Tο παρακάτω κείμενο του Carl Sagan από το βιβλίο του Οι Δράκοι της Εδέμ, γραμμένο πριν από δεκαετίες, είναι ακόμα επίκαιρο:
Υπάρχει σήμερα στην Δύση (αλλά όχι και στην Ανατολή) ένα ογκούμενο πάλι ενδιαφέρον στις ασαφείς, ανεκδοτολογικές και συχνά αποδειγμένα λανθασμένες θεωρίες πού, αν ήταν αληθινές, θα προάγγελαν ένα τουλάχιστον πιο ενδιαφέρον σύμπαν, αλλά πού είναι ψεύτικες, δείχνουν μια διανοητική αφροντισιά, μιαν απουσία ρεαλισμού και μιαν εκτροπή των ενεργειών, όχι πολύ ελπιδοφόρα για την επιβίωση μας.
Οι σχετικές διδασκαλίες περιλαμβάνουν την αστρολογία (την άποψη ότι εκείνα τ’ άστρα πού βρίσκονται εκατό τρισεκατομμύρια μίλια μακριά, τα όποια ανατέλλουν τη στιγμή της γέννησης μου σ’ ένα κλειστό κτίριο, επηρεάζουν βαθιά τη μοίρα μου),
το «μυστήριο» του Τριγώνου των Βερμούδων (πού δέχεται με διάφορες παραλλαγές ότι ένα άγνωστης ταυτότητας ιπτάμενο αντικείμενο κατοικεί στον ωκεανό έξω από τη Βερμούδα και τρώει πλοία κι αεροπλάνα),
τις περιγραφές των ιπτάμενων δίσκων γενικά,
την πίστη στους αρχαίους αστροναύτες,
τις φωτογραφίες φαντασμάτων,
την πυραμιδολογια (πού περιλαμβάνει την άποψη ότι το ξυραφάκι μου παραμένει πιο κοφτερό σε μια χαρτονένια πυραμίδα άπ’ ό,τι σ’ ένα χαρτονένιο κύβο),
την Επιστημολογία,
τις αύρες καί τη φωτογράφηση Κιρλιάν,
τις συναισθηματικές ζωές και μουσικές προτιμήσεις των γερανιών,
την ψυχική ενέργεια,
την επίπεδη καί την κοίλη Γη,
τον καταστροφισμό του Βελικόφσκυ,
την Ατλαντίδα καί τη Μου,
τον πνευματισμό και το δόγμα της ειδικής δημιουργίας από το Θεό ή τους θεούς της ανθρωπότητας παρά τη βαθιά συγγένεια μας καί στη βιοχημεία καί στη φυσιολογία του εγκεφάλου με τ’ άλλα ζώα.
Μπορεί να υπάρχουν κόκκοι αλήθειας σε λίγα από τα δόγματα αυτά, αλλά η ευρεία τους αποδοχή δείχνει μιαν έλλειψη νοητικής ρώμης, μιαν απουσία σκεπτικισμού, μιαν ανάγκη ν’ αντικατασταθούν τα πειράματα με τις επιθυμίες.
Αυτά είναι στο σύνολο τους, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη φράση, δόγματα του επιχείλιου καί του δεξιού ημισφαιρίου, ονειρικά πρωτόκολλα, φυσικές – η λέξη είναι σίγουρα εντελώς κατάλληλη – καί ανθρώπινες αντιδράσεις στην πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος που κατοικούμε.
Αλλά είναι και μυστικιστικά και αποκρυφιστικά δόγματα, φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο πού δεν επιδέχονται διάψευση, και είναι χαρακτηριστικά αδιαπέραστα στη λογική συζήτηση.
Υπάρχει σήμερα στην Δύση (αλλά όχι και στην Ανατολή) ένα ογκούμενο πάλι ενδιαφέρον στις ασαφείς, ανεκδοτολογικές και συχνά αποδειγμένα λανθασμένες θεωρίες πού, αν ήταν αληθινές, θα προάγγελαν ένα τουλάχιστον πιο ενδιαφέρον σύμπαν, αλλά πού είναι ψεύτικες, δείχνουν μια διανοητική αφροντισιά, μιαν απουσία ρεαλισμού και μιαν εκτροπή των ενεργειών, όχι πολύ ελπιδοφόρα για την επιβίωση μας.Οι σχετικές διδασκαλίες περιλαμβάνουν την αστρολογία (την άποψη ότι εκείνα τ’ άστρα πού βρίσκονται εκατό τρισεκατομμύρια μίλια μακριά, τα όποια ανατέλλουν τη στιγμή της γέννησης μου σ’ ένα κλειστό κτίριο, επηρεάζουν βαθιά τη μοίρα μου),
το «μυστήριο» του Τριγώνου των Βερμούδων (πού δέχεται με διάφορες παραλλαγές ότι ένα άγνωστης ταυτότητας ιπτάμενο αντικείμενο κατοικεί στον ωκεανό έξω από τη Βερμούδα και τρώει πλοία κι αεροπλάνα),
τις περιγραφές των ιπτάμενων δίσκων γενικά,
την πίστη στους αρχαίους αστροναύτες,
τις φωτογραφίες φαντασμάτων,
την πυραμιδολογια (πού περιλαμβάνει την άποψη ότι το ξυραφάκι μου παραμένει πιο κοφτερό σε μια χαρτονένια πυραμίδα άπ’ ό,τι σ’ ένα χαρτονένιο κύβο),
την Επιστημολογία,
τις αύρες καί τη φωτογράφηση Κιρλιάν,
τις συναισθηματικές ζωές και μουσικές προτιμήσεις των γερανιών,
την ψυχική ενέργεια,
την επίπεδη καί την κοίλη Γη,
τον καταστροφισμό του Βελικόφσκυ,
την Ατλαντίδα καί τη Μου,
τον πνευματισμό και το δόγμα της ειδικής δημιουργίας από το Θεό ή τους θεούς της ανθρωπότητας παρά τη βαθιά συγγένεια μας καί στη βιοχημεία καί στη φυσιολογία του εγκεφάλου με τ’ άλλα ζώα.
Μπορεί να υπάρχουν κόκκοι αλήθειας σε λίγα από τα δόγματα αυτά, αλλά η ευρεία τους αποδοχή δείχνει μιαν έλλειψη νοητικής ρώμης, μιαν απουσία σκεπτικισμού, μιαν ανάγκη ν’ αντικατασταθούν τα πειράματα με τις επιθυμίες.
Αυτά είναι στο σύνολο τους, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη φράση, δόγματα του επιχείλιου καί του δεξιού ημισφαιρίου, ονειρικά πρωτόκολλα, φυσικές – η λέξη είναι σίγουρα εντελώς κατάλληλη – καί ανθρώπινες αντιδράσεις στην πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος που κατοικούμε.
Αλλά είναι και μυστικιστικά και αποκρυφιστικά δόγματα, φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο πού δεν επιδέχονται διάψευση, και είναι χαρακτηριστικά αδιαπέραστα στη λογική συζήτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου