν ὄρεσσι
χαλκίδα κικλήσκουσι θεοί, ἄνδρες δὲ κύμινδιν.
Ἥρη δὲ κραιπνῶς προσεβήσετο Γάργαρον ἄκρον
Ἴδης ὑψηλῆς· ἴδε δὲ νεφεληγερέτα Ζεύς.
ὡς δ᾽ ἴδεν, ὥς μιν ἔρως πυκινὰς φρένας ἀμφεκάλυψεν,
295 οἷον ὅτε πρῶτόν περ ἐμισγέσθην φιλότητι,
εἰς εὐνὴν φοιτῶντε, φίλους λήθοντε τοκῆας.
στῆ δ᾽ αὐτῆς προπάροιθεν ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·
«Ἥρη, πῇ μεμαυῖα κατ᾽ Οὐλύμπου τόδ᾽ ἱκάνεις;
ἵπποι δ᾽ οὐ παρέασι καὶ ἅρματα, τῶν κ᾽ ἐπιβαίης.»

***
Στο δώμα εσύρθη του Διός η κόρ᾽ η Αφροδίτη,
225 κι η Ήρ᾽ από τον Όλυμπον εχύθη της Πιερίας
άνωθεν και άνω των τερπνών αγρών της Ημαθίας
και άνω των χιονιστών βουνών της ιππομάχου Θράκης,
ούδ᾽ έγγιζαν οι φτέρνες της τες άκρες κορυφές των·
εις την αφρώδη θάλασσαν κατέβει από τον Άθω,
230 ώσπου στην Λήμνον έφθασε του Θόαντος την πόλιν·
αυτού τον Ύπνον έσμιξεν, αδέρφι του Θανάτου,
στο χέρι του το χέρι της έβαλε αυτή και του ᾽πε:
«Ω Ύπνε, κύριε των θεών και των ανθρώπων όλων,
ως και άλλη μ᾽ άκουσες φορά και τώρα εισάκουσέ με·
235 και στον αιών᾽ αμέτρητην θα σου γνωρίζω χάριν.
Τα λαμπρά μάτια του Διός, ω Ύπνε, κοίμησέ μου,
αφού εγώ πρώτα ερωτικά πλαγιάσω στο πλευρό του.
Άφθαρτον, εύμορφο θρονί χρυσό θα λάβεις δώρο,
που ο Ήφαιστος ο δυνατός υιός μου θα ποιήσει,
240 με κάτω το υποπόδι του, να το ᾽χεις να στηρίξεις
σ᾽ αυτό τα λαμπρά πόδια σου, σαν είσαι εις το τραπέζι».
Και προς αυτήν απάντησεν ευθύς ο γλυκύς Ύπνος:
«Ω Ήρα, σεβαστή θεά, του υψίστου Κρόνου κόρη,
ευκόλως άλλον των θεών, αφθάρτων αιωνίων
245 ν᾽ αποκοιμήσω δύναμαι, τα ρεύματα και αν θέλεις
του ποταμού Ωκεανού, που εγίνη αρχή των όλων.
Αλλά δεν θα επλησίαζα προς τον Κρονίδην Δία,
ουδέ θα τον εκοίμιζα χωρίς την προσταγήν του.
Άλλος μ᾽ εδίδαξε ορισμός δικός σου την ημέραν
250 που αρμένιζε απ᾽ την Ίλιον, αφού την είχεν όλην
εξολοθρεύσει ο ψυχερός κείνος υιός του Δία·
έκλεισα τότ᾽ εγώ τον νουν του αιγιδοφόρου Δία,
γλυκά περιχυνόμενος, και συ κακό τού εσκέφθης
και ανέμων σφοδρών σήκωσες ορμήν εις τα πελάγη,
255 και τον επέταξες στην Κω, μακράν των ποθητών του·
κι εκείνος άμα εξύπνησεν, αγρίεψε και σ᾽ όλο
το δώμα εκούντα τους θεούς, κι έξοχα εμέ ζητούσε·
και απ᾽ τον αιθέρα μ᾽ έριχνε στην θάλασσαν χαμένον,
αν πρόσφυγα δεν μ᾽ έσωζε στον κόλπον της η Νύκτα,
260 θνητών δαμάστρια και θεών· και μ᾽ όλην την ψυχήν του
έπαυσε αυτός, φοβούμενος την Νύκτα να λυπήσει.
Και τώρα πάλι αβόλετον έργον να κάμω θέλεις».
«Ύπνε», του απάντησε η θεά, «τι ανησυχείς με τούτα;
Θαρρείς πως τόσο πρόθυμος ο βροντοφόρος Δίας
265 των Τρώων θα ᾽ν᾽ εκδικητής, μ᾽ όσην χολήν επήρε
δια τον αγαπημένον του υιόν τον Ηρακλέα;
Αλλ᾽ άκουσε, των λυγερών Χαρίτων θα σου δώσω
μίαν εγώ να νυμφευθείς, δικήν σου θα την έχεις.
Την Πασιθέαν, πόγινε λαχτάρα της ψυχής σου».
270 Και ο Ύπνος εις τον λόγον της εχάρη και της είπε:
«Όμωσε τώρα της Στυγός το φοβερό ποτάμι,
το ένα βάλε χέρι σου στην γην την πολυθρέπτραν
τ᾽ άλλο στην άσπρην θάλασσαν, να μαρτυρήσουν όλοι,
όσοι θεοί κάτω απ᾽ την γην στο πλάγ᾽ είναι του Κρόνου,
275 που μίαν συ μου υπόσχεσαι των λυγερών Χαρίτων,
την Πασιθέαν, πόγινε λαχτάρα της ψυχής μου».
Είπε και πρόθυμα η θεά, η Ήρα η λευκοχέρα,
ορκίσθηκε και ονόμασε τους υποταρταρίους,
έναν προς έναν τους θεούς, που λέγονται Τιτάνες.
280 Και αφού τον όρκον έκαμε, ξεκίνησαν και οπίσω
ομού την χώραν άφηκαν της Λήμνου και της Ίμβρου,
με γοργό βήμα και πυκνός τους τύλιγεν αέρας.
Στην Ίδῃν την πολύβρυσην, μάνα θεριών, εφθάσαν
και στο Λεκτό την θάλασσαν δια την στεριάν αφήκαν,
285 και κάτω από τα πόδια τους οι λόγγοι σειούν τες άκρες.
Ο Ύπνος στάθηκεν αυτού, μη τον ξανοίξει ο Δίας·
και ανέβ᾽ εις έλατο τρανό που είχε βγει στην Ίδην
και ως τον αιθέρ᾽ απλώνονταν τα απέραντα κλαδιά του.
Αυτού, στου ελάτου τα δασιά κλωνάρια κουρνιασμένος,
290 προς τ᾽ ορεινό, καλόφωνο πουλί προσομοιάσθη,
το λέγουν κύμινδη οι θνητοί, κι οι αθάνατοι Χαλκίδα.
Κι η Ήρα επάτησε γοργά μίαν κορφήν της Ίδης
τον Γάργαρον, κι ευθύς ο Ζευς την είδ᾽ ο βροντοφόρος.
Την είδε και όλην την ψυχήν τού συνεπήρε ο πόθος,
295 ωσάν εκείνο τον καιρόν που εχάρηκαν στην κλίνην
το πρώτο γλυκοαγκάλιασμα, κρυφ᾽ από τους γονείς των.
Αντίκρυ της εστάθηκεν εκείνος και της είπε:
«Τι βιαστικά τον Όλυμπον για ᾽δω κατέβης, Ήρα;
Και αμάξι, αν θέλεις ν᾽ ανεβείς, και άλογα εδώ δεν έχεις».

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου