ΔΗΜ πρ 2.1–3
Μια αντίφαση της αθηναϊκής πολιτικής ζωής
[1] Οὐχὶ ταὐτὰ γιγνώσκειν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, παρίσταταί
μοι, ὅταν τε τὸ τῆς πολιτείας ὄνομ’ ὑμῶν ἀκούσω, καὶ ὅταν
τὸν τρόπον ὃν προσφέρονταί τινες ὑμῶν τοῖς ὑπὲρ ταύτης
λέγουσιν ἴδω. τὴν μὲν γὰρ πολιτείαν δημοκρατίαν, ὥσπερ
ἅπαντες ἴστε, ὀνομάζετε, τῶν δὲ τἀναντία ταύτῃ λεγόντων
ἐνίους ἥδιον ἀκούοντας ὁρῶ. [2] ὃ καὶ θαυμάζω τίς ποθ’ ἡ
πρόφασις. πότερον προῖκα λέγειν ταῦτ’ αὐτοὺς οἴεσθε;
ἀλλ’ οἱ τῶν ὀλιγαρχιῶν, ὑπὲρ ὧν οὗτοι λέγουσιν, κύριοι καὶ
πλείω σιωπῆς μᾶλλον ἂν δοῖεν. ἀλλὰ βελτίω ταῦτ’ εἶναι
τῶν ἑτέρων ὑπειλήφατε; βελτίων ἄρ’ ὑμῖν ὀλιγαρχία δημο-
κρατίας φαίνεται. ἀλλ’ αὐτοὺς εἶναι βελτίους ἡγεῖσθε; καὶ
τίς ἂν ὑφ’ ὑμῶν χρηστὸς νομίζοιτ’ εἰκότως, ἐναντία τῇ
καθεστώσῃ πολιτείᾳ δημηγορῶν; οὐκοῦν λοιπὸν ἁμαρτάνειν
ὑμᾶς, ὅταν οὕτως ἔχητε τὴν γνώμην. τοῦτο τοίνυν φυλάτ-
τεσθε μὴ πάσχειν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅπως μή ποτε τοῖς
ἐπιβουλεύουσιν λαβὴν δώσετε, εἶτα τότ’ αἰσθήσεσθ’ ἡμαρτη-
κότες, ἡνίκ’ οὐδ’ ὁτιοῦν ὑμῖν πλέον ἔσται.
[3] Τὸ μὲν [οὖν], ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὴ πάνθ’ ὡς ἂν ἡμεῖς
βουλοίμεθ’ ἔχειν μήτε παρ’ αὐτοῖς ἡμῖν μήτε παρὰ τοῖς
συμμάχοις, ἴσως οὐδέν ἐστι θαυμαστόν· πολλῶν γὰρ τὸ τῆς
τύχης αὐτόματον κρατεῖ, καὶ πολλαὶ προφάσεις τοῦ μὴ πάντα
κατὰ γνώμην συμβαίνειν ἀνθρώποις οὖσιν. τὸ δὲ μηδ’
ὁτιοῦν μεταλαμβάνειν τὸν δῆμον, ἀλλὰ τοὺς ἀντιπράττοντας
περιεῖναι, τοῦτο καὶ θαυμαστόν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ
φοβερὸν τοῖς εὖ φρονοῦσιν, ὡς ἐγὼ κρίνω. ἡ μὲν οὖν
ἀρχὴ παντός ἐστιν αὕτη μοι τοῦ λόγου.
[1] Οὐχὶ ταὐτὰ γιγνώσκειν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, παρίσταταί
μοι, ὅταν τε τὸ τῆς πολιτείας ὄνομ’ ὑμῶν ἀκούσω, καὶ ὅταν
τὸν τρόπον ὃν προσφέρονταί τινες ὑμῶν τοῖς ὑπὲρ ταύτης
λέγουσιν ἴδω. τὴν μὲν γὰρ πολιτείαν δημοκρατίαν, ὥσπερ
ἅπαντες ἴστε, ὀνομάζετε, τῶν δὲ τἀναντία ταύτῃ λεγόντων
ἐνίους ἥδιον ἀκούοντας ὁρῶ. [2] ὃ καὶ θαυμάζω τίς ποθ’ ἡ
πρόφασις. πότερον προῖκα λέγειν ταῦτ’ αὐτοὺς οἴεσθε;
ἀλλ’ οἱ τῶν ὀλιγαρχιῶν, ὑπὲρ ὧν οὗτοι λέγουσιν, κύριοι καὶ
πλείω σιωπῆς μᾶλλον ἂν δοῖεν. ἀλλὰ βελτίω ταῦτ’ εἶναι
τῶν ἑτέρων ὑπειλήφατε; βελτίων ἄρ’ ὑμῖν ὀλιγαρχία δημο-
κρατίας φαίνεται. ἀλλ’ αὐτοὺς εἶναι βελτίους ἡγεῖσθε; καὶ
τίς ἂν ὑφ’ ὑμῶν χρηστὸς νομίζοιτ’ εἰκότως, ἐναντία τῇ
καθεστώσῃ πολιτείᾳ δημηγορῶν; οὐκοῦν λοιπὸν ἁμαρτάνειν
ὑμᾶς, ὅταν οὕτως ἔχητε τὴν γνώμην. τοῦτο τοίνυν φυλάτ-
τεσθε μὴ πάσχειν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅπως μή ποτε τοῖς
ἐπιβουλεύουσιν λαβὴν δώσετε, εἶτα τότ’ αἰσθήσεσθ’ ἡμαρτη-
κότες, ἡνίκ’ οὐδ’ ὁτιοῦν ὑμῖν πλέον ἔσται.
[3] Τὸ μὲν [οὖν], ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὴ πάνθ’ ὡς ἂν ἡμεῖς
βουλοίμεθ’ ἔχειν μήτε παρ’ αὐτοῖς ἡμῖν μήτε παρὰ τοῖς
συμμάχοις, ἴσως οὐδέν ἐστι θαυμαστόν· πολλῶν γὰρ τὸ τῆς
τύχης αὐτόματον κρατεῖ, καὶ πολλαὶ προφάσεις τοῦ μὴ πάντα
κατὰ γνώμην συμβαίνειν ἀνθρώποις οὖσιν. τὸ δὲ μηδ’
ὁτιοῦν μεταλαμβάνειν τὸν δῆμον, ἀλλὰ τοὺς ἀντιπράττοντας
περιεῖναι, τοῦτο καὶ θαυμαστόν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ
φοβερὸν τοῖς εὖ φρονοῦσιν, ὡς ἐγὼ κρίνω. ἡ μὲν οὖν
ἀρχὴ παντός ἐστιν αὕτη μοι τοῦ λόγου.
***
[1] Δεν σχηματίζω εις τον νουν μου την ιδίαν γνώμην, όταν ακούσω το όνομα του πολιτεύματός σας και όταν αποβλέψω εις τον τρόπον, κατά τον οποίον συμπεριφέρονται μερικοί προς εκείνους, οι οποίοι ομιλούν περί του πολιτεύματος τούτου. Διότι το μεν πολίτευμα, καθώς βεβαίως όλοι γνωρίζετε, ονομάζεται δημοκρατία, βλέπω όμως ότι μερικοί ακούουν με μεγαλυτέραν ευχαρίστησιν εκείνους, οι οποίοι ομιλούν εναντίον του πολιτεύματος τούτου. [2] Διά τούτο και θαυμάζω ποία τέλος πάντων είναι η αφορμή του. Ποίον εκ των δύο, νομίζετε ότι ούτοι λέγουν ταύτα δωρεάν; Αλλά οι κύριοι των ολιγαρχιών, υπέρ των οποίων αυτοί ομιλούν, και πολύ περισσότερα δύνανται να δώσουν σιωπηλώς υπέρ τούτων. Αλλά νομίζετε, ότι οι λόγοι ούτοι είναι καλύτεροι από τους άλλους; Λοιπόν η ολιγαρχία φαίνεται εις σας καλυτέρα από την δημοκρατίαν. Αλλά νομίζετε, ότι αυτοί είναι καλύτεροι από τους άλλους; Και ποίος ήθελε θεωρηθή από σας ευλόγως χρηστός, όταν ομιλή εναντίον του υπάρχοντος πολιτεύματος; Λοιπόν υπολείπεται να σφάλλετε, όταν έχετε τοιαύτην γνώμην. Αυτό λοιπόν πρέπει να προφυλάττεσθε να μη πάθετε, πώς δηλαδή δεν θα δώσετε ποτέ λαβήν εις τους επιβουλεύοντας το πολίτευμά σας και πώς δεν θα αντιληφθήτε έπειτα, ότι διεπράξατε σφάλμα, οπότε δεν θα δύνασθε πλέον να πράξετε τίποτε. [3] Το να μη έχουν λοιπόν, άνδρες Αθηναίοι, όλα όπως ημείς θα ηθέλομεν, ούτε εις ημάς τους ιδίους, ούτε εις τους συμμάχους μας, ίσως δεν είναι καθόλου παράδοξον· διότι πολλά καθορίζονται από την δύναμιν της τύχης και υπάρχουν πολλαί αιτίαι, ώστε πολλά να μη συμβαίνουν εις τους ανθρώπους κατά την γνώμην των· όμως το να μη μετέχη ο λαός ουδενός αξιώματος, αλλά να κυριαρχούν οι αντίπαλοί του, τούτο και θαυμαστόν είναι, άνδρες Αθηναίοι, και φοβερόν, κατά την κρίσιν μου, θεωρείται υπό των υγιώς σκεπτομένων. Αυτή λοιπόν είναι η αρχή όλου του λόγου μου.
[1] Δεν σχηματίζω εις τον νουν μου την ιδίαν γνώμην, όταν ακούσω το όνομα του πολιτεύματός σας και όταν αποβλέψω εις τον τρόπον, κατά τον οποίον συμπεριφέρονται μερικοί προς εκείνους, οι οποίοι ομιλούν περί του πολιτεύματος τούτου. Διότι το μεν πολίτευμα, καθώς βεβαίως όλοι γνωρίζετε, ονομάζεται δημοκρατία, βλέπω όμως ότι μερικοί ακούουν με μεγαλυτέραν ευχαρίστησιν εκείνους, οι οποίοι ομιλούν εναντίον του πολιτεύματος τούτου. [2] Διά τούτο και θαυμάζω ποία τέλος πάντων είναι η αφορμή του. Ποίον εκ των δύο, νομίζετε ότι ούτοι λέγουν ταύτα δωρεάν; Αλλά οι κύριοι των ολιγαρχιών, υπέρ των οποίων αυτοί ομιλούν, και πολύ περισσότερα δύνανται να δώσουν σιωπηλώς υπέρ τούτων. Αλλά νομίζετε, ότι οι λόγοι ούτοι είναι καλύτεροι από τους άλλους; Λοιπόν η ολιγαρχία φαίνεται εις σας καλυτέρα από την δημοκρατίαν. Αλλά νομίζετε, ότι αυτοί είναι καλύτεροι από τους άλλους; Και ποίος ήθελε θεωρηθή από σας ευλόγως χρηστός, όταν ομιλή εναντίον του υπάρχοντος πολιτεύματος; Λοιπόν υπολείπεται να σφάλλετε, όταν έχετε τοιαύτην γνώμην. Αυτό λοιπόν πρέπει να προφυλάττεσθε να μη πάθετε, πώς δηλαδή δεν θα δώσετε ποτέ λαβήν εις τους επιβουλεύοντας το πολίτευμά σας και πώς δεν θα αντιληφθήτε έπειτα, ότι διεπράξατε σφάλμα, οπότε δεν θα δύνασθε πλέον να πράξετε τίποτε. [3] Το να μη έχουν λοιπόν, άνδρες Αθηναίοι, όλα όπως ημείς θα ηθέλομεν, ούτε εις ημάς τους ιδίους, ούτε εις τους συμμάχους μας, ίσως δεν είναι καθόλου παράδοξον· διότι πολλά καθορίζονται από την δύναμιν της τύχης και υπάρχουν πολλαί αιτίαι, ώστε πολλά να μη συμβαίνουν εις τους ανθρώπους κατά την γνώμην των· όμως το να μη μετέχη ο λαός ουδενός αξιώματος, αλλά να κυριαρχούν οι αντίπαλοί του, τούτο και θαυμαστόν είναι, άνδρες Αθηναίοι, και φοβερόν, κατά την κρίσιν μου, θεωρείται υπό των υγιώς σκεπτομένων. Αυτή λοιπόν είναι η αρχή όλου του λόγου μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου