Σχέσεις: Επικοινωνία & Αλληλεξάρτηση

Πως μπορούμε να κρατήσουμε τη ρομαντική ατμόσφαιρα της σχέσης μας ζωντανή; Πως μπορούμε να κρατήσουμε τις ισορροπίες στη σχέση μας; Η καλή επικοινωνία, μεταξύ άλλων δεξιοτήτων και η αλληλεξάρτηση είναι βασικές προϋποθέσεις εγγύτητας και αναθέρμανσης του πάθους.

Η σωστή επικοινωνία στις σχέσεις

Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται και στηρίζονται σε αμφίδρομη εμπιστοσύνη και σεβασμό. Πρέπει λοιπόν να είμαστε ειλικρινείς και να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας. Καθώς η σχέση ωριμάζει, είμαστε πιο ανοιχτοί στο να μοιραστούμε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.

Τις εμπειρίες μας, τα όνειρά μας και τα θέλω μας. Είναι καλό να μοιραζόμαστε τη διαφορετικότητά μας με σεβασμό στην προσδοκία μιας εποικοδομητικής επικοινωνιακής σχέσης.

Στους περισσότερους, αν όχι σε όλους, αρέσει η αίσθηση της αναγνώρισης και εκτίμησης του εγώ μας. Η σχέση μας αναζωπυρώνεται όταν επικοινωνούμε τον θαυμασμό μας για τις αρετές του/της συντρόφου μας. Με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε την αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα του/της συντρόφου μας, αρχειοθετούμε τους λόγους έλξης στο άτομό του/της.

Θέτουμε προτεραιότητες, μαθαίνοντας να παραβλέπουμε τα όποια μικροελαττώματα τα οποία, ναι μεν μπορεί να είναι εκνευριστικά κάποιες φορές αλλά, όχι ουσιώδη ή καταστροφικά για τη σχέση ή το άτομο. Η αποδοχή είναι προτιμότερη της αλλαγής, πάντα βέβαια εκτιμώντας την εκάστοτε συμπεριφορά, καθώς οι παραξενιές μας είναι κομμάτι της μοναδικότητάς μας.

Μία ακόμη σημαντική δεξιότητα που συμβάλλει ενεργά στην υγεία της σχέσης είναι να μάθουμε να ακούμε. Οι δύο βασικές κατηγορίες σε αυτό τον τομέα είναι αυτοί που επιλέγουν να μιλάνε και αυτοί που επιλέγουν να μην μιλούν, ανεξάρτητα από το φύλο, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η μία από τις δύο κατηγορίες είναι ‘καλύτερη’ στο να ακούει. Σε όποια κατηγορία και να ανήκουμε πρέπει να μάθουμε να ακούμε ενεργά και να μην υποστηρίζουμε το ρητό ‘τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται’ καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν εύκολα να είχαν αποφευχθεί.

Μικρές χειρονομίες αγάπης είναι επίσης ένα όμορφο επικοινωνιακό εργαλείο των συναισθημάτων μας. Μπορούμε να δείχνουμε τι σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε ακόμη και όταν ο/η σύντροφό μας δεν είναι παρών, καθώς δείχνουμε ότι μας ενδιαφέρουν και οι λεπτομέρειες της ζωής του/της. Ένα τηλεφώνημα πριν και μετά το πέρας μιας δύσκολης ημέρας, μια έξοδος για φαγητό, μια μικρή εκδρομή είναι μερικά έμπρακτα παραδείγματα ένδειξης των συναισθημάτων μας. Οι ζεστές σκέψεις μετατρέπονται σε ζεστές πράξεις που μας φέρνουν ακόμη πιο κοντά.

Εκτός από τις μικρές μας πράξεις και χειρονομίες, ας μην ξεχνάμε επίσης να λέμε και να εννοούμε τις δύο μαγικές λέξεις που περικλείουν τόσο όμορφα τα συναισθήματά μας. Πολλές φορές αυτό δεν είναι εύκολο. Για παράδειγμα, γιατί κάποιοι μεγάλωσαν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που αυτή η ένδειξη αγάπης δεν εκφράζονταν λεκτικά ή γιατί κάποιοι μπορεί να φοβούνται το συναισθηματικό ρίσκο της μη ανταπόδοσης. Αν δυσκολευόμαστε μπορούμε να εκφραστούμε περιφραστικά χρησιμοποιώντας άλλες λέξεις τονίζοντας το πόσο τυχεροί είμαστε που ο/η σύντροφός μας είναι μέρος της ζωής μας. Ότι και αν κάνουμε, ας μεριμνούμε καθημερινά να γνωστοποιούμε πόσο σημαντικός/ή μας είναι ο/η σύντροφός μας.

Σχέσεις και αλληλεξάρτηση

Εκτός από τη σωστή και εποικοδομητική επικοινωνία, ένα ακόμα συστατικό μιας υγιούς ερωτικής σχέσης είναι η αλληλεξάρτηση, και όχι η συνεξάρτηση καθώς αυτές οι δυο έννοιες ενέχουν δύο πολύ διαφορετικές δυναμικές. Η συνεξάρτηση αφορά την εξουσία εξωτερικών, και πολλές φορές ανεξέλεγκτων,  παραγόντων πάνω στην αυτοεκτίμησή μας. Είναι δυσλειτουργικό να λαμβάνουμε πληροφορίες του αυτοπροσδιορισμού και της αυτοεκτίμησής μας από εξωτερικές πηγές, διότι με αυτό τον τρόπο δίνουμε τη δύναμη σε άλλους να προσδιορίσουν το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας, κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Αν ο αυτοσεβασμός και η αυτοεκτίμηση βασίζεται σε άλλους ή σε υλικά αγαθά, τότε μάλλον θυματοποιούμαστε, καθώς οι εξωγενείς αυτοί παράγοντες αλλάζουν και οι εξωτερικές αυτές συνθήκες είναι προσωρινές.

Η συνεξάρτηση μας προκαλεί να διατηρούμε επαναλαμβανόμενα μοτίβα με τα οποία είμαστε εξοικειωμένοι. Έτσι, για παράδειγμα επιλέγουμε αναξιόπιστους ανθρώπους να εμπιστευτούμε ή με αυτό τον τρόπο μπορούμε να ερμηνεύσουμε γιατί μια κακοποιημένη γυναίκα δεν εγκαταλείπει τον γάμο της. Ο αυτοστοχασμός, ο εσωτερικός διάλογος και γιατί όχι και η ψυχοθεραπεία μπορούν να μας βοηθήσουν στις επιλογές μας, έτσι ώστε να μπορούμε να αλλάξουμε τα πρότυπά μας και να μάθουμε να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας.

Από την άλλη, η αλληλεξάρτηση είναι η συμμαχία στη σύναψη σχέσεων. Πρόκειται για σχηματισμό συνδέσεων με άλλους. Η αλληλεξάρτηση σημαίνει ότι δίνουμε σε κάποιον άλλο κάποια δύναμη για την ευημερία μας και τα συναισθήματά μας. Κάθε φορά που νοιαζόμαστε για κάποιον επενδύουμε και δίνουμε κάποια εξουσία πάνω στα συναισθήματά μας.

Όταν επιλέγουμε να αγαπήσουμε δίνουμε στους άλλους τη δύναμη να μας κάνουν ευτυχισμένους - δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό χωρίς επίσης να τους παρέχουμε τη δύναμη να μας βλάψουν ή να μας κάνουν να αισθανόμαστε θυμωμένοι ή φοβισμένοι. Το κλειδί είναι να είμαστε συνειδητοί στις επιλογές μας και να παίρνουμε την ευθύνη για τις όποιες συνέπειες.

Καθώς αναπτύσσουμε υγιή αυτοεκτίμηση μπορούμε να πάρουμε συνειδητά τον κίνδυνο της αγάπης, της αλληλεξάρτησης, χωρίς να έχουμε την πεποίθηση ότι η συμπεριφορά των άλλων καθορίζει την αυτοεκτίμησή μας. Ναι, θα πληγωθούμε, θα φοβηθούμε, θα θυμώσουμε - γιατί αυτά τα συναισθήματα είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της ζωής και της ανθρώπινης εμπειρίας.

Αν τα αποφύγουμε τότε αποφεύγουμε και την χαρά, την αγάπη και την ευτυχία. Η αληθινή αγάπη είναι μαγική αλλά και η ρεαλιστική άποψη για τις σχέσεις μας, μας κάνει να σταματούμε να περιμένουμε ότι η ζωή είναι κάτι που δεν είναι και μας επιτρέπει να είμαστε υπεύθυνοι για τη δουλειά που χρειάζεται για την διατήρηση της επικοινωνίας και για να έχουμε μια υγιή αλληλεξάρτηση και συνεργασία με τους άλλους και τη σχέση μας. Η αληθινή μαγεία της συναισθηματικής οικειότητας μπορεί να ανθήσει με την ορθή επικοινωνία και την ανάληψη της ευθύνης μας στη σχέση.