ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Περὶ τοῦ στεφάνου (39-42)

[39] Λέγε δὴ τὴν ἐπιστολὴν ἣν ἔπεμψε Φίλιππος μετὰ ταῦτα.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ.
[Βασιλεὺς Μακεδόνων Φίλιππος Ἀθηναίων τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ χαίρειν. ἴστε ἡμᾶς παρεληλυθότας εἴσω Πυλῶν καὶ τὰ κατὰ τὴν Φωκίδα ὑφ᾽ ἑαυτοὺς πεποιημένους, καὶ ὅσα μὲν ἑκουσίως προσετίθετο τῶν πολισμάτων, φρουρὰς εἰσαγηοχότας, τὰ δὲ μὴ ὑπακούοντα κατὰ κράτος λαβόντες καὶ ἐξανδραποδισάμενοι κατεσκάψαμεν. ἀκούων δὲ καὶ ὑμᾶς παρασκευάζεσθαι βοηθεῖν αὐτοῖς γέγραφα ὑμῖν, ἵνα μὴ πλεῖον ἐνοχλῆσθε περὶ τούτων· τοῖς μὲν γὰρ ὅλοις οὐδὲν μέτριόν μοι δοκεῖτε ποιεῖν, τὴν εἰρήνην συνθέμενοι καὶ ὁμοίως ἀντιπαρεξάγοντες, καὶ ταῦτα οὐδὲ συμπεριειλημμένων τῶν Φωκέων ἐν ταῖς κοιναῖς ἡμῶν συνθήκαις. ὥστε ἐὰν μὴ ἐμμένητε τοῖς ὡμολογημένοις, οὐδὲν προτερήσετε ἔξω τοῦ ἐφθακέναι ἀδικοῦντες.]

[40] Ἀκούεθ᾽ ὡς σαφῶς δηλοῖ καὶ διορίζεται ἐν τῇ πρὸς ὑμᾶς ἐπιστολῇ πρὸς τοὺς αὑτοῦ συμμάχους, ὅτι «ἐγὼ ταῦτα πεποίηκ᾽ ἀκόντων Ἀθηναίων καὶ λυπουμένων, ὥστ᾽ εἴπερ εὖ φρονεῖτ᾽, ὦ Θηβαῖοι καὶ Θετταλοί, τούτους μὲν ἐχθροὺς ὑπολήψεσθε, ἐμοὶ δὲ πιστεύσετε», οὐ τούτοις τοῖς ῥήμασιν γράψας, ταῦτα δὲ βουλόμενος δεικνύναι. τοιγαροῦν ἐκ τούτων ᾤχετ᾽ ἐκείνους λαβὼν εἰς τὸ μηδ᾽ ὁτιοῦν προορᾶν τῶν μετὰ ταῦτα μηδ᾽ αἰσθάνεσθαι, ἀλλ᾽ ἐᾶσαι πάντα τὰ πράγματ᾽ ἐκεῖνον ὑφ᾽ ἑαυτῷ ποιήσασθαι· ἐξ ὧν ταῖς παρούσαις συμφοραῖς οἱ ταλαίπωροι κέχρηνται.

[41] ὁ δὲ ταύτης τῆς πίστεως αὐτῷ συνεργὸς καὶ συναγωνιστὴς καὶ ὁ δεῦρ᾽ ἀπαγγείλας τὰ ψευδῆ καὶ φενακίσας ὑμᾶς, οὗτός ἐσθ᾽ ὁ τὰ Θηβαίων ὀδυρόμενος νῦν πάθη καὶ διεξιὼν ὡς οἰκτρά, καὶ τούτων καὶ τῶν ἐν Φωκεῦσι κακῶν καὶ ὅσ᾽ ἄλλα πεπόνθασιν οἱ Ἕλληνες ἁπάντων αὐτὸς ὢν αἴτιος. δῆλον γὰρ ὅτι σὺ μὲν ἀλγεῖς ἐπὶ τοῖς συμβεβηκόσιν, Αἰσχίνη, καὶ τοὺς Θηβαίους ἐλεεῖς, κτήματ᾽ ἔχων ἐν τῇ Βοιωτίᾳ καὶ γεωργῶν τὰ ἐκείνων, ἐγὼ δὲ χαίρω, ὃς εὐθὺς ἐξῃτούμην ὑπὸ τοῦ ταῦτα πράξαντος.

[42] Ἀλλὰ γὰρ ἐμπέπτωκ᾽ εἰς λόγους, οὓς αὐτίκα μᾶλλον ἴσως ἁρμόσει λέγειν. ἐπάνειμι δὴ πάλιν ἐπὶ τὰς ἀποδείξεις, ὡς τὰ τούτων ἀδικήματα τῶν νυνὶ παρόντων πραγμάτων γέγον᾽ αἴτια.

***
[39] Διάβασε, τώρα, γραμματέα, την επιστολή που έστειλε ο Φίλιππος ύστερα από αυτά.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ
[Ο Βασιλιάς των Μακεδόνων Φίλιππος χαιρετά τη Βουλή και τον Λαό των Αθηναίων.
Μάθετε ότι Εμείς έχουμε περάσει τα στενά των Θερμοπυλών και έχουμε υποτάξει τη Φωκίδα· σε όσες μικρές πόλεις προσχωρούσαν οικειοθελώς έχουμε εγκαταστήσει φρουρές· εκείνες που δεν υπάκουσαν τις κυριέψαμε εξ εφόδου, τις εξανδραποδίσαμε και τις ισοπεδώσαμε. Επειδή πληροφορούμαι ότι ετοιμάζεστε να τους βοηθήσετε, σας έγραψα για να μην ανησυχείτε πλέον γι᾽ αυτούς. Σε γενικές γραμμές μού δίνετε την εντύπωση ότι δεν ενεργείτε καθόλου λογικά, αφού, ενώ έχετε συνάψει την ειρήνη, έχετε βγάλει στρατό από την πόλη εναντίον μου, και μάλιστα τη στιγμή που οι Φωκείς δεν έχουν συμπεριληφθεί στις κοινές μας συνθήκες. Συνεπώς, εάν δεν τηρήσετε τα συμπεφωνημένα, δεν θα πετύχετε τίποτε παραπάνω από το να κάνετε πρώτοι εσείς την αρχή αδίκων χειρών].

[40] Ακούτε με πόση σαφήνεια δηλώνει στην προς εσάς επιστολή του και υπαινίσσεται προς τους συμμάχους του ότι «Εγώ έχω κάνει αυτά αντίθετα προς τη θέληση και τα συμφέροντα των Αθηναίων, ώστε, αν βέβαια είστε έξυπνοι, Θηβαίοι και Θεσσαλοί, αυτούς θα τους θεωρήσετε εχθρούς, σ᾽ εμένα όμως θα έχετε εμπιστοσύνη». Δεν τα έγραψε βέβαια με αυτές τις λέξεις, αλλά αυτό το μήνυμα ήθελε να περάσει. Έτσι, με αυτά εξαπατώντας τους τούς παραπλάνησε τόσο ώστε να μην μπορούν να προβλέψουν ούτε και το παραμικρό απ᾽ όσα επακολούθησαν ούτε και να υποψιαστούν, αλλά να αφήσουν εκείνον να έχει τα πάντα υπό τον έλεγχό του· εξαιτίας αυτών έχουν υποστεί οι ταλαίπωροι τις τωρινές συμφορές.

[41] Ο συνεργός του Φιλίππου, αυτός που τον βοήθησε να κερδίσει αυτή την εμπιστοσύνη, εκείνος που έφερε εδώ τις ψεύτικες ειδήσεις και σας εξαπάτησε, είναι αυτός που τώρα οδύρεται για τα παθήματα των Θηβαίων και που τόσο τραγικά τα περιγράφει, μολονότι ο ίδιος είναι υπαίτιος για τις συμφορές και αυτών και των Φωκέων και για όλα γενικά τα παθήματα που έχουν υποστεί οι Έλληνες. Προφανώς υποφέρεις, Αισχίνη, για τα συμβάντα και συμπονείς τους Θηβαίους, εσύ που έχεις κτήματα στη Βοιωτία και καλλιεργείς την περιουσία εκείνων, ενώ εγώ, την έκδοση του οποίου ζητούσε από την πρώτη στιγμή ο δράστης των κακών αυτών, πανηγυρίζω.

[42] Αλλά έχω παρασυρθεί σε θέματα τα οποία μάλλον θα έπρεπε να αναφέρω λίγο αργότερα. Γι᾽ αυτό θα επανέλθω πάλι στα γεγονότα που αποδεικνύουν ότι τα αδικήματα αυτών στάθηκαν η αιτία της σημερινής κατάστασης.