Θυμηθείτε ότι ο Ιακώβ μετά από πολλά χρόνια απουσίας επιστρέφει στην Χαναάν και στο πατρικό του, απ’ όπου όμως έφυγε πριν είκοσι χρόνια κυνηγημένος απ’ την έξαλλη οργή του αδελφού του Ησαύ, για την κλοπή αντί πινακίου φακής των προνομίων του πρωτότοκου: «έστειλε δε ο Ιακώβ αγγέλους (μηνυτές1) να προπορευθούν προς τον Ησαύ τον αδελφό του... και επέστρεψαν οι άγγελοι (οι μηνυτές) και είπαν στον Ιακώβ... εκείνος (ο Ησαύ) έρχεται εις συνάντησίν σου και μαζί του έχει τετρακόσιους άνδρες». Ο΄ Γέν.32.4-6.Παρέθεσα τα εδάφια απ’ την μετάφραση των Ο΄ διότι εδώ καλύτερα από οπουδήποτε αλλού φαίνεται ότι στην Βίβλο η έννοια της λέξης "άγγελος", εναλλάσσει τους ρόλους του ανθρώπου ή του ουράνιου όντος, ανάλογα με τις εντυπώσεις που οι συντάκτες των βιβλικών επεισοδίων θέλουν να δημιουργήσουν! Απ’ το παραπάνω απόσπασμα λοιπόν και από πλήθος άλλων παρόμοιων συμπεραίνουμε, ότι ο βιβλικός "άγγελος"2 συχνά είναι ο αγγελιοφόρος κι όχι ένα ουράνιο θεϊκό κατ’ ανάγκη πλάσμα. Ακριβώς όπως εδώ οι "άγγελοι" του Ιακώβ έχοντας αποστολή να μηνύσουν τον ερχομό του στον αδελφό του Ησαύ, δεν είναι παρά "άγγελοι" (αγγελιοφόροι) του Ιακώβ προς τον Ησαύ
Όταν λοιπόν η Βίβλος αναφέρεται στους "αγγέλους" του Κυρίου που έρχονται ας πούμε, να κάψουν τα Σόδομα, ή τους "αγγέλους" που συνομιλούν συνήθως βράδυ με τον Φαραώ, τον Αβιμέλεχ ή και τον Λάβαν όπως μόλις είδαμε, απειλώντας τους έμμεσα με πληγές ή θέτοντας όρους θεραπείας από "πληγές" που ήδη τους έχουν ζώσει, καταλαβαίνετε ότι δεν είναι διόλου υπερβολή να υποθέσουμε, ότι αυτοί είναι άνδρες-άγγελοι του Κυρίου, δηλαδή βλοσυροί αποστελλόμενοι αγγελιοφόροι, επιφορτισμένοι με θεϊκό σχέδιο, δράσης ή μήνυμα.
Απ’ την πλευρά της η βιβλική αφήγηση, έχει κάθε λόγο, οι άγγελοι με τις φτερούγες, να μπλέκονται σ’ ένα αξεδιάλυτο σύνολο με τους άνδρες αγγελιοφόρους της κάθε ιστορίας. Όμως η ιδιότητα του ανθρώπου-αγγελιοφόρου φαίνεται ξεκάθαρα στο κείμενο της ελληνικής μετάφρασης των εβδομήκοντα (Ο΄) που παραθέσαμε. Οι άγγελοι του Ιακώβ φέρνουν άγγελμα, αγγελία, ή μήνυμα, ότι ο Ησαύ έρχεται με αδιευκρίνιστες προθέσεις μαζί με τετρακόσιους άνδρες να τον συναντήσει... ειδήσεις που κατατρομάζουν τον ήρωά μας.
Ο Ιακώβ τα χάνει, η αγωνία για τη ζωή του κορυφώνεται. Πιστεύει ότι ο Ησαύ κρατά το μίσος κι έρχεται με τετρακόσιους καβαλαρέους εναντίον του. Πίσω του ένας εξαγριωμένος πεθερός απ’ τον οποίο έκλεψε δόλια τα πάντα. Μπρος του, ένας δασύτριχος αγριάνθρωπος "αδελφός", απ’ τον οποίο επίσης μετά δόλου έκλεψε την πατρική ευλογία και τα σχετικά προνόμια!
«Εφοβήθη δε σφοδρά ο Ιακώβ και ήτο εν αμηχανία». Γέν.32.7-8.
Ο Ιακώβ τα χάνει, πανικοβάλλεται, ξέρει ότι απειλές για θεϊκό φόβο μπορεί να "πουλήσει" σε ξένους, μα εδώ είναι ο αδελφός του, που ξέρει για την οικογενειακή τους θεότητα, σχεδόν όσα κι ο ίδιος. Ο "θεός του" λοιπόν, είναι αδύνατον να του φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος σ’ αυτή την κατά μέτωπο αναμέτρηση.
Αν και "προφήτης", τον κατατρώει ο φόβος των άγνωστων προθέσεων του αδελφού του! Ανήσυχος παραδέχεται: «φοβάμαι αυτόν (τον Ησαύ) μήπως έλθει και με σκοτώσει και δεν αφήσει ούτε τις γυναίκες ούτε τα παιδιά». Γέν.32.11-12. Παρά την ταραχή του όμως, παίρνει σημαντικές αποφάσεις. Ξεχωρίζει τρία-τέσσερα κοπάδια απ’ τα πολυπληθή του ζώα και τα στέλνει να προϋπαντήσουν τον αδελφό του, μήπως και τον εξευμενίσει με τα δώρα. Μετά, χωρίζει ανθρώπους και ζώα, σε δύο μεγάλες ομάδες, με την ελπίδα ότι απ’ την ενδεχόμενη οργή του αδελφού του, αυτή τη νύχτα της οργής θα προλάβει να ξεφύγει τουλάχιστον η μία. Ύστερα πέφτει η νύχτα και υποθέτουμε πως ο Ιακώβ παραμένει καρτερικά στο ένα από τα δυο στρατόπεδα μαζί με τα παιδιά και τις γυναίκες του.
Παρά τον πανικό του, νομίζουμε ότι έκανε όλα όσα ένας υπεύθυνος αρχηγός έπρεπε να κάνει. Μένοντας μάλιστα μαζί τους αυτή τη νύχτα του χαμού... Αμ’ δε! Πατριάρχης και παραπανίσιοι ηρωισμοί δε συμβιβάζονται! Ο Ιακώβ ξέρει ότι αν οι προθέσεις του αδελφού του είναι εχθρικές, η επίθεση κατά το προσφιλές πρότυπο της οικογενειακής τους (αβρααμικής) τακτικής, (Γέν.14.15), θα γίνει νύχτα.
Ο Ιακώβ καταλαβαίνει ότι αυτή η νύχτα είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Αυτή η νύχτα θα σημαίνει γι’ αυτόν ζωή ή θάνατο, και κανένας "οικογενειακός θεός" δεν μπορεί πια να τον βοηθήσει, στην οικογενειακή άλλωστε αυτή διένεξη!
Τότε, μέσ’ την ίδια αυτή νύχτα, βλέπουμε τον Ιακώβ να κάνει κάτι που μόνο ένας απόγονος του Αβραάμ θα μπορούσε να σκεφτεί: «την ίδια εκείνη νύχτα σηκώθηκε ο Ιακώβ πήρε τις γυναίκες του με τα παιδιά και πέρασε από τον χείμαρρο, μαζί μ’ αυτούς πέρασε και όλα τα υπάρχοντά του, εκείνος δε έμεινε πίσω μόνος, και κάποιος πάλευε μαζί του ως την αυγή». Γέν.32. 22-23.
Ο Ιακώβ κάνει κάτι εξωφρενικό. Ξεχωρίζει (απ’ τους υπόλοιπους) την δική του οικογένεια με τα υπάρχοντα του, σε μια τρίτη ιδιαίτερη ομάδα, την οδηγεί προφανώς σε κάποια πλεονεκτικότερη θέση, παιρνόντας τον χείμαρρο... αλλά ο ίδιος, (διασχίζοντας προφανώς ξανά τον χείμαρρο προς τα πίσω), παραμένει στα μετόπισθεν μόνος! Κρύβει λοιπόν πρόχειρα και εγκαταλείπει την οικογένειά του μεσ’ στη νύχτα, στα χέρια του πιθανού τους φονιά... αυτός δε... έμεινε μόνος!
Είναι πράγματι απίστευτο, παρά την ευρηματικότητα του βιβλικού σεναρίου, περί ηρωικής πάλης του Ιακώβ με ανθρώπους, αγγέλους και θεούς, γεγονός ολοφάνερο παραμένει ότι ο Ιακώβ, ολόκληρο το κρίσιμο αυτό βράδυ έμεινε μόνος, τριγυρνώντας πιθανότατα σε κάποια κακοτράχαλα παραποτάμια βράχια, όπου ξεγοφιάστηκε να παρακολουθεί νυχτιάτικα με αγωνία την πιθανή εκδήλωση της επίθεσης στους "ακέφαλους" ανθρώπους του οίκου του στην απέναντι όχθη! Αυτός δε, η κεφαλή, κι ο αρχηγός τους, επιστρέφει το πρωί κουτσαίνοντας, μόνο όταν βεβαιώθηκε ότι η φοβερή αυτή νύχτα έχει περάσει χωρίς τη φονική επίθεση του αδελφού του. Τώρα πια που έβλεπε πως υπάρχουν ακόμα ελπίδες συμφιλίωσης!
Ποιές είναι όμως οι δικαιολογίες του ήρωά μας Ιακώβ, γι' αυτήν την ανεξήγητη αλλά και τόσο τραγική απουσία του; Τι είπε ο γενάρχης μας, στους ξέπνοους απ’ την αγωνία δικούς του, που χωρίς τον πατέρα αρχηγό και προφήτη τους, ένιωθαν σα χαμένοι, αναγκασμένοι να περάσουν τη χειρότερη νύχτα της ζωής τους, χωρίς την αρχηγική του παρουσία;
Η απάντηση του Ιακώβ δείχνει πολλά. Είναι μια απάντηση μεγαλείο, μια δικαιολογία πραγματικά μοναδική, είναι ένα μνημείο παραπλάνησης, ευστροφίας και ευρηματικότητας: «Ένας άνθρωπος... όχι... ένας άγγελος... μάλλον... ένας θεός με κράτησε μακριά σας όλη νύχτα».! Ναι ο Ιακώβ ήταν "μόνος" και συνεπώς μόνο αυτουνού τη μαρτυρία έχουμε όταν στην Βίβλο διαβάζουμε πως: «πάλευε μαζί του ένας άνθρωπος μέχρι το πρωί. Όταν δε είδε ότι δεν μπορούσε να νικήσει τον Ιακώβ, καθώς παλεύανε τον χτύπησε στον μηρό και εξαρθρώθηκε (Ο΄ ενάρκησε = ναρκώθηκε, μούδιασε) ο γοφός του. Τότε ο αντίπαλος (του Ιακώβ) του είπε, άφησε με να φύγω διότι ξημερώνει. (ο άγγελος, προφανώς νυκτόβιος δεν άντεχε πολύ ώρα στο φως της μέρας!!!) Αλλά ο Ιακώβ (που παρά τον αχρηστεμένο του γοφό παρέμενε ακατάβλητος) του απάντησε, δεν θα σε αφήσω αν δεν με ευλόγησης». Γέν. 32.25-27. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει και ο επίλογος της υποθετικής αυτής πάλης:«Και είπε προς αυτόν, (ο θεός) Τι είναι το όνομά σου; Ο δε είπεν, Ιακώβ. Και εκείνος (ο Θεός) είπε, Δεν θέλει καλεσθή πλέον το όνομά σου Ιακώβ, αλλά Ισραήλ· διότι ενίσχυσας μετά Θεού, και μετά ανθρώπων θέλεις είσθαι δυνατός. Ηρώτησε δε ο Ιακώβ (τον θεό) λέγων, Φανέρωσόν μοι, παρακαλώ, το όνομά σου. Ο δε είπε, Διά τι ερωτάς το όνομά μου; Και ευλόγησεν αυτόν εκεί». Γέν, 32: 27-29
Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς;
Ότι η πάλη αυτού του τύπου είναι ολότελα ξένη προς τη γενική βιβλική θεματογραφία; Ότι ακριβώς αυτή η πάλη είναι το αγαπημένο θέμα των μεσογειακών μύθων, τους οποίους όπως θα διαπιστώσετε δανείζονται ασύστολα οι πατριάρχες, κάθε φορά που έχουν ανάγκη από ένα σενάριο στήριξης;
Δεν είναι περίεργο που τον αντίπαλό του τον αποκαλεί, πρώτα «άνθρωπο», Ο΄Γέν.32.25, μετά τον αναβαθμίζει σε «άγγελο». Ο΄Γέν.32.26 και λίγο αργότερα αναφωνεί, «είδα τον θεό»; Ο΄Γέν.32.31.
Μήπως φαίνεται και σε σας αντιφατικό, ότι αυτή η απίστευτου θάρρους πάλη του Ιακώβ με τον πολυδύναμο "άγγελο", συμβαίνει ακριβώς την ίδια νύχτα, που ο πατριάρχης είχε τρελαθεί απ’ τον φόβο του και το βιβλικό κείμενο ομολογεί ότι: «εφοβήθη σφοδρά ο Ιακώβ»; Ο΄Γέν.32.7.
Κραυγαλέα επίσης αντίφαση (σε τραγικό βαθμό απιστίας) με τον πανικό του Ιακώβ, είναι και η αρχική συγκεκριμένη υπόσχεση προστασίας του, απ’ τον ίδιο τον θεό: «μη φοβού (Ιακώβ) εγώ ο θεός του Αβραάμ και του Ισαάκ... θα είμαι μαζί σου και θα σε διαφυλάττω όπου κι αν πηγαίνεις... θα σε ξαναφέρω (ασφαλή) σε τούτη εδώ την χώρα (την Χαναάν) και δεν θα σε εγκαταλείψω ώσπου να πραγματοποιήσω όλα όσα σου υποσχέθηκα». Γέν.28.13-15. Που είναι λοιπόν η στοιχειώδης εμπιστοσύνη του Ιακώβ, στον λαλίστατο θεό του, αφού η ίδια η Βίβλος, μετά απ'ο τόσες υποσχέσεις, παραδέχεται τον ξέφρενο πανικό του;
Απ’ την άλλη... πώς σας φαίνεται το ότι ο άγγελος-θεός τα βρήκε σκούρα, σε μια ολονύχτια πάλη με το χειροδύναμο Ιακώβ...; Αλλά και το εξοφρενικότερο... ότι το φως της ημέρας, ενόχλησε τον άνθρωπο-αρχάγγελο-θεό, πώς να το καταλάβουμε; Τι ήταν αυτός ο "άγγελος-θεός;", πλάσμα του σκότους (βαμπίρ;) που φοβάται το υπέροχο φως αυγής και προβάλλει την ανατολή, σαν επείγοντα λόγο λήξεως της ατέλειωτης άνισης ολονύχτιας πάλης; Μήπως πάλι, φαίνεται και σε σας εντελώς περιττό, να ζητήσει ο ουράνιος παλαιστής θεός, απ’ τον ξεγοφιασμένο ήδη Ιακώβ, να τον αφήσει απ’ τα ατσαλένια μπράτσα του, αφού ανά πάσα στιγμή μπορούσε να τον αγγίξει και οπουδήποτε αλλού και να τον νικήσει με το μαγικο-αγγελικό δάχτυλό του;
Αμ εκείνη την απίθανη στιγμή που ο Ιακώβ ρωτάει κατά πρόσωπο τον θεό του ποιο είναι το όνομά του... κι εκείνος αρνείται να του το πει; ... (!!!) πως να το εκλάβουμε; Θα μπορούσα θαρρώ να συνεχίσω έτσι ατελείωτα, αλλά νομίζω πως έγινε ήδη σαφές αυτό που θέλω να τονιστεί!
Ο Ιακώβ, για να αφήσει απ’ την ανίκητη λαβή του τον άγγελο-θεό ζητά για αντάλλαγμα... τι άλλο... ευλογία! Ο Άγγελος μη έχοντας αλλά περιθώρια χρόνου (γιατί ξημέρωνε επικίνδυνα... και κινδύνευε από πρωινά εγκαύματα!) τον ευλόγησε: «και ευλόγησε αυτόν εκεί και του είπε, το όνομα σου δεν θα είναι πια Ιακώβ αλλά Ισραήλ3 διότι αγωνίστηκες με τον θεό (!) και τους ανθρώπους και νίκησες». Γέν.32:28.29.
Έτσι λοιπόν, ο πατριάρχης μας δεν πέρασε μια νύχτα κρυμμένος στα γύρω υψώματα εγκαταλείποντας μια τόσο κρίσιμη νύχτα τους δικούς του! Όχι, Απεναντίας! Πάλευε με τον ίδιο το θεό αυτοπροσώπως (!) για να αποσπάσει μια πολύτιμη για όλους ευλογία και συνεπώς, με πολύ υπερηφάνεια μπορούσε να καυχάται κι από πάνω λέγοντας: «είδα τον θεό πρόσωπο προς πρόσωπο και εφυλάχθη η ζωή μου... και ανέτειλε ο ήλιος έπ’ αυτού». Γέν.32.32. Γιατί όλα δείχνουν ότι τελικώς ο λαγόκαρδος πατριάρχης, αποκοιμήθηκε λίγο πριν απ’ το ξημέρωμα αποκαμωμένος απ’ την αγωνία και το τρελό καρδιοχτύπι... και ξύπνησε καθώς «ανέτειλε ο ήλιος έπ’ αυτού»... ή όπως θα λέγαμε σήμερα... κι ύστερα ξύπνησε!
Η ιστορία μας τελειώνει, με τον Ιακώβ να κατεβαίνει κουτσαίνοντας ξεγοφιασμένος απ’ τη νυχτερινή "πάλη της ντροπής" που "ονειρεύτηκε" στον άβολο ύπνο του, πάνω στα κακοτράχαλα βράχια. Αναθάρρεψε μόνο, όταν το φως της μέρας τον ξύπνησε και είδε κάτω στην κοιλάδα πως οι τετρακόσιοι του Ησαύ, δεν ήρθαν για σφαγή. Τα δύο αδέλφια, ανταμώνουν μετά από 20 ολόκληρα χρόνια και οι βραδινοί φόβοι του "χειροδύναμου" Ιακώβ είναι πια οριστικά παρελθόν.
Τον αναφέρω δε, ως χειροδύναμο, για να σας υπενθυμίσω εδώ, την ανάγκη που είχε η αφήγηση να τον παρουσιάσει ως χειροδύναμο αποκυλιστή του πηγαδόλιθου, μια και λίγο αργότερα, θα τον έβαζε να παλέψει με τον... ίδιο το θεό σ’ έναν ολονύκτιο αγώνα με μια περίεργη μάλιστα... νικητήρια ισοπαλία!
Πραγματικά είναι να απορεί κανείς. Χιλιάδες σελίδες γράφτηκαν μέχρι σήμερα για αυτή την "πάλη" του Ιακώβ με τον άγγελο-θεό και χιλιάδες αντίστοιχες απίθανες ερμηνείες έχουν προταθεί με κάθε σοβαρότητα. Όλα λοιπόν έχουν γραφτεί για την πάλη του Ιακώβ, εκτός, απ’ αυτό που η ίδια η αφήγηση λέει ξεκάθαρα. Ότι ο Ιακώβ νικημένος απ’ τους φόβους του, παράτησε τους δικούς του, και πήγε να "παλέψει", με τον "θεό" της φαντασίας του, για περισσότερη ασφάλεια!
Ενδιαφέρουσα υποσημείωση
Τα εκπληκτικά σχόλια (ειδικά στην εκδοχή 3), και συμπεράσματα που παρατίθενται (εκτός της καθιερωμένης θεολογικής γραμμής), που παραπέμπουν έντονα στο δικό μου, (περί μυθοπλάστου Ιακώβ) σκεπτικό όπως:
«Η τεράστια συνεισφορά του Ιακώβ έγκειται στη δημιουργία μιας εικόνας ενός γεγονότος –της πάλης εν προκειμένω- (αληθούς ή ψευδούς) πάνω στην οποία βασίστηκε ολόκληρος ο Εβραϊσμός…Ο Ιακώβ ήταν προφανώς master αυτής της γνώσης, της δημιουργίας εικόνων (αληθινών ή ψευδών) αλλά πραγματικών για τους άλλους», και πολλά άλλα παρόμοια, έχουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και διδακτικές προεκτάσεις για τα αμάσητα ψευδή που καταπίνουμε (του κάθε "Ιακώβ")... και νομίζω πως πρέπει οπωσδήποτε να τα διαβάσετε.
2η Υποσημείωση: Για καλύτερη εξυπηρέτηση παραπέμπω εδώ ολόκληρο τον συλλογισμό μου όπου επισημαίνω τα σημεία και τις απίστευτα ξεκάθαρες παραδοχές, ότι το ψεύδος και η παραμυθολογία, είναι αρχαιόθεν το βασικό εργαλείο διάδοσης επί σκοπό, θεολογικών φαντασιώσεων (δημιουργία βιβλικών σκετομορφών), των περιούσιων που έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον!
Παρατήρηση: Προφανώς το παρόν άρθρο δεν αποτελεί «βαθυστόχαστη» ανάλυση αλλά ερέθισμα σκέψης για την αξιολόγηση καταστάσεων της πραγματικότητας κυρίως της οικονομικής…
Ένα από τα πιο περίεργα (και ενδιαφέροντα συνάμα) περιστατικά της Βίβλου είναι η πάλη του Ιακώβ με τον Θεό.
Μία πάλη, η οποία περιγράφεται με λεπτομέρεια στο βιβλίο της ΓΕΝΕΣΕΩΣ 32 (23:34).
Ας δούμε όμως λεπτομερέστερα τα γεγονότα και ας εξετάσουμε το νόημα αυτής της μικρής μεν αλλά σπουδαιότατης περικοπής.
Αρχικά ο Ιακώβ απομάκρυνε όλους τους δικούς του ανθρώπους. Τις δύο γυναίκες του, τα έντεκα παιδιά του και όλα τα υπάρχοντα του. Πέρασαν όλοι και όλα στην αντίπερα όχθη του χειμάρρου. Ο Ιακώβ έμεινε πίσω μόνος. Τι περίμενε άραγε; Πως γνώριζε ότι έπρεπε να μείνει εκεί πέρα μόνος του; Προφανώς ήθελε να εξασφαλίσει τους δικούς του ανθρώπους και τα υπάρχοντά του. Άρα ΓΝΩΡΙΖΕ εκ των προτέρων για την επικείμενη πάλη. Από πού όμως και από ποιόν και γιατί;
Τότε πάλεψε κάποιος μαζί του ως την αυγή. Τι είδους πάλη ήταν αυτή; Μάλιστα ο άγνωστος όταν είδε ή κατάλαβε πως δεν μπορούσε να νικήσει τον Ιακώβ τον χτύπησε στην κλείδωση του μηρού του. Παρόλα αυτά λέει στον Ιακώβ να τον αφήσει γιατί ξημέρωσε. Τότε ο Ιακώβ του απάντησε πως δεν πρόκειται να τον αφήσει αν δεν τον ευλογήσει. Πραγματικά μία ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ απόκριση. Σκεφτείτε να παλεύετε με έναν άγνωστο (που με κάποιον τρόπο περιμένατε ότι θα εμφανισθεί) και ενώ χαράζει και σας ζητά να φύγει, εσείς δεν τον αφήνετε και επιπλέον του ζητάτε να σας …ευλογήσει. Εκτός αυτού ποιο το νόημα της ευλογίας σαν έννοια. Τι ακριβώς προσπορίζεται από την κίνηση της ΕΥΛΟΓΙΑΣ προς έναν άνθρωπο.
Ο άγνωστος, ο οποίος φαίνεται ήταν αναμενόμενος από τον Ιακώβ τότε τον ερωτά ΠΩΣ λέγεται. Συνεπώς ο άγνωστος ΔΕΝ γνώριζε με ποιόν πάλευε όλη τη νύχτα (αν και ο Ιακώβ επαναλαμβάνω) περίμενε την άφιξη του αγνώστου.
Τότε προς έκπληξή μας για άλλη μια φορά ο άγνωστος αλλάζει το όνομα του Ιακώβ σε Ισραήλ λέγοντας του πως ο λόγος αυτής της αλλαγής ήταν η νίκη του επί των ανθρώπων αλλά και του Θεού! Το πλέον ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ της υπόθεσης αυτής.
Ας σημειωθεί ωστόσο ότι ο Ιακώβ δεν διακρινόταν και για το ιδιαίτερο θάρρος του, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κάποιος από μία προσεκτική ανάγνωση της ιστορίας του. Ούτε ότι ήταν νικητής σε κάθε του μάχη· κάθε άλλο μάλιστα. Ήταν και ιδιαίτερα άτολμος κάτι που φάνηκε στο άλλο περίφημο όνειρό του, όταν στην πρόσκληση του Θεού να ανέβη τη σκάλα δείλιασε… Αυτή η δειλία πληρώθηκε πολύ ακριβά…
Στην συνέχεια όταν ο Ιακώβ ζήτησε μετά από αυτή τη συνομιλία να μάθει το όνομα του αγνώστου αυτός αποκρίθηκε με αινιγματικό τρόπο ερωταπόκρισης και τον ευλόγησε. Τότε ο Ιακώβ συμπέρανε πως είδε το Θεό κατά πρόσωπο και επέζησε…
Η ιστορία αυτή είναι σύμφωνα με τους κανόνες της λογικής μας εντελώς παράλογη και ασαφής. Αποτελεί μνημείο σουρεαλιστικής πράξης, όπου τα γεγονότα συμβαίνουν ΧΩΡΙΣ (προφανή) αιτία, δημιουργούνται καταστάσεις ΧΩΡΙΣ (προφανή) εξήγηση, γίνονται συζητήσεις ΧΩΡΙΣ (προφανές) νόημα και καταλήγουν σε συμπεράσματα ΧΩΡΙΣ (προφανή) αιτιολόγηση.
Το τελικό μήνυμα της ιστορίας ΧΩΡΙΣ (προφανές) νόημα είναι πως ο Ιακώβ αγωνίστηκε με το Θεό και τους ανθρώπους και νίκησε…
Πως θα μπορούσαμε να «μεταφράσουμε» αυτά τα μυστηριώδη γεγονότα;
Σίγουρα σχολιαστές και ραβίνοι έχουν εμβαθύνει με τον πλέον ουσιαστικό τρόπο στην κατανόηση αυτού του γεγονότος. (Στο σημείο αυτό σημειώνω πως στη θέση του Θεού τοποθετείται η λέξη είτε του Αγγέλλου, είτε του πνευματικού). Αυτό όμως δεν αλλάζει την ουσία.
Ας δούμε όμως μία οικονομικού τύπου προσέγγιση σε αυτό το μνημειώδες περιστατικό.
Στη θέση του Ιακώβ ας τοποθετήσουμε τον εαυτό μας, τις επιδιώξεις μας, την επαγγελματική μας θέση. Πως θα μπορούσαμε να κινηθούμε και να διδαχθούμε από την στρατηγική του Ιακώβ;
Ο Ιακώβ γνώριζε ότι είχε μπροστά να αντιμετωπίσει τη νύχτα… Δεν γνώριζε λεπτομέρειες αλλά περίμενε την πάλη με το άγνωστο. Γνώριζε ότι έπρεπε να δώσει τη μάχη του. Τη μάχη του με το άγνωστο και έπρεπε να είναι μόνος. Εξασφάλισε τα μέχρι τότε κατακτηθέντα και έμεινε για να αντιμετωπίσει το άγνωστο.
Όντως αυτό συνέβη. Πάλεψε όλη τη νύχτα και αν και δέχτηκε χτύπημα στο μηρό ΔΕΝ άφησε το άγνωστο να φύγει. Δεν αρκούσε απλά να ΑΠΑΛΛΑΓΕΙ από τη δυσκολία. ΕΠΡΕΠΕ και να κερδίσει από την εμπειρία αυτή, από τη μάχη αυτή. Αυτό είναι το νόημα της ευλογίας. Γνώριζε πως πλέον δεν θα ήταν ο ίδιος. Γιατί μέσα από αυτή τη μάχη άλλαξε και άλλαξε πλέον και το όνομά του.
Μέχρι όμως εδώ στην πραγματικότητα δεν σας λέω κάτι καινούργιο. Με τη χρήση της λογικής και της συλλογιστικής επισημάνθηκαν και αναλύθηκαν κάποιες παράμετροι. Ας δούμε όμως λίγο διαφορετικά τα πράγματα.
ΕΚΔΟΧΗ 1
Ο άγνωστος ΠΟΤΕ δεν υπήρξε.
Ο Ιακώβ απομάκρυνε κάθε πιθανό μάρτυρα και ποτέ του δεν πάλεψε με κανέναν. Ίσως μόνο μέσα στη νύχτα κάπου σκόνταψε και χτύπησε στον μηρό του. Ίσως κοιμήθηκε κάπου ήσυχα και την άλλη ημέρα διηγήθηκε αυτό που ήθελε να διηγηθεί. Η ατυχία του στο να χτυπήσει στο πόδι του, του προσέφερε μία θαυμάσια επιπλέον ένδειξη της πάλης με τον άγνωστο.
ΕΚΔΟΧΗ 2
Ο άγνωστος ήταν γνωστός και η μάχη όντως έγινε. Μόνο που δεν ήταν ούτε άγγελος ούτε ο Θεός, αλλά κάποιος με τον οποίο είχε διαφορές…
ΕΚΔΟΧΗ 3 (και μακράν ισχυρότερη)…
ΚΑΜΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΕΒΗ!
Είναι όμως τεραστίας σημασίας τι έγινε ΠΙΣΤΕΥΤΟ από τους άλλους… Αυτό που ο Ιακώβ ήθελε να παρουσιάσει ως ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ από την ώρα που εξελήφθη έτσι από τους υπολοίπους έγινε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ…
Σχόλιο: Κατά τον συντάκτη του άρθρου, δεν έχει καμιά σημασία που ο φοβητσιάρης Ιακώβ, φλόμωσε στα ψέματα τους δικούς του, λέγοντας τα εμπνευσμένα παραμύθια του περί θεϊκής πάλης! Αρκεί να μας βγει σε καλό!
Και η ερώτηση: Αν αυτό ισχύει σ' αυτήν την περίπτωση, που ο Ιακώβ επιτυχώς ψεύδεται επ' αγαθό... πως μπορώ εγώ (ο οποιοσδήποτε πιστός ή άπιστος), να γνωρίζω σε πόσα άλλα σημεία της Βίβλου, όπου το θεϊκό μεγαλείο ή και ο ίδιος ο βιβλικός θεός είναι παρόν, μπορεί να συμβαίνει το ίδιο;
Μήπως, λέω μήπως, δεν το κάνει μόνο ο Ιακώβ... αλλά όλοι οι Χαλδαίοι στην καταγωγή απόγονοι του Αβραάμ... που κατά παράδοση, παντού παρίσταναν τους πανίσχυρους μάγους, και σ' ολόκληρη την ιστορία τους, δεν έκαναν τίποτε άλλο... απ' το να λέγουν παντού και πάντα ψεύδη επ' αγαθό... της φήμης, των προνομίων και της εξουσίας τους; Λέω μήπως;
Επιτρέψτε μου τώρα να περιπλανηθώ λίγο σε πιο απόκοσμες περιγραφές. Φυσικά δεν αποτελούν από απολύτως προσωπικές απόψεις και με αυτόν τον τρόπο απολύτως τις παρουσιάζω…
Θα θεωρήσω πως κάθε σκέψη ή πράξη κάθε ανθρώπου αφήνει ένα αποτύπωμα στο Σύμπαν. Εάν έγινε όντως αφήνει ένα πραγματικό αποτύπωμα. Αν δεν έγινε αλλά πιστεύεται ότι έγινε αφήνει ένα αποτύπωμα είδωλο. Ποια διαφορά έχουν τα δύο αποτυπώματα; Δύσκολο να απαντηθεί καθότι στην μία περίπτωση ένας γνωρίζει ότι είναι αποτύπωμα είδωλο, ενώ οι υπόλοιποι το θεωρούν πραγματικό. Αν δεχθούμε εν προκειμένω και πρόθεση από τον δημιουργό της φανταστικής πράξης ή γεγονότος και αυτή ως σκέψη – δράση καταγράφεται. Ποιός τα γνωρίζει όμως όλα αυτά και ποιος μπορεί να τα αποκωδικοποιήσει; Σίγουρα πάντως όχι οι άνθρωποι. Αν η πρόθεση μεταβληθεί τότε ναι μεν αλλάζει η φύση και ουσία του γεγονότος από τον δημιουργό της, αλλά αυτό δεν είναι αντιληπτό από τους υπολοίπους… Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να επέμβουμε στο παρελθόν και να τροποποιήσουμε το πνεύμα του γεγονότος όχι όμως και το ίδιο το γεγονός… Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να είναι αντιληπτό στους υπολοίπους (εκτός αν το αποδεχθούμε, αλλά και πάλι…).
Οι υπόλοιποι ωστόσο ανεξαρτήτως του αν το γεγονός (σκέψη ή πράξη) είναι αληθινό, ως αληθινό το αντιλαμβάνονται και το μεταχειρίζονται… Δημιουργούν σκέψεις και πράξεις ΑΛΗΘΙΝΕΣ άσχετα αν αυτές έχουν σημείο αναφοράς ένα είδωλο. Από αυτή τη στιγμή αυτές οι νεοδημιουργηθείσες σκέψεις – δράσεις αποκτούν δική τους οντότητα και είναι πέρα ως πέρα αληθινές…
Αυτή είναι και η τεράστια δύναμις του ανθρώπου. Να δημιουργεί γεγονότα ή είδωλα γεγονότων. Οι προθέσεις-σκέψεις καταγράφονται. Αλλαγή τους αλλάζει μόνο το πνεύμα του γεγονότος (όμως μόνο για το δημιουργό τους). Όχι όμως για τους άλλους, οι οποίο βασίστηκαν σε αυτά τα υπαρκτά ή υποτιθέμενα γεγονότα για να δημιουργήσουν τα δικά τους αποτυπώματα (πραγματικά ή είδωλα).
Η τεράστια συνεισφορά του Ιακώβ έγκειται στη δημιουργία μιας εικόνας ενός γεγονότος –της πάλης εν προκειμένω- (αληθούς ή ψευδούς) πάνω στην οποία βασίστηκε ολόκληρος ο Εβραϊσμός…
Ο Ιακώβ ήταν προφανώς master αυτής της γνώσης, της δημιουργίας εικόνων (αληθινών ή ψευδών) αλλά πραγματικών για τους άλλους.
Στο σημείο αυτό να δούμε δύο ενδιαφέροντα σημεία.
Κατ’ αρχήν την αλλαγή του ονόματος. Ποιο το νόημα αυτής της φαινομενικά «περιττής» πράξης. Ας ανατρέξουμε όμως στον Αβραάμ, του οποίου το όνομα αρχικά ήταν Αβράμ και ο ίδιος ο Θεός του το άλλαξε προκειμένου να αποκτήσει τον Ισαάκ. Αυτό συνέβη διότι η ονοματοδοσία, όπως είναι γνωστό αποτελεί πράξης δημιουργίας ή τροποποίησης. Οι Χαλδαίοι έδιναν τεράστια σημασία σε αυτό το ζήτημα. Προφανώς αυτή η αλλαγή ενεργοποιεί διαφορετικούς κόμβους με τις δικές τους αυτόνομες συνδέσεις που αποκτούν την δική τους δυναμική. Σημειώνω πως οι Χαζάροι είχαν το έθιμο της αλλαγής της προσωπικότητας, (άλλη ιστορία όμως αυτή). Ιδού και η σημασία της αλλαγής του ονόματος, την οποία όμως επέβαλε κάποιος τρίτος.
Ένα βήμα παραπέρα:
Ποιο το νόημα της ευλογίας; Η ευλογία όπως και η αλλαγή ονόματος ΠΡΕΠΕΙ να προέλθουν από άλλον, όχι από τον ίδιο μας τον εαυτό, ή κατά κάποιον τρόπο να ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΜΕ με κάποιον τρόπο μία από αυτές τις πράξεις.
Ιδού το δεύτερο τεραστίας σημασίας γεγονός της αξίας του Ιακώβ: επέβαλλε στον άγνωστο την αλλαγή του ονόματός του και την ευλογία του. Αυτό σημαίνει πως κάποιος άλλος απεμπολείται ένα τμήμα των δυνάμεών του προκειμένου να προσδώσει σε κάποιον άλλον μία νέα συμπαντική κομβική θέση (αλλαγή ονόματος) και ταυτόχρονα μία θετική ενέργεια προς νέες λαμπρές κατευθύνσεις (ευλογία). Προσοχή ισχύει και η κατάρα αντίστροφα, η οποία όμως δεν μπορεί να λειτουργήσει από μόνη την ενέργεια του καταραμένου (οφείλει και ο στόχος-θύμα να αποδεχτεί αυτήν την μεταβολή). Το κόστος για αυτές τις πράξεις είναι τεράστιο για εκείνον που επιδίδεται στην πράξη της ευλογίας (ή της κατάρας). Γι’ αυτό η ευλογία δίδεται με εξαιρετική φειδώ και άπαξ και δοθεί δεν μπορεί να αντιστραφεί , (τα παραδείγματα της εξαπάτησης του Ισαάκ που ευλόγησε τον Ιακώβ αντί του Ησαύ και της ευλογίας – προφητείας του Ιακώβ προς τα παιδιά του, που δόθηκε ΜΟΝΟ πριν το τέλος του. Θα ήταν αδύνατον να επιζήσει ούτως ή άλλως με την ενεργοποίηση τέτοιας έκτασης συμπαντικών μεταβολών). Δεν έχει καμία σημασία αν υπήρχε δόλος ή εξαναγκασμός. Αυτό είναι σαφές διότι ούτε ο Ησαύ ούτε ο ίδιος ο Ισαάκ δεν θα μπορούσαν να αντιστρέψει το γεγονός της δόλιας ευλογίας του Ισαάκ προς τον Ιακώβ. Από τη στιγμή που το γεγονός έγινε δεν μπορεί να αντιστραφεί… Φυσικά παίζει ρόλο και η δύναμη της πηγής από την οποία προέρχονται οι μεταβολές (αλλαγή ονόματος, ευλογία, κατάρα). Να λοιπόν που ο Θεός είναι ο μόνος που μπορεί να ασκεί αυτές τις πράξεις χωρίς να εξαντλείται και να έχουν ταυτόχρονα απόλυτη ισχύ, κάτι που για τον άνθρωπο (όσο μεγάλη δύναμη να διαθέτει) δεν ισχύει…
Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου το βαθύτερο νόημα της πάλης του Ιακώβ ανεξάρτητα αν όντως έγινε ή απλά ήταν ένα λαμπρό δημιούργημα του Ιακώβ.
Επέβαλε την αλλαγή του ονόματός του και απέσπασε ταυτόχρονα και την ευλογία όχι από τον άγνωστο με τον οποίο είναι εντελώς αδιάφορο αν ποτέ πάλεψε, αλλά από τους υπολοίπους που δέχτηκαν ως αληθή την πάλη του και δημιούργησαν ένα απίστευτο πλέγμα αληθινών συμπαντικών δράσεων.
Προφανώς ο Ιακώβ είχε μεγάλη εμπειρία στο ζήτημα αυτό. Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα σε ένα από τα πλέον περίεργα και ανεξήγητα γεγονότα της Βίβλου. Προφανώς ο Ιακώβ θα διεκδικούσε το Nobel Γενετικής καθότι κατέρριψε του νόμους της κληρονομικότητας του Μέντελ με εντυπωσιακό τρόπο. Αναφέρομαι στο θέμα του διαμοιρασμού της περιουσίας του με τον πεθερό του Λάβαν. Χωρίς να αναλύσω ιδιαιτέρως το περιστατικό αυτό με τις βέργες (μπορείτε να το επαναφέρετε στη μνήμη σας ΓΕΝΕΣΙΣ 29 37:40) από ένα φαινομενικό γεγονός δημιούργησε πραγματικά περιστατικά.
Ο Ιακώβ από μία ψευδή εικόνα (εικόνα είδωλο) δημιούργησε πραγματικά γεγονότα. Τα ζώα βλέποντας τις ριγέ βέργες γέννησαν ριγέ και υγιή κατσικάκια. ΕΙΚΟΝΑ (αληθής ή ψευδής) ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ (πραγματικά) γεγονότα.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1 Αυτή είναι η πρώτη φορά που το κείμενο χρησιμοποιεί την λέξη «άγγελος» με την εντελώς ανθρώπινη έννοια του αγγελιοφόρου! Στα αγγλικά όμως είναι messengers.
2 Η Ελληνική λέξη «άγγελος» έχει την καθαρή έννοια του αγγελιοφόρου: «Άγγελο Διός» αποκαλούσαν τον απεσταλμένο του Δια. Porphyrius Tyrius "Quaest. Homer. 96. «Άγγελοι Διός: των Κηρύκων γένος» Scholia in Homerum 1.334a 2.4. Άγγελος είναι και ο τυπικός αγγελιοφόρος στα έργα των μεγάλων τραγωδών . Euripides Trag. Bacchae 1024.
3 Ισραήλ: πολεμιστής θεού; Στα εβραϊκά ακούγεται όπως η φράση «πάλεψε με τον θεό»!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου