Η αδερφή ψυχή σου βρίσκεται μέσα σου

Δάσκαλε, πες μου σε παρακαλώ , θα συναντήσω κάποτε την Αδελφή Ψυχή μου;”
“Μα πάντα ήταν μαζί σου” απάντησε ο Δάσκαλος.


“Μα πως; Πάντα την επιθυμούσα, την αγαπούσα, αλλά μετά τελείωνε!απάντησε, αποθαρρυμένος ο νέος.

“Δοκίμασες μονάχα να “καλύψεις” την μοναξιά σου.Στην πραγματικότητα δεν την έχεις ψάξει την Αδελφή Ψυχή σου!”

“Μα…”


“Όταν η Αδελφή Ψυχή σου επέλεξε να ενσαρκωθεί, διάλεξε να χωριστεί στα δύο.

Δεν είχε άλλη επιλογή. Αυτή είναι η”διάσταση ” της ημέρας με την νύχτα, του φωτός και του σκότους, του αρσενικού και του θηλικού…Δεν είχε άλλη επιλογή: έπρεπε να “χωριστεί” για να ξανα-γίνει ΕΝΑ.

Η Αδελφή Ψυχή σου πάντα βρισκόταν δίπλα σου! Βρίσκεται εκεί που δεν θέλεις να πας, είναι το έτερον ήμισυ που δεν θέλεις να συναντήσεις…είναι μέσα σου. Και εσύ συνεχίζεις να την ψάχνεις έξω!”

1500 ετών Αγία Γραφή επιβεβαιώνει/ισχυρίζεται ότι ο Ιησούς Χριστός δεν σταυρώθηκε - Το Βατικανό σε πανικό!

Προς μεγάλη απογοήτευση του Βατικανού , μία περίπου 1500-2000 ετών Βίβλος βρέθηκε στην Τουρκία, στο Εθνογραφικό Μουσείο της Άγκυρας .

Ανακαλύφθηκε, και κρατήθηκε μυστικό, το έτος 2000, το βιβλίο περιέχει το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα - ενός μαθητή του Χριστού - που δείχνει ότι ο Ιησούς δεν σταυρώθηκε, ούτε ήταν γιος του Θεού, αλλά ένας Προφήτης. Το βιβλίο, αποκαλεί, επίσης τον Απόστολο Παύλο "Ο Απατεώνας". Το βιβλίο ισχυρίζεται, επίσης, ότι ο Ιησούς αναλήφθηκε στον ουρανό ζωντανός, και ότι ο Ιούδας ο Ισκαριώτης σταυρώθηκε στη θέση του.
Μια έκθεση από το The National Turk λέει ότι η Βίβλος κατασχέθηκε από μια συμμορία λαθρεμπόρων κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης σε περιοχή της Μεσογείου. Η έκθεση αναφέρει ότι η συμμορία κατηγορήθηκε για λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων, παράνομες ανασκαφές, και κατοχή εκρηκτικών υλών. Το βιβλίο αποτιμάται στο ύψος των 40 εκατομμυρίων τουρκικών λιρών (περίπου 28 εκατ. δολάρια).
Αυθεντικότητα
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι εμπειρογνώμονες και οι θρησκευτικές αρχές στο Tehram επιμένουν ότι το βιβλίο είναι πρωτότυπο. Το ίδιο το βιβλίο είναι γραμμένο με χρυσά γράμματα, δεμένο χαλαρά σε δέρμα, στα Αραμαϊκά, την γλώσσα του Ιησού Χριστού.
Το κείμενο διατηρεί ένα όραμα παρόμοιο με το Ισλάμ, σε αντίθεση με τις διδασκαλίες της Καινής Διαθήκης του Χριστιανισμού. Ο Ιησούς προβλέπει επίσης την έλευση του προφήτη Μωάμεθ, ο οποίος θα θεμελίωνε το Ισλάμ 700 χρόνια αργότερα.
Πιστεύεται ότι, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου της Νίκαιας , η Καθολική Εκκλησία διάλεξε τα ευαγγέλια που αποτελούν την Αγία Γραφή, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, παραλείποντας το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα (μεταξύ πολλών άλλων) υπέρ των τεσσάρων κανονικών ευαγγελίων του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη. Πολλά βιβλικά κείμενα έχουν αρχίσει να έρχονται στην επιφάνεια με την πάροδο του χρόνου, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της Νεκράς Θάλασσας και των Γνωστικών Ευαγγέλιων αλλά αυτό το βιβλίο ιδιαίτερα, φαίνεται να ανησυχεί το Βατικανό.

Η Καθολική Εκκλησία θέλει να έχει πρόσβαση

Τι σημαίνει αυτό για τις θρησκείες που προέρχονται από τον Χριστιανισμό και τους οπαδούς τους; Αρκετά δύσκολη η θέση τους. Το Βατικανό ζήτησε από τις τουρκικές αρχές να τους αφήσει να εξετάσουν τα περιεχόμενα του βιβλίου. Τώρα που το βιβλίο έχει βρεθεί, θα αποδεχθούν αυτό καθώς και τα αποδεικτικά στοιχεία του; Θα το αρνηθούν εντελώς; Η θα το αποκαλέσουν «μουσουλμανικό ψέμα», όπως έκανε το περιοδικό «“Truth”», το 2000;
Για πολλούς, το βιβλίο αυτό είναι ένας φάρος ελπίδας, ότι οι πιστοί σύντομα θα συνειδητοποιήσουν ότι το αντικείμενο της λατρείας τους είναι αυθαίρετο και ότι όλα τα κείμενα, ιδιαίτερα τα θρησκευτικά κείμενα, υπόκεινται σε ερμηνεία.
Τι σημαίνει αυτό για τους άθεους / αγνωστικιστές / κοσμικούς στοχαστές; Είναι το πραγματικό κείμενο; Είναι πλαστό; Έχει σημασία; Ας ελπίσουμε ότι, αυτή η είδηση ​​θα εμπνεύσει τη θρησκεία να υποβάλει ερωτήσεις, αντί να δείχνει τα δάχτυλα ή να πιστεύει στα τυφλά.
Παρακαλώ, να μην κοροϊδεύετε ή να λέτε με παρρησία ότι « εγώ σας το είπα !" Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της πίστης είναι όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ό, τι θέλουν να πιστεύουν, υπερασπιζόμενοι κάθε αποδεικτικό στοιχείο. Ειδικά όταν τα εν λόγω στοιχεία φέρνουν επανάσταση. Και ο μεγαλύτερος ένοχος για τον κίνδυνο αυτό είναι η παγίδα του εγώ: απορρίπτουμε / κατακρίνουμε τους άλλους που είναι στην αντίθετη πλευρά από εμάς.
Για αιώνες, η «άμυνα» της τυφλής πίστης έχει οδηγήσει τα έθνη σε πόλεμο, στη βία, στις διακρίσεις, στη δουλεία με αποτέλεσμα την αυτοματοποιημένη κοινωνία που είμαστε σήμερα, και μόνο για όσο χρονικό διάστημα, η άμυνα αυτή δικαιολογείται με ψέματα. Εάν γνωρίζετε καλύτερα, ενεργείστε ανάλογα.

Το άκρως απόρρητο έγγραφο των Albert Einstein & Robert Oppenheimer για τις σχέσεις με τους κατοίκους των ουρανίων σωμάτων

Ο Albert Einstein και J. Robert Oppenheimer έγραψαν μαζί ένα ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ έγγραφο έξι σελίδων, τον Ιούνιο του 1947 με τίτλο "Οι σχέσεις με τους κατοίκους των ουρανίων σωμάτων». Το έγγραφο αυτό αναφέρεται στην παρουσία αγνώστων διαστημικών σκαφών που είναι αποδεκτή από το στρατό.

Ασχολείται επίσης με θέματα που απασχολούν ικανούς επιστήμονες για να τα αντιμετωπίσουν - όπως από πού προέρχονται, τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση αποικισμού ή / και στην ενσωμάτωση των λαών, και γιατί είναι εδώ;

Τέλος, το έγγραφο εξετάζει την παρουσία των ουράνιων αστρόπλοιων στην ατμόσφαιρα, ως αποτέλεσμα ενεργειών στρατιωτικών πειραμάτων, με σχάση, σύντηξη, και συσκευές πολέμου.

Το έγγραφο εμφανίζεται στο βίντεο, εσείς απλά πατήστε το κουμπί παύσης για να διαβάσετε τη σελίδα σε ελεύθερο χρόνο

Θυμός: οδηγίες χρήσης για... αρχάριους

Είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη ανθρώπινα συναισθήματα, η ασπίδα μας απέναντι σε απειλές, επιθέσεις, αδικία και απογοήτευση. Αν ωστόσο δεν τον διαχειριστούμε σωστά, υπάρχει κίνδυνος να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική και σωματική μας υγεία.

Πώς λειτουργεί ο θυμός στο σώμα…
Πολλά από τα συναισθήματά μας συνδέονται με συγκεκριμένες αντιδράσεις του σώματός μας. Ο θυμός βάζει το μυαλό και το σώμα σε λειτουργία συναγερμού και δράσης. Διεγείρει το νευρικό σύστημα, αυξάνει τον καρδιακό παλμό, την αρτηριακή πίεση, τη ροή αίματος προς τους μυς, το σάκχαρο και την εφίδρωση. Επίσης οξύνει τις αισθήσεις και εντείνει την έκκριση της αδρεναλίνης.

...και πώς επηρεάζει το μυαλό.
Μαζί με αυτές τις αλλαγές, ο θυμός διαφοροποιεί τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Για παράδειγμα, μας βοηθά να ξεχωρίσουμε ακαριαία το σωστό από το λάθος, πράγμα ιδιαίτερα χρήσιμο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όταν ο χρόνος αντίδρασης είναι πολύτιμος. Σε λιγότερο επείγουσες καταστάσεις όμως μπορεί να μας εμποδίσει να εκτιμήσουμε συνολικά το τι συμβαίνει, με αποτέλεσμα να παίρνουμε αποφάσεις που δεν φιλτράρονται από την κοινή λογική.

Για ποιους λόγους θυμώνουμε;
1.     Επειδή εμείς ή οι αγαπημένοι μας αντιμετωπίζουμε μια απειλή.
2.     Επειδή μας επιτίθενται λεκτικά ή σωματικά.
3.     Επειδή δεχόμαστε ένα πλήγμα στην αυτοεκτίμησή μας ή στη θέση μας μέσα σε μια ομάδα ανθρώπων.
4.     Επειδή μας εμποδίζουν να πετύχουμε έναν στόχο.
5.     Επειδή χάνουμε κάτι που πιστεύαμε ότι μας αξίζει.
6.     Επειδή κάποιος γύρω μας παραβιάζει κάποια από τις θεμελιώδεις αξίες μας.
7.     Επειδή τα υλικά μας αγαθά/περιουσικά στοιχεία βρίσκονται σε κίνδυνο.
8.     Επειδή κάποιος μας αδικεί από πρόθεση.
9.     Επειδή διαπιστώνουμε ότι κάποιος που θεωρούσαμε «δικό μας άνθρωπο» δεν άξιζε τελικά αυτή τη θέση στη ζωή μας.

Πώς συμπεριφερόμαστε όταν θυμώνουμε;
1.     Φωνάζουμε. 2. Απειλούμε. 3. Χρησιμοποιούμε βαρύγδουπες «δραματικές» λέξεις και εκφράσεις. 4. Βομβαρδίζουμε το «αντικείμενο» του θυμού μας με εχθρικές ερωτήσεις. 5. Υπερβάλλουμε όσον αφορά το αντίκτυπο που έχει η πράξη του άλλου πάνω μας. 6. Δημιουργούμε ενοχές στον άλλον. 7. Γινόμαστε κυνικοί και κριτικάρουμε διαρκώς, χωρίς όμως να κάνουμε ανοιχτή κουβέντα για αυτό που πραγματικά μας θύμωσε. 8. Εσωτερικεύουμε το θυμό μας.
Τι είδους προβλήματα υγείας συνδέονται με το θυμό;
Υψηλή αρτηριακή πίεση. Συχνά κρυολογήματα. Στεφανιαία νόσος. Εγκεφαλικά. Καρκίνος. Γαστρεντερικά προβλήματα.

Πώς να διαχειριστείτε σωστά το θυμό σας.

Κερδίστε  χρόνο
1.     Μετρήστε μέχρι το 10 πριν αντιδράσετε σε ό,τι σας θύμωσε.
2. Ρίξτε τους ώμους προς τα πίσω και πάρτε βαθιές ανάσες για να ηρεμήσετε. Μπορεί το ένστικτό σας να σας ωθεί σε μάχη, ωστόσο η λογική μπορεί να αναχαιτίσει αυτή τη διαδικασία.
3.     Αν νιώθετε έντονα την ανάγκη να πετάξετε κάτι, προσπεράστε τα βάζα και προτιμήστε ένα μαξιλάρι.
4.     Μιλήστε στον εαυτό σας. Σκεφτείτε τι θα σας έλεγε ένας ψύχραιμος φίλος και δώστε στον εαυτό σας τις ίδιες συμβουλές.
5.     Στρέψτε αλλού την προσοχή σας. Ξεφυλλίστε ένα περιοδικό, λύστε ένα σταυρόλεξο, βγείτε βόλτα, μαγειρέψτε.
6.     Εκτονώστε την ένταση με γυμναστική. Αυτό θα βοηθήσει το σώμα σας νε εκκρίνει ενδορφίνες, ορμόνες που σας βοηθούν να ηρεμήσετε.

Ελέγξτε την κατάσταση
1.     Πείτε στους γύρω σας ότι νιώθετε θυμωμένοι και εξηγείστε με σαφήνεια τον λόγο.
2.     Μιλήστε αργά και καθαρά.
3.     Χρησιμοποιήστε το «εγώ» κι όχι το «εσύ» για να μην πέσετε στην παγίδα να κατηγορείτε αδιακρίτως τον συνομιλητή σας.
4.     Εκφράστε καθαρά τις προσδοκίες σας, όχι διαταγές και απειλές.
5.     Πείτε «θα μπορούσα» ή «θα ήθελα», όχι «πρέπει» και «οπωσδήποτε».
6.     Κρατήστε τα κανάλια επικοινωνίας ανοιχτά, ακούστε την άποψη των άλλων. Με το να θεωρείτε δεδομένη και γνωστή τη γνώμη τους, το μόνο που καταφέρνετε είναι να ελαχιστοποιείτε ή και να διακόπτετε την ουσιαστική επικοινωνία μαζί τους.

Πάρτε μαθήματα για την επόμενη φορά
1.     Παρατηρήστε τι είναι αυτό που σας θυμώνει.
2.     Εντοπίστε ποια είναι τα σημάδια που σας προειδοποιούν ότι βρίσκεστε λίγο πριν την έκρηξη.
3.     Σκεφτείτε αν κάνατε ποτέ κάτι για το οποίο ακόμη μετανιώνετε.
4.     Αναλογιστείτε ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της ανάρμοστης συμπεριφοράς.
5.     Παρατηρείστε τι μπορεί να σας ηρεμήσει την ώρα της κρίσης.
6.     Εντοπίστε αν υπάρχουν καθημερινά κάποια ερεθίσματα στο περιβάλλον σας που να πυροδοτούν το συναίσθημα του θυμού.

Προστατέψτε την υγεία σας
1.     Μην κλειδώνετε μέσα σας τα αρνητικά συναισθήματα, με το πρόσκαιρο κέρδος της επιφανειακής ηρεμίας στο περιβάλλον σας. Ο συσσωρευμένος θυμός θα σας εξοντώσει αργά σαν δηλητήριο.
2.     Να έχετε σωματική δραστηριότητα και ισορροπημένη διατροφή, εξασφαλίζοντας έτσι την καλή κατάσταση του οργανισμού σας.
3.     Μην καταφεύγετε στο αλκοόλ ή το τσιγάρο, όσο κι αν μπαίνετε στον πειρασμό να τα χρησιμοποιήσετε ως ηρεμιστικά.
4.     Κρατήστε επαφή με τους φίλους και την οικογένειά σας. Συζητήστε μαζί τους τα συναισθήματά σας και ζητήστε τη βοήθειά τους.
5.     Εξασφαλίστε χρόνο για τον εαυτό σας και για ουσιαστική εκτόνωση.
6.     Ενδιαφερθείτε για τους γύρω σας και για έναν καλό σκοπό, δείχνοντας ανιδιοτέλεια.
7.     Αποδεχτείτε τον εαυτό σας και ασχοληθείτε με κάτι στο οποίο είστε πραγματικά καλοί.

Ηγησίας ο Πεισιθάνατος

Ο Ηγησίας ήταν αρχαίος Κυρηναιος φιλόσοφος, που έζησε τον 3ο αιώνα π.κ.ε. μαθητής του Παραβάτου και συμμαθητης του Αννίκκερι. Έζησε στην Αλεξάνδρεια, όπου παρακινούσε τους ακροατές του στην αυτοκτονία. Ήταν τόσο ικανός να περιγράφει την ζωή με τα μελανότερα χρώματα, ώστε ονομάστηκε Πεισιθάνατος, γιατί έπειθε τους ανθρώπους να πεθάνουν. «Αυτοκτονήστε γιατί χανόμαστε»

Δίδασκε ότι σκοπός της ζωής είναι να ζούμε χωρίς κόπους και λύπες (ηδονισμός). Επειδή όμως αυτό δεν γίνεται, το φρονιμότερο θα ήταν να διακόψουμε τη ζωή μας με τη θέλησή μας.

Διότι, ούτε και τα υλικά αγαθά δεν εξασφαλίζουν την ευτυχία αφού οι πλούσιοι δυστυχούν σαν τους φτωχούς μια που υπάρχει ο πόνος για τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες, αλλά αναπόφευκτα έρχονται και ανατροπές και αρρώστιες και αδυναμίες του σώματος. Τα κακά υπερτερούν των αγαθών και οι σπάνιες απολαύσεις δεν έχουν τίποτε το πραγματικό , αφού η συνήθεια και η κοινωνία μπορούν να μας τις αφαιρέσουν.

Μόνον ο παράφρων θεωρεί την ζωή αγαθό , ενώ ο σώφρων αισθάνεται αδιαφορία προς αυτήν και επιθυμεί τον θάνατο. Όλες οι αρετές , οι απολαύσεις της ψυχής ως και τα πλεονεκτήματα του σώματος εδράζονται στην αδιαφορία και την επιθυμία του θανάτου.

Με το σύγγραμμά του «Αποκαρτερείν» απέκτησε πολλούς οπαδούς, που τους απεκάλεσαν Ηγησιακούς, ενώ ο ίδιος επονομάσθηκε Πεισιθάνατος. Σε αυτό το σύγγραμα, κάποιος που είχε αποφασίσει να πεθάνει από έλλειψη τροφής, μίλαγε στους φίλους του για τα πλεονεκτήματα της αυτοκτονίας.

Πολλοί πιστεύουν πως ο Ηγησίας είχε επηρεαστεί από τον Βουδισμό. Ο Ηγησίας ανάμεσα σε τραπέζια γεμάτα εδέσματα, κρασιά και υπό τους ήχους αυλητρίδων ισχυριζόταν πως η ευδαιμονία είναι κάτι φανταστικό, κάτι αδύνατο και ανύπαρκτο. Ήταν μια αντανάκλαση της ταραγμένης εποχής που ζούσε, όπου κάθε αξία κατέρρεε.

Σταματούσε τους περαστικούς στο δρόμο και προσπαθούσε να τους πείσει ν’ αυτοκτονήσουν: «Άκουσέ με. Ξέρεις σίγουρα πως θα πεθάνεις, αυτό όμως που δεν ξέρεις είναι τι είδους θάνατος σε περιμένει. Ίσως η μοίρα σου επιφυλάσσει βίαιο και οδυνηρό θάνατο, ή, πάλι, αργή και βασανιστική αρρώστια. Άκουσε τη συμβουλή ενός σοφού: Αυτοκτόνησε! Μια στιγμή μόνο και ξενοιάζεις»

Ο Πτολεμαίος (285-246 π.κ.ε.) εξαιτίας της ολέθριας επίδρασης των διδαγμάτων του, αναγκάστηκε να κλείσει την Σχολή κι όταν κάποτε τον είδε στην Αλεξάνδρεια τον έδιωξε κι από εκεί. Λέγεται πως ο Ηγήσιππος επισκέφθηκε κάποτε την Πανόπολη της Άνω Αιγύπτου, για να συναντήσει τον Ζώσιμο τον Πανοπολίτη που συνήθιζε να λέει: «Έναν δρόμο ξέρω που οδηγεί έθνη, πόλεις και πολίτες στον Άδη, τον Ηγησία τον Πεισιθάνατο»



Αφορισμοί Ηγησίας ο Πεισιθάνατος

* Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΔΟΝΗ

* Η ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΟΥΤΟΠΙΑ

* ΤΟ ΣΩΜΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΠΟΛΛΑ ΔΕΙΝΑ, Η ΨΥΧΗ ΣΥΜΠΑΣΧΕΙ ΚΑΙ ΤΑΡΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ Η ΤΥΧΗ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΕΛΠΙΔΩΝ

* ΤΟΣΟ Η ΖΩΗ ΟΣΟ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΘΥΜΗΤΑ

* ΑΛΛΟΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΑΗΔΙΑΖΟΥΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΠΑΝΙΟΤΗΤΑ, ΤΗ ΣΤΕΡΗΣΗ Ή ΤΟΝ ΚΟΡΕΣΜΟ

* ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ, ΦΙΛΙΑ Ή ΕΥΕΡΓΕΣΙΑ, ΕΠΕΙΔΗ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΤΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ. ΑΝ ΛΕΙΨΕΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΟΥΣ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΑ

* Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΟΥΣΙΩΝ ΔΕ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ

* Η ΗΔΟΝΗ ΔΕΝ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΔΟΥΛΟΣ Ή ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, ΕΥΓΕΝΗΣ Ή ΟΧΙ, ΔΙΑΣΗΜΟΣ Ή ΑΣΗΜΑΝΤΟΣ

* ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΟΗΤΟΥΣ Η ΖΩΗ ΕΧΕΙ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΦΟΡΗ

* Ο ΣΟΦΟΣ ΟΤΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ, ΓΙΑΤΙ ΔΕ ΘΕΩΡΕΙ ΚΑΝΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΙΣΑΞΙΟ ΤΟΥ. ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΠΑΡΕΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΝ ΤΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ, ΘΕΩΡΕΙ ΠΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΑΞΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΟΥ

* ΤΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΟΥΝΤΑΙ, ΓΙΑΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕ ΣΦΑΛΛΕΙ ΜΕ ΤΗ ΘΕΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΛΑ ΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟ ΠΑΘΟΣ

*  ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΣΟΥΜΕ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΜΕ ΓΝΩΣΕΙΣ

* Ο ΣΟΦΟΣ ΔΕΝ ΥΠΕΡΕΧΕΙ ΤΟΣΟ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ, ΟΣΟ ΣΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ, ΕΧΟΝΤΑΣ ΩΣ ΣΚΟΠΟ ΤΟ ΝΑ ΜΗ ΖΕΙ ΕΠΙΠΟΝΑ ΚΑΙ ΣΤΕΝΑΧΩΡΑ

Φλογερή Αλήθεια vs Παγωμένο Δόγμα

Η Κίνηση της Φλογερής Αλήθειας και Η Ακινησία του Παγωμένου Δόγματος

Η κίνηση της Φλογερής Αλήθειας, εκφράζει την δυναμική και ρευστή θεώρηση του κόσμου, όπου άπειρες δυνητικά, πραγματικότητες και κόσμοι συνυπάρχουν (φρακταλικά), τέμονται ή αποκλείονται αμοιβαίως. Στον ρευστό κόσμο της Φλόγας υπάρχει κίνηση και απεριόριστη ελευθερία. Ο Ακίνητος δογματικός Πάγος εκφράζει την άκαμπτη και στατική θεώρηση του κόσμου, παγ(ι)ωμένη και δογματική σε έναν τρόπο, μία οπτική, μία εξήγηση, μία γλώσσα, ένα νόημα, μια οπτική, δίχως κίνηση και δίχως ελευθερία. Φέρε στον νου σου ένα παγόβουνο και μια φωτιά, πως κινείται και υπάρχει το παγόβουνο και πως η φλόγα από την φωτιά.

Στους σκοτεινούς καιρούς όπου βασιλεύει η άγνοια, η απελπισία, ο αυτοματισμός, η ύπνωση των μαζών, η μετριότητα και η κακία, που εξαπλώνονται στον κόσμο από τις αρνητικές δυνάμεις κατοχής, υπάρχει και η αντίσταση, αυτή η αντίσταση μέσα στην κατοχή, κρατάει ζωντανή την αντιστασιακή «ροή πληροφορίας», σαν μια αποσπασματική ραδιοφωνική εκπομπή από άγνωστο ραδιοφωνικό σταθμό, που εκπέμπεται και λαμβάνεται από τους δέκτες που μπορούν να τη συλλάβουν, αλλά και να την αναμεταδώσουν.

Η έμπνευση, η ιδιαιτερότητα, αυτή η «ευαισθησία» προς τα ερεθίσματα της αντίστασης, μεταδίδεται από τους ανθρώπους που είναι ξενιστές αυτών των μηνυμάτων από «Αλλού», που αποτελούν ένα μυστικό δίκτυο, από το οποίο εξαρτάται ο αγώνας για την ελευθερία. Υπάρχουν άνθρωποι, έργα, μηνύματα, που είναι άνθη φωτός μέσα στα λιβάδια του σκότους. Διακρίνετε, μέσα στη σκοτεινιά.

Τη Φλόγα. Μέσα στον Πάγο που θέλει να ακινητοποιήσει τα πάντα στην απελπισία και στη μιζέρια, ζει και κινείται η Φλόγα, πάντα αναμμένη, αν και όχι ορατή απ’ όλους. Ο Πόλεμος της Φλόγας και του Πάγου: η αρχετυπική σύγκρουση στην οποία συμμετέχουν όλες οι συνειδητοποιημένες δυνάμεις, και την υφίστανται εν αγνοία τους όλες οι ασυνείδητες και η Φλόγα πρέπει να κρατηθεί αναμμένη.

Ας δούμε δύο βασικές σκέψεις Φλόγας και Πάγου πού αντιπροσωπεύουν τις κατευθύνσεις του ανθρώπινου γίγνεσθαι.

> ‘Πρώτη σκέψη: “Τα Πάντα Ρεί, μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν” τα πάντα ρέουν και όλα χάνονται, ακατάπαυστα και είναι αυτή η συνεχής μεταβολή πού συνθέτει την ίδια την έννοια του κόσμου, την θεμελιώδη αρχή του, την έσχατη σημασία του. Όπως λέει ο Μέγας Ηράκλειτος.

«Ποταμῷ γὰρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δὶς τῷ αὐτῷ καθ’ Ἡράκλειτον οὐδὲ θνητῆς οὐσίας δὶς ἅψασθαι κατὰ ἕξιν (τῆς αὐτῆς)· ἀλλ’ ὀξύτητι καὶ τάχει μεταβολῆς σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει (μᾶλλον δὲ οὐδὲ πάλιν οὐδ’ ὕστερον, ἀλλ’ ἅμα συνίσταται καὶ ἀπολείπει) καὶ πρόσεισι καὶ ἄπεισι».

Δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι, κατά τον Ηράκλειτο, ούτε ν’ αγγίξουμε δυο φορές μια ουσία θνητή, γιατί σκορπίζεται και πάλι μαζεύεται με την οξύτητα και την ταχύτητα της μεταβολής, (και μάλιστα όχι πάλι, ούτε αργότερα, αλλά ταυτόχρονα εμφανίζεται και χάνεται) και πλησιάζει κι απομακρύνεται.

> Δεύτερη σκέψη: Ή Ιστορικοκοινωνική έξέλιξη άφου διήνυσε τά στάδια τής πρωτόγονης κοινωνίας, τής δουλοκτησίας καί του φεουδαλισμού, μπήκε στό στάδιο τοϋ καπιταλισμού καί άφοϋ όλοκληρώση τόν κύκλο τής καπιταλιστικής άναπτύξεως, θά περάση στό στάδιο τής «δικτατορίας τού προλεταριάτου» καί έν συνεχεία στό τελικό καί όριστικό στάδιο τού κομμουνισμού, όπωσδήπστε ταυτόχρονα σέ πολλές χώρες πού είναι καπιταλιστικά άνεπτυγμένες καί όχι στίς καπιταλιστικά ύπανάπτυκτες ή σέ μία μόνο χώρα μεμονωμένα;.

Στήν πρώτη σκέψη, πού άνήκει στόν Μέγα Έλληνα φιλόσοφο Ηράκλειτο τόν ’Εφέσιο, παρατηρούμε τά έξής χαρακτηριστικά:

Πρώτον, έχει γενικώτατη ισχύ πού καλύπτει δλους άνεξαίρετα τούς χώρους τού έπιστητού, χωρίς νά άφήνη τίποτε έξω άπ’ αύτήν. «Ολα ύπόκεινται σέ μεταβολή καί τίποτε δέν μένει άμετάβλητο στή Φύση, στή ζωή, στήν Ιστορία, στήν κοινωνία. Δέν υπάρχει τίποτε, άπό τό πιό σημαντικό εως τό πιό ασήμαντο, άπό τό πιό μικρό εως τό πιό μεγάλο, πού νά μπορή νά ξεφύγη άπό τό άπόλυτο κύρος της.

Δεύτερον, δέν ύπόκειται σέ κανένα περιορισμό, δέν σταματά σέ κανένα σημείο τού χρόνου ή τού χώρου, μετά άπό τό όποιο δέν θά ύπάρχη ή μεταβολή είναι ύπερχρονική καί ύπερτοπική, ίσχυε χθές, Ισχύει σήμερα καί θά ίσχύη αιώνια, στή Γή καί στό Σύμπαν, όπουδήποτε καί όποτεδήποτε.

Στη δεύτερη σκέψη, πού άνήκει οτούς «πατριάρχες» τού Ιστορικού καί διαλεκτικού ύλισμού Κ. Μάρξ καί Φρ. Ενγκελς, παρατηρούμε τά έξης χαρακτηριστικά:

Πρώτον, δέν έχει άπόλυτο κύρος, δέν καλύπτει τις ο ύ σ ί ε ς, όλους τούς τομείς του επίκτητου, Αδιαφορεί αν ή ισχύς της καλύπτη πχ. τούς χώρους τής άνόργανης ύλης, της βιολογίας κλπ., είναι εντοπισμένη στούς τομείς τής ιστορίας καί της κοινωνίας.

Δεύτερον, θέτει αυθαίρετους περιορισμούς, παρουσιάζει μερικότητα καί λογικήν «βλαστικότητα», δηλαδή άφ’ ένός καθορίζει τά στάδια τής Ιστορίας μέ Αποκλειστικά οικονομικά κριτήρια καί, άφ’ έτέρου, έντοπίζει τήν ιστορική έξέλιξη σέ καθωρισμένο χώρο (είδικά, ο Μάρξ πίστευε άμετακίνητα, ότι ή «προλεταριακή Επανάσταση» θά «ξεσποΰσε» στίς βιομηχανικά προηγμένες χώρες τής έποχής του ’Αγγλία, Βέλγιο, Γερμανία) καί σέ καθoρiσμένο χρόνο (τή στιγμή πού ό καπιταλισμός θά συμπλήρωνε τό τελευταίο στάδιο τής έξελίξεώς του). Επίσης, ένώ δέχεται, ότι ή Ιστορικοκοινωνική έξέλιξη προχωρεί σέ διάφορα στάδια μέχρι του προκομμουνιστικοΰ σταδίου (στάδιο τής «δικτατορίας του προλεταριάτου»), σταματά ατό κομμουνιστικό στάδιο, δέν καλύπτει τήν «μετακομμουνιστική» έξέλιξη καί στήν ουσία άντιφάσκει πρός τήν ίδια τήν «διαλεκτική» τής έξελίξεως, πάνω στήν όποία στηρίζεται.

Ή πρώτη σκέψη του ‘Ηράκλειτου είναι ή άληθινή (φλογερή) ή δεύτερη σκέψη των Μάρξ – Ενγκελς είναι ή δογματική (παγωμένη)

Ή άλήθεια (άπό τό α —στερητικό καί τό ρήμα λανθάνω, μου διαφεύγει κάτι, κάνω λάθος), έχει σάν κύριο χαρακτηριστικό της, ότι ξεκίνα άπό τήν Ελευθερία καί καταλήγει στήν Ελευθερία. Ή άλήθεια άναφέρεται σταθερά στήν άρχή πού συντηρεί καί ένώνει τόν Κόσμο, είναι στενά συνυφασμένη μέ τόν Λόγο πού καλύπτει τό ΕΙΝΑΙ καί τό γίγνεσθαι χωρίς νά βρίσκεται έξω άπ’ αύτά. Ή ά-λήθεια δέν ύπόκειται σέ τίποτε έξω άπό τήν ’Ελευθερία.

Απαραίτητη προϋπόθεση γιά νά «κινηθή» κανείς πρός τήν άλήθεια καί γιά νά είναι άλήθεια τό «τέρμα» τής «κινήσεώς» του είναι ή έλλειψη περιορισμών, ύποκειμενκών καί άντικειμενικών.

Αν ξεκινώ μέ κίνητρο μου κάποια «έπιθυμοΰσα θέληση», Επιδιώκοντας τήν ικανοποίησή της, άποκλείεται ή άντίληψή μου νά είναι όρθή. ’Επίσης, αν ή κατάληξη τής σκέψεώς μου έντάσσεται σέ κάποια έκ των προτέρων τεθειμένη «λογική» σκοπιμότητα, άποκλείεται ή τελική κρίση μου νά είναι άληθινή.

Είναι άπαραίτητο, έπομένως, νά έχω έναν υψηλό βαθμό έλευθερώσεως, μέσω τής όποίας θά έξευρίσκω ανάμεσα στίς έπιθυμοϋσες θελήσεις μου καί άνάμεσα στίς επιμέρους σκοπιμότητες τήν όρθή θέληση καί θά τήν κατευθύνω πρός ενα άπόλυτα έλεύθερο στόχο, πού δέν ύπόκειται σέ τίποτε άλλο έκτός άπό τόν έαυτό του.

Ή Ικανότητα τοΰ νά Εξευρίσκω τήν όρθή θέληση είναι ή αύτο-κυριαρχία καί ή ικανότητα νά κατευθύνω τήν όρθή θέληση στόν άπόλυτα έλεύθερο στόχο είναι ή σοφία. Ο άπόλυτος στόχος, κάτι δηλαδή πού στέκει αύτοδύναμα καί πέρα άπό τά έπΐ μέρους φαινόμενα, τόν υποκειμενισμό καί τό συμφέρον, είναι ή ιδέα.

Αλήθεια και Δόγμα – αλήθεια, κοινωνία, επιστήμη, πραγματικότητα, Ηράκλειτος, αυτογνωσία

Αύτή ή Ιδέα, τό σταθερό σημείο άναφορας τής σκέψεως γιά τήν προσπέλαση τής άλήθειας, βρίσκεται πάνω άπό τήν ύλη. Δέν τήν δημιουργούν οΐ αισθήσεις μας, ένυπάρχει σέ μάς. Οι αίσθήσεις μας καί οί πληροφορίες πού μάς παρέχουν δίνουν «όμοιώματα» άτελώς τής άλήθειας, άλλ’ όχι τήν ίδια τήν άλήθεια (’Αριστοτέλης). Μέ τήν έννοιαν αύτήν, έχουν κάποια χαλαρή σχέση μέ τήν άλήθεια — «έχει άλήθειάν τινα όψις καί άκοή του άνθρώπου» —άλλά όλες οι αισθήσεις είναι άδύνατον νά μάς δώσουν τήν ίδια τήν άλήθεια, πού ταυτίζεται μέ τήν ύπεραισθητή όντότητα τής άπόλυτης Ιδέας.

Έπομένως, ή άλήθεια δέν ταυτίζεται ·μέ τό γεγονός — πού ύπόκειται στό χρόνο καί τόν τόπο— δέν έχει άρχή καί δέν έχει τέλος, είναι άπειρη. Kύριο γνώρισμα τής γνώσεως τής άλήθειας είναι ή άρμονία μεταξύ τής όρθής θελήσεως καί τής Ιδέας πρός τήν όποια κατευθύνεται.

Στή σκέψη τού Ηράκλειτου ύποκρύπτεται ή Ιδέα τής δικαιοσύνης, καί μάλιστα στήν πιό καθαρή μορφή της, τό Ηρακλείτειο τρίπτυχο «πόλεμος»-«ερις»-«δίκη» ή άπόλυτη δηλαδή άυλη όντότητα πού Ισχύει καθολικά στή Φύση καί στήν Ιστορία καί έκφράζεται στόν αί-σθητό κόσμο μέ τόν συνεχή άγώνα μεταξύ των όντων, πού δίνει ά-τέρμονη κίνηση, άέναη μεταβολή στό Σύμπαν καί στή ζωή.

Ή ιδέα τής δικαιοσύνης είναι, όλες οΐ ιδέες, έμφυτες στόν Ανθρωπο. Ό Ηράκλειτος μέ όδηγό τήν Ιδέα αύτήν καί όχι τΙς αίσθήσεις του, έναρμόνισε τή σκέψη του πρός τό Λόγο, τήν άρχή που συντηρεί καί ένώνει τόν Κόσμο, καί συνέλαβε καί διετύπωσε ύπερχρονικά καί ύπερτοπικά μια Αλήθεια «Τα Πάντα Ρεί,μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν», ή όποία δέν άνετράπη ούτε θά άνατραπη ποτέ άπό τις έξελίξεις του Σύμπαντος, άπό τά γεγονότα καί τά φαινόμενα.

Ο Δογματισμός είναι το άντίθετο πρός τήν Ελευθερία, ύπόκειται σέ κάποιο ή κάποιους σκοπούς, ξένους πρός τήν άπόλυτη ιδέα καί καθοριζόμενους άπό τόν φορέα του, μέ βάση ό,τι ύποπίπτει στίς αίσθήσεις. Ή δογματική «άλήθεια» ύπηρετεί κάτι έξω άπ’ αύτήν, έξαλλοτριώνεται μέσα στήν άναγκαιότητα καί στόν αίσθητό κόσμο, χάνοντας άφ’ ένός τήν αύτοκυριαρχία της καί άφ’ έτέρου τήν μοναδικότητα του άπόλυτου ύπεραισθητοϋ στόχου, πρός τόν όποιο κατευθύνεται.

Ετσι ή δογματική «ά-λήθεια» καταντά νά ταυτίζεται μέ τό γεγονός, νά έχη χρονική άρχή καί χρονικό τέλος, νά είναι έπικαιρική, μή έλεύθερη καί πεπερασμένη. Ή άέναη μεταβολή, πού συνέλαβε ό ‘Ηράκλειτος, μετατρέπεται έτσι άπό τήν δογματική σκέψη σέ ε ξ έ λ ι ξ η, δηλαδή σέ σειρά γεγονότων που άρχίζουν καί τελειώνουν κάπου.

Ή ύποταγή αύτή ατό χρόνο καί χώρο κατά κανόνα όδηγεΐ στήν ύποδούλωοη της σκέψεως στήν πράξη. Γι αυτό όλες οΐ δογματικές «άλήθειες» κατευθυνονται σέ πρακτικούς στόχους: Στήν Παλαιά Διαθήκη ή άλήθεια νοείται μόνο σάν πράξη —«τήν άλήθειαν ποιεΐν» (υ) — καί στήν Λογοκρατία (Μαρξισμό καί Άστοκαπιταλισμό) νοείται μόνο σάν έξυπηρέτηση πρακτικών αίσθητών στόχων (oικovo-μία, έξουσία). Αύτοδύναιμη άλήθεια, άνεξάρτητη παντός περιορισμού, δέν υπάρχει στό δόγμα. Κύριο γνώρισμα του δόγματος είναι ή άποκοπή τής θελήσεως άπό τήν ιδέα.

Τό δόγμα είναι ψευδός σκόπιμο, καί κατασκευάζεται γιά νά εξυπηρετήση κάποιους, θά έλεγε κανείς, ότι οΐ δογματικοί είναι δημιούργημα τής άνελευθερίας, δηλαδή κάποιος βαθειας συναισθήσεως Αδυναμίας, κάποιου πρωτόγονου φόβου, πού προσπαθούν νά τόν άντιπαρέλθουν μέ τήν άνάπτυξη τής όρμής έπι βολής καί τή συγκέντρωση έξουσίας. « Τό δόγμα προσπαθεί νά άνακαλύψη δυνάμεις πού θά τις χρησιμοποίηση γιά τήν έφαρμογή του π.χ. τήν Εκκλησία ή τήν δύναμη τών «προλεταρίων», τείνει νά γίνη μέ τεχνητά μέσα «πραγματικότητα» (κατ’ άνάγκην τεχνητή καί ψευδής).

Τό στοιχείο του ψεύδους πού ένυπήρχε στήν σκέψη τών Μάρξ – ‘Ενγκελς πού άναφέραμε, άποκαλύφθηκε άπό τήν ιδια τήν ιστορικοκοινωνική έξέλιξη: ή προλεταριακή έπανάσταση δέν έκδηλώθηκε σάν «νομοτελειακό γεγονός» στις «καπιταλιστικά άνεπτυγμένες» χώρες ’Αγγλία, Βέλγιο, Γερμανία κλπ., στις όποιες μέχρι σήμερα δέν υπάρχει καμμιά τέτοια προοπτική, άλλά έπεβλήθη τεχνητά καί βίαια σάν έξουσία σέ μιά «καπιταλιστικά ύπανάπτυκτη» χώρα, τήν τσαρική Ρωσία, πράγμα πού δέν «προφήτεφαν» ποτέ οΐ δύο πατριάρχες τού Μαρξισμού, προβλέποντας, αντίθετα, ότι στή χώρα αύτή άπεκλείετο οίαδήποτε μορφή κομμουνισμού. ’Επίσης ή έπανάσταση δέν έπεβλήθη ταυτόχρονα σέ πολλές χώρες, άλλά σέ μία —στις υπόλοιπες χώρες (Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ούγγαρία κλπ.) έγκαθιδρύθηκε βίαια κατόπιν στρατιωτικής καταλήψεώς τους άπό τά σοβιετικά στρατεύματα (ή, άργότερα σέ άλλες χώρες, «μεθοδεύθηκε» κατόπιν καταλλήλων πολιτικών «χειρισμών» της Διεθνούς Έξουσίας).

Τό μαρξιστικό ψεύδος άπορρέει, πρώτον, άπό τήν σκόπιμα στενή οικονομική άνάλυση της Ιστορίας, πού στηρίζεται στίς αισθήσεις καί όχι στήν ιδέα καί, δεύτερον, άπό τό δόγμα τής κομμουνιστικής κοινωνίας, μιάς κοινωνίας, δηλαδή, στηριζόμενης σέ μιά τεχνητή άρχή, όχι ιδέα, τήν άρχή της ισότητας. Ή άρχή τής ισότητας είναι δογματική (ψευδής, αυθαίρετη καί «συμβατική»), δέν είναι Εμφυτη στόν άνθρωπο καί δέν ισχύει πουθενά στή Φύση, ούτε στήν ιστορία.

Ό μεγαλύτερος έχθρός της άλήθειας είναι τό δόγμα. Παρεμβαίνει σάν φράγμα μεταξύ της όρθής θελήσεως καί της άλήθειας καί καταστρέφει τΙς προϋποθέσεις γιά τήν έλευθερωμένη πορεία τής άνθρώπινης σκέψεως πρός τήν ουσία τής ζωής καί τού Κόσμου. Τό δόγμα στήν πραγματικότητα είναι άνίκανο νά πράξη κάτι περισσότερο άπό τήν διαστρέβλωση τής σκέψεως καί τό πάγωμα στήν πρόοδο της ’Επιστήμης. Τό δόγμα άπλώς προσπαθεί νά έκμεταλλευθή πρακτικά ώρισμένα γεγονότα καί φαινόμενα, φυσικά ή κοινωνικά, γιά νά καρπωθή κάτι άπ’ αύτά.

’Αποτέλεσμα του δόγματος είναι ή τεχνοκρατία, αύτό τό υποκατάστατο τής Επιστήμης, που χωρίς νά προάγη τήν άλήθεια, υπηρετεΐ τήν σκοπιμότητα, τήν Εξουσία, τήν οίκονομία, τό συμφέρον. Ή «τεχνοκρατική πρόοδος» δέν είναι πρόοδος τής Επιστήμης. Ή πίστη οτι ή σημερινή Επιστήμη βρίσκεται σέ πιό προηγμένο έπίπεδο άπό κάθε άλλη προγενέστερη περίοδο άποτελεΐ τήν μεγαλύτερη ψευδαίσθηση τής έποχής μας.

Ή σκέψη μετά τήν έπιβολή των λογοκρατικών δογμάτων όχι μόνο δέν πλησιάζει τήν άλήθεια, άλλά άπομακρυνεται σταθερά άπ’ αύτήν. Ή Επιστήμη χάνοντας τόν άπόλυτο στόχο της, τήν ιδέα, περιορίζεται όλο καί περισσότερο στή συναρίθμηση διαφόρων φαινομένων, φυσικών καί κοινωνικών, προσπαθώντας νά συναγάγη «νόμους», μέ δάση τή διαστρεβλωμένη μορφή τής σκέψεως, τήν γνωστή σάν «παραεπιστήμη» τής Στατιστικής, πού θεωρεί έξωτερικά, έπιφανειακά τήν άλήθεια, σκέπτεται π ο σ ο τ ι κ ά, καί είναι άπολύτως άνίκανη νά συλλάβη ποιοτικά τήν ούσία του φυσικου καί ιστορικού ΕΙΝΑΙ καί γίγνεσθαι. Ή έποχή πού ζουμε είναι ή έποχή τής τεχνοκρατίας καί όχι τής Επιστήμης,

Ή καθαρή Επιστήμη, μέ έλάχιστες έξαιρέσεις, βρίσκεται οτήν πραγματικότητα στό σημείο πού τήν παρέδωσαν οΐ έλευθερωμένοι, οΐ μή δογματικοί έπιοτήμονες. Ετσι, ή Λογική του ’Αριστοτέλους δέν έχει έμπλουτιοθή σέ τίποτε άπό τούς νεώτερους, ή Γεωμετρία τού Ευκλείδη παραμένει στό σημείο πού τήν άφησαν οΐ δημιουργοί της άρχαΐοι «Έλληνες μαθηματικοί, ή πολιτική ’Επιστήμη βρίσκεται έκεΐ πού τήν έφθασεν ό ‘Αριστοτέλης, ή φιλοσοφία έχει σταματήσει στόν Πλάτωνα καί τόν ‘Αριστοτέλη, αν όχι στόν Ηράκλειτο, καί οΰτω καθεξής. ‘

Από καθαρά επιστημονική άποψη, στήν έποχή τού παγ(ι)ωμένου δογματισμού, οΐ «προσθήκες» πού γίνονται στήν άνθρώτηνη γνώση δέν άποτελοΰν άλήθειες, άλλά κατά κανόνα άπλές πρακτικές έφαρμογές, «έφευρήματα» ή και ώμές διαστρεβλώσεις των άληθειών, ιδίως στίς θεωρητικές έπιστήμες, κατά τρόπο πού «βολεύει» καί ύπηρετεϊ τήν κρατούσα τάξη πραγμάτων.

Ή άλήθεια έπαψε νά είναι άλήθεια άπό τότε πού ύποδουλώθηκε στή σκοπιμότητα. Ό κόσμος όλοένα καί περισσότερο βυθίζεται στό πέλαγος τού σκοταδισμού, τρέφοντας τήν αυταπάτη ότι γίνεται σοφώτερος, χάρη στήν τύφλωση πού τού δημιουργεί ή λογοκρατική δογματική εξουσία, γιά νά τόν άποκοιμίζη καί γιά νά διαιωνίζη έτσι τήν άθλια κυριαρχία της.

Ποιοί ευθύνονται (εκτός από εσένα) για την σκόπιμη διαστρέβλωση της Αλήθειας και οδηγούν τον άνθρωπο στον δογματισμό, την παγιωμένη καταστροφή;

Άνθρωπον Ζητώ

Οι περισσότεροι άνθρωποι, παρόλο που έχουν την εµφάνιση ανθρώπων, δεν είναι άνθρωποι!
Αυτοί που αγαπούν το Θεό δεν έχουν θρησκεία παρά τον ίδιο το Θεό.
Ζώντας µια ενάρετη και φυσική ζωή ήταν ο µόνος τρόπος για να είναι κανείς ευτυχισµένος.

Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας η παροιµιώδης ρήση του Κυνικού φιλοσόφου Διογένη, “Άνθρωπον Ζητώ”, δεν ήταν τόσο επίκαιρη όσο σήµερα κι αυτό όχι γιατί οι άνθρωποι είναι σήµερα χειρότεροι απ’ ότι ήταν τον 4ο και 3ο αιώνα π.κ.ε. αλλά διότι στη εποχή µας – εποχή της αστραπιαίας µετάδοσης των κακών ειδήσεων µέσω των ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Ενηµέρωσης – η συνειδητοποίηση της επιτακτικής ανάγκης ύπαρξης Ανθρώπων σε κάθε τοµέα της δηµόσιας και ιδιωτικής ζωής είναι σχεδόν καθολική.

Άνθρωπον ζητούµε απεγνωσµένα στην εθνική και διεθνή πολιτική σκηνή που να βάλει κάποια τάξη στην αταξία και στην σύγχυση, που επικρατεί παντού και ζητούµε Άνθρωπον στη Δηµόσια Διοίκηση, στον τοµέα της Υγείας, στην Παιδεία – εκεί κατ’ εξοχήν – στη µικρή κοινωνία που ζούµε, στην πολυκατοικία µας, στην παρέα µας και µέσα στην ίδια την οικογένεια, τη µικρογραφία της κοινωνίας.

Σαν το Διογένη όλοι εµείς οι “Άνθρωποι”, κρατώντας το δικό µας φανάρι, ψάχνουµε για Άνθρωπο µε όλη τη σηµασία της λέξης – Άνθρωπο µε ανθρωπιά, µε κοινό νου, µε χαρακτήρα, µε ηθικές αρχές και αξίες, µε υψηλούς στόχους και ιδανικά, µε αυτοσεβασµό και φιλότιµο. Το θλιβερό, βέβαια, είναι ότι οι περισσότεροι από µας ( ευτυχώς όχι όλοι ) δε µπήκαµε ποτέ στον κόπο να ψάξουµε πρώτα για τον Άνθρωπο µέσα µας, άλλα έχουμε αφήσει ανεξέλεγκτο το κοινό ανθρωπάκι και καταδυναστεύει την ζωή μας.

Κάνατε κάποτε ειλικρινά και θαρραλέα την αυτοκριτική σας – βρήκατε το χρόνο ή τη διάθεση για κάτι τέτοιο. Είχατε την πρόθεση ή την διάθεση έστω ν’ ανακαλύψετε τα δικά σας ελαττώµατα και ν’ αναδείξετε τις δικές σας αρετές· κι αν το κάνατε, ήταν συνήθως εντελώς περιστασιακά κι επιπόλαια, και γι’ αυτό ίσως δεν δικαιούσθε να κρίνετε τους άλλους, που το έχουν κάνει ή το κάνουν καθημερινά. Σε κάθε περίπτωση, στη σηµερινή αποπνικτική ατµόσφαιρα της χυδαιότητας, της αδικίας, της βίας και του συβαριτισµού, έχω τη γνώµη ότι θα ήταν χρήσιµο να ρίξουμε (όλοι μας ) λίγο φως µέσα µας και γύρω µας µε το φανάρι του Διογένη, δηλαδή µε τη φιλοσοφία του, µ’ άλλα λόγια να µελετήσουµε και αν ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΜΕ, την σκοπίμως ξεχασµένη και επιπόλαια παρεξηγηµένη Κυνική Φιλοσοφία.

Ο Κυνισµός, σαν φιλοσοφία, γεννήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα, βασικά από αντίδραση προς τον παραλογισµό του κατεστηµένου. Οι Κυνικοί φιλόσοφοι κατηγορήθηκαν ότι αποστρέφονταν προκλητικά τον πολιτισµό της εποχής τους. H αλήθεια, όµως, είναι ότι δεν αποστρέφονταν τον πολιτισµό καθεαυτό αλλά είχαν αντίρρηση προς τις παρενέργειές του. Ο Κυνικός φιλόσοφος έβλεπε την κοινωνία περίπου σαν ένα τεράστιο τρελοκοµείο, ή θέατρο, όπου καθηµερινά δίνονταν ανόητες παραστάσεις που δε σήµαιναν τίποτα και δεν πετύχαιναν κανένα στόχο, αλλά απλά προκαλούσαν περισσότερη σύγχυση και ζαλάδα στους ανθρώπους.

Αντιστεκόµενος σθεναρά σ’ αυτού του είδους τον πολιτισµό” της κυριαρχίας των παράλογων πάνω στους συνετούς και των ισχυρών πάνω στους αδύνατους, ο Διογένης ύψωσε τη φωνή του στον Αλέξανδρο, λέγοντάς του, “Μη µου κρύβεις τον ήλιο”!  Η αλληγορική ή και κυριολεκτική, αυτή φράση του Κυνικού Διογένη, µας αφορά και σήµερα. Είναι πολλοί εκείνοι που µας κλέβουν το χαµόγελο και µας κρύβουν τον “ήλιο” Είναι πολλοί οι εξουσιαστές που κινούνται µηχανικά κυνηγώντας τις κενές αυταπάτες του πλούτου, της δύναµης και της φήµης, συντρίβοντας ανελέητα όσους σταθούν εµπόδιο στο δρόµο τους.

“Μη µας κρύβετε τον ήλιο”, βοούν, ψιθυριστά ή φωναχτά, όσοι καταφέρνουν, µέσα στη γενική έκπτωση αρχών και αξιών της σηµερινής κουλτούρας της κατανάλωσης, και παρά τις θολές και διαστρεβλωµένες εικόνες της πραγµατικότητας, να διατηρούν ίχνη κοινής λογικής και καθαρής συνείδησης, ελπίζοντας ακόµη σε κάτι καλύτερο. Στη θλιβερή εικόνα της αρχαίας κοινωνίας οι Κυνικοί φιλόσοφοι είχαν αντιδράσει δυναµικά , ίσως κάποιοι απ’ αυτούς, ενίοτε, και µε ακραίο τρόπο, σε µια απεγνωσµένη προσπάθεια να κλονίσουν τα βάθρα εκείνων που τους έκρυβαν τον “ήλιο”.

Επαναστάτησαν ειρηνικά εναντίoν των κακών συνεπειών του πολιτισµού της εποχής των, και µας στέλνουν ένα ηχηρό διαχρονικό µήνυµα να προσπαθήσουµε να κάνουµε κι εµείς το ίδιο σήµερα. Θα βρεθούν κάποτε κάποιοι ανάµεσά µας, έστω και λίγοι, ν’ απαιτήσουν σθεναρά απ’ όλους εκείνους που µας κρύβουν τον ήλιο της ελπίδας να κάνουν στην άκρη, µπας και ξηµερώσουν πιο φωτεινές µέρες για όλους µας; Αυτό είναι το ζητούµενο – “ίσως µόνο για τους ροµαντικούς και τους αιθεροβάµονες”, θ’ αντιτείνουν οι ρεαλιστές και οι απαισιόδοξοι.

Ας ξαναρίξουμε μια ματιά,  στις βασικές αρχές της Κυνικής φιλοσοφίας µέσα από τις σελίδες του σύντοµου αλλά περιεκτικού τούτου πονήµατος, κι ας δούµε τι θετικό και πρακτικό µπορούµε ν’ αντλήσουµε που θα συντελούσε στο να φωτίσει τη ζωή µας. Στο κάτω-κάτω, αν είναι δύσκολο ν’ αλλάξει η κοινωνία, στο χέρι µας είναι, αν το θελήσουµε, ν’ αλλάξουµε τον εαυτό µας και το βαθµό που µας επηρεάζουν τα κακώς κείµενα γύρω µας. Εξάλλου, όπως θα δείτε, οι περισσότεροι Κυνικοί διέθεταν και πικάντικο χιούµορ, πράγµα που κάνει την ανάγνωση ευχάριστη.

Βεβαίως υπάρχουν και οι πολέµιοι του Κυνισµού, οι οποίοι υπερτονίζουν κάποιες έντονα προκλητικές συµπεριφορές συγκεκριµένων Κυνικών, όμως ήταν µεµονωµένες.  Άλλωστε, η καθηµερινότητα είναι γεµάτη από αρνητικά πρότυπα και ερεθίσµατα και όλοι χρειαζόµαστε θετικά µηνύµατα για να πάρουµε µια βαθιά ανάσα και να κάνουµε αποτοξίνωση της σκέψης µας.

Ο Κυνισµός εκδηλώθηκε ως κίνηµα κατά τον 4ο π.κ.ε. αιώνα, σαν εναντίωση στον καθιερωµένο τρόπο ζωής που ήταν συχνά ασυµβίβαστος µε τη κοινή λογική. Η φιλοσοφία του Κυνισµού είχε στόχο να επιτύχει ο άνθρωπος αταραξία µέσω της θεληµατικής αποξένωσής του από την κοινωνία, και ν’ αποκτήσει ευδαιµονία και αυτάρκεια µε όσο το δυνατό πιο απλά, προσιτά και φυσικά µέσα.

Για τους Κυνικούς, η ενάρετη ζωή συνίστατο στη νίκη του ανθρώπου πάνω στις επιθυµίες του. Η κυριαρχία της λογικής πάνω στα πάθη ήταν βασικό αξίωµα της Κυνικής σκέψης. Η µελέτη της φιλοσοφίας του Κυνισµού δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς δεν διασώζονται αυθεντικά κείµενα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Στο Λεξικό της Ιστορίας των Ιδεών αναφέρεται ότι το πρόβληµα του Κυνισµού είναι στη ουσία πρόβληµα που αφορά στις πηγές του.

Η γνώση µας για τον Κυνισµό και τους Κυνικούς βασίζεται κυρίως στις πληροφορίες µεταγενέστερων συγγραφέων από αναφορές που βρέθηκαν διασκορπισµένες σε πολλά αρχαία κείµενα, στην πλούσια συλλογή ανεκδότων, και σε επιστολές αµφισβητούµενης αυθεντικότητας που είδαν το φως της δηµοσιότητας πολύ αργότερα. Για το λόγο αυτό η ερµηνεία των µεµονωµένων προτάσεων και περιλήψεων πρέπει να γίνεται µε επιφύλαξη και πάντα κάτω από το πρίσµα της ιστορίας των ιδεών που είχαν σχέση µε τους Κυνικούς. Σε τούτο ακριβώς οφείλεται το γεγονός ότι οι ερευνητές ενίοτε καταλήγουν σε διαφορετικές απόψεις.

Υπάρχουν βέβαια και κάποια κεντρικά αξιώµατα του Κυνισµού πάνω στα οποία οι περισσότεροι συµφωνούν. Οι Κυνικοί, µε το ζωντανό τους παράδειγµα και το λιτό τρόπο ζωής τους, προσπαθούσαν ν’ ανακουφίσουν τον ανθρώπινο πόνο που προκαλούσε ο λανθασµένος τρόπος ζωής. Πάντως, οι περισσότεροι Κυνικοί δεν αποκήρυτταν εντελώς το συµβατικό τρόπο ζωής, αν και επέλεγαν τους φίλους τους µόνο µεταξύ των συντρόφων τους Κυνικών. Ένας από τους λόγους ήταν το ότι οι Κυνικοί θεωρούσαν πως οι περισσότεροι άνθρωποι, παρόλο που έχουν την εµφάνιση ανθρώπων, δεν είναι άνθρωποι!

Οι Κυνικοί πίστευαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν πλανηθεί στο να θεωρούν τους εαυτούς των έξυπνους και ευπρεπείς, όταν στην πραγµατικότητα δεν ήταν παρά καµουφλαρισµένοι απατεώνες και ρουφιάνοι, και γι’ αυτό το λόγο δεν ήταν αληθινοί άνθρωποι. Ο Διογένης εξέφρασε αυτή την Κυνική άποψη, όταν αναχωρούσε από ένα δηµόσιο λουτρό. Ρωτήθηκε εάν ήταν πολλοί άνθρωποι λουόµενοι, και απάντησε ότι “ήταν λίγοι άνθρωποι αλλά µεγάλο πλήθος λουοµένων.”

Ένας άλλος λόγος που οι Κυνικοί επέλεγαν για φίλους τους µόνο άλλους Κυνικούς ήταν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Οι Κυνικοί γενικώς περιφρονούσαν την κρατούσα θρησκεία της εποχής τους. Δεν είχαν διάθεση ή χρόνο  για πολυθεϊστικές ή µονοθεϊστικές δεισιδαιµονίες και δοξασίες. Ήταν δύσπιστοι ως προς τα θρησκευτικά τελετουργικά και τα θεωρούσαν παιχνίδια που δηµιουργήθηκαν για την ψυχαγωγία και την παρηγοριά του πλήθους.

Δεν απέδιδαν καµία αξία στις θεογονίες και τους ανθρωποµορφικούς µύθους των θεών. Οι Κυνικοί προσπάθησαν να εξαλείψουν τις θρησκευτικές πρακτικές, συχνά µε σαρκασµό και γελοιοποίηση, ή µε καταγγελία και καταδίκη, και βασικά υιοθετώντας συµπεριφορές που ήταν αντίθετες µ’ αυτές τις δοξασίες και πρακτικές. Ο λόγος που οι ίδιοι καταδίκαζαν τις κρατούσες θρησκείες ήταν επειδή είχαν αποτύχει στο να προσφέρουν πρακτική καθοδήγηση στις καθηµερινές υποθέσεις και το αυτό συμβαίνει μέχρι σήμερα.

Παρά ταύτα, οι Κυνικοί δεν ήταν άθεοι και δεν είχαν αποκηρύξει εντελώς ολόκληρη την οργανωµένη θρησκεία. Όµως, πίστευαν πως ήταν απεσταλµένοι του Θεού, και σαν τέτοιοι δεν χρειάζονταν την οργανωµένη θρησκεία, διότι αυτοί που αγαπούν το Θεό δεν έχουν θρησκεία παρά τον ίδιο το Θεό. Οι Κυνικοί πίστευαν πως ήταν οι de facto ηγέτες, και οι µόνοι αληθινοί άνδρες της πολιτικής και της θρησκείας, που εργάζονταν για το διαφωτισµό των µαζών. Επιδίωξαν να ζουν σύµφωνα µε τους σαφώς καθορισµένους στόχους των και κάτω από την καθοδήγηση ενός ελεύθερα επιλεγµένου σκοπού του Θεού, παρά να γίνουν οπαδοί µιας θρησκείας µέσω κίβδηλων τελετουργικών και άλλων απατηλών πρακτικών.

Κανένα από τα γραπτά των ίδιων των Κυνικών δεν διασώζεται εξ’ ολοκλήρου. Η πιο εκτεταµένη αρχαία αναφορά στους Κυνικούς βρίσκεται στο 6ο βιβλίο, «Περί βίων δογµάτων και αποφθεγµάτων των εν φιλοσοφία ευδοκιµησάντων», του εκ Κιλικίας Έλληνα ιστοριογράφου της Φιλοσοφίας της Αρχαιότητας, Διογένη Λαέρτιου, που έζησε κατά τον 3ο µ.κ.ε. αιώνα. Εν τούτοις και αυτή η πηγή αµφισβητήθηκε ως προς την αξιοπιστία της από κάποιους µεταγενέστερους σχολαστικούς.

Όπως γράφει ο Luis E. Navia στην κριτική του µελέτη για τον  Κλασσικό Κυνισµό, το Κυνικό κίνηµα θεωρείται ως ένα από τα πιο προκλητικά φαινόµενα της διανόησης στην ιστορία της Δύσης. Οι Κυνικοί, µε το κήρυγµά τους, που ήταν κάτι σαν κοινωνικό ευαγγέλιο και πολιτική διαµαρτυρία, στόχευαν στην υπονόµευση των εθίµων και της συµβατικότητας των συγχρόνων τους. Από την πρώτη δεκαετία του 4ου π.κ.ε. αιώνα, σύντοµα µετά την εκτέλεση του Σωκράτη, µέχρι τις τελευταίες στιγµές της Ρωµαϊκής αυτοκρατορίας όπου τα ορατά ίχνη της κλασσικής εποχής σβήνονταν από τις ορδές των Βαρβάρων και καταπνίγονταν από το σκοταδισμό του Χριστιανισµού, οι Κυνικοί ήταν γνώριµη παρουσία στον κλασσικό κόσµο.

Το επαναστατικό τους µήνυµα ακουγόταν τόσο στις αγορές από απλούς ανθρώπους όσο και στις αυλές ηγεµόνων και τα παλάτια αυτοκρατόρων. Πάντως, πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο Κυνισµός δεν υπήρξε ποτέ ένα µονολιθικό φιλοσοφικό κίνηµα µε συγκεκριµένο  “φιλοσοφικό δόγµα”, δηλαδή δεν υπήρξε αυτό που θα αποκαλούσαµε “σχολή” φιλοσοφίας, Η γνήσια φιλοσοφική σκέψη ουδέποτε μπαίνει σε καλούπια και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει “φιλοσοφικό δόγμα” το δόγμα και η φιλοσοφία είναι εκ διαμέτρου αντίθετα όπως η φιλοσοφία και η θρησκεία και όπως η φλόγα και ο πάγος.

Σύµφωνα µε τη µελέτη του Luis E. Navia, ο Κυνισµός συνιστούσε, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, ένα άµορφο κίνηµα διανοητικής και κοινωνικής ανταρσίας εναντίον πολλών δοξασιών και πρακτικών. Από το τέλος του 19ου αιώνα αρκετοί σχολαστικοί άρχισαν ν’’ ασχολούνται σοβαρά µε τον Κυνισµό και την προέλευσή του. Το ενδιαφέρον τους εκδηλώθηκε κυρίως από την εποχή που ο Ferdinand Dummler δηµοσίευσε τη διατριβή του µε τον τίτλο  Αντισθενικά (Antisthenica), το 1882.

Ο Dummler πίστευε πως είχε ανακαλύψει στο έργο του Πλάτωνα µια ολόκληρη σειρά από επιθετικές αναφορές για τον Αντισθένη, το φερόµενο ως ιδρυτή του Κυνισµού. Στη συνέχεια, βέβαια, οι θέσεις του Dummler πολεµήθηκαν ως ακραίες από άλλους σχολαστικούς, ενώ ο ρόλος του Αντισθένη ως ιδρυτού της φιλοσοφικής σχολής δεν τέθηκε σε αµφισβήτηση.

Ο όρος ‘Κυνικός’, σύµφωνα µε τις πηγές, προέρχεται από το Κυνόσαργες, ένα από τα τρία µεγάλα γυµναστήρια των Αθηνών, που βρισκόταν στα νοτιοανατολικά της πόλης, αµέσως έξω από το τείχος. Εκεί λέγεται πως δίδασκε ο Αντισθένης την Κυνική διδασκαλία. Το Κυνόσαργες πήρε τ’ όνοµά του διότι κάποια  φορά που οι Αθηναίοι πρόσφεραν θυσία στον Ηρακλή, ένας σκύλος της ράτσας “άργος” άρπαξε τους µηρούς του ζώου από  το θυσιαστήριο και στη συνέχεια καταδιωκόµενος έτρεξε και τους άφησε στο µέρος εκείνο. Έκπληκτοι οι Αθηναίοι έσπευσαν  να συµβουλευτούν το Μαντείο των Δελφών µε ποιο τρόπο έπρεπε να εξιλεώσουν τον Ηρακλή. Ο χρησµός που έλαβαν ήταν να ιδρύσουν ιερό στο µέρος που ο σκύλος εγκατέλειψε το θυσίασµα. Πράγµατι, οι Αθηναίοι ίδρυσαν στο σηµείο αυτό  ιερό το οποίο ονόµασαν Κυνόσαργες, από το όνοµα του σκύλου (κυνός+άργος).

Το Κυνόσαργες, λοιπόν, έγινε Γυµνάσιο για τους “νόθους”, δηλαδή τους µη γνήσιους (από πατέρα και µητέρα) νεαρούς  Αθηναίους. Οι νόθοι δεν έπαιρναν αθηναϊκή υπηκοότητα διότι είχαν γεννηθεί από µητέρα σκλάβα, ή ξένη, ή πόρνη. “Νόθοι” ήταν επίσης και όσοι είχαν γεννηθεί από Αθηναίους γονείς οι οποίοι δεν ήταν νόµιµα παντρεµένοι. Στο Κυνόσαργες χτίστηκε και περίφηµο ιερό αφιερωµένο στον (επίσης νόθο) ήρωα Ηρακλή. Αξίζει να σηµειώσουµε ότι εκεί γυµναζόταν και ο Θεµιστοκλής – “νόθος” ων λόγω αλλοδαπής µητέρας – ο οποίος λέγεται πως κατέβαλε πολλές προσπάθειες για να πείσει τους γνήσιους νεαρούς Αθηναίους να τον ακολουθήσουν στο Κυνόσαργες κι έτσι να εξαλειφθεί η διάκριση. Δεν το κατόρθωσε, όµως.

Εν τούτοις, µεταγενέστερη παράδοση θέλει τον όρο ‘Κυνικός’ να προέρχεται από τον τρόπο ζωής των Κυνικών φιλοσόφων: «Αρέσκει τούτοις κυνών µεταµφιένυσθαι βίον».

Στην αρχαιότητα, οι σκύλοι ήταν το σύµβολο της έλλειψης ντροπής. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε από τις δύο ερµηνείες κι αν είναι σωστή, είναι άξιο να σηµειωθεί ότι οι Κυνικοί είχαν συµφωνήσει να έχουν σαν κοινό τους σύµβολο ένα σκύλο (κύνα), όπως φαίνεται και από την ταφόπετρα του Διογένη του Σινωπέα. Ο Αριστοτέλης δικαιολόγησε την ταµπέλα “Κυνικοί” µε τους εξής τρόπους:

> Η αδιαφορία ως προς τον τρόπο ζωής τους µοιάζει µ’ εκείνη των σκύλων. Περπατούσαν ξυπόλυτοι, έτρωγαν σε δηµόσιους χώρους, κλπ.

> Ο σκύλος (κύων) είναι ένα ζώο που δε νιώθει ντροπή. Οι Κυνικοί εφάρµοσαν την αδιαντροπιά ως τρόπο ζωής, όχι πως θεωρούσαν ότι ήταν κατώτεροι της µετριοφροσύνης, αλλά ανώτεροι αυτής.

> Ο σκύλος είναι ένα ζώο-φύλακας, και οι Κυνικοί φρουρούσαν τις αρχές της φιλοσοφίας τους µε µεγάλο ζήλο.

>Ο σκύλος είναι ένα ζώο που διαθέτει διάκριση στο να ξεχωρίζει τους φίλους από τους εχθρούς. Έτσι και οι Κυνικοί αναγνωρίζουν ως φίλους αυτούς που διάκεινται θετικά προς τη φιλοσοφία τους και τους δέχονται µε καλοσύνη, ενώ διώχνουν µε “γαυγίσµατα” εκείνους που είναι ανεπίδεκτοι.

Ο Κυνισµός ξεκίνησε από την ηθική θεώρηση του Σωκράτη που αναφερόταν στην αναγκαιότητα του µέτρου και της αυταπάρνησης. Με αυτό το ηθικό στοιχείο συνδύασε τις διαλεκτικές και τις ρητορικές µεθόδους των Ελεατικών και των Σοφιστών. Όµως διέστρεψε και τις δύο επιρροές από την αρχική τους χρήση: η Σωκρατική ηθική άλλαξε από τους Κυνικούς σε µια χωρίς διάκριση απαξίωση της γνώσης, της ευγένειας και της κοινής ευπρέπειας, ενώ οι µέθοδοι των Ελεατικών και των Σοφιστών έγιναν στα χέρια των Κυνικών συχνά όργανο φιλονικίας (Εριστική Μέθοδος) παρά ένα µέσον για την αναζήτηση της αλήθειας.

H Julie Piering, καθηγήτρια και ερευνήτρια της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήµιο του Arkansas, στο Little Rock των Ηνωµένων Πολιτειών, γράφει µεταξύ άλλων: “Οι Κυνικοί είναι µια από τις µικρότερες Σωκρατικές σχολές. Στην πραγµατικότητα δεν υπήρξαν ποτέ µια “καλά οργανωµένη Σχολή” .

Οι Κυνικοί ταύτιζαν την ενάρετη ζωή µε το να ζει κανείς σύµφωνα µε τη φύση. Γι’ αυτό περιφρονούσαν τις συµβατικές αξίες, όπως τον πλούτο και την κοινωνική θέση, τα οποία νόµιζαν πως ήταν αντίθετα µε τη φύση και τη λογική. Οι συµβατικότητες δεν είναι εγγενώς κακές, αλλά για τους Κυνικούς ήταν συχνά παράλογες κι άξιζαν να περιγελούνται επειδή εµπόδιζαν την καλή ζωή µε το να επιβάλλουν κώδικες συµπεριφοράς αντίθετους µε τη φύση, τη λογική και την ελευθερία.

Για τους Κυνικούς η αρετή ήταν το µόνο καλό – και αρετή σήµαινε ζωή αυτάρκειας, καταστολής των επιθυµιών και περιορισµό των αναγκών. Απέκτησαν τη φήµη φανατικών αντικονφορµιστών λόγω της αδιαφορίας τους προς την ευχαρίστηση και τους άλλους ανθρώπους.

Οι Κυνικοί περιγελούσαν τη σπουδαιότητα που αποδίδονταν στους Ολυµπιακούς αγώνες, τους “µεγάλους κλέφτες” που διηύθυναν τα Ιερά κι έκλεβαν απ’ αυτά, τους πολιτικούς, καθώς  και τους φιλοσόφους που έτρεχαν στις αυλές τους, τη µόδα, καθώς και τις προσευχές για φήµη και περιουσία. Περιφρονούσαν επίσης και τις θεωρίες. Τα πρωταρχικά τους ενδιαφέροντα ήταν ηθικά, αλλά αντιλαµβάνονταν την ηθική περισσότερο σαν τρόπο ζωής παρά σαν δόγµα που χρειαζόταν επεξηγήσεις. Από τη στιγµή που κάποιος απάλλασσε τον εαυτό του από τους κανόνες που εµπόδιζαν την ηθική ζωή µπορούσε να λέει πως ήταν αληθινά ελεύθερος.

Γι’ αυτούς η άσκηση ήταν ουσιώδης. Τέτοια άσκηση επιτρέπει στον Κυνικό να κριτικάρει ελεύθερα τον ηλίθιο, και συχνά βίαιο, τρόπο ζωής των συγχρόνων του, υποτιµώντας συστηµατικά τις πιο ρηχές αρχές του αρχαίου Αθηναϊκού πολιτισµού. Αντί ν’ ασκούν το σώµα για χάρη µιας νίκης στους Ολυµπιακούς αγώνες ή στη µάχη, ή για φυσική υγεία, οι Κυνικοί ασκούσαν το σώµα τους για χάρη της ψυχής.

Ο Κυνικός τρόπος ζωής χαρακτηρίστηκε από τους ίδιους, αλλά και από τους Στωικούς που τους ακολούθησαν, ο συντοµότερος δρόµος προς την αρετή. Παρόλο όµως που συχνά ισχυρίζονταν πως είχαν βρει το συντοµότερο και ίσως πιο σίγουρο δρόµο για την ενάρετη ζωή, αναγνώριζαν τις δυσκολίες αυτής της οδού.

Οι Κυνικοί είναι µια από τις µικρότερες Σωκρατικές σχολές. Η Κυνική Σχολή ιδρύθηκε από τον Αντισθένη, που ήταν οπαδός του Σωκράτη. Ο Κυνισµός υπήρξε περισσότερο ένας τρόπος ζωής παρά ένα φιλοσοφικό σύστηµα.

Οι Κυνικοί πίστευαν και διακήρυτταν πως ζώντας µια ενάρετη και φυσική ζωή ήταν ο µόνος τρόπος για να είναι κανείς ευτυχισµένος. Αυτό ήταν το κεντρικό ηθικό τους δόγµα που το εµπνεύσθηκαν από το Σωκράτη. Κατά τους Κυνικούς, η αρετή είναι ικανή αλλά και αναγκαία συνθήκη για να πραγµατώσει  κανείς την ευτυχία και η περιφρόνηση της απόλαυσης είναι η
ύψιστη “απόλαυση”!

Η πεµπτουσία της αρχικής Κυνικής ιδεολογίας του Ηρακλή (Κυνική Παιδαγωγία) ήταν η αναγκαιότητα της διπλής εκπαίδευσης: του σώµατος και της ψυχής και οι δυο µορφές εκπαίδευσης ήταν εξ ίσου απαραίτητες για εκείνον που ήθελε να µάθει να ζει και να ενεργεί σωστά. Η αρετή, πρέσβευαν οι Κυνικοί, µπορεί να διδαχτεί. Το να προσδίδει κανείς αξία σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την αρετή, όπως π.χ. στην απόλαυση, είναι επιζήµιο και πρέπει ν’ αποφεύγεται και να απορρίπτεται για να µην παγιδευτεί κανείς.

Οι Κυνικοί αντιτάσσονταν στο συµβατικό τρόπο ζωής διότι πίστευαν πως αυτός δεν ήταν ούτε ενάρετος ούτε φυσικός. Πίστευαν πως η κοινωνία προσδίδει αξία σε πράγµατα που δεν φέρνουν ευτυχία, όπως στον πλούτο, την οµορφιά, την κοινωνική θέση, τη φήµη, τον καθωσπρεπισµό. Το ενάρετο άτοµο πρέπει ν’ απορρίπτει αυτές τις συµβατικότητες. Οι Κυνικοί απέρριπταν τις παραδοσιακές αξίες της εποχής τους, και κάποτε, για ν’ αποδείξουν τη θέση τους, περιφρονούσαν συµβατικότητες µ’ έναν τρόπο που σοκάριζε. Κατηγορήθηκαν, µάλιστα, πως φέρονταν στους άλλους µ’ ένα περιφρονητικό αίσθηµα ανωτερότητας.

Οι Κυνικοί συχνά παροµοιάζονται µε ασκητικούς πλανόδιους ρήτορες οι οποίοι µε ειρωνικό τρόπο κριτικάρουν και εξορκίζουν  τους περαστικούς να εγκαταλείψουν το µάταιο τρόπο ζωής. Η αποστροφή των Κυνικών προς τις συµβατικές αξίες εκφραζόταν περισσότερο µε το ζωντανό παράδειγµά τους και λιγότερο µε τα λόγια τους. Μάλιστα το πρωτότυπο µοντέλο Κυνικού ήταν ο
πάµπτωχος!  Βλέπετε οι άνθρωποι ρέπουµε σε υπερβολές όταν ξεχνάµε το  αξίωµα: “Μέτρον άριστον”  Ακόµη και η καλύτερη φιλοσοφία µπορεί να εκφυλιστεί αν αυτός που την υπερασπίζεται
δε βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση.

Κατά τους Κυνικούς, η αρετή δεν απαιτούσε πολλές γνώσεις. Το να σπούδαζε κανείς µαθηµατικά, µουσική ή φιλολογία δεν του εξασφάλιζαν την ευτυχία. Ακόµη και στη φιλοσοφία, το µόνο που είχε αξία γι’ αυτούς ήταν η ηθική. Οι συνηθισµένες  απολαύσεις της ζωής ήταν για τους Κυνικούς όχι απλά αµελητέες αλλά και επιζήµιες στο βαθµό που παρεµπόδιζαν την ελεύθερη λειτουργία της θέλησης. Θεωρούσαν πως ο πλούτος, η δηµοτικότητα και η δύναµη τείνουν να εκθρονίσουν την αυθεντία της λογικής και να διαστρεβλώσουν την ψυχή ώστε να  στραφεί από το φυσικό προς το αφύσικο και κίβδηλο.

Ο άνθρωπος υπάρχει για τον εαυτό του και µόνο µέσα στον εαυτό του, και ο ύψιστος σκοπός του είναι – πρέπει να είναι – η αρετή µέσω της αυτογνωσίας και της αυτοπραγµάτωσης, πάντα σε συµµόρφωση µε τις υπαγορεύσεις της λογικής και µακριά από  τις ανούσιες συµβατικότητες της κοινωνίας και του κράτους. Για     την επίτευξη αυτού του σκοπού, η ανυποληψία και η φτώχεια θεωρούνταν πλεονεκτήµατα, επειδή στρέφουν τον άνθρωπο στον εαυτό του, αυξάνοντας την αυτοκυριαρχία του και εξαγνίζοντας τη διανόησή του από την εσωτερική σκουριά. Ο καλός άνθρωπος είναι ο σοφός άνθρωπος – αυτός που δεν επιθυµεί τίποτα, όπως οι θεοί, δηλαδή ο αυτάρκης.

Η ίδια η ουσία της Κυνικής φιλοσοφίας ήταν η άρνηση των ευεργετηµάτων της κοινωνικής αβροφροσύνης. Μέσα σε µια κοινωνία ντυµένη σε συσσωρευµένη προσποίηση µιας εξελιγµένης συµβατικότητας, η επιστροφή στο φυσικό ήταν αδύνατο να γίνει χωρίς ισχυρό σοκ των εγγενών ευαισθησιών των µελών του Κυνικού κινήµατος.

Ήταν λοιπόν αναµενόµενο, οι θεµελιωτές του Κυνικού φιλοσοφικού συστήµατος να κριτικάρονται αυστηρά και να ταπεινώνονται από τους συνανθρώπους τους. Σαν αντίδραση στην περιφρόνηση, οι Κυνικοί επεδείκνυαν µια επηρµένη ανωτερότητα. Παρά ταύτα, θα ήταν άδικο και παράλογο οι εκκεντρικότητες των ολίγων να εκλαµβάνονται ως τα κύρια χαρακτηριστικά της Κυνικής φιλοσοφίας ή, ακόµη χειρότερο, σαν καταδίκη των απόψεων των Κυνικών.

Απ’ ό,τι µπορούµε να γνωρίζουµε, οι Κυνικοί δεν ανέπτυξαν µεταφυσικές θεωρίες, επιστηµολογία ή φιλοσοφία της γλώσσας. Μάλιστα, έχει αναφερθεί πως ο Διογένης είχε ειρωνευτεί τον Πλάτωνα για την έρευνά του σ’ αυτούς τους τοµείς. Αλλά ακόµη και σχετικά µε την ηθικολογία, οι Κυνικοί δεν ήταν συστηµατικοί φιλόσοφοι. Μ’ άλλα λόγια, δεν στήριζαν τις περί ηθικής θέσεις τους σε επιχειρήµατα. Για να κερδίσουν οπαδούς, χρησιµοποιούσαν έξυπνους έως σαρκαστικούς υπαινιγµούς, πικρόχολες ή και υβριστικές αποστροφές, έως και σάτιρα, παρά επιχειρήµατα. Οι Κυνικοί πίστευαν στην ιδέα της απόλυτης ελευθερίας για κάθε ανθρώπινο ον και δεν ένιωθαν υποχρέωση  να συµµορφώνονται µε τους κανόνες που θέσπιζε η εξουσία.

Μια από τις αιτίες της αποξένωσής τους από την κοινωνία ήταν ότι θεωρούσαν τους εαυτούς των πολίτες του κόσµου, µέλη µιας παγκόσµιας κοινότητας κι όχι ενός έθνους ή µιας πόλης. Από την άποψη της ιστορίας των ιδεών, ο Κυνισµός σαν πρακτικο-φιλοσοφικό κίνηµα άρχισε µε τους Σοφιστές. Το  µεγαλύτερο µέρος της θεωρητικής ώθησης και της ιδεολογικής του ουσίας προήλθε από τη Σοφιστική θεωρία της γνώσης, τη ριζοσπαστική αντίθεση προς την κοινωνία και τις  συµβατικότητές της µέσω της υιοθέτησης του φυσικού νόµου, και µια κάποια εγωπάθεια. Από την παιδαγωγική των Σοφιστών προήλθε επίσης το ενδιαφέρον για πρακτικά ηθικά ερωτήµατα και εκπαιδευτικά προβλήµατα.

Επιβεβαιώνεται πως οι Κυνικοί θεωρούσαν την αρετή ως το µόνο αγαθό, όχι απλά το ύψιστο αγαθό που έλεγε ο Σωκράτης. Γι’ αυτούς αρετή σήµαινε αυτάρκεια, καταστολή των επιθυµιών και περιορισµό των αναγκών. Αρέσκονταν, µάλιστα, να επιδεικνύουν τη φτώχεια τους, την αντίθεσή τους προς τις απολαύσεις, και την αδιαφορία τους προς τη συµβατικότητα, κερδίζοντας έτσι τη φήµη φανατικών αντικοµφορµιστών.

Η φιλοσοφία των Κυνικών, επηρέασε τους Στωικούς µε τους οποίους είχε κάποιους κοινούς φιλοσοφικούς στόχους. Οι κυριότεροι Κυνικοί φιλόσοφοι µετά τον Αντισθένη ήταν ο Διογένης της Σινώπης και ο µαθητής του ο  Κράτης. Σ’ αυτούς αναφέρεται και ο Ρωµαίος Αυτοκράτωρ-φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος στο περίφηµο έργο του, «Τα εις Εαυτόν», πράγµα που σηµαίνει ότι γνώριζε και είχε ο ίδιος επηρεαστεί από τον Κυνισµό. Αξίζει να σηµειωθεί ότι το έργο αυτό το έγραψε απ’ ευθείας στην Ελληνική.

Οι διάφοροι Κυνικοί που ακολούθησαν µετά από τους τρεις αυτούς διάσηµους Κυνικούς, απλά συνέχισαν κάποιες παραδόσεις, απλοποίησαν τον τρόπο ζωής τους, και διατήρησαν κάποιες Κυνικές αρχές που παρέλαβαν από τα αρχικά στάδια του κινήµατος – αρχές που χάραξαν οι προαναφερθέντες τρεις µεγάλοι του Κυνισµού.

Όµως, επειδή, όπως προείπαµε, οι Κυνικοί δεν οργάνωσαν ποτέ µια επίσηµη Σχολή µε αυστηρά καθορισµένη φιλοσοφία, παρουσιάστηκαν και αξιοσηµείωτες διαφορές µεταξύ των µαθητών του Διογένη, οι οποίοι υιοθετούσαν επιλεκτικά µόνο όποιες ιδέες τους άρεσαν. Έτσι συναντάµε πρόσωπα µε εντελώς διαφορετικό ταµπεραµέντο και εµφάνιση να αναφέρονται ως Κυνικοί, ενώ τάσεις εγγενείς στον αρχέγονο Κυνισµό διαπιστώνεται να έχουν κάποτε οδηγήσει σε εντελώς διαφορετικά συµπεράσµατα.

Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι πολλά άτοµα πήραν βακτηρία και σακίδιο και φαντάζονταν ότι αυτό από µόνο του τους έκανε µαθητές του Διογένη. Πάντως πρέπει να διευκρινιστεί πως από την µαρτυρία των κειµένων προκύπτει ότι κατά την περίοδο αυτή δεν υπήρξαν τόσοι πολλοί τσαρλατάνοι που να σχετίζονταν µε τον Κυνισµό όσοι εµφανίστηκαν αργότερα στη Ρωµαϊκή  Αυτοκρατορία.

Εξάλλου, η ιδέα του Κυνισµού προσήλκυσε από καιρού εις καιρόν φιλοσόφους  σχολών που ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα να τονίσουν το χάος που χωρίζει το Σοφό Άνθρωπο από εκείνο που είναι ο κανόνας για το λαό.

Βιβλιογραφία
«ΑΝΘΡΩΠΟΝ ΖΗΤΩ Αρχές της Κυνικής Φιλοσοφίας»
«Διογένης της Σινώπης, ο Κυνικός Φιλόσοφος»
«Ελληνες Κυνικοί»

Σχετικά με τον Βουδισμό

Τον Βουδισμό, ως θρησκεία, πολλές φορές τον αντιλαμβανόμαστε σαν μία ομάδα αυτόνομων διδασκαλιών χωρίς κανένα άμεσο προκάτοχο, εξαιτίας της anātman (ή «μη ύπαρξης ψυχής») δοξασίας του. Υιοθετώντας πολλές από τις φιλοσοφικές θεωρήσεις του Βραχμανισμού, ο Βούδας –τουλάχιστον σε διανοητικό επίπεδο – έστρεψε πολλές από τις ιδέες των Βραχμάνων εναντίον των ίδιων, όπως έκαναν και κατοπινοί Βουδιστές σοφοί εναντίον παλαιότερων Βουδιστικών σχολών.

Έχοντας στο μυαλό μας την κεντρικότητα της φωτιάς στον Βραχμανισμό, αυτό επιτεύχθηκε εστιάζοντας, αρχικά, στα αρνητικά στοιχεία της φωτιάς, όπως η πείνα, η απληστία, η καταστροφικότητα κλπ. Εκτός αυτού και μερικών άλλων φιλοσοφικών κριτικών ενάντια στον Βραχμανισμό, η ιερή φύση του φωτός ποτέ δεν απορρίφθηκε από τον Βουδισμό. Στην ουσία, αυτό που παρατηρούμε μετά την μεταμόρφωση του Βούδα από την Βεδική φωτιά, είναι μία προοδευτικά πιο εκλεπτυσμένη κατανόηση του φωτός και των πρισματικών του διαφοροποιήσεων.

Ωστόσο, ένα θεώρημα που πρέπει να εξακριβώσουμε από τις πρώιμες Βουδιστικές διδασκαλίες αφορά τα πέντε στοιχεία, τα οποία είναι ο ρυθμιστικός παράγοντας πίσω από την δημιουργία ενός ατόμου. Αυτά τα πέντε στοιχεία στον πρώιμο Βουδισμό, είναι περισσότερο μία ένδειξη της θεμελιώδους μη-ουσιαστικότητας στη δομή του ατόμου, παρά κάτι αιωνίως αμετάβλητο. Είναι, σε τελική ανάλυση, τα αλλοιώσιμα στοιχεία από τα οποία το άτομο αποτελείται και τα οποία τελικά «καίγονται» (όπως τα καύσιμα) και δεν αντικαθιστώνται. Αυτά τα στοιχεία είναι γνωστά σαν τα πέντε σκάντας, μία δυναμική δέσμη από σωματικές και ψυχολογικές διαδοχές που περιέχει:

•Rūpa (μορφή, όπως αυτή του φυσικού σώματος)
•Vedanā (συναισθήματα και συναισθηματική αντιδραστικότητα)
•Sannā (αντίληψη, ή επίγνωση)
•Sankhāra (εντυπώσεις που δημιουργούνται από τα vedanā και sannā)
•Vinnāna (συνειδητότητα η οποία προκύπτει σαν δυαδικότητα ή στην σχέση μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου).

Ο Βούδας διαφώνησε με τη διαδεδομένη έννοια του αιώνιου και αμετάβλητου ātman και βασίστηκε στη παραπάνω δομή που εξηγεί όλα τα δομικά στοιχεία ενός ατόμου, από το ενυπόστατο ως το ανυπόστατο. Φαίνεται ότι η πενταμερής ταξινόμηση των σκάντας από τον Βούδα βασίστηκε σε ένα τμήμα από την Ουπανισάδα Brhadāranyaka, γνωστό ως «σοφία του πενταπλού πυρός». Σε αυτό το τμήμα η Ουπανισαδική σύλληψη του Κόσμου σχετίζεται με το ότι η φωτιά έχει διαφορετικές ιδιότητες στον ουρανό και τη γη, στον άντρα και τη γυναίκα, με τη δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των αντίθετων και με το – τι είναι αυτό που τα εμψυχώνει και τα συντηρεί.

Στο διάσημο Ādittapariyāya Sutta (ή «κήρυγμα της φωτιάς) ένα από τα γονιμοποιή κηρύγματά του, το οποίο ο Βούδας παρουσίασε στους μαθητές του μετά την φώτισή του, παρουσιάζει μία διδασκαλία η οποία αν και διαφέρει στις λεπτομέρειες και το περιεχόμενο, περιέχει τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές με την παραπάνω «σοφία του πενταπλού πυρός». Απλά σε αυτή την (Βουδιστική) εκδοχή δίνεται μεγαλύτερη έμφαση σε αυτό που μπορεί να ταυτίζουμε με τις «ψυχολογικές» επιπτώσεις της διδασκαλίας. Αυτές που επιβάλλονται στο εσωτερικό αισθητήριο κέντρο, εισερχόμενες από τις πύλες των εξωτερικών αισθήσεων. Το Κήρυγμα της Φωτιάς παρουσιάζει μία ερμηνεία για τον τρόπο που ο Βούδας (στη πρώιμη διδασκαλία που του αποδίδεται) άντλησε, πιθανόν, την έμπνευσή του για την ταξινόμηση των σκάντας από την Ουπανισαδική «σοφία του πενταπλού πυρός».

Χρησιμοποιώντας αυτή την διδασκαλία εξυπηρετούσε τους σκοπούς του για την επανερμηνεία της Βραχμανικής δοξασίας, με την έννοια του να δώσει μία πιο «ψυχολογική» επαναδιάπλασή της, έτσι που να συνδέονται τα κίνητρα με τις προθέσεις του ατόμου με έναν πιο υπαρξιακό τρόπο. Έτσι ο εξασκούμενος γίνεται ο ενεργός πράκτορας των ίδιων του των δεσμών ή της απελευθέρωσης από τη δουλεία του samsāra μέσω της δικής του εμπειρίας (και μέσω του κάρμα), αντί να επαφίεται εξ’ ολοκλήρου στην Βεδική εξουσία μέσω του ιερατείου και της ιερής γραφής. Θα δούμε παρακάτω αυτό το κομμάτι από το Κήρυγμα της Φωτιάς του Βούδα, το οποίο σχετίζουμε με την «σοφία του πενταπλού πυρός»:

«Το αφτί φλέγεται. Οι ήχοι φλέγονται. Η συνείδηση στο αυτί φλέγεται. Η ακοή φλέγεται. Και οτιδήποτε υπάρχει που εγείρεται εξαρτώμενο από την ακοή στο αυτί – εκλαμβανόμενο ως ευχαρίστηση, πόνος ή ούτε ευχαρίστηση ή πόνος – και αυτά επίσης φλέγονται. Φλέγονται με τι; Φλέγονται με την φωτιά του πάθους, τη φωτιά της αποστροφής, τη φωτιά της πλάνης. Φλέγονται σας λέω, με την γέννηση, τη γήρανση και τον θάνατο, με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες.

Η μύτη φλέγεται. Οι οσμές φλέγονται. Η συνείδηση στη μύτη φλέγεται. Η όσφρηση φλέγεται. Και οτιδήποτε υπάρχει που εγείρεται εξαρτώμενο από την όσφρηση στη μύτη – εκλαμβανόμενο ως ευχαρίστηση, πόνος ή ούτε ευχαρίστηση ή πόνος – και αυτά επίσης φλέγονται. Φλέγονται με τι; Φλέγονται με την φωτιά του πάθους, τη φωτιά της αποστροφής, τη φωτιά της πλάνης. Φλέγονται σας λέω, με την γέννηση, τη γήρανση και τον θάνατο, με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες.
Η γλώσσα φλέγεται. Οι γεύσεις φλέγονται. Η συνείδηση στη γλώσσα φλέγεται. Η επαφή με τη γλώσσα φλέγεται. Και οτιδήποτε υπάρχει που εγείρεται εξαρτώμενο από την γεύση στη γλώσσα – εκλαμβανόμενο ως ευχαρίστηση, πόνος ή ούτε ευχαρίστηση ή πόνος – και αυτά επίσης φλέγονται. Φλέγονται με τι; Φλέγονται με την φωτιά του πάθους, τη φωτιά της αποστροφής, τη φωτιά της πλάνης. Φλέγονται σας λέω, με την γέννηση, τη γήρανση και τον θάνατο, με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες.
Το σώμα φλέγεται. Οι απτές αισθήσεις φλέγονται. Η συνείδηση στο σώμα φλέγεται. Η επαφή με το σώμα φλέγεται. Και οτιδήποτε υπάρχει που εγείρεται εξαρτώμενο από την επαφή με το σώμα – εκλαμβανόμενο ως ευχαρίστηση, πόνος ή ούτε ευχαρίστηση ή πόνος – και αυτά επίσης φλέγονται. Φλέγονται με τι; Φλέγονται με την φωτιά του πάθους, τη φωτιά της αποστροφής, τη φωτιά της πλάνης. Φλέγονται σας λέω, με την γέννηση, τη γήρανση και τον θάνατο, με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες.
Η διάνοια φλέγεται. Οι ιδέες φλέγονται. Η συνείδηση της διάνοιας φλέγεται. Η επαφή με τη διάνοια  φλέγεται. Και οτιδήποτε υπάρχει που εγείρεται εξαρτώμενο από την επαφή με τη διάνοια – εκλαμβανόμενο ως ευχαρίστηση, πόνος ή ούτε ευχαρίστηση ή πόνος – και αυτά επίσης φλέγονται. Φλέγονται με τι; Φλέγονται με την φωτιά του πάθους, τη φωτιά της αποστροφής, τη φωτιά της πλάνης. Φλέγονται σας λέω, με την γέννηση, τη γήρανση και τον θάνατο, με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες.»

Αυτό που φαίνεται, βασικά, να λέει ο Βούδας στο Κήρυγμα της Φωτιάς είναι ότι όλες οι αισθήσεις φλέγονται από πάθος, αποστροφή κλπ. Και ότι αυτή είναι η αιτία για «γέννηση, γήρανση και θάνατο με θλίψεις, θρήνους, πόνους, συμφορές και απελπισίες». Εννοεί ότι οι αισθήσεις τροφοδοτούν την προσκόλληση κάποιου στον τροχό του samsāra συνεισφέροντας στα «τρία δηλητήρια» και ότι ο μόνος τρόπος για να απελευθερωθεί είναι να σβήσει αυτές τις φωτιές, εννοώντας τη Νιρβάνα. Τώρα σε σχέση με τη ταξινόμηση των σκάντας, αυτή συμπτωματικά δεν ακολουθεί τη κατανόηση της Θεραβαντικής παράδοσης από έναν αλλοιώσιμο «σκάντα» νου, για τον τρόπο που η απελευθέρωση, η επίτευξη της Νιρβάνα, ή ακόμα περισσότερο η μεταφορά του καρμικού μειονεκτήματος ή πλεονεκτήματος μπορεί να προκύψει πραγματικά.

Μέσα στις σχολές Mahāyāna και Vajrayāna που υποστηρίζουν ότι ιδρύθηκαν βασισμένες στις μυστικές ή εσωτερικές διδασκαλίες του Βούδα – που πιστεύεται ότι είναι για ένα πολύ προχωρημένο κοινό – τα σκάντας παίρνουν ένα πολύ διαφορετικό νόημα. Περιληπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό που απασχολούσε τον πρώιμο Βουδισμό ήταν η δυστυχία και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να τερματιστεί. Στην παράδοση Mahāyāna η προσοχή κατευθύνεται προς όλα τα άλλα όντα με ικανότητα αντίληψης για να πετύχουν το ίδιο. Στην παράδοση Vajrayāna ή Ταντρικό Βουδισμό η έμφαση είναι στο σώμα σαν ένα μέσο φώτισης. Όχι όμως μόνο το υλικό σώμα, αλλά οι άλλες ιδιότητες που αντιπροσωπεύονται από τα σκάντας. Εδώ τα σκάντας γίνονται οι δεσμοί που ενώνουν το άτομο με τις πρωτογενείς δυνάμεις του σύμπαντος σε μία μακροκοσμική-μικροκοσμική σχέση. Τα σκάντας γίνονται μέσα απελευθέρωσης και όχι εμπόδια.

Το Paρca-varna και οι Κοσμικοί Βούδες: Αποκρινόμενοι από τη ταξινόμηση των σκάντας σύμφωνα με τις θεωρήσεις του πρώιμου Βουδισμού, βλέπουμε ότι παρέχουν την βάση για τη μεταγενέστερη θεωρία και πρακτική του Vajrayāna. Αυτό που σε εμάς αναφέρεται ως panca-varna και σημαίνει τα «πέντε χρώματα» ή πιο σωστά «είδη», στην ουσία εμπεριέχει έναν συμβολισμό που σχετίζεται με τις συμπαντικές και παντογνώστες ιδιότητες των πέντε κοσμικών ή ανυπέρβλητων Dhyāni-Buddhas, οι οποίοι στον Ταντρικό Βουδισμό σχετίζονται με τα σκάντας ενός ατόμου.

Λαμβάνοντας υπ’ όψη μας τη προέλευση της ίδιας της χρωματικής απεικόνισης του panca-varna και όχι τη σχηματική της βάση που προέρχεται από τα σκάντας, θα δούμε ότι η πιθανή προέλευσή της είναι η ημερήσια κίνηση του ήλιου μέσα στα διάφορα τεταρτημόρια του ουρανού που τα βλέπουμε καλλιτεχνικά απεικονιζόμενα στο σχέδιο μιας μαντάλας. Ο Λάμα Anagarika Govinda μας προσφέρει μια βιωματική θεώρηση του είδους μεταλλαγής των ιδιοτήτων που απεικονίζουν τα χρώματα και της σχέσης μεταξύ των χρωμάτων:

Οι μορφές με τις όποιες εμφανίζονται οι Dhyāni-Buddhas στη δημιουργική φάση της εσωτερικής όρασης κατά τη διαδικασία του διαλογισμού, συγκρίνονται από εμάς με τα διαφορετικά χρώματα στα οποία χωρίζονται οι ακτίνες του ηλίου όταν περνούν μέσα από ένα πρίσμα, αποκαλύπτοντας έτσι, μια ιδιαίτερη ιδιότητα του φωτός σε κάθε χρώμα.

Αυτή η σύγκριση είναι επαρκής καθώς τα χρώματα παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στις εμφανίσεις των Dhyāni-Buddhas. Τα χρώματά τους δείχνουν συγκεκριμένες ιδιότητες και πνευματικούς συσχετισμούς που για τον μυημένο είναι τόσο σημαντικά όπως οι μουσικές νότες για το αυτί των μουσικών. Μεταφέρουν τη συγκεκριμένη δόνηση που είναι χαρακτηριστική για κάθε πλευρά της υπερβατικής γνώσης ή Σοφίας, που στο βασίλειο του ήχου εκφράζεται μέσω της αντίστοιχης δόνησης ή μάντρα, στο βασίλειο της υλικής υπόστασης μέσω της αντίστοιχης χειρονομίας ή mudrā, και στο εσώτατο βασίλειο με την αντίστοιχη πνευματική στάση.

Σε αυτούς τους πέντε κοσμικούς Βούδες που είναι διαφορετικοί από αυτό που είναι ευρέως γνωστοί στη μετάφραση, ως οι τέσσερις «αρχέγονοι Βούδες» υπό τον κοινό όρο ādibuddha (δηλαδή οι Mahāvairocana, Vajrasattva, Vajradhara και Samantabhdra) προσδίδονται πολλές ιδιότητες και χαρακτηριστικά διαφόρων ειδών. Ωστόσο τους αποδίδονται επίσης (ή μάλλον λέγεται ότι από αυτούς εκπορεύονται) τα διάφορα panca-varnas, τα οποία υποστηρίζεται ότι παράγουν τις δικές τους διαφορετικές ψυχο-πνευματικές επιδράσεις στον εξασκούμενο, στα πλαίσια του τελετουργικού του Ταντρικού Βουδισμού και του διαλογισμού.

Τα βασικά επί μέρους στοιχεία που έχουν οι πέντε κοσμικοί Βούδες είναι φυσικά πολύ καλά τεκμηριωμένα, εν αφθονία, και είναι διαθέσιμα παντού. Το χρωματικό σχήμα όμως, παρά το ότι αποδίδεται στους κοσμικούς Βούδες ως χαρακτηριστικό δείγμα της φυσικής ιδιότητας που ενσωματώνουν και διαποτίζει το σύμπαν, δεν είναι το ίδιο καλά γνωστό, ή τουλάχιστον δεν έχει συστηματοποιηθεί πραγματικά παρά το ότι κατέχει την δική του ιστορική γενεαλογία στη συνένωση πολλών διαφορετικών εννοιών και λειτουργιών. Το χρώμα ως διαφοροποίηση του αρχέγονου φωτός παρουσιάζεται ως η πρωταρχική έκφραση για τους Βούδες, στην διαφοροποίησή τους από την κενότητα του χώρου ή του Dharmadhātu (μία έννοια ξεκάθαρα εμπνευσμένη από την παρθένα και αμόλυντη εμφάνιση του ανοικτού ουρανού) το οποίο επίσης συνδέεται με το συγκεντρωτικό σημείο έναρξης στον διαλογισμό. Θα εξετάσουμε τώρα τα πέντε πρωταρχικά χρώματα σε σχέση με τις κοσμικές Βουδικές τους ιδιότητες.

Vairocana: Vairocana σημαίνει επιφανής, ένδοξος, και είναι ο κοσμικός Βούδας που αντιπροσωπεύει την αγνότητα του σύμπαντος. Συχνά απεικονίζεται με τέσσερα πρόσωπα τα οποία, σαν τον Βράχμα, τον καθιστούν ικανό να δει προς όλες τις κατευθύνσεις, κάτι που συμβολίζει την παντογνωσία του. Καθώς είναι η ενσάρκωση του αληθινού συμπαντικού Βούδα Dharma, τον βλέπουμε συνήθως να κρατά έναν τροχό Dharma. Όντας ο πρωταρχικός κοσμικός Βούδας, το χρώμα που σχετίζεται με αυτόν είναι το καθαρό λευκό. Ωστόσο δεν αποτελεί έκπληξη αυτό που λέγεται ότι αυτός αναδύεται από ένα μπλε φόντο που χωρίς αμφιβολία έχει σχέση με τον ουρανό (παρά σαν ένα «όραμα του μπλε» που εμφανίζεται στον διαλογισμό).

Το λευκό από μόνο του δεν είναι πραγματικό χρώμα. Εδώ αντιπροσωπεύει την δυνητικότητα όλων των άλλων χρωμάτων που εδράζουν μέσα σε αυτό, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζει μία κατάσταση πέρα από όλες τις άλλες ιδιότητες. Είναι κατ’ αυτό τον τρόπο, κατά μία έννοια, ισότιμο με το μαύρο, αν και στην Βουδιστική τέχνη και εικονογράφηση το μαύρο φυσικά κομίζει αρνητικά χαρακτηριστικά, αναφορικά με θεμελιώδη Βουδιστικά δόγματα, όπως το κακό, η άγνοια κλπ.

Ωστόσο, ειδικά στις Ταντρικές Βουδιστικές θεωρήσεις, το μαύρο πράγματι εμφανίστηκε κάποια στιγμή να είναι σημαντικό συστατικό στην εσωτερική τέχνη εικονογράφησης και τους πίνακες ζωγραφικής, όχι μόνον αισθητικά προκειμένου να τονίζει περισσότερο τις εξοργισμένες φύσεις των Dharmapalas, αλλά και με μία πιο εκτεταμένη Ταντρική φιλοσοφική έννοια, να διαχειρίζεται μιάνσεις και αρνητικές ιδιότητες σαν ένα μεταμορφωτικό μέσο ώστε να δημιουργεί έναν πιο ταχύ δρόμο προς την φώτιση.

Ίσως το πιο δημοφιλές παράδειγμα χρήσης του λευκού χρώματος στον πρώιμο Βουδισμό βρίσκεται μέσα στον μύθο της βασίλισσας Māyādevī που ονειρεύεται έναν λευκό ελέφαντα να αγγίζει τη δεξιά πλευρά του κορμιού της και να την γονιμοποιεί με τον επερχόμενο (τότε Gautama) Βούδα μέσω άσπιλης σύλληψης. Κάποιος θα είχε την τάση να πιστέψει ότι αυτή είναι πολύ ασαφής για να είναι μία αλληγορία, αν και μέσα στις Jātakas ο Βούδας είναι γνωστό ότι ήταν ένας λευκός ελέφαντας σε αρκετές από τις ενσαρκώσεις του, για τον προφανή λόγο ότι αυτό το ζώο χαρακτηρίζεται από στιβαρές ποιότητες.

Akshobhya: Ο Akshobhya κατοικοεδρεύει στην θεμελιώδη κατεύθυνση της Ανατολής και όπως το όνομά του υποδηλώνει, λέγεται ότι είναι αιώνια ατάραχος. Συχνά απεικονίζεται να φοράει ένα στέμμα με πέντε ακίδες το οποίο αναπαριστά την ανωτερότητά του πάνω από όλους τους νόμους της φύσης και την φευγαλέα τους παροδικότητα. Ο Akshobhya συγκεντρώνει επίσης στο πρόσωπό του την vijnāna, ή σωστή ή γεμάτη διορατικότητα σύλληψη και το χρώμα που του αποδίδεται για τον λόγο αυτό, είναι το μπλε.

Έχοντας στο μυαλό μας το καθαρό μπλε γαλάζιο του ανοικτού ουρανού, το μπλε αντιπροσωπεύει εδώ την ενσάρκωση με μπλε δέρμα του υπέρτατου Κρίσνα, κάτι αμόλυντο από άλλα περισσότερο υλιστικά ή «δεμένα με την γη» χρώματα. Φαίνεται ότι υπήρχε η πρόθεση να επικαλεσθεί μία έννοια πνευματικής καθαρότητας, ή αγνής διορατικότητας που μεταφορικά συνδέεται με μία «όμοια με καθρέπτη σοφία», κάτι που αποτελεί επίθετο του Akshobhya. Ο καθρέπτης εδώ χρησιμοποιείται για να εννοήσει ακριβώς αυτό που κάνει ένας καθρέπτης.

Αντανακλά το σύνολο των χαρακτηριστικών των πραγμάτων με αμεροληψία, δεν αντιδρά με κανέναν τρόπο στο αντανακλώμενο περιεχόμενο, ούτε οποιοδήποτε από τα αντανακλώμενα σε αυτόν αντικείμενα είναι απομονωμένο ή ξεχωριστό, αλλά συσχετιζόμενο με μία αδιάσπαστη αλληλουχία επί μέρους στοιχείων και μέρος αυτών. Σε οποιοδήποτε σύστημα αναλογίας βρίσκουμε φυσικά πολλά άλλα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται σε σχέση με τους κοσμικούς Βούδες αναφορικά με την μαγική αμοιβαιότητα.

Αυτά παίρνουν συχνά τη μορφή ορυκτών τα οποία χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αγαλμάτων, φυλαχτών και άλλων τελετουργικών αντικειμένων. Σε σχέση με τα χρώματα των ορυκτών, βρίσκουμε την πέτρα λάπις λαζούλι που αντιπροσωπεύει τις ποιότητες του ανοικτού γαλάζιου ουρανού και στο Θιβέτ, για τελετουργική χρήση, είχε μεγαλύτερη αξία ακόμα και από τον χρυσό ή τα διαμάντια.

Amitābha: Ο Amitābha συνήθως θεωρείται ο γηραιότερος από τους κοσμικούς Βούδες και κατοικοεδρεύει στην θεμελιώδη κατεύθυνση της Δύσης. Αναφορικά με ψυχο-πνευματική ιδιότητα, στο πρόσωπό του συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά της διαισθητικής συνείδησης και της pratyaveksanajnāna, ή «διορατικής σοφίας». Ενώ το όνομά του στην κυριολεξία σημαίνει «φως χωρίς όρια», εξαιτίας της θεμελιώδους κατεύθυνσης στην οποία είναι τοποθετημένος που είναι η περιοχή του ουρανού που σχετίζεται με τον δύοντα ήλιο, το χρώμα του Amitābha είναι το κόκκινο. Το κόκκινο εκτός Βουδισμού συμβολίζει έναν υπαινιγμό θανάτου, κινδύνου και απειλής για τη ζωή, αλλά και την δύναμη που απονέμει ζωή, την διέγερση, το πάθος, την επιβεβαίωση της ζωής κλπ. Στον ρόλο του ως κοσμικός Βούδας, ο Amitābha μεταμορφώνει ταντρικά αυτά τα ανόμοια, ασαφούς σύλληψης συναισθήματα και καθοδηγεί σε μία ανυψωμένη διορατική σοφία που υπερβαίνει τα αντίθετα. Στον Θιβετανικό Βουδισμό παρατηρούμε ένα σύνολο χαρακτηριστικών μαγικής παράδοσης που σχετίζονται με αυτό το χρώμα, όπως το κόκκινο ένδυμα (που αντικατέστησε το βαθυκίτρινο) και τις, θεωρούμενες ως μαγικές, ιδιότητες του κοραλλιού στην κατασκευή φυλαχτών που χρησιμοποιούνται ενάντια στις αρρώστιες, την πρόγνωση των ασθενειών κλπ. Εκτός του χρώματός του, ο γεωλογικός σχηματισμός έχει πολύ σχέση με τη μαγική ιδιότητα του κοραλλιού, γιατί αποτελείται από λεπτούς σκελετούς και έτσι δεν εκφράζει μόνο μία παγιωμένη μορφή, αλλά επίσης την αλλαγή και την ελαστικότητα που είναι έμφυτη μέσα στην προφανώς, στερεά μορφή.

Ratnasambhava: Το όνομα Ratnasambhava σημαίνει «γεννημένος από ένα κόσμημα» και αυτός είναι ο κοσμικός Βούδας του Νότου. Συνήθως απεικονίζεται να κρατά μία πέτρα Cintamani ή μία Θιβετανική πέτρα εκπλήρωσης επιθυμιών που αναγράφει το Om Mani Padme Hum και η οποία υποτίθεται ότι εκπληρώνει μόνον μη υλιστικές επιθυμίες. Ο Ratnasambhava θεωρείται η ενσωμάτωση της αγάπης και της ισότητας για όλα τα όντα και το αντίστοιχο σκάντα του εκφράζεται μέσω του καναλιού vedanā. Το χρώμα του είναι το κίτρινο – ή μάλλον ένα χρυσό λαμπερό κίτρινο – και συμβολίζει τον λαμπερό ήλιο της ημέρας, κάτι που εξηγεί γιατί το σύμβολο του Ratnasambhava είναι το άλογο, ένα ηλιακό ζώο. Στον Βουδισμό αυτό το χρώμα παλαιότερα συνδεόταν με τις βαθυκίτρινες ενδυμασίες των μοναχών και πριν ήταν ένα χρώμα που φορούσαν εγκληματίες. Επιλέχθηκε από τον Βουδισμό γιατί παρομοίως σημαίνει την αποκοπή από την υλιστικά κατυεθυνόμενη κοινωνία.

Amogasiddhi: Ο Amogasiddhi κατοικοεδρεύει στο βορεινή θεμελιώδη κατεύθυνση και είναι η ενσωμάτωση των πρακτικών μέσων, ο τύπος της πραγματιστικής σοφίας που βλέπει κάθε δεξιοτεχνία να εφαρμόζεται με τον σωστό τρόπο και να ολοκληρώνεται επιτυχώς. Συνήθως τον βλέπουμε με έναν Vajra ή ένα σπαθί στο αριστερό του χέρι. Amogasiddhi σημαίνει αλάνθαστη ή αδιάλειπτη επιτυχία με την πρακτική έννοια. Το χρώμα του είναι το πράσινο ή το μυστικιστικό σμαραγδί και αυτό για να χαρακτηριστεί από τις ποιότητες της ισορροπίας και της αρμονίας, όπως επίσης και της έμφυτης ανάπτυξης και γονιμότητας στη φύση. Έχει επίσης το γνώρισμα του νεανικού ενθουσιασμού και της δραστηριότητας που βλέπουμε στη φύση της πράσινης Tārā όπως απεικονίζεται μέσα από τις παιχνιδιάρικες και σκανταλιάρικες περιπέτειές της. Ο Amogasiddhi είναι επίσης ο άρχοντας του κάρμα και έτσι το πράσινο ενσωματώνει το νόμο της δράσης. Κοσμογραφικά ο Amogasiddhi είναι ο ήλιος του μεσονυχτίου και η αρχή της ανάπτυξης.

Η Κρυσταλλική Ψυχή: Μία συναρπαστική δοξασία η οποία προέκυψε από την ύστερη σχολή Mahayana, γύρω στο 300-400 μ.κ.ε., είναι γνωστή ως Tathāgatagarbha ή δοξασία «Buddha-matrix» και ήταν, πιθανά, μια λεπτομερής επεξήγηση στοιχείων που βρέθηκαν σε μία Σούτρα γνωστή ως Ο Αληθινός Βρυχηθμός του Λιονταριού της Βασίλισσας Σριμάλα. Στην δοξασία υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με τον Κλασσικό Ινδουισμό. Η Tathāgatagarbha κάποιες φορές συγκρίνεται με ένα αστραφτερό κόσμημα τυλιγμένο σε ένα βρώμικο κομμάτι υφάσματος.

Η φύση του κοσμήματος ή εμβρύου Tathāgatagarbha είναι η -σαν καθαρή φωτεινότητα- συνείδηση που είναι στην ουσία ο φωτισμένος Βούδας-νους. Φυσικά, εδώ η έννοια του anātman γίνεται κατανοητή πολύ περισσότερο από ότι σε πρώιμες σχολές, αφού η Tathāgatagarbha παίζει τον ρόλο ενός είδους υποκατάστατου της Ψυχής που υπομένει διαδο-χικές μετενσαρκώσεις και είναι αυτοφωτοβόλος συνείδηση.

Αντίθετα με τις πρώιμες θεωρήσεις Mahayana για το ότι οι Bodhisattvas έχουν δυνητικά την ικανότητα να αντιληφθούν την δική τους bodhicitta (σοφία-συνείδηδη), η δοξασία Tathāgatagarbha μας διδάσκει ότι αυτή η αγνή φωτεινή συνείδηση υπάρχει ήδη «πλήρως ανεπτυγμένη» μέσα στις καρδιές μας – γιατί είναι στην περιοχή της καρδιάς και όχι του κεφαλιού που η συνείδηση εθεάθη να εδράζει – και αυτό οφείλεται στο ότι το βρώμικο ύφασμα (τα πέντε σκάντας) έχει λερωθεί από τους ρύπους της απληστίας, του μίσους και της πλάνης η οποία καρμικά αποκρύπτει τη φύση της. Ένα απόσπασμα από Αρχαίο Κείμενο παρόμοιο με την δοξασία Tathāgatagarbha βλέπουμε εδώ:

«Σήκωσε το κεφάλι σου, ω Λανού, βλέπεις ένα ή αμέτρητα φώτα από πάνω σου να καίνε στο σκοτεινό, νυχτερινό ουρανό;»

«Νιώθω μια φλόγα, ω Γκουρουντέβα, βλέπω αμέτρητους αναπόσπαστους σπινθήρες να λάμπουν μέσα της.»

«Σωστά απάντησες. Και τώρα κοίταξε γύρω σου και μέσα σου. Αυτό το φως που καίει μέσα σου, το νιώθεις καθόλου διαφορετικό από το φως που λάμπει μέσα στους Αδελφούς σου;»

«Δεν είναι καθόλου διαφορετικό, παρ’ όλο που ο φυλακισμένος είναι αλυσοδεμένος από το Κάρμα και παρ’ όλο που τα εξωτερικά του ενδύματα ξεγελούν αυτόν που έχει άγνοια και τον κάνουν να λέει: Η Ψυχή σου και η Ψυχή μου.» (Η Μυστική Δοξασία Τ.I p166)

Η δοξασία Tathāgatagarbha έγινε δημοφιλής σε χώρες Mahayana όπως η Κίνα και το Θιβέτ. Σε σχέση με το Θιβέτ υπάρχει μία άλλη γηγενής Θιβετανική δοξασία αρκετά συναφής με αυτή που είναι τώρα γνωστή ως Dzogchen. Όπως στη Tathāgatagarbha, έτσι και στη Dzogchen αυτή η φώτιση ή διαφώτιση ήδη προϋπάρχει, με την έννοια ότι ο νους είναι αυτός που δημιουργεί εσφαλμένες εννοιοκρατίες οι οποίες παρεμποδίζουν την ικανότητά του να αντιλαμβάνεται την αληθινή του φύση, η οποία – όπως και στην Tathāgatagarbha – επίσης υποδηλώνει αρχέγονη φωτεινότητα που αντανακλά την αληθινή φύση της συνείδησης.

«Ο νους είναι ο μεγάλος φονέας του Πραγματικού» όπως λέγεται. Η Tathāgatagarbha μπορεί ξεκάθαρα να επηρέασε τις γηγενείς παραδόσεις του Θιβέτ, παρ’ όλα αυτά υπήρχε ήδη μία δοξασία φωτός στη περιοχή πριν την άφιξη του Βουδισμού, όπως μας λέει ο Τούτσι:

«Συχνά το αρχικό στάδιο της μη-ύπαρξης ή της αγνής δυνητικότητας της ύπαρξης αποτελείται απλά από ένα φως – μία ένδειξη της εξαιρετικά αρχαίας προέλευσης αυτού του ‘φωτισμού’, αυτής της δοξασίας του φωτός που αργότερα οργανώθηκε σε ένα θεωρητικό σύστημα μέσω των Τάντρας, αλλά το οποίο ήταν για πολύ καιρό αντικείμενο συλλογισμού για τους Θιβετανούς που εποίκησαν τον γηγενή τους ‘Όλυμπο’ με αναρίθμητους θεούς του φωτός.»

Φωτεινότητα Bardo: Στις περισσότερες σχολές του Βουδισμού μπορεί κάποιος να δει συχνά ίχνη από δοξαστικά στοιχεία που αναπτύχθηκαν και διευρύνθηκαν σε μεταγενέστερες σχολές. Για παράδειγμα, ένας κατοπινός κλάδος της Mahayana, η Vajrayana – αν και πολλοί θέλουν να βλέπουν αυτόν το κλάδο σαν κάτι εντελώς ξεχωριστό από το Mahayana – χρησιμοποιεί αυτό που είναι γνωστό σαν Vajrasattva («αδαμάντινο ον» ή « αδαμάντινη ουσία») το οποίο για τους σκοπούς μας είναι κάτι σαν υβρίδιο μεταξύ των πρώιμων δοξασιών Bodhisattva και Tathāgatagarbha.

Μεταξύ άλλων, ενισχύει επίσης την ιδέα ενός αληθούς ή υπερβατικού εαυτού πίσω από τα αλλοιώσιμα σκάντας, τόσο παρόμοια με την Tathāgatagarbha που διαφωνεί με την πιο κυριολεκτική κατανόηση του πρώιμου Βουδισμού που επιτρέπει έναν παντοτινό εαυτό ή ψυχή, ακόμα κι αν δεν αναφέρεται στην προσωπικότητα ή το εγώ – κάτι με το οποίο πιθανότατα ταυτιζόταν ο Βούδας από την αρχή – αλλά στο αληθινό ανώτερο Εαυτό, Ον ή Ψυχή. Η Vajrasattva εμφανίζεται σαν την «αδαμάντινη ψυχή» στην Φωνή της Σιγής. Ο συμβολισμός του διαμαντιού (ή κρυσταλλοποιημένο φως) απεικονίζει τον καθαρό, διάφανο και επιπλέον άφθαρτο χαρακτήρα της φύσης του.

Ο μακεδονικός τάφος του Φοίνικα

Από τους πιο σημαντικούς και εντυπωσιακούς μακεδονικούς τάφους στην ευρύτερη περιφέρεια της Θεσσαλονίκης είναι αυτός στο Φοίνικα, νοτιοανατολικά της πόλης.

Πρόκειται για το αρχαιότερο δείγμα μακεδονικού τάφου στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, αλλά και για ένα από τα αρχαιότερα μνημεία αυτού του τύπου, όπου ο δωρικός ρυθμός βρίσκει την πληρέστερη έκφρασή του.

Παρά το γεγονός ότι ο τάφος βρέθηκε συλημένος, η μορφή του και τα ανασκαφικά δεδομένα δείχνουν ότι ετοιμάσθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα μέσα στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. για να δεχθεί έναν αναμφίβολα επιφανή νεκρό, πιθανότατα ανώτατο στέλεχος του μακεδονικού στρατού, και τη γυναίκα του.

Πρόκειται για επιβλητικό μονοθάλαμο οικοδόμημα, κατασκευασμένο από πωρόλιθο και επιχρισμένο με ασβεστοκονίαμα. Ένας βαθμιδωτός δρόμος, που έχει λαξευθεί στο φυσικό βράχο, οδηγεί στη θύρα του τάφου, που ήταν φραγμένη με έξι επάλληλους ογκόλιθους. Εσωτερικά ο τάφος έκλεινε με ξύλινη δίφυλλη πόρτα. Η πρόσοψη του μνημείου, που σώζεται σχεδόν ακέραια, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Έχει πλάτος 4,96 μ. και ύψος 5,68 μ. και είναι επιχρισμένη με λευκό μαρμαροκονίαμα. Ο δωρικός ρυθμός εδώ αναδεικνύεται σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, καθώς οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες της ανωδομής τονίζονται με πολύχρωμα κονιάματα. Βαθυκύανα τρίγλυφα πλαισιώνουν τις λευκές μετόπες, όπου με χρυσαφιές πινελιές επαναλαμβάνεται η εικόνα μιας μεταλλικής φιάλης. Το διάκοσμο της πρόσοψης ολοκλήρωνε η ζωγραφική παράσταση του αετώματος, που είχε, δυστυχώς, φθαρεί σε μεγάλο βαθμό λόγω της καταστροφής του επαέτιου γείσου από τους αρχαιοκάπηλους. Η εσωτερική διαμόρφωση του θαλάμου, όπου δεσπόζουν δύο βωμόσχημα βάθρα επάνω σε ορθογώνιες βάσεις, είναι πραγματικά μοναδική. Τα εντυπωσιακά βάθρα, με πολύχρωμο γραμμικό διάκοσμο σε μαύρο φόντο, είχαν επίσης υποστεί μεγάλη φθορά από τους αρχαιοκάπηλους, που αφαίρεσαν τα τεφροδόχα σκεύη και διασκόρπισαν τα καμένα οστά των νεκρών. Την εικόνα του χώρου συμπληρώνουν δύο κτιστά θρανία, για την εναπόθεση προσφορών προς τους νεκρούς.



Το μνημείο ήλθε στο φως την άνοιξη του 1987, ακριβώς πίσω από το Νοσοκομείο Άγιος Παύλος, στο χώρο απ' όπου θα περνούσε τμήμα της ανατολικής περιφερειακής οδού. Μετά την ανασκαφή η κατασκευή του δρόμου ολοκληρώθηκε, ενώ μια ελαφρά υπερυψωμένη γέφυρα στέγασε τον τάφο. Σήμερα, ο ειδικά διαμορφωμένος υπόγειος χώρος περιλαμβάνει επίσης έκθεση εποπτικού υλικού σχετικά με την ανασκαφή του μνημείου αλλά και με την ευρύτερη περιοχή, καθώς και παρουσίαση των γνωστών και άγνωστων μακεδονικών τάφων στην περιφέρεια της Θεσσαλονίκης ώστε ο επισκέπτης να αποκομίσει ολοκληρωμένη εικόνα για το θέμα. Σε απόσταση λίγων μέτρων νοτιοανατολικά του τάφου ορθωνόταν ένας ταφικός τύμβος, παλαιότερα γνωστός ως «Τούμπα Κις», ενώ όλη η περιοχή εντάσσεται σε νεκροταφείο κλασικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που καταστράφηκε από αυθαίρετες αμμοληψίες στις προηγούμενες δεκαετίες. Παρά την καταστροφή, οι σωστικές ενέργειες τις ΙΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων απέδωσαν αρκετούς ασύλητους τάφους του 4ου και 3ου αι. π.Χ.

Εργασιακός μεσαίωνας; Πού τέτοια τύχη!

Μία από τις πλέον δημοφιλείς εκφράσεις των τελευταίων ετών είναι αυτή του “εργασιακού μεσαίωνα”. 

Kι όμως, οι δουλοπάροικοι του μεσαίωνα, στην πραγματικότητα δούλευαν λιγότερο από τον μέσο εργαζόμενο της βιομηχανικής εποχής. Πόσο μαλλον της ψηφιακής!  Η Έντιθ Ρότζερς στο βιβλίο της «Discussion of Holidays in the Later Middle Ages» (Συζήτηση για τις αργίες στα τέλη του μεσαίωνα), εξηγεί πως...
η εκκλησία καθιέρωνε θρησκευτικές αργίες για να ξεκουράζoνται τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και να έχουν χρόνο για εκκλησιασμό. Οι φεουδάρχες συμφωνούσαν στην καθιέρωση αργιών, καθώς οι ανάπαυλες μείωναν τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών. Στην Αγγλία, οι αργίες έφταναν τις 120 μέρες τον χρόνο, ενώ στην Ισπανία τις 150. Πρωταθλήτρια Ευρώπης ήταν η μεσαιωνική Γαλλία, που εξασφάλιζε στους χωρικούς της 180 μέρες άδειας. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος Γάλλος δουλοπάροικος του 13ου – 14ου αιώνα, αφιέρωνε σχεδόν έξι μήνες τον χρόνο στην οικογένειά του, στους φίλους του, στα καπηλειά, σε χορούς και πανηγύρια.

Το ωράριο

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Οξφόρδης, Τζέιμς Ρότζερς (James E. Thorold Rogers), το ωράριο σπάνια ξεπερνούσε τις 9 ώρες ημερησίως και περιελάμβανε διαλείμματα για τουλάχιστον τρία γεύματα και μεσημεριανή σιέστα.

Πέντε αιώνες αργότερα, στην ακμή της βιομηχανικής επανάστασης, το ωράριο εξαφανίσθηκε και οι αργίες σχεδόν καταργήθηκαν. Γι’ αυτό εμφανίσθηκαν τα εργατικά κινήματα και οι ιδεολογίες που βασίστηκαν στην καταπίεση των εργαζομένων και στην απληστία των εργοδοτών. Οι εργάτες ουσιαστικά ζητούσαν να επιστρέψουν στον «εργασιακό μεσαίωνα»!

Σήμερα στην Αγγλία, ετησίως οι αργίες φτάνουν τις 105, μαζί με τα σαββατοκύριακα και τις άδειες. Πριν τετρακόσια χρόνια ήταν 120.

Οι Γάλλοι συνεχίζουν να διατηρούν ψηλά τον πήχη στις 175 μέρες, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Σαρκοζί να αυξήσει τις εργατοώρες.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι οι αργιες είναι γύρω στις 110, ενώ στη Νότια Κορέα ίσα που αγγίζουν τις 70.

Κατόπιν όλων αυτών επαναλαμβάνουμε:

Εργασιακός μεσαίωνας; Πού τέτοια τύχη!...

 

O Πρίγκιπας και τα χρώματα

Μια φορά και έναν καιρό ζούσε ένας πρίγκιπας, ο πρίγκιπας Πλουμιστός, που αγαπούσε πάρα πολύ τα Χρώματα. Τόσο πολύ που τα έφερε στο παλάτι του και τους πρόσφερε όλες τις ανέσεις για να μένουν εκεί με έναν όρο, να μη χρωματίσουν τίποτα χωρίς τη διαταγή του. Τα Χρώματα στην αρχή ξεγελάστηκαν και πήγαν στο παλάτι μα όταν κατάλαβαν πως θα ζούσαν σαν φυλακισμένα προσπάθησαν να φύγουν. Όμως ο Πλουμιστός είχε βάλει φρουρούς να τα φυλάνε, μάλιστα τα βράδια πήγαινε ο ίδιος και διπλοτριπλοκλείδωνε τα δωμάτια των Χρωμάτων.
Το πρωί φώναζε το Κόκκινο να του βάψει τη μαρμελάδα φράουλα, το Κίτρινο να του χρωματίσει την ομελέτα, το Σταχί για το ψωμί. Μόνο ένα χρώμα, το Άσπρο είχε ξεφύγει από την παγίδα του Πλουμιστού και το Άσπρο είχε βάψει τα πάντα στο βασίλειο έξω από το πολύχρωμο παλάτι. Όλα τα λουλούδια ήταν άσπρα, οι παπαρούνες, τα τριαντάφυλλα, οι τουλίπες, τα ζουμπούλια, ακόμα και οι βιολέτες που επειδή ήταν άσπρες τις έλεγαν ασπρέτες. Οι καστανιές ήταν και αυτές άσπρες και τις έλεγαν ασπριές, οι λεύκες ήταν άσπρες, τα κυπαρίσσια είχαν ένα ασπρί χρώμα.
Όλα ήταν άσπρα, σαν να είχε καλύψει τα πάντα το λευκό χιόνι. Μόνο το παλάτι ξεχώριζε με χρωματιστές ρίγες στους τοίχους και χρωματιστά τζάμια στα παράθυρα. Τα ρούχα του Πλουμιστού είχαν όποιο χρώμα μπορούσες να φανταστείς. Είχε πορτοκαλί παντελόνια, πράσινες κάλτσες, κόκκινους μανδύες, λιλά πανωφόρια, μπλε παπούτσια. Του άρεσε μάλιστα να φοράει πολλά χρώματα και να κάνει βόλτες στους κάτασπρους κήπους. Ήταν πολύ εύκολο για τους σωματοφύλακές του να τον προσέχουν, ήταν ο μοναδικός χρωματιστός άνθρωπος στο παλάτι και σε όλο το βασίλειο και τον ξεχώριζες από μακριά.
Μια μέρα πέρασε από το βασίλειο η νεράιδα Τριανταφυλλένια. Πραγματικά απόρησε με αυτό το ολόλευκο θέαμα που αντίκρισε, πόνεσαν τα μάτια της! Κάθισε κάτω από μια ασπριά να ξεκουραστεί και αυτή της εξομολογήθηκε τον πόνο της.
“Όλοι εδώ είμαστε άσπροι γιατί ο πρίγκιπας Πλουμιστός έχει κλείσει τα Χρώματα στο παλάτι και δεν τα αφήνει να βγουν” της είπε. Η Τριανταφυλλένια απόρησε και είπε πως ο Πλουμιστός είναι ένας πολύ εγωιστής πρίγκιπας και του αξίζει ένα καλό μάθημα.
Το ίδιο κιόλας βράδυ, λίγο πριν βγει ο ήλιος, μπήκε κρυφά στο παλάτι. Κοίμισε με το μαγικό της ξόρκι τους φρουρούς και τον πρίγκιπα Πλουμιστό και του πήρε τα κλειδιά από τα δωμάτια των Χρωμάτων. Έπειτα ξεκλείδωσε μία μία τις πόρτες και τα Χρώματα ξεχύθηκαν βιαστικά έξω από τη χρυσή φυλακή τους.
Αμέσως έπιασαν δουλειά. Το κόκκινο και το ροζ έβαψαν τριανταφυλλιές, το μωβ τις τουλίπες, το βιολετί τις ασπρέτες που τώρα πια μπορούμε να τις λέμε βιολέτες, το κίτρινο έβαψε εκατοντάδες αγριολούλουδα και το κέντρο στις μαργαρίτες και τα χαμομήλια.
Πολλή δουλειά έκανε το πράσινο βάφοντας τα φύλλα των δέντρων. Όταν έφτασε στα κυπαρίσσια του ζήτησαν να τα βάψει 2 φορές και έτσι έγινε αυτό το σκούρο πράσινο που λέμε κυπαρισσί. το καφέ έβαψε το χώμα, τους κορμούς και τα κλαδιά και όταν έφτασε στις ασπριές εκείνες του ζήτησαν να δώσει στους καρπούς τους ένα έντονο καστανό χρώμα και έτσι από τότε αυτά τα δέντρα τα λέμε καστανιές. Τα Χρώματα έτρεχαν γελώντας αφήνοντας πίσω τους χρωματιστά μονοπάτια. Πιτσίλισαν με τα χρώματά τους τις πεταλούδες αλλά εκεί που δυσκολεύτηκαν ήταν όταν τους ζήτησε ο ουρανός μια χάρη.
“Τόσα χρόνια άσπρος δεν θέλω να έχω ένα μόνο χρώμα. Μπορείτε σας παρακαλώ να με κάνετε σκούρο μπλε για την αυγή, γαλάζιο για την ημέρα και πορτοκαλί με κόκκινο στο ηλιοβασίλεμα;”
Τα Χρώματα δεν χάλασαν κανενός το χατίρι. Το Άσπρο, ευτυχισμένο έβλεπε τα αδέρφια του μετά από τόσον καιρό να κάνουν τον κόσμο στο βασίλειο χρωματιστό. Χάρηκε όμως πάρα πολύ όταν οι λεύκες δεν ζήτησαν να αλλάξουν το όνομά τους και είχαν γίνει και αυτές με καφετί κορμό και πρασινωπά φύλλα. Και χάρηκε το ίδιο όταν κάποια λουλούδια κράτησαν το λευκό τους χρώμα που τους πήγαινε τόσο πολύ.
Όταν ο πρίγκιπας Πλουμιστός ζήτησε να φάει το πρωινό του τον περίμενε μια έκπληξη. Το Κόκκινο δεν ήταν εκεί για να του βάψει την αγαπημένη του μαρμελάδα φράουλα. Ούτε κάποιο από τα άλλα Χρώματα ήταν εκεί. Ξαφνιασμένος κοίταξε προς τον απέραντο κήπο και τι να δει; Όλα τα Χρώματα ήταν μαζεμένα στη μέση του κήπου περιτρυγιρισμένα από πράσινα, κόκκινα, λιλά λουλούδια κάτω από έναν χαρούμενο και γαλάζιο ουρανό.
Ο πρίγκιπας Πλουμιστός κατάλαβε το λάθος του. Ακόμα και το πιο πολύτιμο πράγμα και αν έχεις, δεν αξίζει τίποτα άμα δεν το μοιράζεσαι με τους άλλους.
Υποσχέθηκε πως ποτέ ξανά δεν θα φυλακίσει τα Χρώματα.
Έτσι έζησαν αυτοί καλά εμείς καλύτερα και όλοι πολύχρωμοι.