Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2024

Αφελή Όνειρα Μητριαρχίας

Υπάρχουν πολλά ανέφικτα, μη βιώσιμα και φανταστικά σενάρια που εξακολουθούν να έχουν τους υποστηρικτές και τους οπαδούς τους, οι οποίοι είναι έτοιμοι, στο πλαίσιο της στρεβλής λογικής, να υπερασπιστούν την σημερινή στρεβλή εικόνα του κόσμου, αγνοώντας τα παράδοξα και τις αντιφάσεις. Οι προσπάθειες ανάλυσης αυτών των «υποθέσεων» στο πλαίσιο του ορθολογικού λόγου οδηγούν στην ανάγκη για ένα θαύμα, τις περισσότερες φορές εντελώς παράλογες και ειλικρινά αυτοκτονικές ενέργειες ενός από τα μέρη ή μια αλλαγή στους βασικούς νόμους της δημόσιας σφαίρας. Το τελευταίο, με την σειρά του, καταλήγει σε μια αλλαγή στην ανθρώπινη φύση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των τελευταίων είναι τα όνειρα μητριαρχίας, η εφαρμογή των οποίων απαιτεί αλλαγή τόσο των κοινωνικών όσο και των βιολογικών νόμων. Οι αρσενικές και θηλυκές αρχές στην φύση είναι υπεύθυνες για την μεταβλητότητα/προσαρμοστικότητα και την σταθερότητα/αντοχή, αντίστοιχα. Η συντριπτική πλειονότητα των βιολογικών ειδών χαρακτηρίζεται από φυσική κυριαρχία των αρσενικών, καθώς σε έναν τακτικά μεταβαλλόμενο βιότοπο, η προσαρμοστικότητα είναι πιο σημαντική για την επιβίωση ολόκληρου του πληθυσμού. Για είδη όπου τα θηλυκά είναι σωματικά πιο δυνατά, η βιοχημεία και τα πρότυπα συμπεριφοράς τους δεν είναι πλέον προσανατολισμένα προς την σταθερότητα. Στην διαδικασία της ανθρώπινης εξέλιξης, οι φυσικές παράμετροι έχουν πάψει να είναι το πιο σημαντικό κριτήριο, αλλά διατηρείται η αρχή της αντιπαράθεσης και της ισορροπίας της μεταβλητότητας και της σταθερότητας, αποκτώντας άλλες εκδηλώσεις.

Για να πετύχει όχι την μητριαρχία, δηλ. γυναικεία κυριαρχία, αλλά την ισοτιμία, χρειάζονται θεμελιώδεις αλλαγές, όπως η δυνατότητα των γυναικών να μην εγκαταλείπουν την κοινωνική ζωή κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της άδειας μητρότητας.

Αν μιλάμε για την μητριαρχία στην πιο αγνή της μορφή, τότε οι γυναίκες πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη σωματική δύναμη, να ξαναχτίσουν το ορμονικό σύστημα, να διευρύνουν σημαντικά τον εγκέφαλο ή να αποκτήσουν κάποιο είδος μαγείας απρόσιτη στους άνδρες με την μορφή κεραυνών. Στην πραγματικότητα, παρόμοιες νύξεις για ύαινες ή αράχνες βρίσκονται στην λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας σε μια προσπάθεια να περιγραφεί η μητριαρχία.

Περιττό να πούμε ότι σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, οι προσπάθειες τέτοιων αλλαγών θα καταστραφούν από την αρχή. Λοιπόν, η ευκαιρία για «τυχαίες» μεταλλάξεις, ένας μαγικός ιός και η άφιξη της μαγείας στον κόσμο κ.λπ. εμπίπτουν στην κατηγορία των θαυματουργών σεναρίων και στον κόσμο του μη ντετερμινιστικού χάους, δηλ. το μυθιστόρημα.

Μπορείτε να προσεγγίσετε το θέμα από την άλλη πλευρά: το ίδιο το περιβάλλον πρέπει να γίνει τέτοιο ώστε να εξαφανιστεί η εκδήλωση επιθετικότητας και να μην υπάρχουν ισχυροί και απροσδόκητοι εξωτερικοί παράγοντες. Πριν από αγώνες ράγκμπι, η ομάδα της Νέας Ζηλανδίας εκτελεί τον τελετουργικό χορό του Χάκα των Αβορίγινων Μαορί, την πεμπτουσία της άγριας φυσικής επιθετικότητας. Ωστόσο, αυτός ο λαός είχε έναν κλάδο των Moriori που έπλευσε σε μακρινά νησιά (αρχιπέλαγος Chatham, 680 χλμ. από την Νέα Ζηλανδία) και λόγω σοβαρής κλιματικής αλλαγής (οι συνήθεις καλλιέργειες δεν μεγάλωναν) αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο κυνήγι και την συγκέντρωση, δηλ. Μεσολιθική (Μέση Λίθινη Εποχή).

Η αποτυχία να αλλάξει το περιβάλλον ανάγκασε αυτή την κοινότητα να προσαρμοστεί, να γίνουν ειρηνιστές και να ζήσουν έτσι για 24 γενιές μέχρι που τους βρήκαν οι Μαορί συγγενείς τους και τους έσφαξαν. Αυτή την στιγμή έχουν απομείνει λιγότεροι από χίλιοι ημίαιμοι. Ωστόσο, καμία μητριαρχία δεν εμφανίστηκε μεταξύ των Moriori.

Στην πραγματικότητα, η κατανόηση της μητριαρχίας δεν έχει σχεδόν τίποτα κοινό με τις παραδόσεις της Μεσολιθικής, όπου περίπου δύο χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν σε μια περιοχή, οι γυναίκες ζούσαν σε ένα στρατόπεδο και οι άνδρες περιπλανώνταν και κυνηγούσαν. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε ιδιωτική περιουσία όπως έχουμε συνηθίσει και κανένας πλεονάζων πόρος που θα μπορούσε να οικειοποιηθεί, να συσσωρευτεί και ν’ αποθηκευτεί.

Θα ήταν πολύ πιο σωστό να αποκαλούμε μια τέτοια κοινωνία μη πατριαρχική· ο καθένας είχε τους δικούς του ρόλους και την εξειδίκευσή του και οι αριθμοί δεν επέτρεπαν την δημιουργία πολύπλοκων πολυεπίπεδων ιεραρχιών. Η μητριαρχία, όπως και το παρακείμενο φαινόμενο των Αμαζόνων, είναι αρχετυπικοί και κατανοητοί μύθοι που χρονολογούνται από την αρχαιότητα. Για τον σχηματισμό τους, δεν χρειάζονται πραγματικά φαινόμενα, αρκεί να κάνουμε μια υπόθεση, να επινοήσουμε μια αλλαγή στους συνηθισμένους ρόλους, συνδυάζοντας όνειρα, ονειροπολήσεις και ιστορίες τρόμου. Ως αποτέλεσμα, έχουμε έναν μύθο που προκαλεί τον εαυτό του.

Οι Αμαζόνες ήταν φυλετική ομάδα κυνηγών και πολεμιστών της Ευρασίας που ανήκαν στην ομάδα νομαδικών φυλών που οι Έλληνες ονόμαζαν γενικά Σκύθες. Αποτέλεσαν έμπνευση για την δημιουργία του μύθου των Αμαζόνων, ενός μυθικού λαού που αποτελούνταν αποκλειστικά από πολεμίστριες γυναίκες. Τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της φυλετικής ομάδας ήταν ότι είχε κατά βάση πολεμική κοινωνική οργάνωση και ότι οι γυναίκες απολάμβαναν μεγάλο βαθμό ελευθερίας και ισότητας.

Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό εντυπωσίασε τόσο πολύ τους Έλληνες που δημιούργησαν τον μύθο των Αμαζόνων σύμφωνα με τον οποίον ο λαός αυτός αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες που ζούσαν χωρίς άντρες και ήταν άρτια εκπαιδευμένες στρατιωτικά ενώ ζούσαν νομαδικά και αγαπούσαν πολύ τα άλογα και το κυνήγι. Σύμφωνα με τον μύθο, οι πολεμίστριες Αμαζόνες κατάγονταν από τον Θεό του πολέμου Άρη και την νύμφη Αρμονία, ή κατά άλλη εκδοχή την Θεά Άρτεμη ή την Θεά Αθηνά. Η Άρτεμις, Θεά του κυνηγιού, της ελεύθερης ζωής στην φύση και της άρνησης του γάμου, ήταν η θεότητα που λάτρευαν κατά κύριο λόγο και προς τιμήν της χόρευαν πυρρίχιους πολεμικούς χορούς. Λάτρευαν επίσης και την Θεά Κυβέλη στην οποία θυσίαζαν άλογα.

O Θησέας, έκλεψε μία Αμαζόνα, την Αντιόπη. Αυτό το γεγονός προκάλεσε την επίθεση των Αμαζόνων στην Αθήνα. Η «Αμαζονομαχία» που ακολούθησε αποτελεί έναν από τους βασικούς ιδρυτικούς μύθους της Αθήνας και της κλασσικής ελληνικής αρχαιότητας. Τόσο σημαντική την θεωρούσαν οι Αθηναίοι που την απεικόνισαν και στην μία πλευρά της Ακρόπολης.

Ο Πλάτωνας στην Πολιτεία χρησιμοποίησε το παράδειγμα των μυθικών Αμαζόνων ως επιχείρημα για την συμμετοχή των γυναικών στον στρατό ενώ ο Αριστοφάνης εμπνεύστηκε από αυτές για να γράψει την Λυσιστράτη και τις Εκκλησιάζουσες. Οι μυθολογικές Αμαζόνες γοήτευσαν όχι μόνο τους αρχαίους Έλληνες, που δημιούργησαν πολλά έργα τέχνης και ιστορίες σχετικά με αυτές, αλλά και ολόκληρο τον δυτικό κόσμο που συνέχισε να ασχολείται και να εμπνέεται από αυτές μέχρι και τις ημέρες μας.

Για να σχηματιστεί μια μητριαρχία είναι απαραίτητο:
  •  Ενοποίηση της ανθρωπότητας, εξαφάνιση θρησκειών, λαών και γλωσσών, σημαντικές εξωτερικές σταθερές φαινοτυπικές διαφορές.
  •  Μετάβαση της δημόσιας σφαίρας από κάθετες ιεραρχίες σε οριζόντιες, δηλ. απώλεια σχεδόν όλων των οικείων κοινωνικών θεσμών και σχέσεων, καμία ικανότητα συγκέντρωσης δυνάμεων και πόρων, καμία ελίτ.
  •  Εξαφάνιση των ελλείψεων πόρων και της πιθανότητας συσσώρευσής τους, χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ανάπτυξη, ζωή για σήμερα, όχι αύριο.
  •  Έλλειψη νέου χώρου και περιοχών για εξερεύνηση.
Στην πραγματικότητα, έχουμε ένα σπίτι για συνταξιούχους, όπου οι νοσηλευτές έχουν δύναμη, όπου κανείς δεν χρειάζεται τίποτα και δεν έχει φιλοδοξίες, υπάρχει πλήρης ισορροπία με το περιβάλλον που παύει να αλλάζει, να φέρνει εκπλήξεις και να θέτει προκλήσεις. Ακόμη και ένας παγκόσμιος κατακλυσμός και μια διολίσθηση στην Μεσολιθική εποχή δεν θα οδηγήσει στην μητριαρχία, όπως συνέβη με τους Μοριόρι.

Μόνο μια πολύ μακρινή επιλογή είναι διαθέσιμη όταν με την πάροδο του χρόνου, η ανθρωπότητα θα κυριαρχήσει πλήρως στο ηλιακό σύστημα, μετατρέποντας ένα υπό όρους δάσος σε πάρκο, θα μπορέσει να ξεπεράσει το φράγμα του φωτός για να διασκορπιστεί σε όλο τον Γαλαξία και θα πάει στο στάδιο ενός υπό εξαφάνιση λειψάνου, εστιασμένου στην σταθερότητα. Ένα τέτοιο συντηρημένο σύστημα, μέσα στο οποίο οι άνθρωποι θα χάσουν το νόημα της ύπαρξης, σταδιακά θα υποβαθμιστεί και θα εκφυλιστεί.

Ως αποτέλεσμα, η ανθρωπότητα περιμένει ένα φινάλε με το ύφος του: «…Ο Τρίμον πέθανε τραγικά, έχοντας ερμητικά σταματήσει ν’ αναπνέει.» (Stanislav Lem, «The Twelfth Journey»). Ας ελπίσουμε ότι η ανθρωπότητα θα ξεπεράσει κάποτε το φράγμα του φωτός και του ηλιακού συστήματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου