Τόσο τα προβλήματα της Γκάνας όσο και της Αφρικής γενικότερα δεν είναι εύκολο να επιλυθούν και δεν είναι στην ατζέντα των κοινών ασπρόμαυρων υποθέσεων, για τις οποίες γίνεται λόγος σε πολλά ΄δυτικά’ περιοδικά, αλλά μάλλον βρίσκονται σε μέρη πολύ πιο κρυφά από ότι μπορούμε να καταλάβουμε. Τις περισσότερες φορές, αμαυρώνονται με την ίδια πίεση που άσκησε η Βρετανική Αυτοκρατορία, μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια εκείνης της φοβερής περιόδου της αποικιοκρατίας.
Πολλά έμοιαζαν ελπιδοφόρα όταν τα αφρικανικά έθνη και οι λαοί τους διεκδίκησαν την ανεξαρτησία τους. Οι Αφρικανοί λαχταρούσαν με ελπίδα τη δυνατότητα να αποκαταστήσουν τον παλιό τους πλούτο για να αναζωογονήσουν την ήπειρο με μια νέα αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας και πνεύματος που υποσχόταν αυτή η κυριαρχία. Δυστυχώς, λόγω των βάρβαρων και ανήθικων πρακτικών του δυτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, η Γκάνα, η Κένυα, η Νότια Αφρική και άλλα αφρικανικά έθνη δυσκολεύτηκαν να αναδυθούν από τη σκόνη της αποικιοκρατίας ενώ αντίθετα, έμειναν να απορούν για το τι ακριβώς συνέβη τα τελευταία 50 και πλέον χρόνια.
Η Διάσκεψη του Βερολίνου και ο αυτοκρατορικός αγώνας για την Αφρική.
Ένα καλό σημείο για να ξεκινήσουμε ιστορικά είναι η όχι και τόσο σπουδαία διάσκεψη του Βερολίνου το 1884-5, γνωστή και ως Διάσκεψη της Δυτικής Αφρικής. Πρόκειται για μια διάσκεψη η οποία αντί να οικοδομηθεί με βάση τα χριστιανικά ήθη του καλού Σαμαρείτη, κατέληξε να είναι μια απροκάλυπτη αρπαγή γης και φυσικών πόρων- ένα είδος προσέγγισης του τύπου “η ισχύς έχει δίκιο” που εξυπηρετεί μόνο τις συγκεκριμένες εμπειρικές δυνάμεις και όχι τα βασίλεια και τις πόλεις-κράτη που υπήρχαν ήδη εκεί επί αιώνες.
Αυτή ήταν η αρχή του πλήρους αποικιοκρατικού οικονομικού ελέγχου της Αφρικής στο σύνολό της. Βέβαια δεν ήταν αυτή η αρχή των προβλημάτων της Αφρικής με την αποικιοκρατία, όπως όλοι γνωρίζουμε από την ιστορία του συστήματος του δουλεμπορίου. Αυτή ήταν μια σκοτεινή περίοδος της ιστορίας μεταξύ του 16ου και του 19ου αιώνα, όπου σε μεγάλο βαθμό βρετανικές εταιρείες, όπως η εμπορική εταιρεία της Ανατολικής Ινδίας και η Βασιλική Αφρικανική Εταιρεία, πήγαιναν κατά μήκος των ακτογραμμών αυτής της ένδοξης ηπείρου, έκλεβαν τα προς το ζην των γηγενών ανθρώπων καθώς και όλους τους διαθέσιμους τους πόρους και έκαναν περιουσίες στην πατρίδα τους. Όχι, αυτή είναι η αρχή του εκτεταμένου ελέγχου ολόκληρης της ηπείρου ως χερσαίας μάζας.
Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος της αποικιοκρατικής δραστηριότητας γινόταν κατά μήκος των ακτών της Αφρικής, όπου είχαν δημιουργηθεί οι εμπορικοί σταθμοί… αλλά το μεγαλύτερο μέρος που βρισκόταν στο εσωτερικό της ηπείρου παρέμενε ως επί το πλείστον ανέγγιχτο. Το 1884 όλα αυτά άλλαξαν και οι ευρωπαϊκές αποικιακές αυτοκρατορίες (Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αυστροουγγαρία, Ιταλία, Ρωσία, Ισπανία και Πορτογαλία) προχώρησαν στη διαίρεση της αυτοδιοικούμενης αφρικανικής ηπείρου και με τον τρόπο αυτό έθεσαν σε εφαρμογή την κλασική στρατηγική των αυτοκρατοριών “Διαίρει και βασίλευε”. Αυτό όχι μόνο έφερε τελικά τους Αφρικανούς αντιμέτωπους μεταξύ τους, αλλά ταυτόχρονα έβαλε και τους Ευρωπαίους σε μια συγκρουσιακή πορεία.
Σήμερα οι ιστορικοί θα δικαιολογήσουν αυτό το συνέδριο ως “αναγκαίο κακό” που απαιτήθηκε για να τροφοδοτηθεί η βιομηχανική επανάσταση που έλαβε χώρα στην ευρωπαϊκή και τη βορειοαμερικανική ήπειρο εκείνη την εποχή. Σε αυτή την υπόθεση, η λογική λέει:
“Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι οι πόροι της Αφρικής ήταν απαραίτητοι για τη βιομηχανική πρόοδο, τα αγαθά έχουν αξία, και επομένως έπρεπε να έχουν πληρωθεί αυτοί οι πόροι; Γιατί ήταν απαραίτητο να κρατηθεί αυτή η ήπειρος υποταγμένη στην υπανάπτυξη;” Ρητορικές οι ερωτήσεις.
Ένα άλλο ερώτημα που έρχεται στο μυαλό είναι:
“Δεδομένου του γεγονότος ότι η ήπειρος είχε τόσο τεράστιες δυνατότητες, γιατί οι αποικιοκρατικές δυνάμεις δεν επέλεξαν τον ηθικό δρόμο και δεν μοιράστηκαν αυτή τη βιομηχανική επανάσταση με τους Αφρικανούς στο σύνολό τους, ώστε να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν τις γνώσεις τους στη βιομηχανία και την επιστήμη; Δεδομένου ότι όλες οι ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες ομολογούσαν την προσήλωσή τους στον χριστιανισμό, δεν θα ήταν μια δίκαιη χριστιανική απόφαση να προσφέρουν ανάπτυξη και πληρωμή σε αντάλλαγμα για τους πόρους κατά τη διάρκεια αυτών των ετών;
Είναι μια δυσάρεστη ειρωνεία ότι πολλές δυτικές τεχνολογικές εξελίξεις τροφοδοτήθηκαν υλικά από την κατάφωρη κλοπή. Επειδή φαντάζομαι ότι αυτή η ειρωνεία δεν αρέσει σε πολλούς από εσάς, πρέπει να συνεχίσουμε αυτή την ιστορία για να κατανοήσουμε περαιτέρω τους κακούς, δόλιους και απάνθρωπους χειρισμούς της αυτοκρατορίας, ώστε να μπορέσουμε να βάλουμε τέλος σε αυτή την τυραννία μια για πάντα.
Παναφρικανικοί ηγέτες – Η αυγή της ελευθερίας.
Ας κάνουμε ένα βήμα στην ιστορία, στην αυγή του παναφρικανικού κινήματος που σάρωσε την ήπειρο όπως οι ακτίνες του ήλιου σαρώνουν τον πλανήτη μας.
Βρισκόμαστε σε μια Αφρική που διαμορφώνεται από μια νέα γενιά ηγετών εμπνευσμένων από επαναστατικές πράξεις που συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο. Ενώ οι πράξεις αυτές καθοδηγούνται από μία νέα ελπίδα και πείνα για ανεξαρτησία, δεν οφείλονται στην άνοδο του κομμουνισμού, όπως συνήθως υποτίθεται σήμερα, αλλά μάλλον στις ιδρυτικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που είναι κατοχυρωμένες σε αυτό το πολύτιμο έγγραφο – την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας.
Αυτή η επαναστατική περίοδος μιλάει για πολλές μεγάλες δυνατότητες όσον αφορά την Αμερική και τον κόσμο. Ο Κένεντι είναι πρόεδρος στις ΗΠΑ και οι πολιτικές του Ρούσβελτ για την ανάπτυξη αναβιώνουν, η ανθρωπότητα σχεδιάζει να προσγειωθεί στη Σελήνη μέχρι το τέλος της δεκαετίας και οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γίνονται μάρτυρες αλλαγών με τέτοιο ρυθμό που η ελπίδα για πρόοδο γίνεται αισθητή σε κάθε γωνιά της Γης. Αυτή η περίοδος όμως είναι γεμάτη και με κάποιες τραγικές ειρωνείες.
Ο Ψυχρός Πόλεμος που συγκλόνισε τον κόσμο υπό την απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, οι πυρηνικές βόμβες στην Ιαπωνία και ο παρανοϊκός πόλεμος του Βιετνάμ είναι τρία παραδείγματα. Μια άλλη τραγική ειρωνεία είναι ότι το κορυφαίο έθνος που πρώτο (υποτίθεται) δημιούργησε την παράδοση για τις δημοκρατίες που εδράζονται στις αρχές της ελευθερίας, και της επιδίωξης της ευτυχίας, διεξάγει έναν ανελέητο κι ανήθικο πόλεμο εναντίον γηγενών λαών σε μακρινές χώρες.
Ένας άνθρωπος που ανεβαίνει πολιτικά σε αυτούς τους καιρούς ονομάζεται Κουάμε Νκούμα.
Αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος σύντομα θα αναδειχθεί στον πιο σημαίνοντα Αφρικανό πολιτικό της εποχής του, δήλωσε με μεγάλη ακρίβεια ότι, για να επιτύχει η Αφρική μια πραγματική και διαρκή ανεξαρτησία, θα πρέπει να ξεκινήσει ακολουθώντας τις ίδιες αρχές που είχαν καθιερώσει οι ΗΠΑ όταν κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Για να παραθέσω ένα απόσπασμα από την ομιλία του Νκρούμα στο συνέδριο του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας το 1963 στην Αντίς Αμπάμπα της Αιθιοπίας,
“Όταν το πρώτο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών έλαβε χώρα πριν από πολλά χρόνια στη Φιλαδέλφεια, ένας από τους αντιπροσώπους έδωσε το πρώτο στίγμα της ενότητας δηλώνοντας ότι συναντήθηκαν σε “ουδέτερη κατάσταση” με άλλα λόγια, δεν βρίσκονταν στη Φιλαδέλφεια ως Βιρτζινιανοί ή Πενσυλβανιανοί, αλλά απλά ως Αμερικανοί. Αυτή η αναφορά στους εαυτούς τους ως Αμερικανούς ήταν εκείνη την εποχή μια νέα και παράξενη εμπειρία.
Μπορώ να τολμήσω να ισχυριστώ εξίσου με αυτή την ευκαιρία, Εξοχότατοι, ότι συναντιόμαστε εδώ σήμερα όχι ως Γκανέζοι, Γουινέζοι, Αιγύπτιοι, Αλγερινοί, Μαροκινοί, Μαλιανοί, Λιβεριανοί, Κονγκολέζοι ή Νιγηριανοί, αλλά ως Αφρικανοί. Αφρικανοί ενωμένοι στην αποφασιστικότητά μας να παραμείνουμε εδώ μέχρι να συμφωνήσουμε για τις βασικές αρχές ενός νέου συμφώνου ενότητας μεταξύ μας, το οποίο εγγυάται για εμάς και το μέλλον μας, μια νέα ρύθμιση, αυτήν της ηπειρωτικής διακυβέρνησης”.
Αυτό και μόνο το απόσπασμα θα πρέπει να βάλει τέλος σε κάθε ιδέα ότι ο Νκρούμα ήταν “αντιαμερικανός μαρξιστής ή κομμουνιστής”, όπως δήλωσαν ορισμένοι καθόλου επιμελείς ιστορικοί. Όχι μόνο αυτό, αλλά ο Νκρούμα είχε σπουδάσει και είχε δώσει διαλέξεις για δέκα χρόνια (1935-1945) στις ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο Λίνκολν της Πενσυλβάνια.
Παρόλο που ο συγγραφέας δεν αμφιβάλλει ότι μπορεί κάλλιστα να συμπαθούσε τα μαρξιστικά και λενινιστικά κοινωνικά ιδεώδη, όπως πολλοί δικαιολογημένα κάνουν, οι κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές του καθιστούν σαφές πού βρίσκεται η πολιτική του βάση.
Είναι αξιοσημείωτο ότι εκείνη την μεγάλη ημέρα του 1957, όταν η Γκάνα έγινε το πρώτο αφρικανικό έθνος που απέκτησε την ελευθερία του από τη Βρετανική Αυτοκρατορία, ο πρόεδρος Dwight D. Eisenhower έστειλε τον αντιπρόεδρό του, Richard Nixon, να συμμετάσχει στους εορτασμούς της Γκάνας. Από όλο αυτό το περιεχόμενο είναι σαφές ότι ο Νκρούμα ακολουθεί το καλό παράδειγμα που έδωσαν οι Αμερικανοί το 1776.
Ως ειρωνεία, διαπιστώνουμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται τώρα στην Αφρική, αλλά δυστυχώς δεν επρόκειτο να καταλήξει στο ίδιο αποτέλεσμα με αυτό που επιτεύχθηκε στην Αμερική (ή τουλάχιστον όχι ακόμη). Ο Nkrumah οραματιζόταν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αφρικής και το διατύπωσε με σαφήνεια σε μια ομιλία που εκφώνησε στη Διάσκεψη του 1963, από την οποία προέρχεται το παραπάνω απόσπασμα. Το όνομα του Οργανισμού είναι από μόνο του αρκετά κατατοπιστικό, αλλά ο αναγνώστης θα βρει την παρακολούθηση αυτής της ομιλίας ακόμη πιο συναρπαστική.
Ο Nkrumah ήταν απόλυτα πεπεισμένος ότι η Αφρική και τα πολλά κράτη της είχαν τα μέσα να αναπτύξουν τον εαυτό τους χωρίς ξένες παρεμβάσεις και υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία της με τον ίδιο τρόπο που το έκανε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος για τους Αμερικανούς. Ήταν ένας εξαιρετικός ομιλητής με ένα πλατύ χαμόγελο από αυτί σε αυτί που γέμιζε όχι μόνο τους Γκανέζους, αλλά ολόκληρη την Αφρική με μια νέα περηφάνια και πνεύμα. Βλέπουμε τις προθέσεις του σε ένα άλλο μεγαλειώδες απόσπασμα από την ίδια ομιλία και σημειώνουμε ότι όταν μιλάει για τη Σαχάρα, μας θυμίζει το παρόμοιο όραμα του Φραγκλίνου Ρούσβελτ:
“Έχουμε τους πόρους. Η αποικιοκρατία ήταν αυτή που μας εμπόδισε να συσσωρεύσουμε το απαραίτητο κεφάλαιο, αλλά και εμείς οι ίδιοι δεν καταφέραμε να αξιοποιήσουμε πλήρως τη δύναμή μας κατά την ανεξαρτησία, ώστε να κινητοποιήσουμε τους πόρους μας για την αποτελεσματικότερη απογείωση σε μια βαθιά οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Ήμασταν πολύ απασχολημένοι με την περιποίηση των ξεχωριστών κρατών μας για να κατανοήσουμε πλήρως τη βασική ανάγκη της ένωσής μας, η οποία έχει τις ρίζες της στον κοινό σκοπό, τον κοινό σχεδιασμό και την κοινή προσπάθεια. Μια ένωση που αγνοεί αυτές τις θεμελιώδεις ανάγκες δεν θα είναι παρά μια ντροπή.
Μόνο με τη συνένωση της παραγωγικής μας ικανότητας και της προκύπτουσας παραγωγής μπορούμε να συσσωρεύσουμε κεφάλαιο. Και μόλις ξεκινήσουμε, η δυναμική θα αυξηθεί. Με κεφάλαιο που ελέγχεται από τις δικές μας τράπεζες, αξιοποιημένο για την πραγματική βιομηχανική και γεωργική μας ανάπτυξη, θα κάνουμε την πρόοδό μας. Θα συσσωρεύσουμε μηχανήματα και θα ιδρύσουμε χαλυβουργεία, χυτήρια σιδήρου και εργοστάσια- θα συνδέσουμε τα διάφορα κράτη της ηπείρου μας με επικοινωνίες- θα καταπλήξουμε τον κόσμο με την υδροηλεκτρική μας ενέργεια- θα αποξηράνουμε έλη και βάλτους, θα καθαρίσουμε μολυσμένες περιοχές, θα ταΐσουμε τους υποσιτισμένους και θα απαλλάξουμε το λαό μας από παράσιτα και ασθένειες.
Η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ακόμη και τη Σαχάρα να ανθίσει σε ένα απέραντο πεδίο με καταπράσινη βλάστηση για γεωργικές και βιομηχανικές εξελίξεις. Θα αξιοποιήσουμε το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τα γιγαντιαία τυπογραφεία για να βγάλουμε το λαό μας από τις σκοτεινές εσοχές του αναλφαβητισμού”. – Πρόεδρος Kwame Nkrumah
Συγκρίνετε αυτό με το αφρικανικό όραμα του Φραγκλίνου Ντελάνο Ρούσβελτ, όπως το κατέγραψε ο γιος του και βιογράφος του Έλιοτ Ρούσβελτ από το βιβλίο του 1946 “As He Saw It”, από το οποίο θα παραθέσω τώρα ένα απόσπασμα:
“Για έναν άνθρωπο που δεν είχε ξαναπάει ποτέ στην Αφρική, αυτός [ο Ρούσβελτ] είχε συλλέξει ένα καταπληκτικό όγκο πληροφοριών, γεωγραφικών, γεωλογικών, γεωργικών. Φυσικά, νόμιζα ότι γνώριζα τη χώρα αρκετά καλά: Είχα πετάξει πάνω από ένα μεγάλο μέρος της, μήνες πριν, φωτογραφίζοντάς την από αέρος. Αλλά κάπου εκείνος είχε την ευκαιρία να μάθει ακόμη περισσότερα από ό,τι εγώ.
Συζητήσαμε για τις μεγάλες αλυκές στη νότια Τυνησία, που κάποτε πρέπει να ήταν μια απέραντη εσωτερική θάλασσα. Μας υπενθύμισε τα ποτάμια που αναβλύζουν στα βουνά του Άτλαντα, στα νότια, και εξαφανίζονται κάτω από τη Σαχάρα, για να γίνουν υπόγεια ποτάμια. “Να εκτρέψουμε αυτή τη ροή νερού για αρδευτικούς σκοπούς; Θα έκανε την Imperial Valley στην Καλιφόρνια να μοιάζει με λαχανόκηπο!” Και οι αλυκές: βρίσκονταν κάτω από το επίπεδο της Μεσογείου- θα μπορούσατε να σκάψετε ένα κανάλι κατευθείαν πίσω για να δημιουργήσετε εκ νέου αυτή τη λίμνη – εκατόν πενήντα μίλια μήκος, εξήντα μίλια πλάτος.
“Η Σαχάρα θα άνθιζε για εκατοντάδες μίλια!” Είναι αλήθεια. Η Σαχάρα δεν είναι απλώς άμμος, έχει ένα εκπληκτικά πλούσιο δυναμικό. Κάθε φορά που βρέχει, υπάρχει μια συνακόλουθη πανδαισία λουλουδιών για λίγες μέρες, πριν η ξηρασία και ο ήλιος τα σκοτώσουν. Ο Φράνκλιν και εγώ κλείσαμε το μάτι ο ένας στον άλλον: Ο πατέρας περνούσε την καλύτερη στιγμή της ζωής του, το δραστήριο μυαλό του και η γρήγορη φαντασία του δούλευαν υπερωρίες καθώς όλοι μας υποθέταμε τι θα μπορούσε να κάνει ο έξυπνος σχεδιασμός γι’ αυτή τη γη. Πλούτος! φώναξε.
“Οι ιμπεριαλιστές δεν συνειδητοποιούν τι μπορούν να κάνουν, τι μπορούν να δημιουργήσουν! Έχουν κλέψει από αυτή την ήπειρο δισεκατομμύρια, και όλα αυτά επειδή ήταν πολύ κοντόφθαλμοι για να καταλάβουν ότι τα δισεκατομμύρια τους ήταν πενταροδεκάρες, σε σύγκριση με τις δυνατότητες! Δυνατότητες που πρέπει να περιλαμβάνουν μια καλύτερη ζωή για τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτή τη γη…”.
Στο ίδιο βιβλίο, ο Έλιοτ περιγράφει τη μάχη μεταξύ του πατέρα του και του Ουίνστον Τσόρτσιλ, όταν ο μεγάλος πρόεδρος έκανε γνωστό ότι ο κόσμος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο θα καθοριζόταν από την ανάπτυξη για όλους τους ανθρώπους και το τέλος της αποικιοκρατίας. Ο Έλιοτ περιέγραψε την οργή του Τσόρτσιλ όταν ήρθε αντιμέτωπος με αυτή την πρόκληση για την αυτοκρατορία:
“Κύριε Πρόεδρε”, φώναξε [ο Τσώρτσιλ], “πιστεύω ότι προσπαθείτε να καταργήσετε τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Κάθε ιδέα που έχετε για τη δομή του μεταπολεμικού κόσμου το αποδεικνύει. Αλλά παρ’ όλα αυτά” -και ο δείκτης του κούνησε το δάχτυλό του- “παρ’ όλα αυτά, ξέρουμε ότι αποτελείτε τη μόνη μας ελπίδα. Και” -η φωνή του βυθίστηκε δραματικά- “ξέρετε ότι το ξέρουμε. Ξέρετε ότι ξέρουμε ότι χωρίς την Αμερική, η Αυτοκρατορία δεν θα αντέξει”.
Ο Τσώρτσιλ παραδέχτηκε, εκείνη τη στιγμή, ότι γνώριζε ότι η ειρήνη θα μπορούσε να κερδηθεί μόνο σύμφωνα με κανόνες που θα έθεταν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Και λέγοντας αυτό που είπε, αναγνώριζε ότι η βρετανική αποικιοκρατική πολιτική θα πέθαινε, οι βρετανικές προσπάθειες να κυριαρχήσουν στο παγκόσμιο εμπόριο θα πέθαιναν, αλλά και οι βρετανικές φιλοδοξίες να παίξουν τις Η.Π.Α. εναντίον των Η.Π.Α. θα πέθαιναν και αυτές. Και θα ήταν έτσι ακριβώς όπως περιγράφηκαν, αν ο πατέρας είχε ζήσει.
Ο Νκρούμα ηγείται του Παναφρικανικού Κινήματος.
Ως ο πρώτος πρόεδρος της Γκάνας, ο Νκρούμα συνεργάστηκε και οργάνωσε άλλους παναφρικανούς ηγέτες που αντιμετώπιζαν τον δικό τους αγώνα κατά της Βρετανικής και της Γαλλικής Αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή. Οι ηγέτες αυτοί περιλάμβαναν ονόματα όπως ο Τζόμο Κενυάτα της Κένυας, ο Χαϊλέ Σελάσι Α’ της Αιθιοπίας, ο Τζούλιους Νιερέρε της Τανζανίας και ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ της Αιγύπτου.
Ο Nkrumah προχώρησε στη μεταρρύθμιση κάθε τομέα της κυβέρνησης και της κοινωνίας με τόσο δραστικό τρόπο ώστε υπό την ηγεσία του η Γκάνα είχε επιτύχει το υψηλότερο ΑΕΠ σε ολόκληρη την Αφρική. Είχε επίσης μεγάλη επιρροή στο να βοηθήσει άλλα έθνη να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους, όπως η Γουινέα. Αφού ο Νκρουμά ανατράπηκε τελικά με πραξικόπημα το 1966 (το οποίο οργανώθηκε από τη βρετανική υπηρεσία πληροφοριών), η Γουινέα έσπευσε να του προσφέρει την αντιπροεδρία για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο έθνος της.
Είναι αρκετά αποκαλυπτικό το γεγονός ότι το πραξικόπημα ξεκίνησε ενώ ο Νκρουμά επισκεπτόταν την Μπουρκίνα Φάσο – ένα άλλο νέο ανεξάρτητο έθνος που, αν και απελευθερωμένο πλέον, εξακολουθούσε να ελέγχεται οικονομικά από τη Γαλλία εκείνη την εποχή. Κατά την επιστροφή του στην Γκάνα, ενώ του είχε προσφερθεί ένα μπουκέτο λουλούδια από μια νεαρή κοπέλα, η οποία δεν είχε ιδέα για το σχέδιο που εξελισσόταν, γλίτωσε οριακά το θάνατο όταν μια βόμβα εξερράγη μέσα στο μπουκέτο, σκοτώνοντας την καημένη την κοπέλα και αφήνοντας τον Νκρούμα βαριά τραυματισμένο.
Η αυτοκρατορία δεν γνωρίζει όρια στο κακό που θα εξαπολύσει για να επιβάλλει την ισχύ της. Ο Nkrumah είχε επιβιώσει από τουλάχιστον πέντε γνωστές απόπειρες δολοφονίας κατά της ζωής του και παρόλο που τελικά πέθανε από καρκίνο, η κόρη του και πολλοί άλλοι μελετητές έχουν παρουσιάσει μερικές αιτίες που υποθέτουν δηλητηρίαση. Όπως είπε ο συνάδελφος ακτιβιστής και φίλος Amilcar Cabral “Αυτός ο άνθρωπος ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα για τις αποικιοκρατίες”.
Ο Thomas Sankara παίρνει τη σκυτάλη.
Υπήρξε ένας άνθρωπος που ήξερε ακριβώς πώς να χειριστεί τον καταπιεστή και πώς να δώσει στην γη και στους ανθρώπους που τον μεγάλωσαν την ανεξαρτησία και την ελευθερία που τόσο λαχταρούσαν. Το όνομά του είναι Thomas Sankara και είναι γνωστός ως ο πατέρας της Μπουρκίνα Φάσο, που στα αγγλικά σημαίνει, “η γη των όρθιων ανθρώπων” στις γλώσσες τους, More και Dyula.
Ένα όνομα που της χάρισε ο ίδιος, γιατί ο ίδιος και ο λαός δεν επιθυμούσαν να ηγηθούν ενός έθνους, που ονομάστηκε από τον πρώην καταπιεστή τους. Ο Σανκάρα ήταν ένας φυσικός ηγέτης που ήρθε στην εξουσία από ανάγκη (γιατί δεν ήθελε να είναι ηγέτης) το 1983. Είχε μια ορισμένη εσωτερική δύναμη στον χαρακτήρα του, ενώ ταυτόχρονα έδειχνε μία ευγένεια και πίστη στους ανθρώπους, που ήταν αμετακίνητη. Είναι πικρή ειρωνεία ότι αυτή η άκαμπτη πίστη σε λάθος ανθρώπους έφερε το πρόωρο τέλος του… καθώς προδόθηκε από τους πιο κοντινούς του ανθρώπους.
Εκπαιδεύτηκε κυρίως μέσω της στρατιωτικής σχολής στην Μπουρκίνα Φάσο, αλλά ποτέ δεν ήταν ο τύπος του στρατιώτη που θα έπαιρνε και θα ακολουθούσε τυφλά τις διαταγές. Ο άνθρωπος αυτός δεν ήταν ένας απλός στρατιώτης ή ένας πολιτοφύλακας, αλλά είχε καθοριστική σημασία για τη μεταρρύθμιση του στρατού και τη διασφάλιση ότι οι απλοί στρατιώτες θα μπορούσαν να λάβουν μια αξιοπρεπή εκπαίδευση στην πολιτική σκέψη, η οποία όχι μόνο θα τους προστάτευε από τη χειραγώγηση, αλλά θα εξασφάλιζε ότι ο στρατός στο σύνολό του θα ήταν ανθεκτικός στο να ακολουθεί εντολές που ήταν αντίθετες με τα συμφέροντα του έθνους το οποίο προορίζονταν να υπηρετήσει. Ο Σανκάρα ήθελε οι στρατιωτικοί, από τις υψηλότερες βαθμίδες μέχρι τις χαμηλότερες, να σκέφτονται πριν ενεργήσουν.
Παρατηρώντας, μπορεί να φαίνεται σε κάποιους ότι οι ισχυρές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις του Thomas Sankara αποδεικνύουν ότι ήταν μαρξιστής ή κομμουνιστής. Όπως υποτίθεται και ο Nkrumah πριν απ’ αυτόν. Όποιος δεν ακολουθούσε υποτακτικά και δουλικά, την αυτοκρατορική ιδεολογία της συμμαχίας υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, απλά χαρακτηριζόταν ως τέτοιος. Όμως η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι υποδηλώνουν οι απλές ‘ταμπέλες’ και ευτυχώς μπορούμε τώρα να εφαρμόσουμε τη λογική έναντι του φόβου και να συμπεράνουμε μετά από προσεκτικότερη εξέταση ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένος με τη σκέψη του Κουάμε Νκρούμα και των συναδέλφων του παναφρικανών ηγετών.
Ναι, φυσικά και ήταν αντι-ιμπεριαλιστής, και ναι, έτεινε προς τον σοσιαλισμό σε μεγάλο βαθμό λόγω της πρωτοφανούς απελπιστικής κατάστασης στη χώρα του εκείνη την εποχή και των απαιτήσεων του διπολισμού του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, δεν ήταν ιδεολογικός σοσιαλιστής ή μαρξιστής.
Όταν ο Sankara έγινε πρόεδρος, το ποσοστό αλφαβητισμού της Μπουρκίνα Φάσο ήταν μόλις 2%. Αυτό σημαίνει ότι σε έναν πληθυσμό 7.300.000 κατοίκων, μόνο 146.000 άνθρωποι μπορούσαν να διαβάσουν, να γράψουν και να μιλήσουν!
Μιλάμε για “βιοτικό επίπεδο”, αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάσταση στην Μπουρκίνα Φάσο εκείνη την εποχή δεν ήταν στην πραγματικότητα αντιπροσώπευε τον συγκεκριμένο όρο – ο Σανκάρα είχε κουραστεί να βλέπει το έθνος του να παρακμάζει λόγω της έλλειψης ανάπτυξης σε όλους τους τομείς από τότε που “κερδήθηκε” η ανεξαρτησία του τον Αύγουστο του 1960. Έπαιρνε μισθό 450 δολάρια το μήνα και τα προσωπικά του αγαθά ήταν τουλάχιστον περιορισμένα. Είχε ένα σύνθημα: δύο γεύματα την ημέρα και δέκα λίτρα νερό την ημέρα για κάθε άτομο στη χώρα. Πόσο εξωπραγματικό φαντάζει αυτό σε εμάς στον Δυτικό πολιτισμό!!!
Όπως έλεγε ο ίδιος:
“Ακολουθούν μερικά τυπικά στοιχεία για να περιγράψουμε πώς ήταν η Upper Volta (η ονομασία της Μπουργκίνα Φάσο, όσο αυτή ήταν υπό Γαλλική κατοχή): 7 εκατομμύρια κάτοικοι, με περισσότερους από 6 εκατομμύρια αγρότες, βρεφική θνησιμότητα 180 ανά 1.000 γεννήσεις, προσδόκιμο ζωής 40 ετών, ποσοστό αναλφαβητισμού 98%, αν ως αναλφαβητισμός θεωρηθεί η ικανότητα ανάγνωσης, γραφής και ομιλίας μιας γλώσσας, ένας γιατρός για κάθε 50.000 κατοίκους, 16% σχολική εκπαίδευση και, τέλος, ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 53.356 φράγκα CFA, δηλαδή λίγο πάνω από 100 δολάρια κατά κεφαλήν.
Ένα τέτοιο σενάριο καθιστά τη δημιουργία μιας δημοκρατικής δημοκρατίας πράγματι πολύ δύσκολη υπόθεση. Πώς μπορεί ένα έθνος να έχει ανεξαρτησία και ελευθερία, αν οι άνθρωποι αυτού του έθνους δεν έχουν την ανεξαρτησία ή την ελευθερία να μορφωθούν; Η Ανεξαρτησία και η Ελευθερία ενός έθνους δεν θεμελιώνονται στην εκπαίδευση των πολιτών του; Πώς μπορεί ένα έθνος να θεωρείται ανεξάρτητο, όταν οι πολίτες που το απαρτίζουν δεν έχουν πρόσβαση στις ανεπτυγμένες και ανεξάρτητες δυνάμεις της λογικής τους;”
Ο Σανκάρα απάντησε σε αυτά τα ερωτήματα με τρόπο που λίγοι θα μπορούσαν να απαντήσουν. Αποδεχόμενος τον ρόλο του ως γεννημένου ηγέτη, τον οποίο ο λαός μπορούσε να ακολουθήσει με επιλογή και όχι με τη βία, μετέφερε τον προσωπικό του αγώνα για το έθνος εκτός των ορίων της περιοχής του και τον επέκτεινε σε ολόκληρη την ήπειρο της Αφρικής. Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης της OAU/ECA το 1987 στην Αντίς Αμπέμπα – (24 χρόνια μετά την ομιλία του Nkrumah στην ίδια πόλη), ακούμε τον βιρτουόζο να ζητά “Ενιαίο μέτωπο κατά του χρέους” και κρίνοντας από την ανταπόκριση των ηγετών που ήταν παρόντες, ακούμε ένα ηχηρό.. Ναι.
Ένας νεαρός άνδρας από μια μικρή χώρα, ο Σανκάρα είχε καλύψει το κενό ηθικής ηγεσίας που δημιουργήθηκε με το θάνατο του Νκρούμα, προκειμένου να ηγηθεί αυτής της ηπείρου σε μια εποχή τρομερής κρίσης. Αυτός ο νεαρός άνδρας κατάλαβε ότι η Αφρική χρειαζόταν μια συντονισμένη απάντηση ενάντια στην οικονομική υποδούλωση της ηπείρου από τις ίδιες αποικιοκρατικές δυνάμεις που ενορχήστρωσαν τη Διάσκεψη του Βερολίνου το 1888 και κατέστησαν σαφές ότι το χρέος ήταν η νέα μορφή δουλείας από την οποία όλοι πρέπει να χειραφετηθούν, να υποταχθούν, να δουλοποιηθούν. Στην ομιλία του, ο Sankara εξήγησε πώς το χέρι της ‘ελεύθερης αγοράς’ ΔΝΤ/Παγκόσμιας Τράπεζας είχε τυλιχτεί γύρω από κάθε τεχνικό μέρος των χρηματοδοτικών τους μοντέλων, αναγκάζοντας μια ήδη υποανάπτυκτη ήπειρο σε ακόμη πιο μη βιώσιμες αγορές χρέους σε βάρος ενός συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού. Σιωπή.
Ο βιρτουόζος αρχίζει:
“Κύριε Πρόεδρε, επικεφαλής των εκπροσώπων.
Αυτή τη στιγμή θα ήθελα να μιλήσουμε για ένα άλλο επείγον ζήτημα: το ζήτημα του χρέους, το ζήτημα της οικονομικής κατάστασης στην Αφρική. Είναι μια σημαντική προϋπόθεση για την επιβίωσή μας, όπως και η ειρήνη. Και γι’ αυτό το λόγο έκρινα απαραίτητο να θέσω στο τραπέζι της συζήτησης διάφορα συμπληρωματικά σημεία.
Πιστεύουμε ότι το χρέος πρέπει να εξεταστεί από τη σκοπιά της προέλευσής του. Οι ρίζες του χρέους προέρχονται από τις ρίζες της αποικιοκρατίας. Αυτοί που μας δανείζουν χρήματα είναι αυτοί που μας αποικιοποίησαν. Είναι οι ίδιοι που συνήθιζαν να διαχειρίζονται τα κράτη και τις οικονομίες μας. Αυτοί είναι οι αποικιοκράτες που χρέωσαν την Αφρική μέσω των αδελφών και των ξαδέλφων τους, οι οποίοι ήταν οι δανειστές. Εμείς δεν είχαμε καμία σχέση με αυτό το χρέος. Ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να το πληρώσουμε.
Το χρέος είναι νεοαποικιοκρατία, στην οποία οι αποικιοκράτες έχουν μετατραπεί σε “τεχνικούς βοηθούς”. Θα έπρεπε μάλλον να πούμε “τεχνικοί δολοφόνοι”. Μας παρουσιάζουν τη χρηματοδότηση και τους χρηματοδότες. Θαρρείς και η στήριξη κάποιου μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη. Μας έχουν συμβουλεύσει να πάμε σε αυτούς τους δανειστές. Μας έχουν προσφέρει ωραίες οικονομικές ρυθμίσεις. Είμαστε χρεωμένοι για 50, 60 χρόνια ή και ακόμη περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι αναγκαστήκαμε να συμβιβάσουμε τους ανθρώπους μας για πάνω από 50 χρόνια.
Υπό τη σημερινή του μορφή, που ελέγχεται και κυριαρχείται από τον ιμπεριαλισμό, το χρέος είναι μια επιδέξια διαχειριζόμενη ανακατάκτηση της Αφρικής, με σκοπό να υποτάξει την ανάπτυξη και την εξέλιξή της μέσω ξένων κανόνων. Έτσι, ο καθένας από εμάς γίνεται οικονομικός σκλάβος, δηλαδή πραγματικός σκλάβος, εκείνων που ήταν αρκετά δόλιοι ώστε να βάλουν χρήματα στις χώρες μας με υποχρεώσεις που πρέπει να αποπληρώσουμε. Μας λένε να αποπληρώσουμε, αλλά αυτό δεν είναι ηθικό ζήτημα. Δεν έχει να κάνει με αυτή τη λεγόμενη τιμή της αποπληρωμής ή όχι.
Κύριε Πρόεδρε, ακούσαμε και χειροκροτήσαμε την πρωθυπουργό της Νορβηγίας [Gro Harlem Brundtland] όταν μίλησε εδώ. Είναι Ευρωπαία, αλλά είπε ότι το σύνολο του χρέους δεν μπορεί να αποπληρωθεί. Το χρέος δεν μπορεί να εξοφληθεί, πρώτον γιατί αν δεν το εξοφλήσουμε, οι δανειστές δεν θα πεθάνουν. Αυτό είναι σίγουρο. Αλλά αν το αποπληρώσουμε, θα πεθάνουμε εμείς. Αυτό είναι επίσης σίγουρο. Αυτοί που μας οδήγησαν στην υπερχρέωση έπαιζαν σαν σε καζίνο. Όσο είχαν κέρδη, δεν υπήρχε συζήτηση. Αλλά τώρα που έχουν απώλειες, απαιτούν την αποπληρωμή. Και μιλάμε για μία σοβαρή κρίση. Όχι, κύριε Πρόεδρε, έπαιξαν, έχασαν, αυτός είναι ο κανόνας του παιχνιδιού και η ζωή συνεχίζεται.
Δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε γιατί δεν έχουμε τα μέσα για να το κάνουμε. Δεν μπορούμε να πληρώσουμε γιατί δεν είμαστε υπεύθυνοι για αυτό το χρέος”.
Ο Σανκάρα γνώριζε τώρα αυτό που γνώριζαν οι Αμερικανοί πατέρες (ειδικά ο Αλεξάντερ Χάμιλτον, ένας άλλος επαναστάτης, η εξόντωση του οποίου κρίθηκε απαραίτητη από τη Βρετανική Αυτοκρατορία το 1804). Ο Σανκάρα γνώριζε ότι ένα έθνος πρέπει πάντα να στοχεύει σε δύο προϋποθέσεις για κάθε γνήσια Ανεξαρτησία, η οποία αξίζει να αναφέρεται έτσι!
Το πρώτο είδος είναι η κατάργηση κάθε μορφής δουλείας. Είναι το τέλος μιας φυσικής καταπίεσης που βρίσκεται ακριβώς μπροστά στα μάτια σας, καταχρώμενη τις πραγματικές ανεξαρτησίες και ελευθερίες σας, θέτοντας έναν πολύ φυσικό περιορισμό στην ικανότητά σας να ενεργείτε. Την απέχθεια αυτής της κακοποίησης την ξέρουμε όλοι καλά γιατί είναι εύκολο να την αισθανθούμε… αλλά το δεύτερο στοιχείο για το οποίο μιλάω είναι λιγότερο αισθησιακό και επειδή είναι πιο δύσκολο να το “δούμε”, είναι όλο και πιο καταστροφικό στις επιπτώσεις του και μια πιο καταστροφική μορφή δουλείας.
Μιλώ για μια νοητική μορφή δουλείας η οποία είναι ενσωματωμένη στις δομές της σημερινής χρηματοπιστωτικής μας αρχιτεκτονικής- είναι η έκδοση νομισματικού χρέους με υψηλά επιτόκια του Άνταμ Σμιθ που έχει σχεδιαστεί για να κρατήσει τα υπανάπτυκτα έθνη χρεωμένα στα ‘ανεπτυγμένα’ έθνη και η οποία ήταν πάντα αντίθετη με την έκδοση πιστώσεων με χαμηλά επιτόκια του Χάμιλτον για την εθνική ανάπτυξη (δηλαδή: να βοηθήσει τα υπανάπτυκτα έθνη να ανέλθουν στα σύγχρονα πρότυπα των ανεπτυγμένων εθνών και όχι μόνο).
Επιπροσθέτως ο Sankara αναφέρει:
“Κύριε Πρόεδρε, η πρότασή μου δεν αποσκοπεί απλώς στην πρόκληση ή στη δημιουργία θεάματος. Θα ήθελα απλώς να πω αυτό που σκέφτεται και επιθυμεί ο καθένας από εμάς. Ποιος από εσάς δεν επιθυμεί την πλήρη διαγραφή του χρέους; Όποιος δεν το επιθυμεί, μπορεί να φύγει, να μπει στο αεροπλάνο του και να πάει κατευθείαν στην Παγκόσμια Τράπεζα για να πληρώσει! Όλοι μας το επιθυμούμε αυτό… η πρότασή μου δεν είναι τίποτα περισσότερο.
Δεν θα ήθελα ο κόσμος να νομίζει ότι η πρόταση της Μπουρκίνα Φάσο έρχεται εκ μέρους της νεολαίας χωρίς ωριμότητα και εμπειρία. Δεν θα ήθελα επίσης ο κόσμος να σκεφτεί ότι μόνο οι επαναστάτες μιλούν με αυτόν τον τρόπο. Θα ήθελα να παραδεχτείτε ότι πρόκειται απλώς για αντικειμενικότητα και υποχρέωση. Και μπορώ να δώσω παραδείγματα άλλων που συμβούλευσαν να μην αποπληρωθεί το χρέος – επαναστάτες και μη επαναστάτες, νέοι και ηλικιωμένοι. Θα αναφέρω, για παράδειγμα, τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος είπε να μην το αποπληρώσουμε- δεν είναι στην ηλικία μου, παρόλο που είναι επαναστάτης.
Θα αναφέρω επίσης τον Φρανσουά Μιτεράν, ο οποίος είπε ότι οι αφρικανικές χώρες, οι φτωχές χώρες, δεν μπορούν να αποπληρώσουν. Θα ανέφερα την κυρία Πρωθυπουργό [τη Νορβηγίδα Πρωθυπουργό Gro Harlem Brundtland] – δεν ξέρω την ηλικία της και ντρεπόμουν να τη ρωτήσω – αλλά είναι ένα παράδειγμα. Θα ανέφερα επίσης τον Πρόεδρο Félix Houphouët-Boigny- δεν έχει την ηλικία μου, αλλά δήλωσε επίσημα, δημόσια, ότι, τουλάχιστον όσον αφορά τη χώρα του, η Ακτή Ελεφαντοστού δεν μπορεί να αποπληρώσει. Τώρα, η Ακτή Ελεφαντοστού είναι από τις πλουσιότερες χώρες της Αφρικής, τουλάχιστον της γαλλόφωνης Αφρικής- αυτός είναι και ο λόγος που φυσικά πρέπει να πληρώσει μεγαλύτερο μερίδιο εδώ.
Κύριε Πρόεδρε, αυτό σίγουρα δεν είναι πρόκληση. Θα ήθελα να μας προσφέρετε μερικές πολύ έξυπνες λύσεις. Θα ήθελα το συνέδριό μας να αναλάβει την επείγουσα ανάγκη να πούμε ξεκάθαρα ότι δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε το χρέος. Όχι με επιθετικό ή πολεμοχαρές πνεύμα – αλλά για να αποτρέψουμε την ατομική μας δολοφονία. Αν η Μπουρκίνα Φάσο είναι μόνη της στην άρνηση πληρωμής, δεν θα είμαι εδώ για την επόμενη διάσκεψη! Αλλά, με την υποστήριξη όλων, την οποία χρειάζομαι, με την υποστήριξη όλων δεν θα χρειαστεί να πληρώσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, θα αφιερώναμε τους πενιχρούς πόρους μας στη δική μας ανάπτυξη”.
Ο Σανκάρα ήταν πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο για τέσσερα χρόνια συνολικά και μόλις μερικούς μήνες μετά από αυτή την ομιλία η Αυτοκρατορία βρήκε τρόπο να τον δολοφονήσει, όπως είχε προβλέψει σε αυτό ακριβώς το συνέδριο, αν η Αφρική και οι Αφρικανοί ηγέτες δεν συμπαραταχθούν μαζί του ως μια ‘χορωδία’. Το κοντσέρτο, έμεινε ανολοκλήρωτο επειδή η ορχήστρα, χωρίς ήθος και θάρρος, γύρισε την πλάτη στον βιρτουόζο της και τώρα ήταν πολύ εύκολο να πνίξει τη μελωδία του κάτω από έναν νέο κακοφωνικό θόρυβο.
Ο τρόπος με τον οποίο εισήλθε αυτή η ασυμφωνία ήταν μέσω του υποτιθέμενου καλύτερου φίλου του Sankara, του Blaise Compaore, ο οποίος ανέλαβε τον έλεγχο ως δικτάτορας ενώ το άψυχο σώμα του φίλου του ήταν ακόμα ζεστό.
Ο Σανκάρα δεν ήταν πρόθυμος να πιστέψει τις πληροφορίες που του παρείχε ο υπουργός ασφαλείας του, οι οποίες έδειχναν ότι ο φίλος του είχε προδοτικές φιλοδοξίες, και έτσι προδόθηκε με τραγικό τρόπο τη στιγμή που ο λαός του τον χρειαζόταν περισσότερο. Η χώρα έπεσε σε σοκ με τον ίδιο τρόπο που ο πληθυσμός των ΗΠΑ έπεσε σε σοκ όταν αφαιρέθηκαν νωρίτερα οι ζωές των αδελφών Κένεντι και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Να σημειωθεί ότι ο JFK ως πρόεδρος των Η.Π.Α., υποστήριζε την ανάπτυξη της Γκάνας και όλων των αφρικανικών εθνών και είχε αγωνιστεί να ξυπνήσει ξανά εκείνο το καλύτερο αμερικανικό όνειρο που χάθηκε με το θάνατο του Φραγκλίνου Ρούσβελτ το 1945. Ο JFK θαυμάστηκε τόσο πολύ από τη Γκάνα για την υπεράσπιση της οικονομικής της ανεξαρτησίας από το Λονδίνο και την εξασφάλιση της οικονομικής υποστήριξης των ΗΠΑ για την κατασκευή του μεγάλου φράγματος Βόλτα της Γκάνας, ώστε μια πλάκα αφιερωμένη στον δολοφονημένο Πρόεδρο τοποθετήθηκε στο φράγμα, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Αμερικανικά και αφρικανικά κινήματα ελευθερίας.
Θεωρώ ότι η σύνδεση μεταξύ αυτών των γεγονότων είναι αρκετά βαθιά, καθώς μπορείτε να δείτε ότι η δεκαετία του 1960 ήταν μια περίοδος τεράστιων ευκαιριών και δυνατοτήτων από τη μία πλευρά και τεράστιων τραγωδιών από την άλλη. Είναι αυτές οι μεγάλες δυνατότητες που κατέστησαν επίσης σαφές γιατί ήταν επίσης η δεκαετία των δολοφονιών και των πραξικοπημάτων.
Η αυτοκρατορία έπρεπε να βρει έναν τρόπο να συγκρατήσει το κύμα της Ανεξαρτησίας που σάρωνε τον κόσμο και η τακτική που χρησιμοποίησε ήταν το ΄Σοκ και Δέος΄. Απελευθερώθηκε μια σχεδιασμένη πορεία χάους, δολοφονιών και πολέμου που εμπόδιζε την άνοδο των προκλητικών κι ανεξάρτητων φωνών ανθρώπων όπως ο Νκρούμα και ο Σανκάρα και έβαλε τρικλοποδιά στα έθνη αυτά στην πορεία τους προς την ελευθερία. Είναι ξεκάθαρο σαν την ημέρα ότι ο Nkrumah και οι κορυφαίοι σύμμαχοί του του παναφρικανικού κινήματος ακολούθησαν τα βήματα των ιδρυτών της Αμερικής.
Αν και ομολογουμένως είχε λιγότερη επίγνωση των θετικών ριζών και παραδόσεων της Αμερικής από τον Nkrumah, ο Sankara πήρε λαμπρά τη σκυτάλη της ελευθερίας και του παναφρικανισμού. Γνωρίζουμε ότι ήταν καλά μορφωμένος, ευλαβικά προσκολλημένος στη συνείδησή του και γνωρίζουμε ότι πίστευε στα ίσα δικαιώματα ανδρών και γυναικών. Ο Σανκάρα ήταν ένας από τους πρώτους ηγέτες στον κόσμο που πίεσε για τα δικαιώματα των γυναικών σε όλους τους τομείς της κοινωνίας.
Γνωρίζουμε επίσης ότι είχε χιούμορ και ήξερε καλά πώς να χρησιμοποιεί τις ειρωνείες και τα παράδοξα για να οικοδομεί τη λογική του και να οργανώνει τους άλλους. Αυτός δεν ήταν ένας άνθρωπος που ακολουθούσε τυφλές εντολές, αλλά ήταν ένας άνθρωπος πρόθυμος να κάνει ό,τι χρειαζόταν για να φέρει ευημερία στο νεοσύστατο έθνος του και στον λαό που αγαπούσε. Γνώριζε πολύ καλά τον Κουάμε Νκράμα και γνώριζε προσωπικά τον Τζέρι Ρόουλινγκς (πρόεδρο της Γκάνας εκείνη την εποχή), ο οποίος ακολουθούσε σε μεγάλο βαθμό τα βήματα του Νκράμα, παρόλο που η στρατιωτική χούντα της οποίας ηγούνταν, μπορεί με την πρώτη ματιά να φαίνεται ότι εξαπατά αυτή την ιδέα.
Τα ίδια ακριβώς έκαναν και στην Λιβύη όταν δολοφόνησαν τον Μουαμάρ Καντάφι και μέχρι σήμερα η Λιβύη είναι ερείπια. Τα ίδια και στην Αίγυπτο με τους “αδελφούς μουσουλμάνους”. Τα ίδια και στην Συρία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράν, στην Υεμένη, στην Σομαλία… με τους Ταλιμπάν (που είναι κι ετούτοι δημιούργημα του Πενταγώνου) και σε κάθε έθνος που επιδιώκει την ελευθερία, την ανεξαρτησία του και την αποδουλοποίησή του.
Δεδομένου ότι η Αμερική έχει ξεπέσει στην πρακτική να ενεργεί σαν την παλιά Βρετανική Αυτοκρατορία τα χρόνια μετά το θάνατο του John F. Kennedy, τα παρανοϊκά που εκθέσαμε σε αυτό το κείμενο μπορεί να είναι δύσκολο να τα αντέξουν οι συμπονετικοί και λογικοί άνθρωποι. Είτε μιλάμε για τις 13 αμερικανικές αποικίες το 1776 είτε για τα 54 αφρικανικά κράτη σήμερα, η Ανεξαρτησία πρέπει να κερδηθεί από τον λαό και η νομιμότητα ενός έθνους προέρχεται πάντα από τον λαό, για τον λαό και από τον λαό και με κανέναν άλλο τρόπο. Αλλά πάντα, μα πάντα, υπό την ηγεσία, ενός φωτισμένου ηγέτη, ενός φιλόσοφου, αυτός είναι η ψυχή κάθε ανεξάρτητου έθνους.
Όταν χάνεται αυτή η ηγετική μορφή, χάνεται και η ψυχή αυτού του έθνους και οι καταχρήσεις, τα εγκλήματα, οι εμφύλιες διαμάχες και η υποδούλωση των αδυνάτων θα αυξάνονται πάντα με αυτή την απώλεια της ψυχής. Η ανεξαρτησία δεν θα δοθεί από τους εκμεταλλευτές της, πρέπει να παρθεί από τους υποταγμένους- γιατί όταν οι γηγενείς καταπιεσμένοι δεν έχουν καμία λογική επικοινωνία με τον καταπιεστή τους, τότε ακολουθεί αγώνας και εκείνοι που είναι δίκαιοι θα αναδυθούν από το χάος και θα οδηγήσουν ολόκληρους λαούς και έθνη στην δόξα. Αυτό διδάσκει η ιστορία, ξανά και ξανά και ξανά…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου