Ο Φόβος της Επιτυχίας

Κάθε χρόνο, δημοσιεύονται δεκάδες βιβλία με τρόπους που μπορούμε να γίνουμε διάσημοι, δυνατοί και επιτυχημένοι. Αλλά τελικά λίγοι είναι αυτοί που επωφελούνται κάθε φορά, Γιατί; Γιατί είναι η ανθρώπινη φύση. Όσο εύστοχος και μεταδοτικός κι αν είναι ένας συγγραφέας, η πληροφορία του θα μπλοκαριστεί από το φόβο της επιτυχίας, έναν φόβο που μοιράζονται πολλοί περισσότεροι άνθρωποι από ότι μπορεί να φαντάζεστε ενδεχομένως.

Τα βιβλία δεν μπορούν να βοηθήσουν κάποιον που έχει βαθιά ριζωμένο μέσα του το φόβο της επιτυχίας. Αλλά τι είναι επιτυχία; Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Ο ψυχαναλυτής Alfred Adler, μαθητής του Ζίγκμουντ Φρόιντ, είπε κάποτε «Αυτό που ο καθένας αισθάνεται ως επιτυχία είναι μοναδικό». Για κάποιους μπορεί να είναι ένας ανέφικτος στόχος ώστε να μην αισθανθούν ποτέ επιτυχημένοι. Αντιθέτως, οι ζωές τους περνούν γεμάτες δυσαρέσκεια προσπαθώντας διαρκώς να βάζουν ανέφικτους στόχους που δεν μπορούν να πιάσουν. Αυτοί είναι τελειομανείς που σπάνια ικανοποιούνται με τον εαυτό τους (ή οποιονδήποτε άλλον). Είναι συνήθως εργασιομανείς που ψυχαναγκαστικά αγωνίζονται να υλοποιήσουν ένα αδύνατο όνειρο. Οι πιθανότητες όμως είναι ότι στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία επιθυμία να φτάσουν τους στόχους τους.

Οι άνθρωποι που φοβούνται την επιτυχία συχνά υποτιμούν τη δουλειά τους και βλέπουν τον εαυτό τους ως υπερεκτιμημένο για την εργασία τους. Αισθάνονται ότι η επιτυχία τους δεν έχει επιτευχθεί λόγω των προσπαθειών τους. Αντιθέτως προήλθε μέσω της τύχης ή μιας καλής γνωριμίας. Σε αυτούς τους ανθρώπους, το οικοδόμημα της ζωής τους φαντάζει ασταθές. Αυτό το είδος ανθρώπων έχει ένα όριο ως προς την προοπτική τόσο στην εργασία όσο και σε άλλους τομείς της ζωής τους. Μπορεί να γίνουν υψηλόβαθμα στελέχη αλλά δεν θα γίνουν ποτέ διευθύνοντες στελέχη ή ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων διότι μέσα τους υπάρχει μια εσωτερική ανασφάλεια που τους απωθεί από την απόλυτη εξουσία.

Ο φόβος της επιτυχίας είναι χειρότερος από το φόβο της αποτυχίας

Ο Δρ. Leon Tec, συγγραφέας του βιβλίου «Fear of Success», ισχυρίζεται ότι το άγχος της επιτυχίας είναι τόσο κοινό που θα έπρεπε να θεωρηθεί ως ένα συνηθισμένο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης προσωπικότητας των ανταγωνιστικών κοινωνιών. Μια λανθασμένη πεποίθηση για τη φόβο της επιτυχίας είναι ότι έχει μικρότερο αντίκτυπο από το φόβο της αποτυχίας. Οι ψυχοθεραπευτές όμως βρίσκουν ότι ο φόβος της αποτυχίας είναι λιγότερο επιβλαβής διότι γίνεται πιο εύκολα αντιληπτός. Ενώ ο φόβος της επιτυχίας είναι κατά κύριο λόγο ένας εντελώς ασυνείδητος φόβος και ως εκ τούτου πιο επικίνδυνος.

Οι γονείς πολλές φορές σαμποτάρουν την επιτυχία των παιδιών τους

Μια άλλη λανθασμένη πεποίθηση είναι ότι όλοι οι γονείς επιθυμούν την επιτυχία των παιδιών τους, Αρκετές μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι γονείς μπορεί άθελά τους να θέλουν τα παιδιά τους να αποτύχουν. Οι επικριτικοί γονείς, για παράδειγμα, μπορεί να προβάλλουν μια ανταγωνιστική διάθεση απέναντι στα παιδιά τους, ελπίζοντας ασυνείδητα να μην πετύχουν, ώστε να τους ξεπεράσουν. Η Martha Friedman, συγγραφέας του βιβλίου «Overcoming fear of success» μελέτησε εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις. Βρήκε ότι το σύνδρομο του φόβου της επιτυχίας ξεκινάει νωρίς. Τα παιδιά που δέχονται σκληρή κριτική για τα λάθη τους έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να να γίνουν φοβικοί ενήλικες απέναντι στην εξουσία. Για αυτά τα παιδιά, η παθητικότητα είναι ο τρόπος που μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτό το φόβο. Πετάνε την πετσέτα στο ρινγκ της ζωής και αρνούνται να αναλάβουν σοβαρές ευθύνες. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση τους καθιστά λιγότερο ικανούς να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των θέσεων εξουσίας.

Αλλά μπορεί ο φόβος της επιτυχίας να ξεπεραστεί; Οι ερευνητές λένε πως ναι. Ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να μετατραπεί σε προθυμία επιτυχίας με τρεις τρόπους: Χτίζοντας πάνω στα ήδη υπάρχοντα δυνατά σημεία, ξεκαθαρίζοντας τους υλοποιήσιμους στόχους και αναγνωρίζοντας τυχόν ασυνείδειητες συγκρούσεις που τους εμποδίζουν να αναπτύξουν τις φυσικές τους ικανότητες..