Το θέμα της επιτυχίας πέφτει σαν βαρύ πέπλο πάνω στις δυτικές κοινωνίες και κάνει τους πολίτες τους να ασφυκτιούν. Σε ένα κόσμο τόσο θυελλώδη, εκείνοι πασχίζουν να διατηρήσουν μία αυτο-αξία, συνήθως μέσω της επαγγελματικής, οικονομικής και κοινωνικής “επιτυχίας”. Αυτό είναι κάτι θεμιτό ως ένα βαθμό. Η επιτυχία στις ανθρώπινες επιδιώξεις ήταν και παραμένει απαραίτητη για την πρόοδο. Για την πρόοδο ναι, αλλά όχι για τον καθορισμό της αξίας των πολιτών.
Η ανάλυση των σημερινών δεδομένων σχετικά με την πίεση που ασκείται σε όλους μας να είμαστε επιτυχημένοι νομίζω είναι περιττή. Είτε πηγάζει από οικογενειακές πιέσεις που είχαν στο κέντρο τους την ανασφάλεια των γονέων, είτε από άλλες απορρίψεις, το σίγουρο είναι πως εκείνοι που διψούν για επιτυχία είναι εκείνοι στους οποίους κάποια στιγμή, με κάποιο τρόπο, αμφισβητήθηκαν οι ικανότητες ή ακόμη και η προσωπική τους αξία. Και ποιος να λείψει φυσικά από αυτή τη λίστα; Μας αφορά όλους. Η εμμονή με την επιτυχία έχει πάντα την ίδια ρίζα. Την ανάγκη του ανθρώπου να αποδείξει την αξία του και να αγαπηθεί.
Επειδή το μοτίβο της αγάπης το μαθαίνουμε σε μικρή ηλικία, καθώς τότε το έχουμε πιο πολύ ανάγκη, αν μάθαμε την αγάπη υπό όρους τότε ακολουθούμε αυτό το μοτίβο και αργότερα στις υπόλοιπες σχέσεις μας. Και πάνω από όλα στη σχέση με τον εαυτό μας. Έχουμε δηλαδή υποβάλλει τον ίδιο μας τον εαυτό σε μία αγάπη υπό όρους, με αποτέλεσμα οι αποτυχίες μας να επηρεάζουν το πόση αγάπη θεωρούμε ότι είμαστε άξιοι να λάβουμε.
Το ζήτημα αυτό εμφανίζεται κυρίως στη Δύση, σε εκείνους των οποίων οι βασικές ανάγκες έχουν καλυφθεί και η εκπλήρωσή τους δεν αποτελεί επίτευγμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο δυτικός πολιτισμός είναι σε καλύτερη θέση. Καθώς τα κλαδιά του δέντρου μεγαλώνουν, οι αρχικές αιτίες των προβλημάτων, παίρνουν τεράστιες διαστάσεις και οι άνθρωποι στην Ευρώπη και την Αμερική έχουν να διαχειριστούν έναν ποταμό από συμπτώματα των αρχικών αυτών προβλημάτων με χειρότερο από όλα την αποσύνδεση από τον ίδιο τους τον εαυτό, χαμένοι στο κυνήγι μίας επιτυχίας που και να έρθει, δεν θα είναι ποτέ αρκετή.
Έχουν χάσει δηλαδή μια για πάντα την γαλήνη τους. Αυτό, δυστυχώς, είναι αναπόφευκτο εφόσον η κοινωνία έχει εστιάσει στην υλική ευμάρεια και τις ανέσεις σε βάρος της κριτικής σκέψης και της αρετής της εγκράτειας. Εκτός αυτού, η επιτυχία σε οποιοδήποτε τομέα εξαρτάται από τόσους πολλούς παράγοντες, που καταλήγει να είναι σχεδόν τυχαία. Και ξέρω, πολλοί θα πουν όποιος προσπαθεί πολύ πετυχαίνει, αυτό όμως δεν είναι κάτι που έχω δει να συμβαίνει. Βλέπω ανθρώπους των οποίων η προσπάθεια είναι αξιοθαύμαστη και δεν αποκτούν ποτέ ούτε πλούτο, ούτε φήμη.
Το θέμα της επιτυχίας, όμως, έχει πολλές πλευρές. Μία πιο κοινωνιολογική πλευρά είναι αυτή που αφορά τη θέση μας στο κοινωνικό σύνολο και τον ενδόμυχο φόβο μας να μην περιθωριοποιηθούμε. Με την επιτυχία εξασφαλίζουμε έτσι την κοινωνική μας θέση. Είναι θέμα επιβίωσης. Το οικονομικό σύστημα συμβάλλει τα μέγιστα σε αυτό.
Το στοίχημα του ανθρώπου που θέλει να αποφύγει το ατέρμονο κυνήγι μίας επιτυχίας κενής και ανούσιας, είναι να παλεύει μεν για την επιτυχία, αλλά για την επιτυχία που έχει επιλέξει κι όχι για εκείνη που του επιβλήθηκε.
Να παλέψει για να δημιουργήσει τον εαυτό του, το μόνο έργο που στ’ αλήθεια του ανήκει.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου