Σύντομη Μνεία Μίας Σύγχρονης Απάτης!Δεν μου αρέσει η κοινωνία μας έτσι όπως εξελίσσεται. Δεν μου αρέσει καθόλου! Για την ακρίβεια μου διαφαίνεται ιδιαζόντως απεχθής. Να βλέπω στον δρόμο και στο μετρό ανθρώπους άστεγους, βρώμικους, καταβεβλημένους, να εκλιπαρούν για λίγο ψωμί. Να παρακολουθώ όλην την ανθρωπότητα να σφαδάζει υπό τις απειλές τρομοκρατικών χτυπημάτων και πολιτικών αρχόντων που νομοθετούν ενάντια στο κοινό καλό.
Τελικά πού ακριβώς μας έχει βοηθήσει η “τεχνολογική” πρόοδος που τόσο συχνά ευαγγελιζόμαστε; Χαιρετίζουμε μετ’ επαίνων και διθυράμβων κάθε νέο τεχνολογικό επίτευγμα, αλλά αποφεύγουμε να το βάζουμε στην θέση του. Ποια είναι η θέση του; Να προσφέρει και να συντελεί στην πρόοδο της ανθρωπότητας, να λειτουργεί προς όφελος της ανθρωπότητας, να την υπηρετεί και να φροντίζει να προάγεται η ποιότητα ζωής ψυχή τε και σώματι όλων των ανθρώπων, ει δυνατόν.
Μερικοί μπορεί να πιαστούν από αυτό το “εί δυνατόν” και να ισχυρισθούν πως η τεχνολογία δεν δύναται να γίνει πανάκεια. Ας τους κάνουμε το χατίρι και ας συμφωνήσουμε για λίγο μαζί τους. Να πούμε πως δεν είναι πανάκεια. Όμως εμφανίζει κάποια περίεργα χαρακτηριστικά, όπως ότι χρησιμεύει σε αρκετούς μωροφιλόδοξους, για να επιβάλλουν την εξουσία τους και να αποκομίζουν ίδιον όφελος, κοντόφθαλμο και συχνότατα εξαιρετικά επώδυνο για τους υπόλοιπους.
Όταν ο Dr. Jonas Salk εφηύρε το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, μετά από μία τιτάνια ερευνητική διαδικασία που διήρκησε πάνω από 7 έτη και περιέλαβε πάνω από 20000 ιατρούς και 200000 εθελοντές, ερωτήθηκε αν θα κρατήσει τα εμπορικά δικαιώματα του εμβολίου. Εκείνος απήντησε: “δεν υπάρχει πατέντα. Μπορείς να βάλεις πατέντα στον ήλιο;”. Μόνο εφρόντισε με δική του πρωτοβουλία πάλι να κινητοποιήσει διάφορα κράτη ανά την υφήλιο να προσφέρουν δωρεάν αυτό το τεχνολογικό επίτευγμα στον πληθυσμό τους, διότι αυτό ήταν “ηθική δέσμευση” προς την δημόσια υγεία.
Την ίδια στάση και θέση έλαβε και ο μέγας Έλλην ιατρός Γεώργιος Παπανικολάου με το τεστ-παπ, χάρις του οποίου εκατοντάδες χιλιάδες ζωές γυναικών έχουν από τότε σωθεί.
Ο Salk και ο Παπανικολάου ανήκουν στην μερίδα των συνειδητών Ανθρώπων που καταδεικνύουν με επιτυχία ποια είναι η πραγματική θέση της τεχνολογίας: να υπηρετεί την ανθρωπότητα με οδηγό της και γνώμονά της τις ανθρώπινες ηθικές αξίες και πυξίδα την πνευματικότητα του ανθρώπου.
Σήμερα, όμως, εμείς πάλι συγχυζόμεθα και θεωρούμε πως η τεχνολογική εξέλιξη είναι συνώνυμη της ανθρώπινης εξέλιξης. Πως, αν, δηλαδή, έχεις αποχετευτικό σύστημα, αν έχεις τελευταίας γενεάς κινητό τηλέφωνο, αν έχεις αυτοκίνητο με αερόσακο και τρως αλάτι από τα Ιμαλάια (που Κύριος είδεν με ποιές συνθήκες εργασίας το εξορύττουν οι Πακιστανοί εργάτες των ορυχείων) είσαι μέσα στην τεχνολογία, άρα είσαι και πολύ προχωρημένος και εξελικτικά ανώτερος άνθρωπος.
Το αν το οικολογικό σου αποτύπωμα, όμως, σύμφωνα με όλα αυτά που κάνεις είναι ωφέλιμο για τον πλανήτη, αν επιβαρύνει την ατμόσφαιρα που εσύ και τα παιδιά σου αναπνέεις, αν οι τεχνολογικές σου επιλογές ενισχύουν την ξήρανση ποταμών, την μόλυνση θαλασσών, την εξαφάνιση ζώντων οργανισμών, τη σώρευση μη ανακυκλώσιμων σκουπιδιών, αυτό ούτε που το σκέπτεσαι. Ίσως διότι αυτό δεν θεωρείται τεχνολογία. Δεν “γυαλίζει” και δεν εντυπωσιάζει. Και μπορεί να θεωρείς τον εαυτόν σου ανώτερο από εκείνην την φυλή στην Αφρική που ζει σύμφωνα με τους κύκλους της φύσης, συγχρονίζοντας τις ανάγκες της βάσει αυτών των κύκλων, χωρίς να επιχειρεί να αποκτήσει βίαιη συμπεριφορά απέναντί της, να την κακοποιήσει και να την εκμεταλλευθεί.
Εκείνη, όμως, η φυλή μέσα από τις ιεροτελεστίες της και τις εορτές της δείχνει την ευγνωμοσύνη της στην ανώτερη εκείνη δύναμη που μας παρέχει ζωή και την δείχνει έμπρακτα. Γνωρίζει πότε και πώς θα κόψει κάποια φυτά για τροφή, φάρμακα και καλλωπισμό. Γνωρίζει πότε θα σκοτώσει κάποια ζώα για τροφή και ένδυση. Γνωρίζει ότι όλα χρειάζεται να γίνονται με ισορροπία και φροντίδα, ώστε να μην απειλείται το μέλλον της πανίδας και της χλωρίδας.
Πόσο, άραγε, πνευματικά ανώτερος πιστεύεις πως είσαι από αυτήν την φυλή που το οικολογικό της αποτύπωμα είναι αχνό σαν περπάτημα αγγέλου, ενώ το δικό σου βαρύ και απειλητικό σαν λιμασμένου τυραννοσαύρου;
Και ζούμε στις “σύγχρονες” κοινωνίες μας που έχουν τρεχούμενο νερό, ηλεκτρική ενέργεια, τηλέφωνα, διαδίκτυα και πλυντήρια (δόξα τω θεώ!), αλλά δίπλα μας άνθρωποι λιμοκτονούν. Στην Αφρικανική φυλή πάλι ή θα έχουν να φάνε όλοι και κανένας δεν θα μένει αφρόντιστος από το σύνολο, ή θα λιμοκτονούν όλοι ανωτέρα βία.
Εμείς όμως, χάρη στην τεχνολογία μας, αναπτύξαμε τραπεζικά συστήματα, βιομηχανικά τραστ, εμπορικά μονοπώλια, μία τεχνολογική πανίδα σαρκοβόρων που ολοένα αναπτύσσεται, πεινά και διψά για το μόνο φαΐ που γνωρίζει: την εξουσία πάνω στην ανθρώπινη σάρκα και ψυχή. Είναι ζώα χωρίς ενσυναίσθηση, συμπόνια, ενσυνείδηση της κοινωνίας και του κοινού καλού. Μονολιθικά και άκρως επιθετικά με την τροφή τους. Μοναδική κινητήριος δύναμή και τελικός τους σκοπός είναι η αύξηση του σώματός τους: περισσότερο κεφάλαιο, περισσότερη διαπραγματευτική αξία, περισσότερη ρευστότητα, περισσότερη χρηματοπιστωτική ισχύς, περισσότερη επιρροή στον ανθρώπινο και πλανητικό παράγοντα προκειμένου να επιτυγχάνονται οι παραπάνω προαναφερθέντες στόχοι.
Μία μεγάλη μέγγενη που έχει καταλήξει να σφίγγει και να διαλύει τα οστά της ανθρώπινης αλληλεγγύης και της ανθρώπινης ολότητας, ενώ ταυτόχρονα δεν διστάζει να καταφερθεί ενάντια και στο περιβάλλον που μας φιλοξενεί.
Ποιος από εμάς θυμάται σήμερα τα τεράστια τεχνολογικά επιτεύγματα που είχαν πραγματοποιηθεί στον Μεσαίωνα; Τα τεράστια εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα που είχαν ως αποτέλεσμα την δραματική αύξηση των αγροτικών προϊόντων προς καλύτερη τροφοδότηση του πληθυσμού; Ή τις νέες τεχνολογίες που βοήθησαν στην ανοικοδόμηση μεγάλων και εντυπωσιακών κτηρίων;
Η συντριπτική πλειοψηφία από τους συγχρόνους ανθρώπους θυμάται τον Μεσαίωνα κυρίως ως μία εποχή πνευματικής, ηθικής και κοινωνικής παρακμής και υποβάθμισης. Μία εποχή, στην οποία η ανθρώπινη αξία απαξιώθηκε, η θέση της γυναίκας καταβαραθρώθηκε, η ελευθερία του λόγου, της πίστης και της σκέψης εκδιώχθηκε άνευ προηγουμένου, οι τέχνες μαράζωσαν.
Μία σκιά θυμόμαστε όλοι. Μία μαύρη σκιά που πλανήθηκε πάνω από τον γνωστό τότε κόσμο, με πολέμους, πανούκλες και διώξεις. Η τότε τεχνολογική πανίδα σαρκοβόρων χρειαζόταν επίσης τροφή. Έφερε, βέβαια, άλλη μορφή από την σημερινή: ισχυρά βασίλεια και αυτοκρατορίες, με αδυσώπητα θρησκευτικά μορφώματα που λειτουργούσαν με πυγμή ως κράτη μέσα στα κράτη, με μεγάλα κληρονομικῷ δικαίῳ εμπορικά τραστ, τα οποία ήλεγχαν και διαχειρίζονταν την κυκλοφορία του πρωτογενούς και μή πλούτου. Οι εκστρατείες, πολεμικές και διερευνητικές (αυτές που οδήγησαν στην αποικιοκρατία του “αγνώστου” μέχρι τότε κόσμου), διενεργούντο καθόλην την διάρκεια του Μεσαιωνικού χρόνου, προκειμένου η τεχνολογική πανίδα να τρέφεται και θεριεύει. Και όλα αυτά εις βάρος μίας ανθρωπότητας που λιμοκτονούσε, στεκόταν κουρνιασμένη μέσα στον σκοταδισμό, την μισαλλοδοξία, τον φόβο των απαγορεύσεων και των προκαταλήψεων που τάπωναν τις ανθρώπινες συνειδήσεις.
Επανερχόμενοι στο σήμερα, τι τελικά θυμόμαστε από τον Μεσαίωνα; Ή τι θα θυμούνται από το δικό μας σήμερα όσοι θα ζουν πέντε αιώνες από τώρα; Θα θυμούνται μήπως τα κινητά τελευταίας τεχνολογίας, τα σούπερ αυτοκίνητα που τρέχουν με τριακόσια χιλιόμετρα την ώρα, τα νέα υφάσματα που δεν τσαλακώνουν μήτε λεκιάζουν, τους μικροεπεξεργαστές των υπολογιστών; Αυτά θα θυμούνται; Ή μήπως κάτι άλλο;
Εμείς τι ενθυμούμεθα από τον χρυσούν αιώνα του Περικλή; τα “μοντέλα” των αμαξών που κυκλοφορούσαν τότε; την ποιότητα του πηλού που παρήγαγε τα οικιακά σκεύη; Τον τρόπο με τον οποίον καλλιεργούσαν την γη και έκτιζαν τα σπίτια; Εκτός από το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που εμφανίζουν τα προαναφερόμενα στοιχεία, δεν είναι το πρώτο πράγμα που θυμόμαστε από εκείνην την εποχή. Αντίθετα, θυμόμαστε τα τεκταινόμενα της πολιτικής ζωής και τις πολεμικές εκστρατείες που εκτυλίσσονταν, την πνευματική δραστηριότητα με το θρησκευτικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον της, όπως τα Παναθήναια, την άνθιση της φιλοσοφίας, τους δραματικούς αγώνες, και τις ρητορικές δραστηριότητες της εποχής. Ακόμα και σήμερα θεωρούμε ώς σπουδαίο κληροδότημα εκείνης της εποχής προς εμάς την τραγωδία, και κάθε χρόνο απολαμβάνουμε παραστάσεις των τριών δραματουργών της κλασικής εποχής, αισθανόμενοι το μέγα ευεργέτημα των προγόνων μας προς εμάς.
Ομοίως, και από το Βυζάντιο δεν θυμόμαστε ιδιαίτερα την τεχνολογική του πρόοδο, διότι πολύ απλά είναι πολύ ξεπερασμένη από την σημερινή και ουδόλως μας αφορά ή θα μπορούσε να μας εξυπηρετήσει.
Τότε γιατί δεν αντιλαμβανόμαστε την θέση της τεχνολογίας στην ανθρώπινη ζωή; γιατί δεν συνειδητοποιούμε πως είναι φευγαλέα συνθήκη της ζωής μας; Πως αποτελεί ένα εργαλείο που, όπως κάθε εργαλείο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλούς ή για κακούς σκοπούς; Γιατί αυτή η τεράστια μυθοποίησή της;
Πιθανόν, η απάντηση βρίσκεται σε αυτούς που κατά καιρούς κρατούν σφικτά στα χέρια τους την τεχνολογία ή τα παράγωγά της και αποσκοπούν να την χρησιμοποιήσουν προς ίδιον όφελος. Μάλλον είναι οι ίδιοι που αγνοούν την άποψη του Περικλή περί ιδιωτείας ή και να την γνωρίζουν, να τους αφήνει ολοκληρωτικά αδιάφορους.
Γιατί αυτοί οι “χαρακτήρες” δεν διαθέτουν την στοιχειώδη σοφία ή κοινωνική ευαισθησία ή λογική να κατανοήσουν πως η μακροημέρευση της ανθρωπότητας αποτελεί υποχρέωση και ταυτόχρονο κέρδος όλων των ατόμων, συμπεριλαμβανομένων και των ιδίων;
Η απάντηση έρχεται από την απλή παρατήρηση πως, όταν αποθεώνουμε την τεχνολογία, αυτομάτως απομακρυνόμαστε από την πνευματική φύση του ανθρώπου. Και υπογραμμίζω την λέξη “πνευματική”. Δεν είναι ταυτόσημη ούτε με την “θρησκευτική” ούτε με την “δογματική” ούτε με την “φανατική” έννοια. Αφορά καθαρά στην εναρμόνιση του ανθρώπου με τον βαθύ σεβασμό και την ευγνωμοσύνη για την ζωή, την φύση, το δώρο της ζωής που αυτή η φύση μας προσφέρει κάθε στιγμή. Αφορά στην κατανόηση και πλήρη αποδοχή του γεγονότος πως η φύση αυτή μπορεί ανά πάσα στιγμή να μας “ξεφορτωθεί” αν συνεχίσουμε να λειτουργούμε με αυτήν την αυτοκαταστροφική και αλαζονική συμπεριφορά απέναντι στην ανθρωπότητα και την οικολογία.
Έτσι, λοιπόν, τώρα που έχουμε δώσει υπερβολική σημασία στην τεχνολογία, έχουμε θυσιάσει στον βωμό της άνθισής της την πνευματικότητα και μάλιστα έχουμε περάσει και το μήνυμα πως η τελευταία αποτελεί υποτιμητικό χαρακτηριστικό του κάθε ανθρώπου. Αν θες να δείχνεις προχωρημένος και σύγχρονος, τόλμα να μιλήσεις για σύνδεση με την φύση, για αλληλεγγύη, για σύνδεση της ανθρωπότητας μεταξύ της ως ιερή ολότητα. Θα σε καγχάσουν και θα σε περιγελάσουν όλες οι πύλες της τεχνολογικής αισχροκέρδειας. Τρέχα να μιλήσεις για πνευματικότητα στις συστημικές τράπεζες που εκφοβίζουν όσους χρωστούν τα δάνεια της φούσκας ή στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών που αδημονούν να σε εγκλωβίσουν σε συμβόλαια χρυσοποίκιλτα και μετά να σε παραπέμπουν σε υπαλλήλους που αδυνατούν να αρθρώσουν Λόγο και να σου παρέχουν Υπηρεσίες. Θα σε αντιμετωπίσουν ως μία γραφική φιγούρα, θα σε ειρωνευτούν (ναι! πλέον το κάνουν και μπροστά σου ανενδοίαστα) και μετά θα σε παρακάμψουν ως μη επικοινωνήσιμο άτομο. Διότι για αυτούς τους “οργανισμούς”, αυτό που μόνο μετρά είναι το χρηματικό κέρδος. Εντούτοις, διαβρώνουν την σύσταση και δομή της κοινωνίας, χωρίς κανείς να τους ζητά τον λόγο και χωρίς κανείς να τους ελέγχει και να λαμβάνει μέτρα προστασίας της κοινωνίας από την διαβρωτική τους συμπεριφορά.
Δεν μου αρέσει όμως αυτή η κοινωνία. Δεν είναι αυτή που με δίδαξαν να αγαπώ από παιδί. Αυτή στην οποία με έμαθαν ότι το ένα χέρι νίβει το άλλο. Εδώ το ένα χέρι κόβει το άλλο. Και μετά το καταβροχθίζει. Δεν είναι η κοινωνία που ο άνθρωπος αποδεικνύει (καθώς έχει και το “κουσούρι” του φαίνεσθαι) την ανωτερότητά του με το να βοηθά τους λιγότερο δυνατούς και τους ευάλωτους να έχουν ένα υψηλό επίπεδο ζωής, ώστε ολόκληρη η ανθρωπότητα να ζεί σε ένα ύψιστο επίπεδο ζωής εμπλουτισμένο από ισχυρά συναισθήματα αλληλεγγύης, ευγνωμοσύνης, δοτικότητας και χαράς.
Κανείς από αυτούς τους καθοδηγητές των τεχνολογικών σαρκοβόρων ζώων δεν αναγνωρίζει μήτε εκτιμά την πολύτιμη ισχύ που αυτά τα συναισθήματα προσφέρουν στην ανθρώπινη οντότητα. Ισχύς μεγαλύτερη και από εκείνην της αποκομιδής αγαθών και υλικού πλουτισμού! Ισχύς που παραμένει στο διηνεκές του χρόνου και αποτυπώνεται στην ανθρώπινη μνήμη και ιστορία. Εκείνοι ταπεινοί και ανερμάτιστοι βοσκοί απάνθρωπων τεχνητών ζώων, αγνοούν το σημαντικότερο: πως η Ιστορία θα τους σκεπάσει με την σκόνη και τους ρύπους που οι ίδιοι δημιουργούν, κάτω από τις εκατόμβες που εκείνοι προκαλούν, γιατί πολύ απλά είναι πεπερασμένο και εξαιρετικά ελλιπές το νόημα που ευαγγελίζονται. Πεπερασμένο και τελείως φάλτσο σε σχέση με την ανθρώπινη υπόσταση.
Στο μεταξύ, εμείς χρειάζεται να σταθούμε ευθυτενείς και συνειδησιακά αφυπνισμένοι απέναντι στα ζωώδη κελεύσματα που αλαλάζουν. Με την καθημερινή, απλή μας συμπεριφορά. Με το να καλομιλάμε στον διπλανό μας, καλοντυμένο ή ρακένδυτο, να προφέρουμε ένα χαμόγελο προς όλους και ένα πιάτο φαΐ στους έχοντες χρείαν. Και κυρίως με το να μην ξελιγωνόμαστε με κάθε νέο τεχνολογικό “εύρημα”, αν δεν έχουμε πρώτα και ήρεμα διαπιστώσει αν υποσκάπτει ή μη την πνευματική μας διάσταση. Αυτή είναι το νόημα της ζωής μας που θα παραμείνει. Όχι η γκαντζετιά!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου