Ιδεολογικές εμμονές...

Στην καθομιλουμένη φανατισμός. Φαινόμενο που καθημερινά παίρνει τεράστιες διαστάσεις ακόμα και ανάμεσά μας. Ξεκινώντας ίσως ως ένας ενθουσιασμός με οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί ριζοσπαστικό ή «εκτός των τειχών», ο φανατισμός μετατρέπεται σε έναν τρόπο ζωής ικανό να γκρεμίσει κυριολεκτικά την αντίληψη μας περί πολιτισμού.

Αναζητώντας την ετυμολογία της λέξης, ο όρος φανατισμός προέρχεται από το λατινικό fanum, που σημαίνει ιερό και από τον fanaticus που είναι ο θεομανής και σημαίνει τον μανιώδη ενθουσιασμό, την άκριτη αφοσίωση και προσκόλληση σε δόγματα και ιδεολογίες. Αναμεταξύ μας η έννοια είναι συνώνυμη με την εμμονή σε ομάδες, κυρίως ποδοσφαιρικές, αλλά δυστυχώς τον τελευταίο καιρό και με τον υπερβάλλοντα κομματισμό, που φτάνει στα όρια της επιβολής του με κάθε μέσο. Έτσι λοιπόν, πάθος, άκριτη πίστη και αγάπη, ακατανίκητα ένστικτα και παρορμητικές διαθέσεις του νέου, είναι οι παράγοντες στους οποίους πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες του φαινομένου αυτού.

Ο φανατισμός εκδηλώνεται με τον δογματισμό, την αδιαλλαξία, τη μισαλλοδοξία, την έχθρα προς τους διαφωνούντες, την επιβολή ιδεών, τη βία μέχρι και το έγκλημα. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι ο φανατισμός έχει πολλά πρόσωπα. Και δη στην ηλικία της εφηβείας στην οποία βρισκόμαστε είναι διατεθειμένος να εμφανίσει το χειρότερο, το όποιο με στατιστική ακρίβεια είναι βέβαιο ότι θα μας παρασύρει καθοδικά και θα μας οδηγήσει σε πολύ σκοτεινά και δύσβατα μονοπάτια Με λίγη ορθή κρίση αντιλαμβανόμαστε ότι βρισκόμαστε στην πιο ευάλωτη ηλικία και δεχόμαστε έναν καταιγισμό μηνυμάτων που πολλές φορές λαμβάνουμε ανεπεξέργαστα. Στόχος ολόκληρης της «βιομηχανίας του φανατισμού» λοιπόν είναι η μαζοποίηση μας από αυτή κιόλας την ηλικία, με σκοπό σε λίγα χρόνια να μας χαρακτηρίζουν οι εμπάθειες, η μονομέρεια, οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που υποβαθμίζουν την κριτική ικανότητα και τον ορθολογικό έλεγχο, απομακρύνουν από την αλήθεια και καθιστούν έτσι το άτομο ανίκανο να παρακολουθήσει τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις.

Ωστόσο στην εποχή μας με την περισσότερη μόρφωση και αμφισβήτηση θα περίμενε κανείς λιγότερο φανατισμό. Φαίνεται όμως πως η τρομερή προπαγάνδα και προπαντός τα ψυχολογικά άγχη και αδιέξοδα της σύγχρονης ζωής κάνουν καλά τη δουλειά τους. Συμπερασματικά, προκειμένου να μην γίνεται η νέα γενιά λεία των επιτήδειων εμπόρων της προπαγάνδας, η βελτίωση της ηθικής στάθμης της κοινωνίας και η προσήλωση σε υψηλότερα ιδανικά είναι αυτά που μάλλον διατίθενται εν τέλει εις το να μειώσουν προοδευτικά τη ροπή των νέων προς κάθε είδους φανατισμό.

«Δεν υπάρχει παρά ένα βήμα που χωρίζει το φανατισμό από την βαρβαρότητα»
Ντιντερό, Γάλλος φιλόσοφος