Οίστρος: Ο οδηγός των γεγονότων

Ο οίστρος στην Ελληνική μυθιστορία απεικονίζεται ως βοϊδόμυγα που έστειλε η Ήρα να βασανίζει τη μεταμορφωμένη σε δαμάλα Ιώ, ή η αλογόμυγα που έστειλε ο Δίας και τσίμπησε τον Πήγασο όταν αποτόλμησε ο Βελλεροφόντης να πετάξει προς την κορυφή του Ολύμπου.

Στην σύγχρονη εκδοχή της, η έννοια του οίστρου αποδίδεται σαν μια πνευματική και ψυχική διέγερση, μια συναισθηματική ένταση που χαρακτηρίζεται από έμπνευση, ενθουσιασμό ή δημιουργικότητα. Λέμε όταν κάποιος έχει έμπνευση , ότι έχει οίστρο. Επίσης το σύνολο των φαινομένων που συνοδεύουν την ωορρηξία στις γυναίκες και τα θηλυκά θηλαστικά, ονομάζεται οίστρος. Όπως και να αποδίδεται η έννοια του οίστρου , έντονο χαρακτηριστικό της είναι να τρελαίνει, να γεμίζει τα αντικείμενα του πόθου της με ένα παράφρονο πάθος.

Την καλύτερη περιγραφή για τον Οίστρο την διαβάζουμε στο βιβλίο "Οι γάμοι του Κάδμου και της Αρμονίας" του Ρομπέρτο Καλάσσο.

Μας λέει λοιπόν:

"Ο οίστρος, η μύγα που βασανίζει τα βόδια, είναι η πιο ασαφής και όμως πανταχού παρούσα ανάμεσα στις δυνάμεις που στήριξαν τους Έλληνες. Η Άτη, ο παράλογος ενθουσιασμός που εμπεριέχει την τιμωρία, σπρώχνει αυτό το έντομα ανάμεσα στις γυναίκες του πεπρωμένου. Μόνο που ο οίστρος είναι αγόρι και σπάνια εμφανίζεται.

Στο μυθολογικό καύσωνα, όπου κατοικούσαν με τα ημίγυμνα σώματά τους θεοί, ήρωες, γιοί και κόρες θεών, όλοι τριγύριζαν με μάτια υγρά, λαμπερά, μέχρις ότου ένας βόμβος από το αόρατο τους πλησίαζε. Ένα κεντρί τους πλήγωνε την ψυχή και τότε ξεσπούσαν τα γεγονότα. Η ερωτική όπως και η δολοφονική μανία, δεν διακρίνονται καλά στην γένεσή τους. Και οι δύο αναδύονται από εκείνον τον διαλείποντα βόμβο, από τις επιθέσεις ενός μικρού και κακόβουλου ζώου. Μια φορά μόνο, στον θαυμάσιο κρατήρα της Κανόζα, που τώρα βρίσκεται στο Μόναχο, απεικονίζεται ο Οίστρος στην πλήρη μεγαλοπρέπεια της μορφής του.

Είναι μια εικόνα συγχρονισμένη με τους τελικούς σπασμούς της τραγωδίας της Μήδειας. Της αλλόκοτης εκείνης στιγμής του σφαγιασμού των τέκνων της. Στην σκηνή απεικονίζονται οι Διόσκουροι, η Αθηνά ο Ηρακλής όλοι στο ανάκτορο του Κρέοντα, με την Κρέουσα να φορά το δηλητηριασμένο στεφάνι , "δώρο" της Μήδειας.

Ο αδερφός της Ιππότης προσπαθεί ανώφελα να της το βγάλει από το κεφάλι, ο Κρέων φέρνει τα χέρια του στα μαλλιά σε μια κίνηση απελπισίας, από δεξιά εισβάλει ο προδομένος και ηττημένος Ιάσων, οργισμένος μα αδύναμος να επέμβει.

Το φάντασμα του πατέρα της Μήδειας επίσης παραβρίσκεται, που από την αρχή είχε εναντιωθεί στο πάθος της για τον Ιάσονα.

Εκεί, μέσα σε αυτόν τον χαμό, στο κέντρο της σκηνής, ανάμεσα στην Μήδεια και τον Ιάσονα, σταθερός, όρθιος, παραβρίσκεται ο Οίστρος. Ένας νέος με μακριά μαλλιά και απαλό κορμί που σε κάθε χέρι του κρατά έναν πυρσό. Στέκεται όρθιος σε ένα άρμα με ευκίνητους τροχούς, ενώ δύο μεγάλα φίδια, που υψώνονται σε αρμονικές σπείρες και στρέφουν προς τη Μήδεια τις διχαλωτές γλώσσες τους, το οδηγούν. Αυτός είναι ο οδηγός των γεγονότων, ο υποβολέας, ο άρχοντας που για μοναδική φορά απεικονίζεται με την λάμψη της μορφής του.

Αλλού όμως, ακόμη και εκεί όπου παραμένει στο στοιχείο του, που είναι το αόρατο, ο Οίστρος συνοδεύει όλες τις υπερβολές, τα φιλήδονα πάθη, τις μανίες με τις οποίες για αιώνες οι Έλληνες ύφαιναν τις ιστορίες τους.