1] Να προσαρμοστεί προς το περιβάλλον
ή
2] Να μεταναστεύσει
ή
3] Να πεθάνει.
Ο άνθρωπος ξεκινά τη ζωή του με πρωτογενή ανάπτυξη των συναισθημάτων του, και δευτερευόντως (χρονικά) της διάνοιας- της λογικής. Ο ψυχισμός του διαμορφώνεται βαθμιαία αρχίζοντας από τα γνωστικά μηνύματα των πέντε αισθήσεων που εξελίσσονται σε συναισθήσεις. Η φαντασία, οι συνειρμοί, οι επιδράσεις, οι αναρίθμητοι παράγοντες της τυχαιότητας και τόσα άλλα γεγονότα επιδρούν στον ψυχισμό φυσιολογικά και παθολογικά. Οι παθολογικές φαντασιώσεις του ανθρώπου οδηγούν σε απίθανες τερατοειδείς ιδεοληψίες και δραστηριότητες.
Η ορθή νόηση (ο ορθολογισμός) έρχεται «ανακόλουθα» και αργοπορημένα στον άνθρωπο (σε σχέση προς τα άλλα μαστοφόρα θηλαστικά) και του δημιουργεί τεράστια προβλήματα. Μπορεί να γονιμοποιηθεί σε ηλικία 6-7 ετών (στα θερμά κλίματα) και να κάνει οικογένεια… χωρίς μυαλό και χρήματα…
Τελικά έρχεται ο Νους για να βάλει «Τάξιν και Κόσμον» δημιουργώντας την Αλήθεια (:μια δραστηριότητα που ανακαλύπτει τους νόμους της Φύσης, για την επιβίωσή του μέσα σ’ έναν χώρο «ανθρωπισμού»).
Όλη αυτή η προσπάθεια της αρμονίας των βιολογικών αντιθέσεων (ιδίως των Ορμονών) στον οργανισμό, δεν καταφέρνει να φτάσει στην προσδοκώμενη τελειότητα. Τα ισχυρά ένστικτα, η ψυχολογία της ομάδας σε σχέση με την ατομική ψυχολογία, οι αρνητικές τυχαιότητες, η κακή αγωγή των παιδιών απ’ την οικογένεια, ο νόμος της ζούγκλας: «Το δίκαιο του ισχυρότερου», το είδος της εργασίας, το συναίσθημα κατωτερότητας και τόσα άλλα αρνητικά αστάθμητα, ωθούν περισσότερο προς τη δυσαρμονία, παρά στην αρμονία των αντιθέσεων. Η διαδοχική έξαρση των αντιθέσεων είναι ένα γεγονός διαχρονικό.
Και έτσι δομείται βαθμιαία η τραγικότητα του ανθρώπου που κολοβώνει τη χαρά και αυξάνει τον πόνο με τελικό «απευκταίο»! τον θάνατο.
Ωστόσο, και πάλι -κατά τη δημοτική ρήση «Και με τα τόσα βάσανα πάλι η ζωή γλυκιά είναι».
Ο άνθρωπος πρέπει τελικά να επιβιώσει σ’ έναν σκληρό χώρο, με όλες τις προδιαγραφές του. Γιατί ο άνθρωπος είναι ένα κράμα θετικών και αρνητικών ιδιοτήτων, δυναμικών σε κατάσταση «Γίγνεσθαι» και κάθε θετική-βιολογική δραστηριότητα συνδυάζεται με μια αρνητική, με μη ελεγχόμενη πάντοτε μορφή σε αρμονική σχέση. Και οι προσδοκίες δεν επαληθεύονται.
Ακριβώς όπως στον ηθικό χώρο (κατά τον Αριστοτέλη) η Αρετή είναι «μεσότητα» μεταξύ μιας «έλλειψης» και μιας «υπερβολής», που θεωρούνται Κακίες. π.χ. Μεταξύ Δειλίας (=κακό) και Θράσους (=κακό) βρίσκεται το θάρρος, η Ανδρεία (=αρετή).
Μεταξύ δύο αντίθετων θεωριών η αρμονική μεσότητα είναι το Κέντρον… αλλά στη «λεωφόρο» αυτή ελάχιστοι βαδίζουν. Το μαχητικό ένστικτο του ανθρώπου δεν ειρηνεύει εύκολα. Το Άσπρο και το Μαύρο, η Ημέρα και η Νύχτα, ο Καύσωνας και η Παγωνιά είναι κυρίαρχα στοιχεία.
Παρ’ όλα αυτά το ένστικτο του ανθρώπου επιτάσσει να επιβιώσει παρακάμπτοντας νευρώσεις, ψυχώσεις και ηττοπάθειες, μεθοδεύοντας, εναρμονίζοντας τις αντιθέσεις, με μια «συνδιαλλαγή», έναν συμβιβασμό, μια συμφιλίωση του Εγώ με το Εμείς, του ατόμου με την κοινωνία. Η αρμονία των αντιθέσεων είναι προϋπόθεση της δημιουργίας: «Κοινωνική συνείδηση».
Σε αυτή την αρμονία των αντιθέσεων η Ατομική ψυχολογία του Adler έπαιξε αποφασιστικό ρόλο μεγαλύτερο από της ψυχολογίας του Freud και Jung. Έδωσε τον τρόπο και τη μέθοδο το σκυφτό κεφάλι των ανθρώπων – όλων των αντ θρώπων- να σηκωθεί και ν’ ατενίσει το μέλλον με μια πιο αισιόδοξη ματιά, αντλώντας από το ανεκμετάλλευτο μετάλλευμα της ψυχικής τους εσωτερικότητας δυναμικά στοιχεία αναπλήρωσης και υπεραναπλήρωσης της μειονεκτικότητάς τους. Ενίσχυσε την τόλμη να νικήσει την ατολμία, την ηττοπάθεια να νικήσει τον φόβο και την αντικοινωνική προ- διάθεση να την μεταβάλλει σε αγαπητική κοινωνικότητα.
Κατά τον Άντλερ όχι το γενετήσιο ένστικτο, αλλά το συναίσθημα της κατωτερότητας μαζί με την τάση για δύναμη, που προκαλείται από το πρώτο, δίνουν την κατεύθυνση στην ψυχική ζωή. Στο συναίσθημα της κατωτερότητας έχει την προέλευσή του και ο πολιτισμός ο οποίος είναι απο τέλεσμα της προσπάθειας να ανυψώσει ο αδύνατος σαν βιολογικό ον άνθρωπος τον εαυτό του.
Ο πολιτισμός του ανθρώπου είναι μια προσπάθεια από τα «κάτω» προς τα «άνω», από την κατωτερότητα προς την ανωτερότητα, από την αδυναμία προς τη δύναμη, από την ανασφάλεια προς την ασφάλεια.
Το ίδιο συμβαίνει και με την ατομική ζωή του κάθε ανθρώπου. Ο άνθρωπος γεννιέται σαν μειονεκτικό ον. Το συναίσθημα αυτό της μειονεκτικότητας επιτείνεται, όταν το άτομο έχει οργανικές ατέλειες ή όταν σαν νήπιο παραχαϊδεύεται ή καταπιέζεται από τους ενήλικους.
Εξαιτίας του αναπτυσσόμενου συναισθήματος κατωτερότητας δημιουργείται στην ψυχή του παιδιού ένα αίσθημα πίκρας και μια εσωτερική δυσανασχέτηση, αλλά συγχρόνως και μια πεισματική φιλοδοξία που το παρακινεί να επιδιώξει σκοπούς για να απαλλαγεί από το συναίσθημα της μικρότη τας. Οι σκοποί αυτοί, όταν το συναίσθημα κατωτερότητας δεν είναι αρκετά ισχυρό, πραγματοποιούνται, και έτσι εξηγείται κατά τον Άντλερ η εμφάνιση των παιδιών-θαυμάτων, των επιτυχημένων και ταλαντούχων ατόμων, των μεγάλων ανδρών της ιστορίας κ.λ.π. Τα άτομα αυτά πέτυχαν την «αναπλήρωση» ή «υπεραναπλήρωσή» τους (Kompensation και Uberkompensation). Όταν όμως το συναίσθημα κατωτερότητας είναι αρκετά βαθύ και η αυτοπεποίθηση του ατό μου κλονισμένη, τότε ο μεγάλος σκοπός περιορίζεται στη φαντασία και οδηγεί στην ψύχωση ή στη νεύρωση.
Το γενετήσιο ένστικτο, που ο Φρόυντ έθεσε στο κέντρο της ψυχικής ζωής, για τον Άντλερ είναι ένα μόνο τμήμα, το οποίο μάλιστα δέχεται τις επιδράσεις του συναισθήματος της κατωτερότητας και της με αυτό συνδεδεμένης τάσης για υπεροχή. Κάτω απ’ αυτές τις επιδράσεις το ερωτικό ένστικτο διαστρέφεται και παίρνει διάφορες ανώμαλες μορφές.
Η Ψυχολογία του Άντλερ ονομάστηκε από τον ίδιο «Ατομική Ψυχολογία», γιατί δεν πλησιάζει όλους τους ανθρώπους με ένα άκαμπτο σχήμα, αλλά προσαρμόζει τις αρχές της στην ειδική περίπτωση κάθε ατόμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου