Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2013

Η καταλυτική επίδραση της μουσικής στον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων


Οι Έλληνες, απ’ όσο μπορούμε να γνωρίζουμε μέσα από τις ιστορικές πηγές, είχαν κατανοήσει απόλυτα την δύναμη που ασκεί η μουσική στους ανθρώπους και για τον λόγο αυτόν την καλλιέργησαν κυρίως για την διαπαιδαγώγηση των νέων. Οι ιστορικές πηγές – και παρ’ όλη την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους τους – μας άφησαν ικανό ποσό και ποιον πληροφοριών, ώστε να μπορούμε να έχουμε μια πλήρη σχεδόν εικόνα του εν λόγω θέματος.

Ο Αριστοτέλης (Πολιτικά Η΄) αναλύει τρεις απόψεις για την αποστολή της μουσικής και την σκοπό για τον οποίο πρέπει να διδάσκεται στους νέους («τίνος δει χάριν μετέχειν αυτής»):
. «παιδιάς ένεκα και αναπαύσεως»
. «… προς αρετήν τι τείνειν την μουσικήν… και το ήθος ποιόν τι ποιεί» (γιατί μπορεί να ασκήσει ευεργετική επίδραση στην διαμόρφωση του χαρακτήρα).
. «προς διαγωγήν… και προς φρόνησιν» (γιατί μπορεί να συμβάλλει στη διανοητική και αισθητική απόλαυση και καλλιέργεια).
Πλούταχος (Περί Μουσικής 1140 B-C, 26) «Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι δικαιολογημένα οι παλιοί Έλληνες έδιδαν μεγαλύτερη την προσοχή τους στη μουσική εκπαίδευση. Γιατί πίστευαν ότι έπρεπε να πλάθουν και να ρυθμίζουν τις ψυχές των νέων σε ευπρεπή ηθική με την μουσική («… δια της μουσικής πλάττειν τε και ρυθμίζειν επί το εύσχημον»).
Πλάτων (Πρωταγόρας 326 Α-Β) ότι οι δάσκαλοι της κιθάρας «… κατορθώνουν να κάμουν τους ρυθμούς και τις αρμονίες οικείες στις ψυχές των παιδιών, ώστε να γίνουν ημερότεροι άνθρωποι και, επειδή γίνονται πιο εύρυθμοι και πιο προσαρμοστικοί, να είναι χρήσιμοι και στο λόγο και στην πράξη». Και συνεχίζει: «πας γαρ ο βίος του ανθρώπου ευρυθμίας τε και ευαρμοστίας δείται».
Ο Αριστείδης λέει για μια μέθοδο σύνθεσης (πεττεία): «μαθαίνουμε ποιές νότες να παραλείψουμε και ποιές να χρησιμοποιήσουμε. Και από ποιά ν’ αρχίσουμε και σε ποιά να τελειώσουμε. Αυτό επίσης δημιουργεί ήθος». Τεράστιο θαυμασμό επίσης προκαλεί η επέκταση του προβληματισμού των αρχαίων σε λεπτομέρειες, οι οποίες, για τους σημερινούς ανθρώπους, ανήκουν στη σφαίρα της τρ-Ελλας.
Πλάτων (Νόμοι Β΄, 670 Α): «… η αύληση και η κιθάριση (χωρίς όρχηση και τραγούδι) δείχνει έλλειψη μουσικής καλλιέργειας και θαυματοποιία»! Αλλά και (Νόμοι Β΄, 654 Α-Β): «ουκούν ο μεν απαίδευτος αχόρευτος έσται, τον δε πεπαιδευμένον κεχορευκότα θετέον;» (να δεχτούμε πως ο απαίδευτος άνθρωπος είναι χωρίς εξάσκηση στο χορό και ο μορφωμένος με εξάσκηση;).

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου