
[1113b] ἀγαθὸν φαίνεται. αἱροῦνται οὖν τὸ ἡδὺ ὡς ἀγαθόν, τὴν δὲ λύπην ὡς κακὸν φεύγουσιν.
***
[4] Ότι η βούληση έχει για αντικείμενό της το τέλος, το έχουμε ήδη πει. Κάποιοι, πάντως, θεωρούν ότι αντικείμενο της βούλησης είναι το αγαθό, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν τη γνώμη ότι αντικείμενό της είναι αυτό που φαίνεται στο κάθε επιμέρους άτομο αγαθό. Αυτοί λοιπόν που λένε ότι το αντικείμενο της βούλησης είναι το αγαθό, δεν μπορεί παρά να δεχτούν —ως λογική συνέπεια— ότι αυτό που θέλει το άτομο ύστερα από μια λανθασμένη επιλογή και προτίμηση δεν είναι αντικείμενο βούλησης (γιατί αν είναι αντικείμενο βούλησης, δεν μπορεί παρά να είναι και αγαθό, στην πραγματικότητα όμως ήταν —κάτω από ορισμένες συνθήκες— κακό). Αυτοί, πάλι, που λένε ότι αντικείμενο της βούλησης είναι αυτό που φαίνεται στο κάθε επιμέρους άτομο καλό, είναι υποχρεωμένοι να δεχτούν —επίσης ως λογική συνέπεια— ότι δεν υπάρχει κάτι που να είναι εκ φύσεως αντικείμενο της βούλησης, αλλ᾽ ότι αντικείμενο της βούλησης είναι αυτό που φαίνεται στο κάθε επιμέρους άτομο αγαθό: στο ένα άτομο φαίνεται αγαθό αυτό, στο άλλο κάτι άλλο, και είναι φορές που τους φαίνονται αγαθά αντίθετα μεταξύ τους πράγματα.
Αν λοιπόν οι λογικές αυτές συνέπειες δεν γίνονται αποδεκτές, μήπως άραγε θα πρέπει να πούμε ότι απολύτως και κατ᾽ αλήθειαν αντικείμενο της βούλησης είναι το αγαθό, για το κάθε όμως επιμέρους άτομο αυτό που του φαίνεται αγαθό; Που πάει να πει ότι το κατ᾽ αλήθειαν αντικείμενο βούλησης είναι αντικείμενο βούλησης για τον αγαθό άνθρωπο, ενώ για το κατώτερης ποιότητας άτομο αντικείμενο βούλησης είναι το οποιοδήποτε τυχαίο πράγμα — ακριβώς όπως και στην περίπτωση των σωμάτων: για τα σώματα που βρίσκονται σε καλή κατάσταση υγιεινό είναι το κατ᾽ αλήθειαν υγιεινό, ενώ για τα άρρωστα σώματα βοηθητικά προς την κατεύθυνση της υγείας είναι κάποια άλλα πράγματα· το ίδιο συμβαίνει με τα πικρά, τα γλυκά, τα ζεστά, τα βαριά κ.ο.κ. Γιατί ο άνθρωπος της αρετής έχει σε όλες τις επιμέρους περιπτώσεις τη σωστή κρίση, και στην κάθε επιμέρους περίπτωση γίνεται φανερή σ᾽ αυτόν η πραγματική αλήθεια: Η κάθε επιμέρους έξη έχει τη δική της ξεχωριστή αντίληψη για το ωραίο και το ευχάριστο — και ασφαλώς σ᾽ αυτό κυρίως το σημείο διαφέρει ο άνθρωπος της αρετής από τους άλλους: ότι μπορεί στις επιμέρους περιπτώσεις να βλέπει τα πράγματα όπως πράγματι είναι, σαν να είναι ο κανόνας και το μέτρο τους. Οι περισσότεροι, αντίθετα, άνθρωποι φαίνεται ότι τα σφάλματα που κάνουν τα κάνουν εξαιτίας της επίδρασης που ασκεί επάνω τους η ηδονή· γιατί, ενώ δεν είναι αγαθό η ηδονή,
[1113b] αυτούς τους φαίνεται ότι είναι. Συνέπεια: προτιμούν το ευχάριστο ως καλό και αποφεύγουν το δυσάρεστο ως κακό.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου