Ο Πλάτων συχνά συγχέεται με τον Σωκράτη. Ο Σωκράτης ήταν ένας μεγαλύτερος σε ηλικία φίλος του, που δίδαξε τον Πλάτωνα πολλά, αλλά δεν άφησε πίσω του γραπτά κείμενα. Ο Πλάτων, από την άλλη άφησε μεγάλο έργο πίσω του, 36 στο σύνολό τους Διαλόγους, εξαιρετικής τέχνης συγγράμματα με φανταστικές συζητήσεις στις οποίες ο Σωκράτης πάντα έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ανάμεσά τους «Η Πολιτεία», «Το Συμπόσιο», «Οι Νόμοι», «Μένων» και «Η Απολογία» Ο Πλάτων είχε τέσσερις μεγάλες ιδέες για να κάνουμε τη ζωή μας πιο πλήρη. Στην λίστα που ακολουθεί τις αναφέρουμε και τις αναλύουμε:
1. Πρώτη Μεγάλη Ιδέα: Να Σκεπτόμαστε Περισσότερο
Σπάνια δίνουμε στον εαυτό μας χρόνο να σκεφτεί προσεκτικά και λογικά για τις ζωές μας και το πως θέλουμε να τις ζήσουμε. Κάποιες φορές απλά ακολουθούμε αυτό που οι Αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν «δόξες» (δοξασίες) ή σε μια πιο σύγχρονη εκδοχή «δημοφιλείς απόψεις«. Στα 36 βιβλία που έγραψε ο Πλάτωνας έδειξε ότι αυτή η «κοινή λογική» είναι γεμάτη σφάλματα, προκαταλήψεις και προλήψεις. Μερικές από αυτές τις προκαταλήψεις είναι οι εξής: «Η φήμη είναι σπουδαία», «Ακολούθησε την καρδιά σου», «Το χρήμα είναι το κλειδί για μια καλύτερη ζωή». Το πρόβλημα είναι ότι οι δημοφιλείς απόψεις μας ωθούν προς λάθος ιδανικά, επιλογές καριέρας και σχέσεις. Η απάντηση του Πλάτωνα είναι «Γνώθι σαυτόν». Σημαίνει το να κάνεις μια ειδική ψυχοθεραπεία, τη φιλοσοφία. Το να υποβάλεις τις ιδέες σου σε έλεγχο από το να δρας απλά παρορμητικά. Αν ισχυροποιήσεις την αυτογνωσία σου, δεν παρασύρεσαι από τα συναισθήματά σου. Ο Πλάτωνας συνέκρινε το ρόλο των συναισθημάτων με το να μας σέρνουν εξαγριωμένα άλογα. Προς τιμήν του μέντορά και φίλου του, Σωκράτη, αυτός ο τρόπος ελέγχου ονομάστηκε «Σωκρατική Διαλεκτική». Μπορείς να το κάνεις μόνος με τον εαυτό σου ή ιδανικά με κάποιον άλλο άνθρωπο που δεν προσπαθεί απλά να σε βγάλει λάθος, αλλά που προσπαθεί να σε βοηθήσει να ξεκαθαρίσεις τις ιδέες σου.
2. Δεύτερη Μεγάλη Ιδέα: Άσε τον Ερωτικό σου Σύντροφο να Σε Αλλάξει
Αυτό ακούγεται παράξενο, αν σκεφτούμε ότι υποτίθεται πως αγάπη είναι να βρεις κάποιον που να σε θέλει ακριβώς όπως είσαι. Στο Συμπόσιο του Πλάτωνα, που εξελίσσεται σε ένα δείπνο, όπου μια παρέα φίλων πίνουν λίγο παραπάνω και συζητούν για την αγάπη, το σeξ και τις σχέσεις, ο Πλάτων λέει: «Πραγματική αγάπη είναι ο θαυμασμός». Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος με τον οποίο έχεις ανάγκη να είσαι, θα πρέπει να έχει πολύ μεγάλες αρετές, οι οποίες θα λείπουν από εσένα. Ας πούμε, θα πρέπει να είναι πολύ γενναίοι ή οργανωτικοί ή γλυκείς και ειλικρινείς. Με το να πλησιάσεις ένα τέτοιο άτομο, θα γίνεις λίγο περισσότερο σαν αυτόν. Ο σωστός άνθρωπος θα μας βοηθήσει να αναπτυχθούμε και να φτάσουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας. Για τον Πλάτωνα, σε μια καλή σχέση τα μέλη του ζευγαριού δεν θα πρέπει να αγαπούν το ένα το άλλο ακριβώς όπως είναι τώρα. Θα πρέπει να αφιερώνονται στο να εκπαιδεύουν ο ένας τον άλλο και να αντέχουν τις θυελλώδεις στιγμές, που σίγουρα θα εμπλέκονται στην σχέση τους. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να θέλει να σαγηνεύσει το ταίρι του στο να γίνει μια καλύτερη έκδοση του εαυτού του.
3. Τρίτη Μεγάλη Ιδέα: Η Αποκωδικοποίηση του Μηνύματος της Ομορφιάς
Σε όλους, σχεδόν, αρέσουν τα όμορφα πράγματα. Ο Πλάτων ήταν ο πρώτος που αναρωτήθηκε, γιατί μας αρέσουν; Αποκάλυψε έναν συναρπαστικό λόγο: Τα όμορφα αντικείμενα κρύβουν σημαντικές αλήθειες, για να ζήσουμε μια καλή ζωή. Βρίσκουμε τα πράγματα όμορφα όταν υποσυνείδητα τους δίνουμε αξίες που χρειαζόμαστε, αλλά λείπουν από τις ζωές μας: Πραότητα, Αρμονία, Ισορροπία, Γαλήνη, Δύναμη. Τα όμορφα αντικείμενα παίζουν συνεπώς πολύ σημαντικό ρόλο. Βοηθούν στην εκπαίδευση της ψυχής μας. Η ασχήμια είναι επίσης σημαντικό ζήτημα. Επιδεικνύει επικίνδυνα ή ελαττωματικά χαρακτηριστικά. Μας δυσκολεύει από το να είμαστε σοφοί, ευγενείς και ήρεμοι. Ο Πλάτων αντικρίζει την τέχνη ως κάτι το θεραπευτικό.Είναι χρέος των ποιητών και των ζωγράφων (και σήμερα των συγγραφέων, τηλεοπτικών παραγωγών και σχεδιαστών) να μας βοηθούν να διάγουμε καλές ζωές.
4. Τέταρτη Μεγάλη Ιδέα: Η Αναδόμηση της Κοινωνίας
Ο Πλάτωνας πέρασε πολύ χρόνο σκεπτόμενος πως θα έπρεπε να είναι η ιδανική διακυβέρνηση και η κοινωνία. Ήταν ο πρώτος ουτοπιστής του κόσμου. Γι’ αυτό, εμπνεύστηκε από τον μεγάλο αντίπαλό των Αθηνών, τη Σπάρτη. Η Σπάρτη ήταν η πόλη που παρήγαγε ισχυρούς πολεμιστές. Ό,τι έκαναν οι Σπαρτιάτες, το πως μεγάλωναν τα παιδιά τους, πως ήταν οργανωμένη η οικονομία τους, ποιόν θαύμαζαν, πως έκαναν σeξ, τι έτρωγαν, όλα ήταν προσανατολισμένα σε ένα σκοπό. Και η Σπάρτη ήταν εξαιρετικά πετυχημένη, από στρατιωτικής άποψης. Αλλά δεν ήταν αυτή η ανησυχία του Πλάτωνα. Ήθελε να μάθει πως θα γινόταν μια κοινωνία καλύτερη στο να παράγει, αντί για στρατιωτική ισχύ, ευτυχισμένους ανθρώπους. Στο βιβλίο του «Πολιτεία», ο Πλάτων προτείνει κάποιες αλλαγές που θα έπρεπε να γίνουν. Η Αθηναϊκή κοινωνία ήταν πολύ εστιασμένη στους πλούσιους, όπως τον αλαζόνα αριστοκράτη Αλκιβιάδη και αθλητικές διασημότητες, όπως τον πυγμάχο Μίλων του Κρότωνα. Ο Πλάτων δεν εντυπωσιαζόταν. Έχει μεγάλη σημασία το ποιόν θαυμάζουμε, επειδή οι διασημότητες επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, τις ιδέες μας και τις πράξεις μας και οι κακοί ήρωες δίνουν αίγλη σε ελαττώματα του χαρακτήρα. Επομένως, ο Πλάτωνας ήθελε να δώσει στην Αθήνα νέες διασημότητες, που θα αντικαθιστούσαν την παλιά γενιά με ιδανικά σοφούς και καλούς ανθρώπους που ονόμαζε Φύλακες. Πρότυπα ζωής για την καλή ανάπτυξη όλων. Αυτοί οι άνθρωποι θα ξεχώριζαν από την κοινωνική τους υπηρεσία, την ταπεινοφροσύνη τους και τις απλές τους συνήθειες, την απαρέσκειά τους για το φως της δημοσιότητας και την ευρεία και βαθειά εμπειρία τους. Θα ήταν οι πιο τιμημένοι και αξιοθαύμαστοι άνθρωποι στην κοινωνία. Επίσης, ήθελε να θέσει τέλος στη Δημοκρατία της Αθήνας. Δεν ήταν τρελός. Απλά, είχε παρατηρήσει πόσο λίγοι από τον λαό σκέφτονται σωστά προτού ψηφίσουν και κατά συνέπεια εκλέγουν πολύ κατώτερης ικανότητας ηγέτες. Δεν ήθελε να αντικαταστήσει τη Δημοκρατία με φρικτή δικτατορία, ήθελε να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να ψηφίζουν προτού να έχουν αρχίσει να σκέφτονται λογικά. Μέχρις ότου, δηλαδή, να γίνουν «φιλόσοφοι». Αλλιώς οι κυβερνήσεις θα ήταν απλά οχλοκρατίες. Για να βοηθήσει στη διαδικασία, ο Πλάτων άρχισε μια σχολή, την Ακαδημία, στην Αθήνα, που λειτούργησε για τριακόσια ολόκληρα χρόνια. Εκεί οι μαθητές εκπαιδεύονταν εκτός από τα μαθηματικά και την ορθογραφία, στο πως να έχουν καλοσύνη και να είναι ευγενείς. Ο απώτερος στόχος του ήταν οι πολιτικοί να γίνουν κάποια στιγμή φιλόσοφοι. Έλεγε πως, «Ο Κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει μέχρι οι ηγέτες να γίνουν φιλόσοφοι και οι φιλόσοφοι ηγέτες».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου