ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Περὶ τοῦ στεφάνου (160-165)

[160] Συμβέβηκε τοίνυν μοι τῶν κατὰ τῆς πατρίδος τούτῳ πεπραγμένων ἁψαμένῳ εἰς ἃ τούτοις ἐναντιούμενος αὐτὸς πεπολίτευμαι ἀφῖχθαι· ἃ πολλῶν μὲν εἵνεκ᾽ ἂν εἰκότως ἀκούσαιτέ μου, μάλιστα δ᾽ ὅτι αἰσχρόν ἐστιν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, εἰ ἐγὼ μὲν τὰ ἔργα τῶν ὑπὲρ ὑμῶν πόνων ὑπέμεινα, ὑμεῖς δὲ μηδὲ τοὺς λόγους αὐτῶν ἀνέξεσθε.

[161] ὁρῶν γὰρ ἐγὼ Θηβαίους, σχεδὸν δὲ καὶ ὑμᾶς ὑπὸ τῶν τὰ Φιλίππου φρονούντων καὶ διεφθαρμένων παρ᾽ ἑκατέροις, ὃ μὲν ἦν ἀμφοτέροις φοβερὸν καὶ φυλακῆς πολλῆς δεόμενον, τὸ τὸν Φίλιππον ἐᾶν αὐξάνεσθαι, παρορῶντας καὶ οὐδὲ καθ᾽ ἓν φυλαττομένους, εἰς ἔχθραν δὲ καὶ τὸ προσκρούειν ἀλλήλοις ἑτοίμως ἔχοντας, ὅπως τοῦτο μὴ γένοιτο παρατηρῶν διετέλουν, οὐκ ἀπὸ τῆς ἐμαυτοῦ γνώμης μόνον ταῦτα συμφέρειν ὑπολαμβάνων,

[162] ἀλλ᾽ εἰδὼς Ἀριστοφῶντα καὶ πάλιν Εὔβουλον πάντα τὸν χρόνον βουλομένους πρᾶξαι ταύτην τὴν φιλίαν, καὶ περὶ τῶν ἄλλων πολλάκις ἀντιλέγοντας ἑαυτοῖς τοῦθ᾽ ὁμογνωμονοῦντας ἀεί. οὓς σὺ ζῶντας μέν, ὦ κίναδος, κολακεύων παρηκολούθεις, τεθνεώτων δ᾽ οὐκ αἰσθάνει κατηγορῶν· ἃ γὰρ περὶ Θηβαίων ἐπιτιμᾷς ἐμοί, ἐκείνων πολὺ μᾶλλον ἢ ἐμοῦ κατηγορεῖς, τῶν πρότερον ἢ ἐγὼ ταύτην τὴν συμμαχίαν δοκιμασάντων.

[163] ἀλλ᾽ ἐκεῖσ᾽ ἐπάνειμι, ὅτι τὸν ἐν Ἀμφίσσῃ πόλεμον τούτου μὲν ποιήσαντος, συμπεραναμένων δὲ τῶν ἄλλων τῶν συνεργῶν αὐτῷ τὴν πρὸς Θηβαίους ἔχθραν, συνέβη τὸν Φίλιππον ἐλθεῖν ἐφ᾽ ἡμᾶς, οὗπερ εἵνεκα τὰς πόλεις οὗτοι συνέκρουον, καὶ εἰ μὴ προεξανέστημεν μικρόν, οὐδ᾽ ἀναλαβεῖν ἂν ἠδυνήθημεν· οὕτω μέχρι πόρρω προήγαγον οὗτοι. ἐν οἷς δ᾽ ἦτ᾽ ἤδη τὰ πρὸς ἀλλήλους, τουτωνὶ τῶν ψηφισμάτων ἀκούσαντες καὶ τῶν ἀποκρίσεων εἴσεσθε. Καί μοι λέγε ταῦτα λαβών.

[164] ΨΗΦΙΣΜΑ.
[Ἐπ᾽ ἄρχοντος Ἡροπύθου, μηνὸς ἐλαφηβολιῶνος ἕκτῃ φθίνοντος, φυλῆς πρυτανευούσης Ἐρεχθῇδος, βουλῆς καὶ στρατηγῶν γνώμη· ἐπειδὴ Φίλιππος ἃς μὲν κατείληφε πόλεις τῶν ἀστυγειτόνων, τινὰς δὲ πορθεῖ, κεφαλαίῳ δ᾽ ἐπὶ τὴν Ἀττικὴν παρασκευάζεται παραγίγνεσθαι, παρ᾽ οὐδὲν ἡγούμενος τὰς ἡμετέρας συνθήκας, καὶ τοὺς ὅρκους λύειν ἐπιβάλλεται καὶ τὴν εἰρήνην, παραβαίνων τὰς κοινὰς πίστεις, δεδόχθαι τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ πέμπειν πρὸς αὐτὸν πρέσβεις, οἵτινες αὐτῷ διαλέξονται καὶ παρακαλέσουσιν αὐτὸν μάλιστα μὲν τὴν πρὸς ἡμᾶς ὁμόνοιαν διατηρεῖν καὶ τὰς συνθήκας, εἰ δὲ μή, πρὸς τὸ βουλεύσασθαι δοῦναι χρόνον τῇ πόλει καὶ τὰς ἀνοχὰς ποιήσασθαι μέχρι τοῦ θαργηλιῶνος μηνός. ᾑρέθησαν ἐκ βουλῆς Σῖμος Ἀναγυράσιος, Εὐθύδημος Φυλάσιος, Βουλαγόρας Ἀλωπεκῆθεν.]

[165] ΕΤΕΡΟΝ ΨΗΦΙΣΜΑ.
[Ἐπ᾽ ἄρχοντος Ἡροπύθου, μηνὸς μουνυχιῶνος ἕνῃ καὶ νέᾳ, πολεμάρχου γνώμη· ἐπειδὴ Φίλιππος εἰς ἀλλοτριότητα Θηβαίους πρὸς ἡμᾶς ἐπιβάλλεται καταστῆσαι, παρεσκεύασται δὲ καὶ παντὶ τῷ στρατεύματι πρὸς τοὺς ἔγγιστα τῆς Ἀττικῆς παραγίγνεσθαι τόπους, παραβαίνων τὰς πρὸς ἡμᾶς ὑπαρχούσας αὐτῷ συνθήκας, δεδόχθαι τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ πέμψαι πρὸς αὐτὸν κήρυκα καὶ πρέσβεις, οἵτινες ἀξιώσουσι καὶ παρακαλέσουσιν αὐτὸν ποιήσασθαι τὰς ἀνοχάς, ὅπως ἐνδεχομένως ὁ δῆμος βουλεύσηται· καὶ γὰρ νῦν οὐ κέκρικε βοηθεῖν ἐν οὐδενὶ τῶν μετρίων. ᾑρέθησαν ἐκ βουλῆς Νέαρχος Σωσινόμου, Πολυκράτης Ἐπίφρονος, καὶ κῆρυξ Εὔνομος Ἀναφλύστιος ἐκ τοῦ δήμου.]

***
[160] Ασχολούμενος λοιπόν με τα όσα έχει κάνει ο Αισχίνης εναντίον της πατρίδας, έχω φθάσει συμπτωματικά και στην πολιτική που ακολούθησα ο ίδιος, όταν εναντιωνόμουν στις ενέργειές του. Θα είχα εύλογα πολλούς λόγους να επικαλεστώ να ακούσετε την πολιτική μου αυτή, κυρίως όμως επειδή είναι ντροπή, Αθηναίοι, να μην ανεχθείτε να ακούσετε ούτε και την απλή αναφορά των μόχθων μου, τη στιγμή που εγώ υπέμεινα για χάρη σας αυτούς τους ίδιους τούς μόχθους.

[161] Βλέποντας λοιπόν εγώ τους Θηβαίους, ίσως και εσάς, υπό την επιρροή των υποστηρικτών του Φιλίππου και κάποιων διεφθαρμένων στοιχείων που υπήρχαν στη Θήβα και εδώ, να αδιαφορείτε για κάτι που ήταν πολύ επικίνδυνο και για τις δυο πόλεις και που απαιτούσε σοβαρή επαγρύπνηση, να αφήνετε δηλαδή τον Φίλιππο να αυξάνει τις δυνάμεις του και να μην παίρνετε κανένα απολύτως μέτρο, αλλά να είστε έτοιμοι να αλληλοφαγωθείτε και να συγκρουσθείτε μεταξύ σας, είχα συνεχώς τα μάτια μου ανοιχτά να βρω τρόπο να τα αποσοβήσω. Και αυτό, όχι επειδή εγώ μόνο προσωπικά νόμιζα ότι αυτά ήταν προς το συμφέρον μας,

[162] αλλά επειδή ήξερα ότι ο Αριστοφών, καθώς και ο Εύβουλος, επιθυμούσαν ανέκαθεν να πετύχουν τη φιλία της Αθήνας με τη Θήβα, θέμα για το οποίο συμφωνούσαν πάντοτε, μολονότι στα άλλα σημεία διαφωνούσαν πολλές φορές μεταξύ τους. Αυτούς, όσο ζούσαν, τους είχες από κοντά, πονηρή αλεπού, κολακεύοντάς τους· τώρα που πέθαναν, τους κατηγορείς, χωρίς να το συνειδητοποιείς. Γιατί οι εναντίον μου κατηγορίες για φιλοθηβαϊκή πολιτική απευθύνονται όχι τόσο σ᾽ εμένα όσο σ᾽ εκείνους, αφού εκείνοι πριν από εμένα έκριναν αυτή τη συμμαχία.

[163] Αλλά θα ξαναγυρίσω σ᾽ εκείνα που έλεγα, ότι δηλαδή, αφού ο Αισχίνης προκάλεσε τον πόλεμο στην Άμφισσα και παράλληλα οι συνεργοί του οδήγησαν την έχθρα της πόλης προς τους Θηβαίους στο έσχατο σημείο, τελικά ο Φίλιππος βάδισε εναντίον μας. Αυτός ήταν ο σκοπός για τον οποίο αυτοί έβαζαν τις πόλεις να συγκρουστούν μεταξύ τους, και, αν εμείς δεν είχαμε ξεσηκωθεί λίγο νωρίτερα, δεν θα μπορούσαμε να συνέλθουμε καθόλου. Σε τόσο κρίσιμο σημείο είχαν οδηγήσει αυτοί οι άνθρωποι τα πράγματα. Θα αντιληφθείτε σε ποιό σημείο βρίσκονταν οι σχέσεις μεταξύ των δύο πόλεων, αν ακούσετε αυτά εδώ τα ψηφίσματα καθώς και τις απαντήσεις πάνω σ᾽ αυτά. Κάνε μου τη χάρη, πάρε και διάβασέ τα.

ΨΗΦΙΣΜΑ
[164] [Επί άρχοντος Ηροπύθου, την εικοστή πέμπτη Ελαφηβολιώνα, με πρυτανεύουσα φυλή την Ερεχθηίδα και με απόφαση της Βουλής και των στρατηγών, επειδή ο Φίλιππος άλλες πόλεις των γειτόνων μας έχει καταλάβει, μερικές πολιορκεί και τελικά ετοιμάζεται να προχωρήσει εναντίον της Αττικής, χωρίς να λογαριάζει καθόλου τις συνθήκες που κάναμε μαζί του, και επειδή σχεδιάζει να παραβεί τους όρκους και να λύσει την ειρήνη, παραβιάζοντας τις αμοιβαίες εγγυήσεις, να αποφασίσει η Βουλή και ο Δήμος να στείλουν σ᾽ αυτόν πρέσβεις, για να διαπραγματευθούν μαζί του και να τον καλέσουν να διατηρήσει κυρίως τις ειρηνικές προς εμάς σχέσεις και τις συνθήκες· διαφορετικά, να δώσει στην πόλη χρόνο να αποφασίσει και να κάνει ανακωχή ως το μήνα Θαργηλιώνα. Εκλέχτηκαν από τους Βουλευτές ο Σίμος ο Αναγυράσιος, ο Ευθύδημος από τη Φυλή και ο Βουλαγόρας από την Αλωπεκή].

[165] ΑΛΛΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
[Επί άρχοντος Ηροπύθου, την τριακοστή ημέρα του μήνα Μουνυχιώνα, με εισήγηση του πολεμάρχου, επειδή ο Φίλιππος σχεδιάζει να οδηγήσει σε ρήξη τους Θηβαίους προς εμάς και έχει ετοιμαστεί να βαδίσει με όλο τον στρατό του στα μέρη που βρίσκονταν πάρα πολύ κοντά στην Αττική, παραβιάζοντας τις υπάρχουσες με εμάς συνθήκες, να αποφασίσει η Βουλή και ο Δήμος να σταλεί σ᾽ αυτόν κήρυκας και πρέσβεις, για να αξιώσουν από αυτόν και να τον καλέσουν να συνάψει ανακωχή, προκειμένου να δοθεί στον λαό η δυνατότητα να λάβει αποφάσεις, καθόσον αυτή τη στιγμή ο λαός δεν θεώρησε καθόλου σωστό να σπεύσει να τον αντιμετωπίσει. Εκλέχτηκαν οι Βουλευτές, Νέαρχος, γιος του Σωσινόμου, Πολυκράτης, γιος του Επίφρονα· κήρυκας εκλέχτηκε ο Εύνομος από τον δήμο Αναφλύστου].