«O Σαίξπηρ δεν ήταν μιας εποχής, αλλά όλων των εποχών!» -Ben Jonson
Ο διάσημος Άγγλος Γουιλιαμ Σαίξπηρ (William Shakespeare) ήταν ένας διακεκεριμένος δραματουργός της Αναγέννησης. Ο Σαίξπηρ ήταν μοναδικός στις ιδέες του όσον αφορά τον ανθρώπινο νου και ψυχισμό (Heaton, 2011). Ο Σαίξπηρ γνώριζε την «βαθιά ψυχολογία» της ανθρωπότητας (Tung, 2007). Ως εκ τούτου, μπορεί να θεωρηθεί ως ένας από τους μεγάλους ψυχολόγους της Αναγέννησης. Ο Σαίξπηρ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς στην γκάμα των ανθρώπινων χαρακτήρων του 16ου αιώνα που παρουσιάζονται (Stompe, Ritter & Friedmann, 2006) στα 37 θεατρικά έργα και ποιήματα του, τα οποία περιέχουν πολλές αναφορές και παρουσιάζουν ενδιαφέρον για όλες σχεδόν τις ιατρικές ειδικότητες (Fogan, 1989). Ο Σαίξπηρ είχε την αποκλειστική ικανότητα να αντιλαμβάνεται τη δυναμική του ανθρώπινου μυαλού και να καταλαβαίνει τις δυσλειτουργίες της ανθρώπινης ψυχής. Δημιούργησε πολλούς χαρακτήρες που εμφανίζονται να πλήττονται από ψυχολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές.
Ο Σαίξπηρ ήταν πολύ κατανοητός στις περιγραφές των διαφόρων ψυχολογικών και ψυχιατρικών συμπτωμάτων. Η επιρροή του σχετικά με την ψυχοπαθολογία ήταν ανυπολόγιστη. Πολλοί χαρακτήρες του Σαίξπηρ φαίνεται να έχουν ψυχικές διαταραχές, ακόμη και ψυχώσεις.
Το έργο του παρέχει ένα ευρύ φάσμα των ανθρώπινων ψυχικών καταστάσεων συμπεριλαμβανομένης και της ψυχοπαθολογίας.
Υπάρχουν πολλοί σαιξπηρικοί χαρακτήρες που καλύπτούν πολλά κριτήρια για τις ψυχικές διαταραχές που υπάρχουν στο DSM 5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών- ένα εγχειρίδιο που δημοσιεύθηκε από την American Psychiatric Association) και το ICD 10 (της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης Νόσων και Συναφών Υγείας προβλήματων που έχει ταξινομηθεί από τον ΠΟΥ).
Η ιστορία του Βασιλιά Ληρ είναι σαφής αφήγηση της κατάθλιψης μεγάλης ηλικίας. Η κατάθλιψη είναι το συχνότερο και το πιο αναστρέψιμο πρόβλημα ψυχικής υγείας σε ηλικιωμένους. Η κατάθλιψη συνδέεται με σωματική ασθένεια και αναπηρία, με τα γεγονότα της ζωής, την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά. Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν την κατάθλιψη ως μια μορφή φυσιολογική αντίδραση στην τρίτη ηλικία. Ο Βασιλιάς Ληρ απομονώνεται και τοι αρνητικές σκέψεις του, αποτελούνται από αισθήματα αναξιότητας, απελπισίας, ενοχής, διέγερσης και αναποφασιστικότητας.
Εν συνεχεία, ένα άλλο θέμα στο έργο του είναι η ζήλια, ένα πολύπλοκο συναίσθημα που συμμαχεί με την ανασφάλεια, το φόβο και το άγχος. Ο Οθέλλος ήταν ένας ρομαντικός καθώς και εγωιστικός εραστής που δημιούργησε την παραληρητική πεποίθηση ότι η σύζυγός του ήταν άπιστη. Ο Οθέλλος έκανε επανειλημμένες καταγγελίες της απιστίας βασιζόμενος σε ασήμαντα τεκμήρια. Οι παραληρητικές ιδέες και η ζήλια του Οθέλλο είχε ισχυρή συσχέτιση με τη βία που οδήγησε στο θάνατο της συζύγου του. Ο Σαίξπηρ παρουσιάζει χαρακτήρα του Οθέλλο με δραματικό τρόπο και περιγράφει έντονα τις εσωτερικές ψυχικές συγκρούσεις του.
Ο ψυχαναλυτής Σίγκμουντ Φρόιντ είδε το έργο του Σαίξπηρ μέσω από τον ψυχαναλυτικό φακό και έκανε ψυχαναλυτική ανάγνωση του έργου του ειδικά τον Μάκβεθ και τον Άμλετ. Η πρώιμη φροϋδική ανάγνωση του Μάκβεθ δίνει έμφαση στην οιδιπόδεια σύγκρουση: τον αγώνα του πατέρα / γιου μεταξύ Μάκβεθ και Ντάνκαν και την πτώση των ηρώων μέσα από μια μοιραία συνείδηση (Favila, 2001). Ο Freud πρότεινε ότι Μάκβεθ και η Λαίδη Μάκβεθ είναι, στην πραγματικότητα, μια ενιαία προσωπικότητα (Chang Gung, 2012). Ο Μάκβεθ έχει προβληθεί ως ένα έργο για το οιδιπόδειο έγκλημα της πατροκτονίας (Krohn, 1986). Ο Φρόιντ το αποκάλεσε «τυφλή μανία καταστροφικότητας» (Freud, 1930). Ο Φρόιντ διευκρινίζει ότι η αποτυχία να παράγουν απογόνους προκαλείται από την εντυπωσιακή μεταμόρφωση του Μάκβεθ μετατρέποντας τον σε σκληρό τύραννο. Ο χαρακτήρας της Λαίδη Μάκβεθ συχνά παρουσιάζεται ως κακός και δαιμονικός (Prins, 2001).
Το 1900, ο Freud έγραψε για τον Άμλετ στο βιβλίο του «Η Ερμηνεία των Ονείρων». Ο Φρόιντ αναλύει πλήρως τα αισθήματα ενοχής που προκάλεσε στον Άμλετ η αιμομικτική επιθυμία για τη μητέρα του και την επιθυμία του να εκτοπίσει τον πατέρα του (Chang Gung, 2012). Ο Φρόιντ και πολλοί από τους οπαδούς του να αντιμετωπίζουν τον Άμλετ σαν να ήταν ένα πραγματικό πρόσωπο που αναστέλλεται από το οιδιπόδειο σύμπλεγμα (Bergmann, 2009). Το ψυχαναλυτικό προφίλ που φτιάχνει ο Φρόιντ για το χαρακτήρα του Άμλετ υποδηλώνει ότι είχε μια αφύσικη αγάπη για τη μητέρα του Γερτρούδη, Βασίλισσα της Δανίας. Αυτή η ίδια η ιδέα συμπίπτει με το γεγονός ότι της αδυναμίας του να αγαπήσει την Οφηλία. Η Οφηλία γίνεται παράφρων και πνίγει τον εαυτό της, όταν ο Άμλετ απέρριψε την αγάπη της. Αυτό μοιάζει με μια τυπική μορφή οξείας διαταραχής στρες.
Ο Φρόιντ θεωρεί ότι με τον Έμπορο της Βενετίας, την επιλογή μιας γυναίκας (Πόρσια) να έχει να κάνει μεταξύ των τριών μνηστήρων είναι ένα θέμα αντεστραμμένο (όπως στη λογική ενός ονείρου). Ο ίδιος εξετάζει την κατάσταση στην οποία ο Μπισάνιο είναι αναγκασμένος να επιλέξει ανάμεσα σε τρεις κασετίνες για να κερδίσει την Πόρσια, και, σαν να αναλύει ένα όνειρο, συσχετίζει τις κασετίνες με τα «σύμβολα του τι είναι απαραίτητο σε μια γυναίκα, και ως εκ τούτου, τι χρειάζεται μια γυναίκα για τον εαυτό της» (Sigmund Freud- Το θέμα των Τριών Κοσμημάτων, 1913). Ο Φρόιντ αντιλαμβάνεται αυτό το μοτίβο της «επιλογής ενός ανθρώπου μεταξύ τριών θεμάτων» σαν ενδεικτικό κάποιου οικουμενικού ανθρωπίνου θέματος, θα πρέπει να είναι μια αρχετυπική αναπαράσταση από κάτι που βρίσκεται βαθιά μέσα στην ανθρώπινη ψυχή (Chang Gung, 1912).
O Ουίλιαμ Σαίξπηρ είναι ο πιο γνωστός συγγραφέας στην ιστορία. Ο Σαίξπηρ ήταν μια αληθινή ιδιοφυία που έκανε μια αξιόλογη ανάλυση της ανθρώπινης ψυχής. Οι παρατηρήσεις του ήταν μοναδικές. Παρουσίασε και έπλασε στους λογοτεχνικούς του χαρακτήρες με τόσο φυσικό τρόπο που να εκφράζουν εσωτερικές ψυχικές συγκρούσεις αλλά και τη συμπεριφορά τους δίνοντας μια αισθητική μορφή υψηλής ποιότητας. Ίσως ο Σαίξπηρ πληροί τις προϋποθέσεις για να κερδίσει τον τίτλο του Μεσαιωνικού Ψυχαναλυτή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου