Πέμπτη 31 Αυγούστου 2017

ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Περὶ τοῦ στεφάνου (213-217)

[213] Ἐπειδὴ τοίνυν ἐποιήσαντο τὴν ἐκκλησίαν, προσῆγον ἐκείνους προτέρους διὰ τὸ τὴν τῶν συμμάχων τάξιν ἐκείνους ἔχειν. καὶ παρελθόντες ἐδημηγόρουν πολλὰ μὲν Φίλιππον ἐγκωμιάζοντες, πολλὰ δ᾽ ὑμῶν κατηγοροῦντες, πάνθ᾽ ὅσα πώποτ᾽ ἐναντί᾽ ἐπράξατε Θηβαίοις ἀναμιμνῄσκοντες. τὸ δ᾽ οὖν κεφάλαιον, ἠξίουν ὧν μὲν εὖ ᾽πεπόνθεσαν ὑπὸ Φιλίππου χάριν αὐτοὺς ἀποδοῦναι, ὧν δ᾽ ὑφ᾽ ὑμῶν ἠδίκηντο δίκην λαβεῖν, ὁποτέρως βούλονται, ἢ διέντας αὐτοὺς ἐφ᾽ ὑμᾶς ἢ συνεμβαλόντας εἰς τὴν Ἀττικήν· καὶ ἐδείκνυσαν, ὡς ᾤοντο, ἐκ μὲν ὧν αὐτοὶ συνεβούλευον τἀκ τῆς Ἀττικῆς βοσκήματα καὶ ἀνδράποδα καὶ τἄλλ᾽ ἀγάθ᾽ εἰς τὴν Βοιωτίαν ἥξοντα, ἐκ δ᾽ ὧν ἡμᾶς ἐρεῖν ἔφασαν τἀν τῇ Βοιωτίᾳ διαρπασθησόμεν᾽ ὑπὸ τοῦ πολέμου. καὶ ἄλλα πολλὰ πρὸς τούτοις, εἰς ταὐτὰ δὲ πάντα συντείνοντ᾽ ἔλεγον.

[214] ἃ δ᾽ ἡμεῖς πρὸς ταῦτα, τὰ μὲν καθ᾽ ἕκαστ᾽ ἐγὼ μὲν ἀντὶ παντὸς ἂν τιμησαίμην εἰπεῖν τοῦ βίου, ὑμᾶς δὲ δέδοικα, μὴ παρεληλυθότων τῶν καιρῶν, ὥσπερ ἂν εἰ καὶ κατακλυσμὸν γεγενῆσθαι τῶν πραγμάτων ἡγούμενοι, μάταιον ὄχλον τοὺς περὶ τούτων λόγους νομίσητε· ὅ τι δ᾽ οὖν ἐπείσαμεν ἡμεῖς καὶ ἡμῖν ἀπεκρίναντο, ἀκούσατε. Λέγε ταυτὶ λαβών.

ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ ΘΗΒΑΙΩΝ.

[215] Μετὰ ταῦτα τοίνυν ἐκάλουν ὑμᾶς καὶ μετεπέμποντο. ἐξῇτε, ἐβοηθεῖτε, ἵνα τἀν μέσῳ παραλείπω, οὕτως οἰκείως ὑμᾶς ἐδέχοντο ὥστ᾽ ἔξω τῶν ὁπλιτῶν καὶ τῶν ἱππέων ὄντων εἰς τὰς οἰκίας καὶ τὸ ἄστυ δέχεσθαι τὴν στρατιὰν ἐπὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ τὰ τιμιώτατα. καίτοι τρί᾽ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ πᾶσιν ἀνθρώποις ἔδειξαν ἐγκώμια Θηβαῖοι καθ᾽ ὑμῶν τὰ κάλλιστα, ἓν μὲν ἀνδρείας, ἕτερον δὲ δικαιοσύνης, τρίτον δὲ σωφροσύνης. καὶ γὰρ τὸν ἀγῶνα μεθ᾽ ὑμῶν μᾶλλον ἢ πρὸς ὑμᾶς ἑλόμενοι ποιήσασθαι καὶ ἀμείνους εἶναι καὶ δικαιότερ᾽ ἀξιοῦν ὑμᾶς ἔκριναν Φιλίππου· καὶ τὰ παρ᾽ αὐτοῖς καὶ παρὰ πᾶσι δ᾽ ἐν πλείστῃ φυλακῇ, παῖδας καὶ γυναῖκας, ἐφ᾽ ὑμῖν ποιήσαντες σωφροσύνης πίστιν περὶ ὑμῶν ἔχοντες ἔδειξαν.

[216] ἐν οἷς πᾶσιν, ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατά γ᾽ ὑμᾶς ὀρθῶς ἐφάνησαν ἐγνωκότες. οὔτε γὰρ εἰς τὴν πόλιν εἰσελθόντος τοῦ στρατοπέδου οὐδεὶς οὐδὲν οὐδ᾽ ἀδίκως ὑμῖν ἐνεκάλεσεν· οὕτω σώφρονας παρέσχεθ᾽ ὑμᾶς αὐτούς· δίς τε συμπαραταξάμενοι τὰς πρώτας μάχας, τήν τ᾽ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ καὶ τὴν χειμερινήν, οὐκ ἀμέμπτους μόνον ὑμᾶς αὐτοὺς ἀλλὰ καὶ θαυμαστοὺς ἐδείξατε τῷ κόσμῳ, ταῖς παρασκευαῖς, τῇ προθυμίᾳ. ἐφ᾽ οἷς παρὰ μὲν τῶν ἄλλων ὑμῖν ἐγίγνοντ᾽ ἔπαινοι, παρὰ δ᾽ ὑμῶν θυσίαι καὶ πομπαὶ τοῖς θεοῖς.

[217] καὶ ἔγωγ᾽ ἡδέως ἂν ἐροίμην Αἰσχίνην, ὅτε ταῦτ᾽ ἐπράττετο καὶ ζήλου καὶ χαρᾶς καὶ ἐπαίνων ἡ πόλις ἦν μεστή, πότερον συνέθυε καὶ συνευφραίνετο τοῖς πολλοῖς, ἢ λυπούμενος καὶ στένων καὶ δυσμεναίνων τοῖς κοινοῖς ἀγαθοῖς οἴκοι καθῆτο. εἰ μὲν γὰρ παρῆν καὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἐξητάζετο, πῶς οὐ δεινὰ ποιεῖ, μᾶλλον δ᾽ οὐδ᾽ ὅσια, εἰ ὧν ὡς ἀρίστων αὐτὸς τοὺς θεοὺς ἐποιήσατο μάρτυρας, ταῦθ᾽ ὡς οὐκ ἄριστα νῦν ὑμᾶς ἀξιοῖ ψηφίσασθαι τοὺς ὀμωμοκότας τοὺς θεούς; εἰ δὲ μὴ παρῆν, πῶς οὐκ ἀπολωλέναι πολλάκις ἐστὶ δίκαιος, εἰ ἐφ᾽ οἷς ἔχαιρον οἱ ἄλλοι, ταῦτ᾽ ἐλυπεῖθ᾽ ὁρῶν; Λέγε δὴ καὶ ταῦτα τὰ ψηφίσματά μοι.

***
[213] Όταν λοιπόν οι Θηβαίοι συγκάλεσαν τον λαό σε συνέλευση, παρουσίασαν πρώτους τους πρέσβεις του Φιλίππου, μια και εκείνοι ήταν αντιπρόσωποι συμμάχων. Ανέβηκαν λοιπόν αυτοί στο βήμα και άρχισαν να εκφωνούν λόγους με πολλά εγκώμια για τον Φίλιππο και με πολλές κατηγορίες εναντίον σας, προσπαθώντας να τους θυμίσουν όλα όσα κάνατε ως τώρα εναντίον τους. Με λίγα λόγια λοιπόν, ζητούσαν από τους Θηβαίους να ανταποδώσουν ευγνωμοσύνη στον Φίλιππο για τις ευεργεσίες που τους είχε κάνει, αλλά να τιμωρήσουν εσάς για τις αδικίες που είχαν υποστεί, με όποιον από τους δύο τρόπους ήθελαν: ή επιτρέποντάς τους να περάσουν μέσα από τη χώρα τους και να βαδίσουν εναντίον σας ή συμμετέχοντας και αυτοί στην εισβολή εναντίον της Αττικής. Έτσι, απόδειχναν, όπως φαντάζονταν, ότι, σύμφωνα με τις δικές τους συμβουλές, τα ζώα, οι δούλοι και τα άλλα αγαθά της Αττικής θα έρχονταν στη Βοιωτία, ενώ, σύμφωνα με τις δικές μας υποδείξεις, υποστήριζαν πως τα αγαθά της Βοιωτίας θα λεηλατούνταν εξαιτίας του πολέμου. Πρόσθεταν σ᾽ αυτά και πολλά άλλα επιχειρήματα, που όλα συνέτειναν στο ίδιο πράγμα.

[214] Όσο για την απάντηση που δώσαμε εμείς σ᾽ αυτά, θα έδινα και τη ζωή μου για να την αναφέρω λεπτομερώς· επειδή όμως η κρίση έχει περάσει, φοβάμαι μήπως εσείς, θεωρώντας ότι τα γεγονότα αυτά σβήστηκαν όπως μετά από κατακλυσμό, θα βρίσκατε ότι η αναφορά μου σ᾽ αυτά είναι άσκοπη και ενοχλητική. Ακούστε όμως σε ποιό βαθμό τούς πείσαμε εμείς και τά μας απάντησαν. Πάρε και διάβασε αυτό εδώ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΘΗΒΑΙΩΝ

[215] Ύστερα από αυτά λοιπόν έστελναν οι Θηβαίοι αντιπροσωπείες και σας καλούσαν σε βοήθεια. Εκστρατεύσατε, τους ενισχύσατε. Και για να παραλείψω τα όσα μεσολάβησαν, επεφύλαξαν σε σας τόσο φιλική υποδοχή, ώστε, ενώ το πεζικό και το ιππικό τους έμειναν έξω από την πόλη, δέχτηκαν τον στρατό σας στα σπίτια τους, στην πόλη τους, δίπλα στις γυναίκες και στα παιδιά τους και στα πιο πολύτιμα πράγματά τους. Πράγματι, εκείνη την ημέρα δημόσια οι Θηβαίοι απένειμαν σε σας τρεις επαίνους, τους ωραιότερους, έναν για την ανδρεία σας, δεύτερο για τη δικαιοσύνη σας και τρίτο για τη σύνεσή σας. Γιατί, όταν προτίμησαν να αγωνιστούν στο πλευρό σας μάλλον παρά εναντίον σας, έκριναν ότι εσείς είστε καλύτεροι από τον Φίλιππο και ότι οι εκκλήσεις σας ήταν πιο δίκαιες από τις δικές του· εξάλλου, όταν σας εμπιστεύθηκαν ό,τι αυτοί και ο κάθε άνθρωπος προστατεύει περισσότερο από όλα, παιδιά και γυναίκες, έδειξαν ότι είχαν εμπιστοσύνη στη σωφροσύνη σας.

[216] Η όλη τους στάση απέναντί μας έδειξε ότι είχαν κάνει σωστή εκτίμηση για σας. Πράγματι, όταν μπήκε ο στρατός μας στην πόλη, κανένας δεν σας κατηγόρησε για τίποτε, έστω και αδικαιολόγητα· τόσο συνετά συμπεριφερθήκατε. Εξάλλου, πολεμώντας στο πλευρό τους στις δύο πρώτες μάχες, τόσο σ᾽ αυτήν κοντά στο ποτάμι όσο και στη χειμερινή, αποδείξατε ότι είστε όχι μόνο άψογοι πολεμιστές αλλά και αξιοθαύμαστοι στην πειθαρχία, στην πολεμική προετοιμασία και στην αποφασιστικότητα. Γι᾽ αυτές τις αρετές οι άλλοι σάς επαινούσαν, ενώ εσείς προσφέρατε θυσίες και τελούσατε ευχαριστήριες τελετές στους θεούς.

[217] Με πολλή χαρά θα έκανα την εξής ερώτηση στον Αισχίνη: όταν γίνονταν αυτά και όλη η πόλη ξεχείλιζε από ενθουσιασμό, χαρά και επαίνους, έπαιρνε και αυτός μέρος στις θυσίες και στις γιορταστικές εκδηλώσεις του πλήθους ή καθόταν στο σπίτι του λυπημένος, αναστενάζοντας και δυσανασχετώντας για τις κοινές επιτυχίες; Γιατί, αν ήταν παρών και τον έβλεπαν ότι συμμετείχε μαζί με τους άλλους πολίτες στις θυσίες και στις χαρές, τότε πώς τα όσα κάνει δεν είναι φοβερά, ακόμη και ανόσια, αφού, για όσα τότε επικαλέστηκε τους θεούς ως μάρτυρες ότι ήταν άριστα, απαιτεί τώρα από σας, που έχετε δώσει όρκο στους θεούς, να αποφανθείτε ότι είναι τα χειρότερα; Αν πάλι δεν ήταν παρών, τότε πώς δεν του αξίζει να θανατωθεί πολλές φορές, αφού λυπόταν να βλέπει αυτά για τα οποία οι άλλοι χαίρονταν; Κάνε μου τη χάρη, γραμματέα, και διάβασε αυτά τα ψηφίσματα.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου