Έτσι 8 στάδια προοδευτικής νόσου προκαλούνται από τον αυνανισμό: πρώτα υστερία, μετά ερεθισμός του νωτιαίου μυελού και στη συνέχεια υστερική επιληψία, κρίσεις καταληψίας, κρίσεις επιληψίας, ιδιωτεία, μανία και τελικώς θάνατος.
Η θεραπεία ήταν πλήρης εξαίρεση της κλειτορίδας με ψαλίδι, επιπωματισμός της πληγής με ίνες λινού (ξαντό,lint) χορήγηση από το ορθό οπίου και παρακολούθηση της ασθενούς.
Μετά ένα μήνα η πληγή συνήθως είχε επουλωθεί και σύμφωνα με τον Baker Brown οι μεν “προβληματικές γυναίκες γίνονταν ευτυχισμένες σύζυγοι, οι επαναστατημένες νεαρές επέστρεφαν στους κόλπους της οικογενείας και οι παντρεμένες που πριν απέφευγαν τα σεξουαλικά τους καθήκοντα έμεναν έγκυες.”!!!!»
Μόλις προχθές είδα το ποστ του Advocatus diaboli που αναφέρεται στην κλειτοριδεκτομή και παραπέμπει στα πόστ του Ovi και της οιstros
Επειδή είδα ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την κλειτοριδεκτομή και έχω από καιρό ασχοληθεί με αυτήν συγκεντρώνοντας πολλά βιβλιογραφικά δεδομένα θα σας δώσω τα σημαντικότερα τα οποία λόγω της εκτάσεως του θέματος θα δημοσιευθούν σε 4 μέρη .Τα επόμενα θα είναι:
Β΄ Η κλειτοριδεκτομή στις Δυτικές χώρες ως θεραπεία του αυνανισμού
Γ΄ Η σημερινή κατάσταση στις μουσουλμανικές χώρες και την Δύση
Δ΄ ΠΕΡΙΤΟΜΗ
Α΄Ιστορική αναδρομή
Το έθιμο της κλειτοριδεκτομής που χάνεται στο βάθος των αιώνων έχει έρθει τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο κυρίως στις χώρες της Ευρώπης όπως π.χ. η Γαλλία η οποία έχει μετανάστες από χώρες που αυτή είναι ευρέως διαδεδομένη. Στις 3 Φεβρουαρίου 1999 η Hawa Greon δικάστηκε σε 8 χρόνια φυλακή γιατί ήταν υπεύθυνη για κλειτοριδεκτομή 50 κοριτσιών. Το Γαλλικό Δικαστήριο επέβαλε συγχρόνως και σε 27 γονείς φυλάκιση 2-3 ετών (Reuters 1999).
Η περιγραφή της κλειτοριδεκτομής από το μοντέλο Waris Dirie στην βιογραφία της το 1996 προκάλεσε επίσης ιδιαίτερη αίσθηση στις Δυτικές κοινωνίες.
Ήδη από το 1994 μια εκπομπή του CNN με την κλειτοριδεκτομή ενός 10 χρόνου κοριτσιού από την Αίγυπτο, από ένα πρακτικό γιατρό, είχε ευαισθητοποιήσει την διεθνή κοινή γνώμη. Για την εκπομπή αυτή έγινε αγωγή για 500 εκατομμύρια δολάρια εναντίον του CNN με τον ισχυρισμό ότι προκαλεί ζημιά στην υπόληψη της Αιγύπτου. Η αγωγή απορρίφθηκε από το δικαστήριο.
Στην Αρχαία Ελλάδα η επέμβαση αυτή είναι άγνωστη.
Τον πρώτο αιώνα π.Χ. ο Στράβων αναφέρει (17.2.5) ότι «οι Αιγύπτιοι περιτέμνουν τα αγόρια και διενεργούν εκτομή στα κορίτσια όπως είναι το έθιμο στους Εβραίους».
Η κλειτοριδεκτομή στην αρχαιότητα ονομαζόταν νυμφοτομία. Η κλειτορίς είχε την ονομασία νύμφη γιατί καλύπτεται από τα χείλη όπως οι νύφες από τα πέπλα (Γυναικείων Α 18,2,Σωρανός ) .
Κατά την Ανατομία του Σκλαβούνου(1926) ο όρος νύμφαι «προήλθεν εκ του ότι τα μικρά χείλη υπελάμβανον ως αγωγούς τις ακτίνες του ούρου δίκην ναϊάδων νυμφών ή διότι επιτρέπουν την είσοδον του νυμφίου» .
Η κλειτοριδεκτομή ως χειρουργική επέμβαση κατά τον Γαληνό (128-200 μ.Χ) ενδείκνυται όταν είναι υπερμεγέθης «ό και δια του προκύπτειν επί πολλής εκτομής αξιούται παρ΄Αιγυπτίοις επι των παρθένων».
Το κεφάλαιο ΙΧ (ΧΧV) του Σωρανού «περί υπερμεγέθους νύμφης» δεν έχει διασωθεί .
Κατά τον Αέτιο (15,105) «σε μερικές γυναίκες η κλειτορίς μεγεθύνεται, διογκώνοντας τα γυναικεία όργανα σε μέγεθος και προκαλεί απρεπή συμπεριφορά και αισχρότητα. Επίσης όταν τρίβεται κάτω από τα ρούχα ερεθίζει την γυναίκα και της διεγείρει την ορμή προς συνουσία. Για τον λόγο αυτό πριν μεγεθυνθεί οι Αιγύπτιοι σκέφτηκαν να την αφαιρούν και μάλιστα όταν περίπου πρόκειται να παντρευτούν οι παρθένες».
Ο Αέτιος ο Αμιδιανός, ο οποίος έζησε τον 6ον αιώνα μ.Χ., γεννήθηκε στην Αμιδα (σημερινό Diarbekir) σπούδασε στην Αλεξάνδρεια και εξάσκησε την ιατρική στην Κωνσταντινούπολη ως αρχίατρος της αυτοκρατορικής αυλής του Ιουστινιανού Α΄ . Είναι ο πρώτος Χριστιανός ιατρός και προφανώς λόγω των σπουδών του στην Αλεξάνδρεια όπου η κλειτοριδεκτομή ήταν διαδεδομένη περιγράφει λεπτομερώς την εγχείρηση (Αέτιος 16,115).
«Η νεαρή γυναίκα κάθεται σ’ ένα σκαμνί. Ένας γερός νέος άνδρας στέκεται πίσω της και πιάνει τους μηρούς της ώστε να μπορεί να ελέγχει τα πόδια της και όλο της το σώμα. Ο χειρουργός στέκεται αντίθετα και πιάνει με μια λαβίδα που έχει στο αριστερό του χέρι την κλειτορίδα. Τότε κόβει την κλειτορίδα με το δεξί χέρι στην άκρη της λαβίδας. Πρέπει να μένει ένα τμήμα του κομμένου οργάνου έτσι ώστε μόνο το μέρος που περισσεύει αφαιρείται. Είπα ότι η εκτομή γίνεται στην άκρη της λαβίδας επειδή η κλειτορίς είναι σαρκώδης σ’ αυτό το σημείο και μπορεί να τεντωθεί όσο είναι δυνατόν, οπότε έτσι δεν υπάρχει αιμορραγία όπως στην περίπτωση πιο εκτεταμένης εκτομής που γίνεται για να αφαιρεθεί ένας όγκος».
Η παραπάνω περιγραφή αντιστοιχεί στην κλειτοριδεκτομή που ονομάζεται sunnah και περιτέμνεται η ακροποσθία ή η κορυφή της κλειτορίδας. Ο τύπος αυτός είναι σπάνιος.
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ταξινομεί ως εξής τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (WHO 1995).
Τύπος Ι. Εκτομή της ακροποσθίας με ή χωρίς εκτομή μέρους ή ολοκλήρουτης κλειτορίδας.
Ο όρος που χρησιμοποιείται για τον τύπο Ι είναι περιτομή, τυπική
περιτομή (ritualistric cir*****cision), sunnah, κλειτοριδεκτομή.
Τύπος ΙΙ. Εκτομή της κλειτορίδος με μερική ή ολική εκτομή των μικρών
χειλέων.
Οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον τύπο ΙΙ είναι κλειτοριδεκτομή
sunnah, εκτομή και περιτομή.
Τύπος ΙΙΙ. Εκτομή μέρους ή όλων των μικρών και μεγάλων χειλέων και ράψιμο
/στένεμα της εισόδου του κόλπου (αγκτηριασμός-infibulation).
Οι όροι που χρησιμοποιούνται για τον τύπο ΙΙΙ είναι αγκτηριασμός,
Φαραωνική ή Σομαλική περιτομή.
Τύπος IV. Αταξινόμητες περιπτώσεις που περιλαμβάνουν:
. Απλό ή διαμπερές τρύπημα ή τομή στην κλειτορίδα και/η τα χείλη του αιδοίου.
. Καυτηριασμός με κάψιμο της κλειτορίδος και των πέριξ ιστών.
• Γδάρσιμο των ιστών γύρω από την είσοδο του κόλπου (κοψίματα-angurga) ή κόψιμο του κόλπου (κοψίματα- gishiri).
• Εισαγωγή διαβρωτικών μέσων ή φυτών στον κόλπο ώστε να προκληθεί αιμορραγία ή με τον σκοπό να γίνει ποιο σφικτός ή στενός.
Η χειρότερη μορφή κλειτοριδεκτομής, (τύπος ΙΙΙ) γίνεται στο Σουδάν και τη Σομαλία. Μετά την εκτομή το υπόλοιπο δέρμα ράβεται σφιχτά με ράμματα ή αγκάθια και διατηρείται μια τρύπα σε μέγεθος ρυζιού για την ούρηση και την έμμηνο ρύση.
Μετά τα πόδια δένονται σφικτά μέχρι το τραύμα να επουλωθεί. Η διάνοιξη γίνεται την πρώτη μέρα του γάμου μ΄ ένα μαχαίρι. Σε μερικές φυλές η γυναίκα ξαναράβεται όταν ο σύζυγος φύγει για ταξίδι ή όταν χωρίσει .
Πλήρης περιγραφή φαραωνικής κλειτοριδεκτομής που έχει υποστεί σε ηλικία 5 ετών στη Σομαλία υπάρχει στην βιογραφία της Waris Dirie .
ΚΛΕΙΤΟΡΙΔΕΚΤΟΜΗ – Δυτικές χώρες
Στην Ευρώπη η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Σουηδία και η Ελβετία έχουν απαγορεύσει την εγχείρηση αυτή.
Επίσης είναι παράνομη και στον Καναδά. Από τον Μάρτιο του 1997 στις ΗΠΑ επιβάλλεται ποινή φυλάκισης έως 5 ετών «σε όποιον περιτέμνει, εκτέμνει ή αγκτηριάζει όλο ή μέρος των μεγάλων χειλέων ή των μικρών ή της κλειτορίδος σε άλλο πρόσωπο που είναι κάτω των 18 ετών».
Το 1990 στις Η.Π.Α υπολογίστηκε ότι 168.000 γυναίκες που ζουν εκεί κινδυνεύουν να υποβληθούν σε κλειτοριδεκτομία .
Το πρόβλημα είναι ότι μια ευρεία απαγόρευση της διενέργειας στα Νοσοκομεία της εγχείρησης μπορεί να οδηγήσει στην παράνομη διενέργεια και χωρίς στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής ενώ από την άλλη πλευρά η εκτέλεση της στα Νοσοκομεία μπορεί να οδηγήσει στην διατήρηση του εθίμου λόγω της οικονομικής ωφέλειας των ιατρικών επαγγελμάτων
Αντίστοιχη οικονομική ωφέλεια έχουν σήμερα οι πρακτικές μαίες που την διενεργούν, μεταβιβάζοντας από γενεά σε γενεά το επάγγελμα, οπότε η διατήρηση του εθίμου συμβάλλει οικονομικά στην επιβίωση τους.
Μια ενδιάμεση πρόταση είναι η τακτική που εφαρμόζεται στην Γουινέα που η γυναίκα του σιδερά κόβει ελαφρά μέχρι τα τρέξει λίγο αίμα και έτσι ενώ το έθιμο γίνεται σεβαστό δεν ακρωτηριάζεται το παιδί.
Η κλειτοριδεκτομή στις Δυτικές χώρες ως θεραπεία του αυνανισμού
.Μια ευμεγέθης κλειτορίς στον Μεσαίωνα εάν έπεφτε στην αντίληψη των κυνηγών μαγισσών μπορούσε να οδηγήσει την γυναίκα στο θάνατο γιατί την θεωρούσαν ως “θηλή του διαβόλου”.
Πάντως στην Ευρώπη η κλειτοριδεκτομή είναι άγνωστη μέχρι τον 19ο αιώνα.
Στις αρχές του αιώνα αυτού οι ιατροί της εποχής εφαρμόζουν την ιατρική πρακτική μόνο με την κλινική εμπειρία.
Δυστυχώς όμως μη έχοντας τις ανάλογες γνώσεις φυσιολογίας τα στοιχεία που βασίζονται είναι η αιμορραγία, η διόγκωση, ο εμετός, οι κενώσεις και ο ιδρώτας. Η αναποτελεσματικότητα λοιπόν των ιατρικών θεραπευτικών και διαγνωστικών μεθόδων μαζί με την σεμνοτυφία που κάλυπτε τα θέματα της σεξουαλικότητας των ανθρώπων στην Βικτωριανή εποχή οδήγησε τους ιατρούς της εποχής να θεωρούν ότι ο αυνανισμός αποτελεί μια συνήθεια η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα
Βασικός υπεύθυνος για την αντίληψη αυτή ήταν ο Isaak Baker Brown το 1858 με το βιβλίο του “On the Curabilty of certain forms of insanity, epilepsy,catalepsy and hysteria in females”. O Baker Brown ήταν σημαντική ιατρική προσωπικότητα στην εποχή του, το 1865 διετέλεσε Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας του Λονδίνου ήταν δε ιδρυτής του Νοσοκομείου St.Mary στο Λονδίνο.
Η συμβολή του στην εδραίωση της ωοθηκεκτομής, εγχείρησης πρωτοποριακής για την εποχή, ήταν μεγάλη γιατί ήταν στενός συνεργάτης του Thomas Spencer Wells ο οποίος μέχρι το 1872 είχε διενεργήσει 500 ωοθηκεκτομές(αριθμός τεράστιος για την εποχή και για τις πρωτόγονες συνθήκες των χειρουργείων).
Η θεωρία του Baker Brown ήταν ότι τα περισσότερα νοσήματα του νευρικού συστήματος προέρχονται από την υπερδιέγερση του αιδοιικού νεύρου .
¨Έτσι 8 στάδια προοδευτικής νόσου προκαλούνται από τον αυνανισμό: πρώτα υστερία, μετά ερεθισμός του νωτιαίου μυελού και στη συνέχεια υστερική επιληψία, κρίσεις καταληψίας, κρίσεις επιληψίας, ιδιωτεία, μανία και τελικώς θάνατος.
Η θεραπεία ήταν πλήρης εξαίρεση της κλειτορίδας με ψαλίδι, επιπωματισμός της πληγής με ίνες λινού (ξαντό,lint) χορήγηση από το ορθό οπίου και παρακολούθηση της ασθενούς. Μετά ένα μήνα η πληγή συνήθως είχε επουλωθεί και σύμφωνα με τον Baker Brown οι μεν “προβληματικές γυναίκες γίνονταν ευτυχισμένες σύζυγοι, οι επαναστατημένες νεαρές επέστρεφαν στους κόλπους της οικογενείας και οι παντρεμένες που πριν απέφευγαν τα σεξουαλικά τους καθήκοντα έμεναν έγκυες.”!!!!
Οι αντιλήψεις αυτές ήταν ευρύτερα διαδεδομένες στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες απλώς ο Baker Brown με το κύρος του και το βιβλίο του τους έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο εκδότης της New Orleans Medical and Surgical Journal το 1885, θεωρεί ότι ο γυναικείος αυνανισμός προκαλεί σ΄ αυτές πολλά νοσήματα όπως λευκόρροια, μητρορραγία, πτώση της μήτρας, καρκίνο, λειτουργικά καρδιολογικά προβλήματα, ερεθισμό του νωτιαίου μυελού, εκτακτοσυστολές, υστερία, σπασμούς, καταβολή δυνάμεων, καχεξία και πολλά συμπτώματα που καλούνται νευρικά. Καταλήγει δε με το απόφθεγμα ενός Γάλλου ιατρού ότι «κατά την γνώμη μου ούτε η πανούκλα, ούτε ο πόλεμος, ούτε η ευλογιά, ούτε ένα πλήθος παρόμοιων διαβόλων έχει τόσο καταστροφικό αποτέλεσμα για την ανθρωπότητα από την συνήθεια του αυνανισμού. Είναι το στοιχείο καταστροφής της πολιτισμένης κοινωνίας» .
Είναι δε τέτοιες οι αντιλήψεις της εποχής ώστε να υφίσταται και συζυγικός αυνανισμός εάν η σεξουαλική επαφή δεν συνοδεύεται με εκσπερμάτιση στον κόλπο όπως γράφει ο Κωνσταντίνος Καρδαμάτης ,ένας ανθυπίατρος που εκδίδει την ίδια εποχή (1886) στην Ελλαδα, το βιβλίο του «Περί αυνανισμού» το οποίο βασίζεται σε πλούσια βιβλιογραφία από την Ευρώπη .
Στο κεφάλαιο λοιπόν «αυνανισμός συζυγικός» γράφει:
«Αι γυναίκες υποφέρουσι συνήθως πλέον των ανδρών εκ των παρά φύσιν εκτελέσεων των συζυγικών καθηκόντων. Η μήτρα ευρίσκεται εν διεγέρσει και συμφορήσει, η οποία ποσώς δεν μετριάζεται δια της επαφής του σπερματικού υγρού, όπερ την αναψύχει(!!!), η έλλειψις αύτη της αναψύξεως συντελεί εις την διατήρησιν του υπερεθισμού. Η έλλειψις αύτη της αναψύξεως της μήτρας μετά το πέρας του αφροδισιακού σπασμού, δια του σπερματικού ρευστού, συντελεί κατά τον Devay και Mayer εις την ανάπτυξιν του εγκεφαλοειδούς καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και τόσων άλλων νοσημάτων, άτινα θέλομεν αναφέρει και άτινα αναπτύσσονται υπό την επήρειαν της ηδονής της μη σβεσθείσης υπό του σπέρματος”.
Όταν λοιπόν τα ήπια θεραπευτικά μέσα κατά του αυνανισμού δεν είχαν επιτυχία τότε κατέφευγαν στις χειρουργικές μεθόδους.
Ο Καρδαμάτης αντιγράφοντας τα αντίστοιχα κεφάλαια από το βιβλίο “L΄onanisme” του Fournier περιγράφει για μεν τους άνδρες την “περιβολή διά κρίκων” και για τις γυναίκες την “κλειτοριδεκτομή”.
Η περιβολή δια κρίκων γίνεται ως εξής: “αφού σύρωμεν την ακροβυστίαν(το πετσάκι εννοεί!) προς τα έξω, διαπερώμεν ταύτην δια βελόνης τινος ράμμα ενεχούσης εκατέρωθεν, εις τρόπον ώστε αι δυο σχηματισθείσαι υπο της βελόνης οπαί να ώσιν η μια κατέναντι της ετέρας. Το ράμμα εγκαταλείπομεν μέχρις ου τα άκρα των οπών επουλωθώσι και αποκτήσωσι βαθμόν τινα τραχύτητος, είτα αφαιρούμεν το ράμμα και αντ΄αυτού διαπερωμεν μετάλλινον αντί του εκ λινού, εκ χρυσού δηλ. ή αργύρου ή και εξ οιουδήποτε ετέρου μετάλλου ευκάμπτου, τα άκρα δε του μεταλλινου τουτου ράμματος προσκολλώμεν ώστε να μην δύνανται να αποχωρισθώσιν ειμή ρινιζόμενα δια ρίνης (λίμα)”(Τώρα τι πόνους τράβαγε τώρα αυτός όταν του σηκωνόταν ο Θεός και η ψυχή του! Βέβαια σήμερα υπάρχει οικειοθελώς ! τοποθέτηση στην ακροποσθία δακτυλίου piercing αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα που σας γράψω αργότερα )
Η εγχείρηση αυτή, που ονομάζεται αγκτηριασμός, στο παρελθόν είχε εφαρμοστεί και στις γυναίκες με διάτρηση και των δυο μεγάλων χειλέων.
Αντίστοιχα στις γυναίκες, όπως αναφέρει ο Καρδαμάτης, η αντιμετώπιση του αυνανισμού ήταν χειρουργική με κλειτοριδεκτομή. Πρώτος την εφήρμοσε ο Antoine Dubois «…… επί νεάνιδος κατ΄ αρχάς, ην ο αυνανισμός είχε τελείως μαράνει και εις την οποίαν η εφαρμογή των επιλοίπων θεραπευτικών μέσων απέτυχε. Εις μάτην, λέγει έδεσαν τας χείρας και τας κνήμας της οι γονείς αυτής, τη ήρκει μια κίνησις των μηρών της, ους ηδύνατο εισέτι να προστρίβει τον έναν επί του ετέρου, δια να επιφέρει ικανήν ρύσιν. Τότε απελπισθέντες την οδήγησαν προς τον Dubois όστις επρότεινε την κλειτοριδεκτομίαν και προς ήν συνήνεσαν οι γονείς αυτής. Η κλειτορίς καθηρέθη και η προκληθείσα αιμορραγία επεσχέθη δια της καυτηριάσεως. Η επιτυχία υπήρξε πλήρης. Η ασθενής θεραπευθείσα εκ της ολεθρίας έξεως ανέκτησε την υγείαν της».
Αναφέρονται ακόμη άλλες δυο περιπτώσεις του καθηγητού της Γυναικολογίας στην Βιέννη Braus και του ιατρού Peter στις οποίες η κλειτοριδεκτομή έγινε “τη χρήσει γαλβανοκαυστικού μαχαιρίου”.
Από το βιβλίο του Καρδαμάτη είναι προφανές ότι οι απόψεις αυτές του Baker Brown για τον αυνανισμό είχαν την γενικότερη αποδοχή και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο Καρδαμάτης έχει βασίσει το βιβλίο του κυρίως στο βιβλίο του Fournier και χρησιμοποιεί Γαλλική και Ιταλική βιβλιογραφία και δεν αναφέρει καθόλου το βιβλίο του Baker Brown. Αντίστοιχα ο Fournier είναι γνώστης της θεωρίας του Baker Brown και εκτός από Γαλλική χρησιμοποιεί και Γερμανική βιβλιογραφία. Ήδη και ο Fournier στην 5η έκδοση του βιβλίου του, το 1893 γράφει πλέον ότι «η κλειτοριδεκτομία η οποία έχει εξυμνηθεί από χειρουργούς και ιατρούς πολύ φημισμένους έχει σήμερα λίγους οπαδούς …….πρέπει να χρησιμοποιείται σαν τελευταίο μέσο όταν τα άλλα έχουν αποτύχει»
Ευτυχώς όμως η κλειτοριδεκτομή που εφήρμοζε ο Baker Brown σε διαταραγμένες ψυχολογικά ασθενείς δέχτηκε έντονη κριτική από συναδέλφους του και έτσι αναγκάστηκε να την σταματήσει. Ουσιαστικά η κλειτοριδεκτομή εφαρμόστηκε στην Αγγλία από το 1860 έως το 1866.
Ο Baker Brown πέθανε το 1873 έχοντας χαρακτηριστεί ως παράφρων.
Στην Αμερική οι απόψεις του συνάντησαν την ίδια έντονη κριτική και η κλειτοριδεκτομή χαρακτηρίστηκε ως «απόλυτα καταδικαστέα εγχείρηση» (Editorial 1866-67 του South J.Med.Sci.) και δεν απέκτησε ποτέ ιδιαίτερη δημοτικότητα.
Η τελευταία φορά που αναφέρεται στην Αμερική η εγχείρηση για θεραπεία του αυνανισμού είναι το 1894 , αν και ακόμη το 1937 στο Holt’ s Diseases of infancy and Childhood ο συγγραφέας δηλώνει ότι «δεν είναι αντίθετος στην κλειτοριδεκτομία ή στον καυτηριασμό της κλειτορίδος»
Τέλος η κλειτοριδεκτομία αναφέρεται και ως θεραπεία της στειρώσεως ακόμη και το 1927 ! από τον Debay «……η τερατώδης ανάπτυξη της κλειτορίδος καθιστά την γυναίκα ολίγον επιτήδειαν, αν μη όλως ανίκανον προς τεκνοποίησιν. Συνήθως δ΄η εκτομή του οργάνου τούτου επαναφέρει εις την γυναίκα τας φυσικάς ορμάς και την προς τεκνοποίησιν ικανότητα μη υπαρχούσης άλλης τινος αιτίας στειρώσεως»
Ο Debay στο δημοφιλέστατο στην εποχή του (1927) βιβλίο,«Υγιεινή και φυσιολογία του γάμου.», του οποίου έχω την 20η Ελληνική Έκδοση , η οποία έγινε από την 221η Γαλλική Έκδοση !!! γράφει πάντως χαρακτηριστικά: «Οι Ελληνες μάλλον πεπολιτισμένοι τυγχάνοντες ουδέποτε μετεγχειρίσθησαν τοιαύτα μέσα, εμπιστευόμενοι, και δικαίως, μάλλον την τιμιότητα των γυναικών αυτών, ή εις τους μοχλούς του γυναικωνίτου»
Στην Ελλάδα ευτυχώς η εγχείρηση αυτή δεν βρήκε οπαδούς.
ΚΛΕΙΤΟΡΙΔΕΚΤΟΜΗ – Η σημερινή κατάσταση στις μουσουλμανικές χώρες και την Δύση
Στην εποχή μας η κλειτοριδεκτομή είναι ευρέως διαδεδομένη σε πολλές μουσουλμανικές και αραβικές χώρες. Στην Αφρική εφαρμόζεται σε 28 χώρες μεταξύ των οποίων υπάρχουν όχι μόνο μουσουλμάνοι αλλά και φυλές ανιμιστών. Υπολογίζεται ότι την έχουν υποστεί 75 εκατομμύρια γυναίκες.
Χώρες όπως η Σομαλία, η Αίγυπτος, το Σουδάν, το Ντζιμπουτί, η Ερυθραία, η Αιθιοπία και το Μαλί εμφανίζουν ποσοστά πάνω από 90% του γυναικείου πληθυσμού.
Μόνο σε 8 από τις 28 χώρες της Αφρικής υπάρχει νόμος που να απαγορεύει ή να αποτρέπει την κλειτοριδεκτομή.
Επίσης εφαρμόζεται στην Υεμένη, τα Ενωμένα Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, το Ομάν και σε μερικές περιοχές της Σαουδαραβίας.
Όμως υπάρχουν χώρες Αράβων ή μουσουλμάνων που δεν γίνεται. Χώρες όπως το Μαρόκο, η Αλγερία, η Τυνησία, η Λιβύη, η Τουρκία και το Ιράν την αγνοούν. Αντίθετα την εφαρμόζουν οι χριστιανοί της Αιγύπτου και οι Εβραίοι της Αιθιοπίας (Falachas).
Σε ορισμένες χώρες της Ασίας όπως η Ινδονησία, Μαλαισία, Πακιστάν και Ινδία γίνεται για θρησκευτικούς λόγους η sunnah
Στις αραβικές χώρες χρησιμοποιείται ο όρος khafd ή khifad και στην καθομιλουμένη ο όρος khitan. Υπάρχει επίσης ο όρος taharah που σημαίνει καθάρισμα.
Η έννοια της sunnah είναι η παράδοση (προφορική ή με πράξεις) του Μωάμεθ.
Ο Μωάμεθ είπε “Η περιτομή είναι sunnah για τον άνδρα και makrumah για την γυναίκα” Η έννοια της sunnah εδώ, σημαίνει ότι είναι σύμφωνα με την παράδοση του Μωάμεθ. Ο όρος makrumah δεν έχει σαφή εξήγηση, αλλά θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «τιμητικός τίτλος». Κατά τον Καθηγητή Abd-al-Wahhab Κhaffat ο όρος σημαίνει ότι η γυναικεία περιτομή προσφέρει στην ικανοποίηση του άνδρα .
Ενδιαφέρον έχουν τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε πρόσφατα από το National Population Council της Αιγύπτου (Daily Telegraph 1997).
Το 97% των παντρεμένων γυναικών μεταξύ 15-49 ετών έχουν υποβληθεί σε κλειτοριδεκτομή και οι 8 στις 10 θεωρούν ότι είναι μια καλή παράδοση. Από αυτές που την υποστηρίζουν το 93% δεν έχει σχολική εκπαίδευση.
Οι 9 στις 10 μητέρες πρόκειται να υποβάλλουν ή έχουν υποβάλλει τις κόρες τους στην εγχείρηση σε ηλικία περίπου 10 ετών.
Το 68% από τις μητέρες έχει υποβληθεί σε κλειτοριδεκτομή από μαίες ή κουρείς ενώ το 54,8% των κοριτσιών τους έχουν χειρουργηθεί από ιατρούς και νοσοκόμες.
Στην επαρχία της Αιγύπτου η μαία χορηγεί πιστοποιητικό που χρησιμεύει για τον γάμο. Εάν δεν χειρουργηθεί πιστεύουν ότι θα καταλήξει πόρνη
Στην Άνω Αίγυπτο σχεδόν όλες (97,5%) οι κλειτοριδεκτομίες γίνονται από πρακτικές μαίες. Στο 80,7% των περιπτώσεων χρησιμοποιείται ένα ξυράφι και στο 18,5% μαχαίρι .
Η αποδοχή του εθίμου από τις γυναίκες δεν αφορά μόνο την Αίγυπτο και δεν επηρεάζεται από την κοινωνία που ζουν.
Σε μελέτη από το Λονδίνο σε μετανάστριες που έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή μόνο ένα 10% αρνούνται να συνεχίσουν την παράδοση
Μεγάλη επίδραση στη διατήρηση του εθίμου στην Αίγυπτο έχουν οι fatwas που εκδίδουν οι Μουσουλμάνοι θρησκευτικοί επιστήμονες.
Ενώ αρχικά στις 28.5.1949 είχαν αποφανθεί ότι δεν είναι αμαρτία να εγκαταλειφθεί το έθιμο, την 23.6.1951 δήλωναν ότι είναι επιθυμητή γιατί συγκρατεί την «φύση» (το σεξουαλικό ένστικτο στις γυναίκες). Δήλωναν επίσης ότι οι ιατρικές αντιρρήσεις για το έθιμο αυτό είναι άσχετες.
Την 29.1.1981 ο μεγάλος Σεϊχης του Al-Azhar (το πιο φημισμένο Πανεπιστήμιο του Ισλαμικού κόσμου) δήλωσε ότι οι γονείς πρέπει να ακολουθούν την διδασκαλία του Μωάμεθ και όχι όσων θεωρούνται ιατρικές αυθεντίες γιατί αυτοί πολλές φορές αλλάζουν γνώμη! Οι γονείς πρέπει να κάνουν το καθήκον τους και να κάνουν κλειτοριδεκτομή στις κόρες τους.
Στον Αραβικό χώρο υπάρχουν υποστηρικτές της κλειτοριδεκτομής που εκτός από θρησκευτικούς λόγους θεωρούν ότι:
1.Προφυλάσσει από την νυμφομανία και την διόγκωση της κλειτορίδας που οδηγεί στον αυνανισμό και τις ομοφυλόφιλες σχέσεις. Προλαμβάνει επίσης τον καρκίνο του κόλπου!!!
2. Προσφέρει ηρεμία και ακτινοβολία στο πρόσωπο!!!.
3.Ο ιατρός Hamid Al-Ghawabi θεωρεί ότι ελαττώνεται η κακή μυρουδιά των γυναικών, αντίληψη η οποία είναι ευρύτερα διαδεδομένη στις χώρες που εφαρμόζεται. Επίσης ο ίδιος θεωρεί ότι επειδή ελαττώνει το σεξουαλικό ένστικτο στις γυναίκες αυτό είναι θετικό γιατί όσο μεγαλώνει ο άνδρας και μειώνεται η σεξουαλική του ικανότητα βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την σύζυγο. Υπάρχει δε η αντίληψη ότι επειδή λίγοι άνδρες μπορούν να προκαλέσουν οργασμό σε γυναίκα που έχει υποστεί κλειτοριδεκτομή η χρήση χασίς βοηθάει στο να διατηρήσουν την στύση και να καθυστερήσουν την εκσπερμάτωση. Στην Αίγυπτο το 16% των γυναικών πιστεύουν ότι οι άνδρες τους καπνίζουν χασίς για σεξουαλικούς λόγους. Το περιοδικό του Καΐρου Al Tahrir (20.8.1957) έγραψε: «εάν θέλετε να πολεμήσετε εναντίον των ναρκωτικών απαγορεύσετε την εκτομή».
4.Ο καθηγητής Al-Adawi από το Πανεπιστήμιο του Al-Azhar πιστεύει ότι με την κλειτοριδεκτομή η γυναίκα προφυλάσσεται από ότι απαγορεύεται, και παραμένει ντροπαλή και ενάρετη.
5.Μερικοί πιστεύουν ότι η κλειτορίδα είναι δηλητηριώδες όργανο και ο άνδρας μπορεί να δηλητηριαστεί εάν έρθει σε επαφή μ΄ αυτήν το πέος του.
Άλλοι πιστεύουν ότι οι άνδρες γίνονται ανίκανοι εάν έρθουν σε επαφή μ΄αυτήν ή ότι το παιδί όταν έρθει σ΄ επαφή μαζί της στον τοκετό θα γίνει υδροκέφαλο ή το γάλα της μητέρας δηλητηριώδες. Σε μερικές κοινωνίες όσες δεν έχουν υποβληθεί σε κλειτοριδεκτομή επειδή θεωρούνται βρώμικες δεν τους επιτρέπεται να κρατούν τροφή και νερό.
Ευτυχώς όμως υπάρχουν και μερικές αντίθετες απόψεις που καταρρίπτουν αυτά τα επιχειρήματα.
Μια τελείως διαφορετική εξήγηση από την πλευρά της εθνοψυχανάλυσης δίνει τέλος ο Ζ.Ντεβερέ στο βιβλίο του Βαβώ. Το μυθικό αιδοίο. (Β΄ εκδ. Ολκός 1991) ο οποίος πιστεύει ότι «η περιτομή και η αφαίρεση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων των γυναικών φαίνεται να αντανακλά την προθυμία της ομάδας να διαφοροποιήσει τις γυναίκες τους από εκείνες των hottentots που έχουν από την φύση πολύ μακριά εσωτερικά χείλη και σχηματίζουν την «ποδιά hottentot».
Σχετικά με το θέμα της κλειτοριδεκτομής η WHO τον Ιούνιο του 1982 έχει την θέση ότι: «δεν πρέπει να γίνεται από τους επαγγελματίες της υγείας σε κανένα μέρος και σε οποιαδήποτε κατάσταση ακόμη και σε νοσοκομεία ή ειδικές εγκαταστάσεις».
Το 1989 η τοπική επιτροπή της WHO για την Αφρική εξέδωσε απόφαση που παροτρύνει τις κυβερνήσεις να νομοθετήσουν πολιτικές και στρατηγικές για να εξαφανίσουν την κλειτοριδεκτομή και να απαγορεύσουν την διενέργειά τους από επαγγελματίες υγείας.
Στην Ευρώπη η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Σουηδία και η Ελβετία έχουν απαγορεύσει την εγχείρηση αυτή.
Επίσης είναι προφανής και η αναγκαιότητα ενημέρωσης των ανθρώπων, ιδίως σε ήθη και έθιμα που είναι εδραιωμένα στην κοινωνία τους για αιώνες.
Ο Γενικός Διευθυντής της WHO έχει πει χαρακτηριστικά (12.4.1994) «οι γονείς είναι σχεδόν παντού οι ίδιοι. Δοθείσης της ευκαιρίας επιθυμούν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Θα δεχθούν αλλαγές που προτείνονται αφού συνειδητοποιήσουν ότι αυτές είναι για το καλύτερο των παιδιών τους και ότι μαζί με καλύτερη υγεία οι κόρες τους είναι πιθανότερο να έχουν ένα καλύτερο κοινωνικό και οικονομικό μέλλον».
Στην σημερινή ιατρική πρακτική η μόνη χειρουργική επέμβαση η οποία γίνεται στην κλειτορίδα είναι η λεγόμενη κλειτοριδοπλαστική (*****oroplasty) η οποία από τις αρχές του 1970 εφαρμόζεται σε περιπτώσεις παιδιών με υπερτροφία της κλειτορίδος η οποία προέρχεται συνήθως από επινεφριδιογεννητικό σύνδρομο
Η συχνότερη μέθοδος είναι η σμίκρυνση της κλειτορίδος.
Σε αυτή κόβεται τμήμα του σώματός της και η βάλανος ράβεται κοντύτερα προς την ηβική σύμφυση. Μερικές φορές μπαίνει από ένα ράμμα στα δυο πλάγια της κλειτορίδος οπότε αναδιπλούται προς την ηβική σύμφυση.
Η τρίτη τέλος τεχνική που χρησιμοποιείται είναι η επανατοποθέτηση του δέρματος μετά από αποκόλληση του πέριξ της κλειτορίδος ώστε να δείχνει μικροτέρη χωρίς να αφαιρεθεί ιστός.
Οι τεχνικές αυτές απλώς έχουν μόνο κοσμητικό ρόλο ή αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης χειρουργικής αποκατάστασης η οποία θα μπορούσε να ονομαστεί εκθηλυνοποιητική πλαστική γεννητικών οργάνων (feminizing genitoplasty).
Όμως και η κλειτοριδοπλαστική έχει δεχθεί κριτική.
Ωρισμένοι εκφράζουν την άποψη ότι τα παιδιά που γεννιούνται με εικόνα μεσοφυλίας (intersexuality) δεν πρέπει να χειρουργούνται πριν την ήβη τους κάτω από το άγχος των γονέων να αποκτήσουν μια σαφέστερη εικόνα του φύλου τους
Πολλά στοιχεία για το κεφάλαιο αυτό έχουν παρθεί από το άρθρο του Aldeeb Abu-Sahlieh S.A. To mutilate in the name of Jehovah or Allah. Legitimization of male and female cir*****cision.Έχει μια πλήρη ανάπτυξη του θέματος σε 47 σελίδες στο διαδίκτυο Είναι Ελβετός Δικηγόρος, Χριστιανός, Παλαιστινιακής καταγωγής του Swiss Institute of Comparative Low. Το άρθρο έχει εκτεταμένες αναφορές σε διεθνή και αραβική βιβλιογραφία http://persowanado.fr/enfant.org/circ-eng.htmlwww.hollyfeld.org/fgm/refer/mutilate.html http://almashriq.hiof.no/general/600
ΠΕΡΙΤΟΜΗ
Η διατήρηση του εθίμου της κλειτοριδεκτομής εξαρτάται ουσιαστικά από την διατήρηση του εθίμου της περιτομής στους άνδρες.
Εκτός από τους μουσουλμάνους και τους Εβραίους η περιτομή άρχισε να γίνεται και στις Αγγλοσαξωνικές χώρες από το 1870 για πρόληψη και θεραπεία του αυνανισμού.
Mόλις το 1948 το British National Health Service στην Αγγλία απέρριψε και θεώρησε λάθος τις αντιλήψεις αυτές για τον αυνανισμό.
Με τον τρόπο αυτό η διενέργεια της περιτομής εκεί έπεσε στο 0,5%.
Αντίθετα στην Αυστραλία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ το ποσοστό παραμένει υψηλό αν και σήμερα συνεχώς μειούται. Στον Καναδά από 44% το 1975 μειώθηκε στο 4% το 1995 . Στις ΗΠΑ από 90% το 1975, το ποσοστό έπεσε στο 60% το 1996 ΑΑκαι σε ορισμένες περιοχές στο 37%
Τα έσοδα όμως των ιατρών από την εγχείρηση είναι σημαντικά ετησίως, γεγονός που συμβάλλει στην διατήρησή της. Το κόστος της εγχειρήσεως υπολογίζεται μεταξύ 150-270 εκατομμυρίων δολαρίων (Amer.Academy of Pediatrics 1999).
Η δεκαετία του 70 απετέλεσε την χρυσή εποχή για την σεξουαλική απελευθέρωση του ανθρώπου. Δεν υπήρχε η σημερινή φοβία των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων και τα εγχειρίδια σεξουαλικής αγωγής στις Αγγλοσαξωνικές χώρες συμβούλευαν στα πλαίσια της σεξουαλικής πράξης και την πεολειξία ,πρακτική ή οποία μέχρι τότε δεν ήταν τόσο διαδεδομένη.
Από ορισμένους λοιπόν, η διάδοση και η καθιέρωση και μέσα από τις πορνοταινίες του τσιμπουκιού , οφείλεται στο ότι είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στις Αγγλοσαξωνικές χώρες. Κατ’ αυτούς αυτό οφείλεται στο ότι άνδρες που έχουν υποστεί περιτομή έχουν μειωμένη αισθητικότητα στην περιοχή της βαλάνου ,που δεν καλύπτεται πλέον από την ακροποσθία, γιατί αυτή έχει επιδερμοποιηθεί.
Μέχρι στιγμής κανείς διεθνής οργανισμός δεν θέλει να πάρει θέση εναντίον της περιτομής από τον φόβο να μην χαρακτηριστεί για αντισημιτισμό.
Έτσι λοιπόν είναι αυτονόητο ότι όταν εκατομμύρια Μουσουλμάνων και Εβραίων έχουν από αιώνες ως έθιμο την περιτομή των αγοριών, είναι πολύ δύσκολο στον Αφρικανό πατέρα να μην οδηγήσει σε κλειτοριδεκτομή την κόρη του όταν έχει κάνει περιτομή στον γιο του.
Τα τελευταία χρόνια μερικές μελέτες καταλήγουν ότι η περιτομή μπορεί να προσφέρει προστασία από την μόλυνση με HIV ιδίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Παρ΄ όλα αυτά το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων (ACOG 2001) υποστηρίζει την πρόσφατη τοποθέτηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής ότι τα δεδομένα που υπάρχουν είναι ανεπαρκή στο να συνιστούν οι ιατροί περιτομή στα νεογέννητα. Ήδη η θέση και των 2 αυτών οργανώσεων από το 1971 ήταν ότι δεν υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις για την διενέργεια συστηματικά περιτομής (Report of the Ad Hoc Task force on cir*****cision 1975).
Δείτε τη απάνθρωπη και φρικτή επέμβαση σε βίντεο.
************************************************************************
«Τρεις φορές πονάει η αγάπη: Όταν σε κόβουν, όταν παντρεύεσαι κι όταν γεννάς».Παλιό αφρικανικό γνωμικό.
Κλειτοριδεκτομή είναι ο συνήθης όρος με τον οποίο αναφερόμαστε στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Συνίσταται στην εκτομή μέρους ή ολόκληρης της κλειτορίδας, ή και των μικρών και μεγάλων χειλέων του αιδοίου. Κάποιες φορές η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη συρραφή της σχισμής και το στένεμα της εισόδου του κόλπου. Η πρακτική παρομοιάζεται συχνά με την ανδρική περιτομή, στην πραγματικότητα, όμως, το ακριβές αντίστοιχο στους άνδρες είναι ο ευνουχισμός. Δεν είναι σπάνιο, μικρά κορίτσια να πεθαίνουν επιτόπου τη στιγμή της κλειτοριδεκτομής, από την ακατάσχετη αιμορραγία ή τον αφόρητο πόνο και το σοκ. Μια βάναυση επέμβαση στο σώμα των γυναικών, η οποία απαντάται κυρίως σε χώρες της Αφρικής. Μικρά κορίτσια αιχμάλωτα της παράδοσης και των δεισιδαιμονιών υποβάλλονται ανυπεράσπιστα στο σκληρό έθιμο, βιώνοντας φρικτές συνέπειες σε όλη τους τη ζωή. Σε όλον τον κόσμο, σήμερα υπολογίζεται ότι 140.000.000 κορίτσια και γυναίκες έχουν ήδη υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων.
Σε αντίθεση με την επικρατούσα αντίληψη, η κλειτοριδεκτομή δε συνδέεται αποκλειστικά με τον μουσουλμανισμό. Είναι παραδοσιακή τελετουργία που χάνεται στα βάθη του χρόνου, και καλύπτει πολλές θρησκείες, εκτός των μουσουλμάνων. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν κοινότητες κοπτών χριστιανών, αρκετών ανιμιστών και ειδωλολατρών ιθαγενών, προτεσταντών αλλά και καθολικών. Άλλωστε, χιλιάδες είναι οι περιπτώσεις γυναικών που μεγάλωσαν σε ανεπτυγμένες χώρες, που είναι επαγγελματικά επιτυχημένες και οικονομικά ανεξάρτητες, αλλά υπέμειναν την επέμβαση πεισμένες ότι «όλες οι γυναίκες του κόσμου την κάνουν» και ότι «είναι απαραίτητη για την ηθική τους καθαρότητα». Εφαρμόζεται σχεδόν σε όλες τις χώρες της Κεντρικής Αφρικής, και στην πιο σκληρή της μορφή κατά μήκος του Νείλου, σε αρκετές αραβικές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, και μέχρι πρόσφατα στη Βρετανία και σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αν και έχει αιώνες ζωής, η κλειτοριδεκτομή ήρθε στο φως της δημοσιότητας και έγινε επίκεντρο πολλών διεθνών επικριτικών εκστρατειών με τη σταδιακή δημοσιοποίηση, μέσω της ανάπτυξης των ΜΜΕ, των τεράστιων κινδύνων που θέτει για την ανθρώπινη ζωή. Σημαντικότατο ρόλο στην ανάδειξη του θέματος διαδραμάτισε και η καλπάζουσα αύξηση των κρουσμάτων του ιού HIV στην αφρικανική ήπειρο.
Η ιστορική καταγωγή του εθίμου του σεξουαλικού ακρωτηριασμού χάνεται κάπου ανάμεσα στη σημιτική και αιγυπτιακή παράδοση. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι τον 5ο αιώνα π.Χ., οι Φοίνικες, οι Χετταίοι και οι Αιθίοπες πραγματοποιούσαν κλειτοριδεκτομή στα κορίτσια τους. Το έθιμο παρατηρήθηκε από ιστορικούς-ανθρωπολόγους ερευνητές στις τροπικές ζώνες της Αφρικής, στις Φιλιππίνες, στις φυλές του Αμαζονίου, στους Ίνκας του Μεξικού, στους Αβοριγίνες της Αυστραλία. Ο Στράβων αναφέρεται στη «γυναικεία περιτομή» στην Ερυθρά Θάλασσα, «όπως έπρατταν οι Ιουδαίοι». Ο Έλληνας γεωγράφος Αγαθαρχίδης, στην πτολεμαϊκή εποχή, περιγράφοντας τους Τρωγλοδύτες, φυλή εγκατεστημένη στα παράλια της Ερυθράς Θάλασσας, γράφει: «Έχουν έθιμο να κόβουν μέρη των γεννητικών τους οργάνων, όπως έκαναν οι Αιγύπτιοι. Γι’ αυτό οι Έλληνες τους ονομάζουν κολοβούς».
Στον ελληνορωμαϊκό κόσμο υπάρχουν σπάνιες αναφορές της πράξης, ως θεραπευτικού μέτρου, ίσως κατά ορισμένων μορφών καρκίνου. Στην ποινική νομοθεσία των Βυζαντινών (Εκλογή Ισαύρων), συναντούμε και την περίφημη «καυλοκοπία», σαν ποινή κατά των αρρένων κτηνοβατών… Βλέπουμε λοιπόν ότι η πρακτική ξεπερνά ιστορικά και γεωγραφικά την περιοχή του Ισλάμ, το οποίο ωστόσο την έχει «χρεωθεί» τους τελευταίους αιώνες, καθότι απαντάται πρωτίστως σε περιοχές της μουσουλμανικής Αφρικής και της Ινδονησίας. Πάντως, δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα αυστηρά μουσουλμανικό έθιμο, εφόσον απουσιάζει από την περιοχή του «σκληρού πύρινα» του Ισλάμ (Ιράν, Ιράκ), ενώ αντίθετα παρατηρείται ακόμη και σε μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς, όπως στους Κόπτες χριστιανούς της Αιθιοπίας και της Αιγύπτου, στους αυτόχθονες του Αμαζονίου, των Φιλιππίνων, του Μεξικού και της Αυστραλίας, κ.λπ. Επιπλέον δεν υπάρχει καμιά αναφορά σεξουαλικού ακρωτηριασμού των γυναικών μέσα στο Κοράνι. Δεν εντάχθηκε επίσημα στην θρησκεία ούτε και στα ιερά βιβλία. Σε μερικές όμως περιοχές αυτό έγινε μεταγενέστερα. Αναφέρεται σε προφορικές παραδόσεις, «χαντίτ», όπου είναι είδος παράδοσης και υλοποιείται πιστά σαν να είναι γραπτή. Φυσικά, αυτές τις παραδόσεις που ταξιδεύουν στο χρόνο, χωρίς να είναι γραμμένες σε ιερά κείμενα, τις αμφισβητούν πλέον οι περισσότεροι δάσκαλοι του Ισλάμ. Μάλιστα, πολλές οικογένειες ισλαμιστών μεταναστών στην Ευρώπη, συνέχισαν το έθιμο αυτό και στις νέες πατρίδες.
Είδη κλειτοριδεκτομής
Υπάρχουν κυρίως τρεις τύποι κλειτοριδεκτομής:
1. Ο «ηπιότερος», που είναι το κόψιμο της άκρης ή και όλης της κλειτορίδας με ένα ξυράφι. Οι ισλαμικές αρχές την ονομάζουν «περιτομή Σούνα» και γενικά θεωρείται προτιμητέα, γιατί προκαλεί λιγότερα τραύματα σε σχέση με τους άλλους τύπους.
2. Ο δεύτερος τύπος κλειτοριδεκτομής είναι η ολική αφαίρεση της κλειτορίδας και μαζί με αυτή, των εσωτερικών (μικρών) χειλέων του αιδοίου. Πρόκειται για τον πιο διαδεδομένο τρόπο «γυναικείας περιτομής», σε ένα ποσοστό 80% σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
3. Ο τρίτος και πιο «ριζικός» τύπος ακρωτηριασμού είναι ο λεγόμενος «αγκτηριασμός», που οι μεν Σουδανοί ονομάζουν «φαραωνική περιτομή», οι δε Αιγύπτιοι «σουδανική περιτομή». Πρόκειται για την αποκοπή ολόκληρης της κλειτορίδας, των εσωτερικών και εξωτερικών (μεγάλων) χειλέων, και στη συνέχεια, τη συρραφή της εισόδου του κόλπου, αφού προηγουμένως «ξυστεί» εσωτερικά, ώστε να κολλήσει με την επούλωση του τραύματος. Έτσι, το μόνο που απομένει, είναι μια μικροσκοπική τρύπα, από την οποία περνούν τα ούρα και το αίμα κατά την έμμηνο ρύση. Την πρώτη νύχτα του γάμου, ο άνδρας αναγκάζεται πολλές φορές να ανοίξει με μαχαίρι την είσοδο του γυναικείου κόλπου… Ευτυχώς ο αγκτηριασμός προτιμάται μόνο στο 5% περίπου του συνόλου των περιπτώσεων.
Τελετουργικό
Η κλειτοριδεκτομή είναι ένα θέμα «ταμπού» και τα υποψήφια θύματα αγνοούν τι θα υποστούν κατά τη διάρκεια της τελετής. Νομίζουν ότι θα είναι κάτι σαν μεγάλη γιορτή με πολλά δώρα. Τα «εργαλεία» της επέμβασης, σχεδόν ποτέ αποστειρωμένα, είναι απλά σπασμένα γυαλιά, λεπίδες, ξυράφια, σκουριασμένα μαχαίρια, σουγιάδες, νύχια δακτύλων, αιχμηρές πέτρες, αγκάθια ακακίας και ο,τι άλλο βρεθεί πρόχειρο. Οι πρωτόγονες αυτές εγχειρήσεις μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο τα κορίτσια, είτε από το σοκ, είτε από τις μολύνσεις, είτε από επακολουθήσασα αιμορραγία. Την επέμβαση διενεργούν άτομα με ειδικές «μαγικές» δυνάμεις, εξέχοντα πρόσωπα της κοινότητας, συνήθως ηλικιωμένες γυναίκες που εκτελούν χρέη μαίας, θεραπεύτριας και μάγισσας. Συνήθως λαμβάνει χώρα τη νύχτα, η τα χαράματα, μακριά από το χωριό, για να μην ακουστούν οι κραυγές των κοριτσιών και φοβηθούν τα άλλα που έπονται. Το προηγούμενο βράδυ έχει προηγηθεί και μια μικρή οικογενειακή γιορτή για το γεγονός και έχει σφαχτεί και το απαραίτητο κοτόπουλο για την περίσταση. Κατόπιν η κοπέλα παραμένει απομονωμένη σε μια καλύβα, μακριά από το χωριό μέχρι να κλείσουν οι πληγές της. Τότε πλέον επιστρέφει «καθαρή» η έφηβη στο χωριό. Η ηλικία των κοριτσιών που ακρωτηριάζονται αρχίζει από τεσσάρων μέχρι δώδεκα περίπου ετών, αλλά έχει αναφερθεί και μέχρι τα τριάντα.
Η…«επικίνδυνη» κλειτορίδα
Υπάρχει στη μουσουλμανική Αφρική μια βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι η κλειτορίδα αποτελεί ένα ύποπτο απομεινάρι του αντρικού φύλου στη γυναίκα και πρέπει οπωσδήποτε να απαλειφτεί, ως κάτι ακάθαρτο και επικίνδυνο για τον άνδρα που θα έρθει σε επαφή μαζί της. Πιστεύεται ακόμη ότι αν την αφήσουν, η κλειτορίδα θα συνεχίσει να μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου ανεξέλεγκτα και θα απειλήσει ίσως κάποια στιγμή την ακεραιότητα του αρσενικού… Έτσι, η αποκοπή του παράταιρου «αρσενικού» αυτού στοιχείου που διαθέτει το κορίτσι, το καθιστά ολοκληρωμένη γυναίκα, έτοιμη για γάμο. Κάποιοι Αφρικανοί άντρες νομίζουν ότι αν κάνουν έρωτα με «ακάθαρτη» γυναίκα, θα παγιδευτεί το πέος τους από την κλειτορίδα και δεν θα μπορούν να βγουν. Θεωρείται ότι μπορεί να μολύνει τον άνδρα κατά την επαφή, ή το παιδί κατά τη διάρκεια της γέννας. Επιπλέον, χωρίς το ράψιμο του κόλπου, ο σύζυγος δεν θα είναι ποτέ σίγουρος για την παρθενία της γυναίκας. Σαν αποτέλεσμα αυτής της δοξασίας, τα κορίτσια που δεν έχουν υποστεί την, κατ’ ευφημισμόν «περιτομή», θεωρούνται «ακάθαρτα» και αποκλείονται από την αγορά του γάμου, δηλαδή δεν τις παντρεύεται κανείς και ζουν ως περιθωριακά άτομα μέσα στη κοινότητα, στερούμενες την μητρότητα που κατεξοχήν τις καταξιώνει και τις ενσωματώνει στο σύνολο. Έτσι εξηγείται η σπουδή και η φροντίδα των γονιών και ιδιαίτερα της μάνας για την γρήγορη κλειτοριδεκτομή των κοριτσιών της.
Να θυμίσουμε ότι ακόμη και στις δυτικές κοινωνίες, η αποκοπή της κλειτορίδας θεωρούνταν μέχρι τη δεκαετία του 1930 ως μέσο για την πρόληψη και θεραπεία της γυναικείας υστερίας και των γυναικείων ψυχικών διαταραχών που συνδέονταν με τη καταπιεσμένη σεξουαλικότητα…
Η ακρωτηριασμένη σεξουαλικότητα
Τα αποτελέσματα του σεξουαλικού ακρωτηριασμού είναι καταστροφικά για την ερωτική μετέπειτα ζωή της γυναίκας. Στερείται την γενετήσια απόλαυση, δεν έχει οργασμό, αλλά ούτε και πολλή επιθυμία, καθότι έχει «απονεκρωθεί» η πιο ερωτογόνα και ευαίσθητη περιοχή του σώματός της. Τις περισσότερες φορές αισθάνεται δυσφορία και πόνο κατά τη συνουσία. Ταλαιπωρείται από δυσμηνόρροια και μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος. Παρουσιάζεται τέλος, μεγάλο ποσοστό μητρικής θνησιμότητας λόγω επιπλοκών στη γέννα, που σχετίζονται άμεσα με την κλειτοριδεκτομή. Τα αυτονόητα ανεξίτηλα ψυχολογικά τραύματα που έπονται της επέμβασης είναι αυτονόητα…
Μαρτυρίες γυναικών
Zainab. Υπέστη κλειτοριδεκτομή όταν ήταν 8 χρονών. «Οι δυο αδελφές μου, εγώ και η μητέρα μου πήγαμε να επισκεφτούμε τους συγγενείς μας. Υπέθεσα αρχικά ότι θα πηγαίναμε εκδρομή , αλλά λίγο αργότερα μας ανακοίνωσαν ότι επρόκειτο να υποστούμε ακρωτηριασμό των γεννητικών μας οργάνων. Μια ημέρα πριν την εγχείριση ένα άλλο κορίτσι που ακρωτηριαζόταν πέθανε πάνω στην επέμβαση. Τρομοκρατηθήκαμε πολύ , αλλά οι γονείς μας είπαν ότι ήταν υποχρέωσή μας και γ’ αυτό το κάναμε. Ειλικρινά νομίσαμε ότι θα πεθαίναμε από τον πόνο. Χρειάζεται μια γυναίκα να σου κρατάει δυνατά το στόμα για να μην ουρλιάζεις, δυο να σου κρατάνε το στήθος και άλλες δυο τα πόδια σου. Μετά τον ακρωτηριασμό μας δέσανε πολύ σφιχτά τα πόδια γύρω-γύρω σαν να μαθαίναμε να περπατάμε ξανά. Έπρεπε να κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να πάμε στην τουαλέτα. Αν δεν τα καταφέρναμε μέσα σε 10 μέρες, θα υπήρχε μεγάλο πρόβλημα. Υποθέτω ότι ήμασταν πολύ τυχερές! Αναρρώσαμε επιτυχώς και δεν πεθάναμε όπως το άλλο κορίτσι».
Οm Gad. «Ήμουν 9 χρονών όταν μου ακρωτηρίασαν τα γεννητικά μου όργανα. Μου είπαν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό γεγονός και οι γονείς μου με προετοίμαζαν λέγοντας: θα σφάξουμε και ένα κοτόπουλο για την περίσταση! Έτσι εγώ νόμιζα ότι θα ήταν κάτι ευχάριστο και διασκεδαστικό. Η εξαδέλφη μου η Zahra υπέστη πρώτη την επέμβαση και την άκουσα να φωνάζει και να κλαίει. Εγώ τρομοκρατήθηκα και γι’ αυτό έπρεπε να με κρατάνε .Ο ειδικός έκατσε μπροστά μου και έκανε την εγχείριση. Ούρλιαξα δυνατά για μια στιγμή και μετά έκανε έναν επίδεσμο από γάζα και βαμβάκι και τον τοποθέτησε στα χείλη του αιδοίου. Κατόπιν έπλενα κάθε μέρα την πληγή με νερό και μετά ψέκαζα επάνω μια σκόνη φτιαγμένη από έντομα. Η κλειτοριδεκτομή είναι απολύτως απαραίτητη και αποτελεί παράδοση. Επειδή τα εξωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας μεγαλώνουν συνέχεια με την πάροδο του χρόνου και πρέπει να αφαιρούνται σε μικρή ηλικία. Ο λαός μου το κάνει και γι’ αυτό έχω κι εγώ υποχρέωση να το κάνω».
Το ράψιμο του αιδοίου μετά την εκτομή της κλειτορίδας επιφέρει κατόπιν πολλαπλά προβλήματα σε πολλά επίπεδα.
Η Deega, μια νεαρή Αφρικανή διηγείται ότι ο άντρας της την πρώτη νύχτα του γάμου κάλεσε μια μαία να «την ανοίξει με μαχαίρι» , εφόσον ο ίδιος δεν μπορούσε με την σεξουαλική επαφή. «Εκείνη τοποθέτησε έναν κρόκο αυγού στα χείλη της πληγής, ώστε να μην αισθάνομαι πόνο κατά την επέμβαση. Παρόλα αυτά, πόνεσε πολύ. Ο άντρας βέβαια το απολαμβάνει, αλλά η γυναίκα υποφέρει από τους πόνους. Τώρα πια δεν πονάω. Αλλά να το απολαμβάνω, μου είναι αδύνατο...».
Η Hibo αναφέρει για την περίοδό της: «Η περίοδος μου ερχόταν με πολύ μεγάλη δυσκολία, σταγόνα–σταγόνα και διαρκούσε 10 μέρες το λιγότερο. Μερικές φορές έπρεπε να μου βάλουν κάποιο αναισθητικό βότανο στη μήτρα για να αντέχω τον πόνο. Ο γιατρός πρότεινε να ανοίξει λίγο την οπή του κόλπου, ώστε να τρέχει πιο εύκολα το αίμα, αλλά οι γονείς μου δεν συμφωνούσαν…».
Αξίζει να γίνει αναφορά και στην ειδική πρέσβειρα των Ηνωμένων Εθνών για την κατάργηση του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων, την Σομαλή Γουόρις Ντίρι, η βιογραφία της οποίας κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία και στη Ελλάδα (Κάθλιν Μίλλερ, «Το λουλούδι της ερήμου», εκδ. Ωκεανίδα»). Στο βιβλίο παραθέτει παραστατικά την ανατριχιαστική περιγραφή της εμπειρία της: «Την εγχείρηση την έκανε μια γριά τσιγγάνα, που στην κοινότητά μας την θεωρούμε σημαντικό πρόσωπο, αλλά εγώ την θεωρούσα φόνισσα. Την νύχτα πριν την κλειτοριδεκτομή μου, η μητέρα με συμβούλεψε να μην πιω πολύ νερό η γάλα για να μην χρειαστεί να ουρήσω. Εκείνο το βράδυ η οικογένεια ασχολήθηκε περισσότερο μαζί μου, αυτή ήταν η παράδοση. Πριν ακόμη χαράξει με ξύπνησαν για την εγχείρηση… Πήγαμε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, ανάμεσα σε θάμνους. Η μητέρα κάθισε σε ένα βράχο και μου έδωσε να δαγκώσω μια ρίζα δέντρου. Η τσιγγάνα έχωσε τα δάχτυλά της σ’ ένα ταγάρι που φορούσε κι έβγαλε μια σπασμένη λεπίδα ξυραφιού. Έφτυσε πάνω της και την σκούπισε στη ποδιά της. Αφού την καθάρισε, μου έδεσε τα μάτια με ένα μαντήλι για να μη βλέπω. Το επόμενο πράγμα που ένοιωσα ήταν να κόβουν τη σάρκα μου… Άκουσα τον πνιχτό ήχο της λεπίδας που πριόνιζε πέρα-δώθε το δέρμα μου. Τα πόδια μου άρχισαν να τρέμουν και να τραντάζομαι ανεξέλεγκτα. Προσευχήθηκα να τελειώσει γρήγορα. Κι έτσι έγινε, γιατί λιποθύμησα… Όταν ξύπνησα αντιμετώπισα σοβαρό πρόβλημα ούρησης… Το μόνο άνοιγμα που είχε μείνει για τα ούρα και το αίμα της περιόδου, ήταν μια μικροσκοπική τρύπα με διάμετρο ενός σπιρτόξυλου…».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου