Ετυμολογία του ονόματος Παν, του Μεγάλου Θεού

Λόγω των πάμπολλων χαρακτηριστικών του και των ανάλογων μύθων, καθίσταται δύσκολη η απόδοση ετύμου. Αφού έψαξα το κατά δύναμιν σ’ όλη την προϊστορία του, κατέληξα στα εξής:

(Α) Εάν εκ του πανικού τον οποίον ενέσπειρε στους ορεσίβιους, δι’ ήχων του ανέμου και των χειμάρρων, μερικές δε φορές τελείως απροσδόκητα, τότε εκ του παίω (πατάσσω).
(Β) Εάν από την σχέση του με τις Νύμφες των υδάτων, ένεκα της οποίας κατέστη θεότητα των ρεόντων υδάτων, ίσως εκ του παγά > παά > πανά > πανός (γεν. του Παν). Μπάνιτσα στη Μακεδονία λέγονται χωριά παραποτάμια. Πάνω από την πηγή του Ιορδάνη ποταμού υπάρχει σπήλαιο αφιερωμένο, κατά την αρχαιότητα, στον Πάνα, το Πάνειον (Μπανίγιας Αραβιστί).
(Γ) Εάν εκ του ερωτικού πάθους προς τις Νύμφες, τότε εκ του πάσχω (πρκμ. πέ-πον-θα, ο>α).
(Δ) Εάν εκ του ότι ήταν θεός των σπηλαίων, τότε εκ του σ-πέος (ρίζα σ-πά-ω).
(Ε) Εάν εκ του ότι ήταν θεός των βουνών τότε εκ του ε-πάν-ω (επάνωθεν = στην ορεινή). Η εκ του πας (παν) εκδοχή πάσχει αναλόγως μ’ αυτήν του Παγγαίου (παν + γαία), το οποίο προέρχεται από τα πήγ-νυμι (ρίζα παγ- , πάγ-ος, λόγω των μαρμάρων του) + γαία > Παγ-γαί-ον, δηλαδή πεπηγμένη γη (μάρμαρο).
Παράγωγα:
Πανικός, Πανίσκος, Πάνιον, Πάνιος, πανισμός, πανικός, Πανιασταί, Πανιάς, Πάνειον, Πανεάς, Μπάνιτσα.