Κυριακή 9 Ιουλίου 2023

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑ

ΞΕΝ ΚΠαιδ 3.2.12–3.2.16

Ο Κύρος και οι Χαλδαίοι

Ο βασιλιάς των Αρμενίων υποσχέθηκε (βλ. και ΞΕΝ ΚΠαιδ 3.1.14–3.1.22) να καταβάλλει πλέον φόρους στον Κυαξάρη, να δώσει χρήματα στον Κύρο και να στείλει στράτευμα υπό τον γιο του Τιγράνη, για να πολεμήσει στο πλευρό των Μήδων. Όταν βρέθηκαν στα όρη των Χαλδαίων, ο Κύρος κατόρθωσε να καταλάβει κάποια από αυτά και να συλλάβει μερικούς αιχμαλώτους. Παράλληλα, βλέποντας την οχυρή τοποθεσία όπου βρίσκονταν οι υπόλοιποι Χαλδαίοι, ζήτησε από τον βασιλιά της Αρμενίας να έρθει με όλους τους ξυλουργούς και χτίστες της χώρας, για να χτίσουν φρούριο.


[3.2.12] Ἐν δὲ τούτῳ προσάγουσι τῷ Κύρῳ τοὺς αἰχμαλώτους
δεδεμένους, τοὺς δέ τινας καὶ τετρωμένους. ὡς δὲ εἶδεν, εὐθὺς
λύειν μὲν ἐκέλευσε τοὺς δεδεμένους, τοὺς δὲ τετρωμένους
ἰατροὺς καλέσας θεραπεύειν ἐκέλευσεν· ἔπειτα δὲ ἔλεξε τοῖς
Χαλδαίοις ὅτι ἥκοι οὔτε ἀπολέσαι ἐπιθυμῶν ἐκείνους οὔτε
πολεμεῖν δεόμενος, ἀλλ’ εἰρήνην βουλόμενος ποιῆσαι Ἀρμε-
νίοις καὶ Χαλδαίοις. Πρὶν μὲν οὖν ἔχεσθαι τὰ ἄκρα οἶδ’ ὅτι
οὐδὲν ἐδεῖσθε εἰρήνης· τὰ μὲν γὰρ ὑμέτερα ἀσφαλῶς εἶχε,
τὰ δὲ τῶν Ἀρμενίων ἤγετε καὶ ἐφέρετε· νῦν δὲ ὁρᾶτε δὴ ἐν
οἵῳ ἐστέ. [3.2.13] ἐγὼ οὖν ἀφίημι ὑμᾶς οἴκαδε τοὺς εἰλημμένους, καὶ
δίδωμι ὑμῖν σὺν τοῖς ἄλλοις Χαλδαίοις βουλεύσασθαι εἴτε
βούλεσθε πολεμεῖν ἡμῖν εἴτε φίλοι εἶναι. καὶ ἢν μὲν πόλεμον
αἱρῆσθε, μηκέτι ἥκετε δεῦρο ἄνευ ὅπλων, εἰ σωφρονεῖτε· ἢν
δὲ εἰρήνης δοκῆτε δεῖσθαι, ἄνευ ὅπλων ἥκετε· ὡς δὲ καλῶς
ἕξει τὰ ὑμέτερα, ἢν φίλοι γένησθε, ἐμοὶ μελήσει. [3.2.14] ἀκού-
σαντες δὲ ταῦτα οἱ Χαλδαῖοι, πολλὰ μὲν ἐπαινέσαντες, πολλὰ
δὲ δεξιωσάμενοι τὸν Κῦρον ᾤχοντο οἴκαδε.

Ὁ δὲ Ἀρμένιος ὡς ἤκουσε τήν τε κλῆσιν τοῦ Κύρου καὶ
τὴν πρᾶξιν, λαβὼν τοὺς τέκτονας καὶ τἆλλα ὅσων ᾤετο δεῖν,
ἧκε πρὸς τὸν Κῦρον ὡς ἐδύνατο τάχιστα. [3.2.15] ἐπεὶ δὲ εἶδε τὸν
Κῦρον, ἔλεξεν· Ὦ Κῦρε, ὡς ὀλίγα δυνάμενοι προορᾶν ἅν-
θρωποι περὶ τοῦ μέλλοντος πολλὰ ἐπιχειροῦμεν πράττειν.
νῦν γὰρ δὴ καὶ ἐγὼ ἐλευθερίαν μὲν μηχανᾶσθαι ἐπιχειρήσας
δοῦλος ὡς οὐδεπώποτε ἐγενόμην· ἐπεὶ δ’ ἑάλωμεν, σαφῶς
ἀπολωλέναι νομίσαντες νῦν ἀναφαινόμεθα σεσωσμένοι ὡς
οὐδεπώποτε. οἳ γὰρ οὐδεπώποτε ἐπαύοντο πολλὰ κακὰ ἡμᾶς
ποιοῦντες, νῦν ὁρῶ τούτους ἔχοντας ὥσπερ ἐγὼ ηὐχόμην.
[3.2.16] καὶ τοῦτο ἐπίστω, ἔφη, ὦ Κῦρε, ὅτι ἐγὼ ὥστε ἀπελάσαι
Χαλδαίους ἀπὸ τούτων τῶν ἄκρων πολλαπλάσια ἂν ἔδωκα
χρήματα ὧν σὺ νῦν ἔχεις παρ’ ἐμοῦ· καὶ ἃ ὑπισχνοῦ ποιήσειν
ἀγαθὰ ἡμᾶς ὅτ’ ἐλάμβανες τὰ χρήματα, ἀποτετέλεσταί σοι
ἤδη, ὥστε καὶ προσοφείλοντές σοι ἄλλας χάριτας ἀναπεφή-
ναμεν, ἃς ἡμεῖς γε, εἰ μὴ κακοί ἐσμεν, αἰσχυνοίμεθ’ ἄν σοι
μὴ ἀποδιδόντες.

***
Στο μεταξύ φέρνουν στον Κύρο τους αιχμαλώτους δεμένους και άλλους πληγωμένους. Μόλις τους είδε, διέταξε να λύσουν αμέσως τους δεμένους, κι όσο για τους πληγωμένους, αφού κάλεσε γιατρούς, διέταξε να φροντίσουν για τη θεραπεία τους· έπειτα είπε στους Χαλδαίους ότι δεν ήρθε με σκοπό να τους καταστρέψει ούτε και για να τους πολεμήσει, αλλά επειδή ήθελε να επιτύχει ειρήνη ανάμεσα στους Αρμένιους και τους Χαλδαίους. Πριν λοιπόν καταληφθούν οι κορυφές των βουνών, είπε, ξέρω πως δεν είχατε ανάγκη από ειρήνη· γιατί εσείς ήσαστε ασφαλείς και λεηλατούσατε τις περιουσίες των Αρμενίων· τώρα όμως βλέπετε σε ποια κατάσταση βρίσκεστε. Εγώ λοιπόν αφήνω εσάς τους αιχμαλώτους να πάτε σπίτια σας και σας δίνω προθεσμία να σκεφτείτε με τους άλλους Χαλδαίους αν θέλετε να μας πολεμάτε ή να γίνετε φίλοι μας. Στην περίπτωση πάντως που προτιμήσετε πόλεμο, να μην ξανάρθετε εδώ χωρίς όπλα, αν είστε λογικοί. Αν όμως νομίσετε πως έχετε ανάγκη από ειρήνη, να έρθετε εδώ δίχως όπλα· αν ωστόσο γίνετε φίλοι μας, εγώ θα φροντίσω να τακτοποιηθούν οι υποθέσεις σας. Όταν άκουσαν αυτά οι Χαλδαίοι, επαίνεσαν πολύ τον Κύρο και, αφού τον αποχαιρέτησαν θερμά, έφυγαν για τη χώρα τους.

Ο βασιλιάς της Αρμενίας, μόλις πληροφορήθηκε την πρόσκληση του Κύρου και τα κατορθώματά του, πήρε μαζί του τους τεχνίτες και όσα άλλα νόμιζε πως χρειάζονταν και έτρεξε στον Κύρο όσο πιο γρήγορα μπορούσε. Στο πρώτο αντίκρυσμα του είπε: Πόσο ελάχιστα, Κύρε, μπορούν να προβλέπουν οι άνθρωποι για το μέλλον και ωστόσο πόσο πολλά επιχειρούν να κάνουνε. Εγώ δηλαδή τώρα, ενώ επιχειρούσα να επινοήσω τρόπο ελευθερίας, κατάντησα δούλος όσο ποτέ μέχρι τώρα· όταν πάλι αιχμαλωτιστήκαμε, ενώ πιστεύαμε απόλυτα πως είμαστε χαμένοι, τώρα όσο καμιά άλλη φορά παρουσιαζόμαστε σώοι. Γιατί αυτοί που ποτέ δεν έπαψαν να μας προκαλούν συμφορές, βλέπω τώρα ότι βρίσκονται στην κατάσταση που εγώ ευχόμουν. Και τούτο, Κύρε, να ξέρεις, συνέχισε ότι δηλαδή εγώ θα έδινα πολύ περισσότερα χρήματα απ' αυτά που πήρες από μένα, για να απομακρύνω τους Χαλδαίους από αυτά τα βουνά· και όσα καλά μας υποσχέθηκες πως θα κάνεις, όταν έπαιρνες τά λεφτά, τα έχεις τώρα αποτελειώσει, ώστε διαπιστώνουμε πως σου οφείλουμε και άλλες χάρες που θα ντρεπόμαστε να μην τις ανταποδώσουμε, εκτός αν ήμαστε αχάριστοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου